1. Είναι σαφές από το επικαιροποιημένο Μνημόνιο ότι πάμε για νέα οριζόντια μέτρα. Θα περάσουν από τη Βουλή τα νέα μέτρα;
Η πρόσφατη επικαιροποίηση του Μνημονίου δείχνει ότι για την περίοδο 2013 – 2014 δεν προβλέπονται νέα μέτρα, εκτός αυτών που έχουν ήδη συμφωνηθεί και είναι γνωστά.
Τουναντίον, η ικανοποιητική, μέχρι σήμερα, εκτέλεση του Προϋπολογισμού, έδωσε τη δυνατότητα στην Κυβέρνηση να διαπραγματευτεί και να συμφωνήσει με τους εταίρους και δανειστές μας τη μείωση του ΕΕΤΗΔΕ κατά 15%, με παράλληλη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, την πιλοτική, σε πρώτη φάση, μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 23% στο 13%, την αποφυγή νέων περικοπών για τους ένστολους και τη μη εφαρμογή της εισφοράς 2‰ υπέρ ΟΑΕΕ επί του τζίρου των επιχειρήσεων.
Στην υποθετική περίπτωση στην οποία αναφέρεσθε, σας δηλώνω ευθέως ότι αναγνωρίζω το δύσκολο έργο των συναδέλφων μου Βουλευτών, το αίσθημα ευθύνης που επιδεικνύουν και, αυτονοήτως, τη δυνατότητα να ασκούν πλήρως τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματά τους.
2. Και το δημοσιονομικό κενό ύψους περίπου 2% του ΑΕΠ για την περίοδο 2015 – 2016 πως θα καλυφθεί;
Με δεδομένο ότι ο χρόνος είναι πολύ πυκνός, η περίοδος 2015 – 2016 είναι πολύ κοντά, αλλά, ταυτόχρονα και πολύ μακριά.
Η Κυβέρνηση εκτιμά ότι η εξέλιξη της εφαρμογής του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής κατά τη διετία 2013 – 2014, με τα ήδη ληφθέντα μέτρα αλλά και την έμφαση που θα δοθεί σε διαρθρωτικού χαρακτήρα παρεμβάσεις και ευρύτερες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, θα καλύψει τη μικρή δημοσιονομική απόκλιση που ενδέχεται να προκύψει, σύμφωνα με το σενάριο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.
Σε κάθε περίπτωση, πιστεύουμε ότι η ενδεχόμενη απόκλιση δεν πρέπει να καλυφθεί από νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις ή από νέες, πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις.
3. Για πόσο ακόμα υπολογίζετε ότι μπορεί να συνεχίσει αυτή η πολιτική; Εσείς ως οικονομολόγος πως την κρίνετε; Έχει δοκιμαστεί τρία χρόνια τώρα και έχει παράξει συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Όπως γνωρίζετε, η Νέα Δημοκρατία και ο ομιλών προσωπικά, είχαμε διατυπώσει, από τον Οκτώβριο του 2009, τη διαφωνία μας για χειρισμούς της τότε Kυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, αλλά και την ένστασή μας για το μίγμα της οικονομικής πολιτικής που ετέθη σε εφαρμογή.
Είναι αλήθεια ότι την τελευταία πενταετία, σε παγκόσμιο, και βεβαίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διαπιστώνεται οικονομική δυσπραγία, κοινωνική περιδίνηση, πολιτική ρευστότητα.
Σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα, χώρα με μακροχρόνια υποβόσκουσες παθογένειες στο αξιακό, θεσμικό, πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό πεδίο, κλυδωνίστηκε.
Πριν από δεκαπέντε μήνες, η χώρα, ασθμαίνουσα, βρέθηκε σε σημείο καμπής.
Θεωρώ ότι ως τρικομματική Κυβέρνηση κάναμε την μοναδική ορθολογική επιλογή, μέσα στο ασφυκτικό πλαίσιο που είχε δημιουργηθεί.
Επιλέξαμε να ξεφύγουμε από το «σημειωτόν» και να προχωρήσουμε.
Είναι αλήθεια ότι ο δρόμος είναι δύσκολος για τη χώρα και επώδυνος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Ο χώρος των εφικτών λύσεων είναι ασφυκτικά περιορισμένος.
Όμως, είναι επίσης αλήθεια ότι, τον τελευταίο χρόνο, η κατάσταση σταθεροποιείται.
Σήμερα, η κατάσταση δεν είναι η ίδια.
Είναι, σαφώς, καλύτερη, όπως αναγνωρίζουν οι περισσότεροι πλέον, εντός και εκτός χώρας, αλλά και αποτυπώνουν συγκεκριμένοι δείκτες.
Ο δρόμος που έχει διανυθεί είναι μακρύς, όμως η προσπάθεια που απαιτείται είναι μεγάλη.
Οφείλουμε όλοι να αντιληφθούμε ότι χρειάζεται υπομονή και επιμονή.
Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν.
Κατά την πεποίθησή μας, η ορθή εθνική επιλογή είναι να προχωρήσουμε αταλάντευτα μπροστά, με βελτιωτικές κινήσεις, επιταχύνοντας, ώστε να βγούμε από αυτή την κατάσταση μια ώρα αρχύτερα.
Δεν ωφελεί να αναλώνουμε εθνική ενέργεια ομφαλοσκοπώντας, ούτε να φλερτάρουμε με πισωγυρίσματα.
4. Πρωτογενές πλεόνασμα πότε;
Εκτιμούμε, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα από την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, ότι η δημοσιονομική πραγματικότητα της χώρας βελτιώνεται, καθιστώντας όλο και πιο εφικτό τον εθνικό στόχο για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στο τέλος του έτους.
Οι επιδόσεις στο σκέλος των δαπανών σταθεροποιούνται και είναι ενθαρρυντικές, ενώ οι όποιες αποκλίσεις στο σκέλος των εσόδων εκτιμώνται ως αντιμετωπίσιμες.
Η προσπάθεια συνεχίζεται ώστε, τελικώς, οι τεράστιες θυσίες της ελληνικής κοινωνίας να πιάσουν τόπο και, μέσω του συνεχούς εμπλουτισμού του δημοσιονομικού εγχειρήματος με πολιτικές για την ανάταξη της πραγματικής οικονομίας, η χώρα να εξέλθει από την βαθιά και παρατεταμένη κρίση.
5. Οι Γερμανοί απέρριψαν το ενδεχόμενο νέου κουρέματος του χρέους. Ποια είναι η εναλλακτική για να καταστεί βιώσιμο;
Είναι γεγονός ότι το δημόσιο χρέος εδώ και δεκαετίες είναι πολύ υψηλό, ως απόλυτο μέγεθος, και έχει ισχυρή αυξητική δυναμική.
Η προοπτική για να καταστεί βιώσιμο χωρίς ουσιαστική παρέμβαση, λόγω και της βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης, είναι προβληματική.
Εμείς εφαρμόζουμε τα συμφωνηθέντα.
Προσδοκούμε βάσιμα ότι στο τέλος του 2013 θα καταγράψουμε πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ προωθούμε διαρθρωτικές αλλαγές και αποκρατικοποιήσεις.
Σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup, πλησιάζει η «ώρα» των εταίρων μας.
Πρέπει να ληφθούν αποφάσεις ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους.
Ο τρόπος μπορεί να βρεθεί.
Θα τον συζητήσουμε.
6. Βλέπετε και νέο δάνειο για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού;
Όπως προκύπτει ξεκάθαρα από τη δανειακή σύμβαση, και αποτυπώνεται στο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, οι χρηματοδοτικές ροές είναι δεδομένες.
Και πρέπει να σημειωθεί ότι τον τελευταίο χρόνο καταβάλλονται σύμφωνα με τον προγραμματισμό.
Το χρηματοδοτικό κενό, που ενδεχομένως μελλοντικά προκύψει, θα μπορούσε να καλυφθεί με διαφορετικούς τρόπους.
Η χώρα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για όλα τα ενδεχόμενα και, βεβαίως, να εντάξει στο χρηματοδοτικό της προσανατολισμό την «επιστροφή στις αγορές».
Πιστεύω ότι, πέραν των διαχειριστικών προσπαθειών, δεν πρέπει να διαφεύγει από το οπτικό της πεδίο η συνεχής αύξηση του κεφαλαίου της αξιοπιστίας της.
7. Ανησυχείτε ότι η μείωση του ΦΠΑ μπορεί να μην αποδώσει λαμβανομένων υπόψιν της μείωσης της κατανάλωσης, λόγω φτώχειας, ανεργίας και φοροδιαφυγής;
Αποτελεί προτεραιότητα για την Κυβέρνηση η συνεχής παρακολούθηση, αξιολόγηση και τροποποίηση, προς όφελος της οικονομίας, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, πολιτικών που δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα.
Εμμονή στις αυξήσεις φόρων για τους φόρους, σε μια οικονομία που διανύει μακρά περίοδο ύφεσης, δεν δικαιολογείται.
Ένα τέτοιο μέτρο, ήταν και η αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση.
Η εκτέλεση του Προϋπολογισμού έδειξε ότι δεν προέκυψε αύξηση εσόδων, καθώς αυτά ήταν υποπολλαπλάσια από τα αρχικώς προϋπολογισθέντα.
Παράλληλα, πολλές επιχειρήσεις του κλάδου, μεταξύ των οποίων και ορισμένες σημαντικές πολυεθνικές επιχειρήσεις, είτε έκλεισαν αριθμό καταστημάτων τους, είτε ανέστειλαν τη λειτουργία τους.
Ταυτόχρονα, η φοροδιαφυγή είχε ενισχυθεί, όπως δείχνει η σημαντική συρρίκνωση της βάσης του ΦΠΑ, η οποία είναι μεγαλύτερη από ότι δικαιολογεί η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Εμείς εκτιμούμε ότι η μείωση, παρά την ενδεχόμενη βραχυπρόθεσμη απώλεια εσόδων, θα επηρεάσει θετικά την ψυχολογία των υποκειμένων της αγοράς, θα βελτιώσει τις καταναλωτικές και επιχειρηματικές προσδοκίες, ενώ πιθανότατα θα αυξηθεί η κατανάλωση και τελικά θα αυξηθούν τα έσοδα από ΦΠΑ.
Βεβαίως, προκειμένου να είναι επιτυχής και αποτελεσματική η εφαρμογή του μέτρου, απαιτείται και η ενίσχυση της φορολογικής συνείδησης επιχειρήσεων και καταναλωτών.
Δηλαδή, υπεύθυνη και αξιόπιστη δράση από όλους.
Σε κάθε περίπτωση, εάν το μέτρο δεν αποδώσει τα αναμενόμενα φέτος, το εκτιμώμενο δυνητικό κόστος (λίγο πάνω από 100 εκατ. ευρώ) έχει ήδη καλυφθεί δημοσιονομικά.
8. Εκτιμάτε ότι θα χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών μετά τα stress tests;
Τους επόμενους μήνες οι τράπεζες θα βρεθούν αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις.
Μία από αυτές τις προκλήσεις είναι και η προετοιμασία για την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2013.
Όμως, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, οι τράπεζες έχουν πλέον ισχυρή κεφαλαιακή βάση.
Όπως γνωρίζετε, το πακέτο των 50 δισ. ευρώ προοριζόταν για να καλύψει δύο περιοχές, την ανακεφαλαιοποίηση και την εξυγίανση.
Όσον αφορά στο σκέλος της ανακεφαλαιοποίησης, σύμφωνα με τον απολογισμό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για το 1ο εξάμηνο του 2013, με την ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, το ποσό που το ΤΧΣ κατέβαλε για τη συμμετοχή του ήταν μικρότερο των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών που είχε καθορίσει η Τράπεζα της Ελλάδος, λόγω της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα σε ποσοστό άνω του 10%.
Με βάση τα ανωτέρω, από το πακέτο των 50 δισ. ευρώ θα μείνει στην άκρη ένα ποσό, σαν «μαξιλάρι ασφαλείας».
Αυτό είναι ένα «μαξιλάρι», το οποίο εάν και εφόσον χρειαστεί, σε περίπτωση που χειροτερέψουν τα πράγματα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Επιπρόσθετα, εκτός από αυτό το «μαξιλάρι», ωφέλειες μπορεί να υπάρξουν τόσο από τις συνέργειες των συστημικών τραπεζών από τη διαδικασία των συγχωνεύσεων, όσο και μέσω των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης των τραπεζών, λόγω της «απαγκίστρωσης» από περιουσιακά τους στοιχεία που δεν είναι τραπεζικού χαρακτήρα.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, εκτιμώ ότι δεν θα χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Σε κάθε περίπτωση, από την πλευρά μας έχουμε ως μέλημα τη δημιουργία ενός όσο το δυνατόν μεγαλύτερου «μαξιλαριού», όχι απλά για την περίπτωση αβεβαιότητας και ανάγκης, αλλά διότι πρόκειται για χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου, τα οποία βαραίνουν το δημόσιο χρέος.
9. Πως αξιολογείτε τη στάση των ισχυρών εκ των εταίρων και δανειστών μας;
Σε αυτή την δύσκολη για τη χώρα και επώδυνη για τους πολίτες προσπάθεια αξιώνουμε την αλληλεγγύη των εταίρων μας.
Θέλουμε να είναι εταίροι μας και όχι μόνο δανειστές μας.
Άλλωστε, μια λεπτομερής και αντικειμενική ανάλυση των βήμα-βήμα λαθών που μας έφεραν στη δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε, δείχνει ότι δεν είναι, όλα τα λάθη, αποκλειστικά δικής μας ευθύνης.
