Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Συζητούμε αυτές τις ημέρες στην Επιτροπή, ουσιαστικά, τον 3ο και τελευταίο Προϋπολογισμό της προηγούμενης Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.
Έναν Προϋπολογισμό που καλείται να υλοποιήσει η παρούσα, μεταβατική Κυβέρνηση και, κυρίως, η Κυβέρνηση που θα προκύψει από τις προσεχείς εκλογές.
Έναν Προϋπολογισμό που περικλείει αισιόδοξες μακροοικονομικές προβλέψεις και εδράζεται στην υλοποίηση της Συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου για την αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους και τη σύναψη μιας νέας δανειακής σύμβασης για τη χώρα μας.
Συμφωνία η οποία κατέστη αναπόφευκτη, όπως υποστηρίζει και η Τράπεζα της Ελλάδος στην Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, μετά και τη πρόσφατη δημοσιοποίηση της Έκθεσης Βιωσιμότητας του χρέους μας.
Έκθεση που αποτυπώνει την ολιγωρία, την αναβλητικότητα, την ασυνέπεια, την ανεπάρκεια της προηγούμενης Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.
Έκθεση που αποδεικνύει ότι τα απανωτά, μέχρι σήμερα, «σχέδια σωτηρίας» της χώρας απέτυχαν.
Και αυτό γιατί η ύφεση είναι βαθιά και χρονικά μακρά.
Οι αποκρατικοποιήσεις δεν προχωρούν.
Οι διαρθρωτικές αλλαγές στο κράτος και στη λειτουργία των αγορών δεν υλοποιούνται.
Και έτσι, παρά τη συνεχή αφαίμαξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, οι δημοσιονομικοί στόχοι δεν επιτυγχάνονται.
Και η έξοδος στις αγορές διαρκώς απομακρύνεται.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η δημοσιοποίηση του Προϋπολογισμού αποδεικνύει ότι το 2011, παρά τις τεράστιες θυσίες των πολιτών, ήταν ένα χαμένο έτος δημοσιονομικής και διαρθρωτικής προσαρμογής.
Και αυτό οφείλεται τόσο στην έμπνευση όσο και στην εκτέλεση του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής από την προηγούμενη Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Τόσο ως προς την επίτευξη των αναγκαίων, συμφωνημένων, δημοσιονομικών στόχων, όσο και ως προς την υλοποίηση των απαραίτητων διαρθρωτικών αλλαγών.
Και επειδή όπως σωστά τόνισε ο κ. Υπουργός χθες στην Ομιλία του έχουμε μία πραγματικότητα την οποία δεν θα πρέπει ούτε να ωραιοποιούμε ούτε να συγκαλύπτουμε, αυτή, για το 2011, διαμορφώνεται ως εξής:
1ον. Η ύφεση εκτιμάται στο 5,5% (από 3% στον περυσινό Προϋπολογισμό και 3,5% στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο). Ήδη όμως η ύφεση έχει διαμορφωθεί σε υψηλότερα επίπεδα το πρώτο εννεάμηνο του έτους καθιστώντας ιδιαίτερα επισφαλή την επίτευξη ακόμη και του αναθεωρημένου στόχου.
2ον. Η ανεργία εκτιμάται στο 15,4% (από 14,6% στον περυσινό Προϋπολογισμό και 14,5% στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο). Ήδη όμως η ανεργία έχει «σκαρφαλώσει» στο 18,4% το μήνα Αύγουστο, καθιστώντας ιδιαίτερα αισιόδοξη την πρόβλεψη του Προϋπολογισμού.
3ον. Τα έσοδα εκτιμάται ότι θα αυξηθούν μόλις κατά 0,9% (από εκτίμηση για αύξηση κατά 8,5% στον περυσινό Προϋπολογισμό και 5,6% στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο). Όμως, το πρώτο δεκάμηνο του έτους τα έσοδα ήταν 4,1% χαμηλότερα από την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, καθιστώντας ιδιαίτερα φιλόδοξη την αναθεωρημένη πρόβλεψη.
4ον. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων θα περικοπεί ακόμη περισσότερο και θα διαμορφωθεί στα 6,9 δισ. ευρώ – στο 3,2% του ΑΕΠ, το χαμηλότερο ποσοστό της τελευταίας δεκαετίας (από πρόβλεψη για 8,5 δισ. ευρώ στον περυσινό Προϋπολογισμό και για 7,6 δισ. ευρώ στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο και στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού). Είναι σαφές ότι το Πρόγραμμα χρησιμοποιείται για να καλύψει κάποιες από τις «μαύρες τρύπες» του Προϋπολογισμού.
5ον. Το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί στα 19,7 δισ. ευρώ (από πρόβλεψη για 16,8 δισ. ευρώ στον περυσινό Προϋπολογισμό, 16,4 δισ. ευρώ στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο και 18,7 δισ. ευρώ, πριν από 1 μήνα και με υψηλότερο μάλιστα ΠΔΕ, στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού).
Όλες αυτές οι αποκλίσεις οδήγησαν την προηγούμενη Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στη λήψη νέων μέτρων, ανεβάζοντας το συνολικό ύψος τους περίπου στο 10% του ΑΕΠ για το 2011.
«Ίδιου μεγέθους και έντασης με το 2010», όπως αναφέρει ακόμη και ο Προϋπολογισμός.
Και αυτό γιατί, σύμφωνα και πάλι με τον Προϋπολογισμό «η επιδείνωση της ύφεσης εμποδίζει την πλήρη αποτελεσματικότητα των ληφθέντων μέτρων».
Το αποτέλεσμα είναι το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης να εκτιμάται ότι θα μειωθεί μόλις κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ το 2011.
Αν και ο στόχος, και μάλιστα χωρίς τα πρόσθετα «δημοσιονομικά πακέτα» του Ιουλίου και του Οκτωβρίου, ήταν για μείωση του ελλείμματος κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Και από αυτό προκύπτει, σαφώς, ένα έλλειμμα αποτελεσματικότητας της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής.
Αξίζει να τονισθεί ότι το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού (εκτός δηλαδή των Νομικών Προσώπων, των ΔΕΚΟ, του Κοινωνικού Προϋπολογισμού και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης) διαμορφώνεται στο 10,5% του ΑΕΠ το 2011, από 9,4% του ΑΕΠ το 2010. Είναι αυξημένο δηλαδή κατά 1 περίπου ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ σε σχέση με πέρυσι.
Μάλιστα, αν αφαιρέσουμε το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τότε το έλλειμμα, δηλαδή το έλλειμμα του Τακτικού Προϋπολογισμού, διαμορφώνεται στο 8,9% του ΑΕΠ το 2011, από 7% του ΑΕΠ το 2010. Είναι αυξημένο δηλαδή κατά 2 περίπου ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ σε σχέση με πέρυσι!!!
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Αυτές οι αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους για την εφετινή χρονιά καθιστούν εξαιρετικά επισφαλείς και τις προβλέψεις για τον Προϋπολογισμό του 2012.
Προϋπολογισμός που, για να είμαστε ειλικρινείς, ούτως ή άλλως κινείται σε ένα περιβάλλον με πολλές αβεβαιότητες, αφού η ευρωπαϊκή κρίση χρέους μαίνεται και επεκτείνεται, απειλώντας όλα τα μεγέθη με ανατροπή.
Ενώ πρόκειται και για ένα Προϋπολογισμό του οποίου οι προβλέψεις βασίζονται και στην εφαρμογή του PSI, οι λεπτομέρειες του οποίου (δηλαδή το επιτόκιο, το ύψος των νέων ομολόγων που θα εκδοθούν κ.α.) θα καθοριστούν στις αρχές του έτους.
Και από αυτές τις λεπτομέρειες θα εξαρτηθούν οι τελικές προβλέψεις για τις δαπάνες για τόκους, για το ύψος του δημοσίου χρέους, για το ποσό που θα χρειαστεί για την επανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και τις επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων, για το ύψος των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας κατά τα επόμενα χρόνια.
Πάντως, σε κάθε περίπτωση, και παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες και αβεβαιότητες που υπάρχουν, μπορούμε να κάνουμε ορισμένες παρατηρήσεις για βασικά μεγέθη του Προϋπολογισμού του 2012:
1η. Η ύφεση θα παραμείνει βαθιά.
Εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,8% (από προηγούμενη εκτίμηση για ανάπτυξη 1,1% στον περυσινό Προϋπολογισμό και 0,8% στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο).
Να θυμίσουμε ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, πέρυσι, τέτοια εποχή, προέβλεπε αντίστοιχη ύφεση, 3% για εφέτος, και τελικά αυτή διαμορφώνεται σε διπλάσια επίπεδα.
Να σημειωθεί επίσης ότι η χώρα θα βρίσκεται για 5η συνεχόμενη χρονιά σε ύφεση, κάτι που δεν συμβαίνει σε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα και δεν έχει συμβεί ποτέ στη χώρα μας.
Ενώ για κάθε 1% επιπλέον πτώση της οικονομικής δραστηριότητας, το έλλειμμα επιβαρύνεται, αυτόματα, κατά 0,5% περίπου.
2η. Η ανεργία διογκώνεται δραματικά.
Αναμένεται να διαμορφωθεί στο 17,1% (από εκτίμηση για 15% στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο και 16,4% στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού).
Οι εξελίξεις αυτές είναι δυνατόν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνική συνοχή, ενώ συνεπάγονται απαξίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου και του αποθέματος τεχνογνωσίας.
3η. Οι δαπάνες του ΠΔΕ, «φιλική προς την ανάπτυξη» επένδυση, θα παραμείνουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, στα 7,7 δισ. ευρώ το 2012.
Χαμηλότερα από τις εκτιμήσεις του Μεσοπρόθεσμου.
Χαμηλότερα και από τις προβλέψεις της προηγούμενης Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ για το 2011, που ήταν στα 8,5 δισ. ευρώ.
4η. Οι στόχοι του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων αναθεωρούνται επί το δυσμενέστερο.
Αναμένονται έσοδα ύψους 9,3 δισ. ευρώ το 2012.
Χαμηλότερα κατά 1,8 δισ. ευρώ από τον αρχικό στόχο.
Και αυτό το ποσό εξαρτάται, όπως ορθώς επισήμανε ο κ. Υπουργός, από το εάν θα έχουμε αγορά, εάν θα έχουμε επενδυτικό ενδιαφέρον.
Να υπενθυμίσουμε ότι, για το 2011, ο στόχος ήταν για έσοδα 5 δισ. ευρώ.
Μεταβλήθηκε στα 4 δισ. ευρώ.
Και τελικά δεν θα προκύψουν ούτε τα μισά.
5η. Οι δημοσιονομικοί στόχοι είναι φιλόδοξοι.
Οι μέχρι σήμερα αποκλίσεις σε αυτούς με την άσκηση της ίδιας πολιτικής, τα δεδομένα της πραγματικής οικονομίας και η συσσώρευση των επιβαρύνσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις καθιστούν εξαιρετικά αμφίβολα τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Αυτοί οι αισιόδοξοι στόχοι θα μπορέσουν να επιτευχθούν μόνο αν ξεπεραστεί η ύφεση και υπάρξει ανάκαμψη.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Νέα Δημοκρατία, και αυτό το μήνυμα πρέπει να είναι ξεκάθαρο, δεν πρόκειται να αμφισβητήσει τον Προϋπολογισμό.
Πιστεύει όμως, και αποδεικνύεται και από την εκτέλεσή του, ότι συγκεκριμένες πολιτικές πρέπει να τροποποιηθούν προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιτυχία του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής και να πεισθούν οι πολίτες και οι αγορές ότι υπάρχει διέξοδος.
Σε κάθε περίπτωση, η Νέα Δημοκρατία στηρίζει και θα στηρίξει τους στόχους της δημοσιονομικής προσαρμογής, με ρεαλιστικούς όμως όρους, κυρίως μέσω της περιστολής των πρωτογενών δαπανών σε μόνιμη βάση, πλην των δαπανών για επενδύσεις.
Έτσι ώστε, σύμφωνα και με την Τράπεζα της Ελλάδος, η μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων να οδηγήσει σε εύλογο χρονικό διάστημα, π.χ. 1 έως 1,5 χρόνο, σε αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης.
Η Νέα Δημοκρατία στηρίζει και θα στηρίξει την πραγματοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών.
Τις αποκρατικοποιήσεις. Την αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου.
Πολιτικές δηλαδή που θα ενισχύσουν τη δυνατότητα της Οικονομίας να μεγεθύνεται, θα βελτιώσουν τις προσδοκίες και, κυρίως, θα αποτρέψουν τη διολίσθηση της Οικονομίας σε βαθιά ύφεση.
Συμπερασματικά, η Νέα Δημοκρατία πιστεύει ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν και το χρέος θα καταστεί βιώσιμο μόνο με ανάκαμψη και βιώσιμη ανάπτυξη της Οικονομίας.
Και φυσικά εντός της ζώνης του ευρώ.