1. Κύριε Σταϊκούρα, γίνεται συζήτηση για τους τρόπους ελάφρυνσης του χρέους. Επιμήκυνση, χαμηλότερο επιτόκιο, κ.λπ. Είπατε ότι «το πρωτογενές πλεόνασμα θα ενεργοποιήσει τις κοινοτικές δεσμεύσεις». Προς ποια κατεύθυνση; Χωρίς «κούρεμα», δίχως μείωσή του, είναι βιώσιμο το χρέος;
Η αλήθεια είναι ότι το δημόσιο χρέος, εδώ και δεκαετίες, είχε πολύ ισχυρή αυξητική δυναμική.
Αλήθεια, επίσης, είναι ότι ο ρυθμός αύξησής του αρχίζει να περιορίζεται, η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκειά του έχει επεκταθεί χρονικά και οι δαπάνες εξυπηρέτησής του έχουν μειωθεί αισθητά.
Ωστόσο, παρά τις θετικές αυτές εξελίξεις, το ζήτημα της περαιτέρω ενίσχυσης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους παραμένει ανοικτό.
Ρεαλιστικές λύσεις και εφαρμόσιμες τεχνικές υπάρχουν.
Πρέπει να υιοθετηθούν, με καθαρό τρόπο, το συντομότερο δυνατό.
Το πρόσφατο παρελθόν, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, απέδειξε ότι η αναβλητικότητα και η διστακτικότητα δεν ήταν «σύμμαχοι» των λύσεων.
2. Πότε μπορεί να θεωρείται ρεαλιστική η έξοδος στις αγορές για δανεισμό;
Η έξοδος στις αγορές προϋποθέτει, μαζί με το σχεδιασμό των κατάλληλων χρηματοοικονομικών τεχνικών, την επιτυχή εξέλιξη σε πεδία όπως αυτά της επίτευξης διατηρήσιμων, μακροχρόνιων πρωτογενών πλεονασμάτων, της διαμόρφωσης συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης και της ενίσχυσης της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.
Εργαζόμαστε μεθοδικά και συστηματικά ώστε να είναι εφικτή η επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου το 2ο εξάμηνο του 2014.
3. Το δημοσιονομικό κενό όμως παραμένει τεράστιο. Θα υπάρξουν νέα μέτρα;
Κύριε Κοτταρίδη, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.
Αξιολογείται η επίδραση της εκτέλεσης του εφετινού Προϋπολογισμού στο δημοσιονομικό ισοζύγιο του 2014.
Αξιολογούνται οι αποδόσεις δημοσιονομικών παρεμβάσεων όπως είναι, ενδεικτικά, οι έλεγχοι στα αποτελέσματα νομικών προσώπων.
Αξιολογούνται διαφοροποιήσεις στο σενάριο βάσης από την καταβολή, ενδεικτικά, υψηλότερου μερίσματος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του νέου φόρου ακίνητης περιουσίας.
Αξιολογούνται οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, με στόχο την ενίσχυση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές και από την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής.
Είμαστε σε διαπραγματεύσεις και υποστηρίζουμε, τεκμηριωμένα, τις προτάσεις μας για την επίτευξη του στόχου.
Η έως σήμερα πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού δείχνει ότι οι εκτιμήσεις μας διαπνέονται από ρεαλισμό.
Επιβεβαίωση, ειδικότερα, δείχνει και η πορεία των εσόδων κατά το ενδεκάμηνο του έτους.
Έσοδα τα οποία διαμορφώνονται σε υψηλότερα, από τους στόχους, επίπεδα.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για εκτιμήσεις και προβλέψεις τις οποίες θα πρέπει συνεχώς να επιβεβαιώνουμε.
Άλλωστε στην οικονομία, oι μαθηματικού τύπου βεβαιότητες αποτελούν απλοποιητικές παραδοχές για την προσέγγιση της πολυσύνθετης και αβέβαιης πραγματικότητας.
Πάντως νέα, οριζόντια, μη ψηφισμένα μέτρα περιστολής μισθών και συντάξεων και αύξησης φόρων δεν προβλέπονται.
4. Έχετε διατυπώσει την άποψη, με την οποία μάλλον συμφωνεί η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, ότι στη χώρα επιβάλλεται υπερφορολόγηση. Μπορεί να μετριαστεί στην πορεία; Διότι, πως μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη με τέτοια επίπεδα φορολόγησης;
Επί του θέματος έχουν κατατεθεί αξιολογήσεις και απόψεις.
Δεν υπάρχει λόγος να επανέλθουμε.
Πέραν όμως από τις όποιες διαφοροποιήσεις στην προσέγγιση του θέματος, η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο τμήμα του συνολικού προϊόντος της οικονομίας που δεν φορολογείται.
Εκτιμάται, σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση του ΟΟΣΑ, στο 23,6% του ΑΕΠ το 2013, έναντι μέσου Ευρωπαϊκού όρου στο 14,3%.
Συνεπώς, η προσπάθεια πρέπει να εστιαστεί, όπως άλλωστε και γίνεται, στο χτύπημα της παραοικονομίας, στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής.
Δηλαδή, στην ένταξη του «σκιώδους» τμήματος της οικονομίας στο «εμφανές» πεδίο της και στη φορολόγησή του.
Σημειώνω τη βελτίωση στο σχετικό ποσοστό κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία τριετία.
Η επιτυχής ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας θα επιτρέψει τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των συνεπών φορολογούμενων.
Φορολογούμενοι, που έχουν να αντιμετωπίσουν και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων τους.
5. Η αγορά όμως έχει γονατίσει από την έλλειψη ρευστότητας. Τι προτίθεται να πράξει η Κυβέρνηση;
Είναι αλήθεια ότι υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας στην αγορά.
Το οποίο και πρέπει, άμεσα, να αντιμετωπισθεί.
Τέσσερεις είναι οι άξονες στους οποίους κινείται η Κυβέρνηση:
Ο πρώτος είναι αυτός της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα.
Μέχρι σήμερα έχουν πληρωθεί 5,5 δισ. ευρώ.
Ο δεύτερος είναι αυτός της επιτάχυνσης της αξιοποίησης των κοινοτικών πόρων.
Η πορεία υλοποίησης του ΕΣΠΑ, ως προς την αξιοποίηση των πόρων σε σχέση με τον μέσο όρο απορρόφησης των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, κρίνεται ικανοποιητική.
Ο τρίτος είναι αυτός της αξιοποίησης εργαλείων τόνωσης και ενίσχυσης της ρευστότητας.
Ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, εδραιώνεται η στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που αποσκοπεί στην ενίσχυση της ρευστότητας στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και της ενέργειας.
Και ο τέταρτος είναι αυτός της ολοκλήρωσης των διαδικασιών ανακεφαλαιοποίησης και ανασυγκρότησης των πιστωτικών ιδρυμάτων.
6. Θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση οι τράπεζες; Αρκετοί, μεταξύ των οποίων ο κ. Αλέξης Τσίπρας, συνδυάζουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο με την πιθανότητα «κουρέματος» στις καταθέσεις…
Η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος αποτελεί προϋπόθεση για την υγιή ανάπτυξη της οικονομίας και την αποτελεσματική κατανομή των οικονομικών πόρων.
Προς αυτή την κατεύθυνση λειτούργησαν όλες οι Ελληνικές Κυβερνήσεις μετά το ξέσπασμα της κρίσης.
Ξεκινώντας από το 2008, με τους 3 πυλώνες ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας και ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Ακολούθησε η επέκταση του προγράμματος εγγυήσεων.
Και συνεχίζεται με τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος.
Η οποία και αναμένεται σύντομα να ολοκληρωθεί.
Το «κούρεμα» των καταθέσεων δεν υφίσταται στη σκέψη μας.
7. Μετά από 6 χρόνια ύφεσης, με την ανεργία εκεί που βρίσκεται και με τη σωρευτική μείωση εισοδημάτων όλα αυτά τα χρόνια, είναι η κατάλληλη περίοδος για να αρθεί το «πάγωμα» στους πλειστηριαμούς πρώτης κατοικίας;
Οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται.
Θα πρέπει να καταλήξουν σε λύση, η οποία θα συνδυάζει την κοινωνική ευαισθησία και ευθύνη με την οικονομική ισορροπία.
Η κατεύθυνση της Κυβέρνησης για το ζήτημα των πλειστηριασμών είναι απολύτως σαφής.
Επιδιώκουμε τη μέγιστη προστασία για αυτούς που πραγματικά τη χρειάζονται, με βάση τις σημερινές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.
Οι κατοικίες των αδυνάμων, των ανέργων και των μεσαίων θα συνεχίσουν να είναι προστατευμένες.
8. Κατά τη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό στη Βουλή «κατηγορηθήκατε» για αστοχίες στις προβλέψεις. Τι απαντάτε;
Πράγματι, σύσσωμη η Αντιπολίτευση μας «κατηγόρησε» ότι οι προβλέψεις του Προϋπολογισμού δεν θα «βγουν».
Τα ίδια, βέβαια, έλεγαν και πέρυσι.
Και όμως, ο περυσινός Προϋπολογισμός, στις περισσότερες προβλέψεις του, «βγήκε».
Ενδεικτικά, προβλέπαμε ύφεση 4,5% το 2013.
Πλέον εκτιμάται στο 4%, ή και χαμηλότερα.
Προβλέπαμε, με βάση το Πρόγραμμα, μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα το 2013.
Πλέον εκτιμάται ότι θα υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα.
Επαναλαμβάνω ότι επιδιώκουμε οι εκτιμήσεις μας να είναι προϊόν ρεαλιστικής ανάλυσης των δεδομένων της πραγματικότητας.
Είναι όμως επίσης αλήθεια, ότι το τελικό αποτέλεσμα για την ανεργία ήταν δυσμενέστερο από τις αρχικές εκτιμήσεις.
Γεγονός που καθιστά αναγκαία την ένταση των προσπαθειών της Κυβέρνησης σε αυτό το πεδίο.
Σε κάθε περίπτωση, όπως είπα και στη Βουλή, το δόγμα «αν οι εξελίξεις της πραγματικότητας δεν συμφωνούν με αυτά που προβλέπουν οι ιδεολογικές μας αντιλήψεις τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα», μακριά από εμένα.
9. Μήπως όμως θριαμβολογείτε υπερβολικά για τα αποτελέσματα της πολιτικής σας;
Κύριε Κοτταρίδη, μακριά από εμένα οι θριαμβολογίες.
Αποτυπώνουμε την πραγματικότητα.
Η αλήθεια είναι ότι σήμερα, μετά την τροποποίηση πριν από 1 χρόνο, στο μέτρο του εφικτού, της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι θυσίες των πολιτών αρχίζουν να πιάνουν τόπο.
Η ύφεση επιβραδύνεται, η αυξητική δυναμική της ανεργίας ανακόπτεται, το οικονομικό κλίμα ενισχύεται, το κόστος δανεισμού μειώνεται, διαρθρωτικές αλλαγές υλοποιούνται, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ενισχύεται και οι στόχοι της δημοσιονομικής πολιτικής επιτυγχάνονται.
Βέβαια, αυτές οι θετικές ενδείξεις δεν συνιστούν αφορμή για εφησυχασμό.
Αντιθέτως, αποτελούν εφαλτήριο για να συνεχιστεί, πιο εντατικά, η προσπάθεια εξόδου της χώρας από την κρίση, το ταχύτερο δυνατόν, με όσο γίνεται μικρότερο κοινωνικό κόστος.
10. Η Αντιπολίτευση σας «κατηγορεί» ότι το πρωτογενές πλεόνασμα είναι «πλασματικό» και επιτυγχάνεται με τη μη επιστροφή φόρων και με την περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Τι απαντάτε;
Μα η εκτίμηση για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους περίπου 800 εκατ. ευρώ εφέτος είναι με την πρόβλεψη ότι οι επιστροφές φόρων και οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων θα ανέλθουν στο ύψος των εκτιμήσεων του Προϋπολογισμού, μάλιστα υψηλότερες από το 2012.
Αν αυτό δεν γίνει τότε το δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα είναι ακόμη υψηλότερο.
Οι αριθμοί στους πίνακες του Προϋπολογισμού το επιβεβαιώνουν.
Αρκεί κάποιος να θέλει να τους διαβάσει…
11. Δεν έχετε κηρύξει όμως άτυπη «στάση πληρωμών»;
Η αλήθεια είναι ότι το Κράτος, μέσω ειδικής πίστωσης, αποπληρώνει ληξιπρόθεσμες οφειλές που δημιουργήθηκαν μέχρι το τέλος του 2011.
Οι πληρωμές αυτές είναι δημοσιονομικά ουδέτερες, καθώς εξοφλούν υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου παρελθόντων ετών που έχουν υπολογιστεί στα ελλείμματα των αντίστοιχων ετών.
Πράγματι όμως το Κράτος, αν και συρρικνώνει το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών του μήνα-μήνα, έχει δημιουργήσει κάποιες νέες.
Οφειλές, όμως, που θα καθορισθούν στο τέλος του έτους και οι οποίες έχουν επίσης καταγραφεί και ενσωματώνονται στις εκτιμήσεις για το πρωτογενές αποτέλεσμα.
Συνεπώς, δεν κρύβονται δαπάνες «κάτω από το χαλί» για να ωραιοποιηθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
12. Η επίτευξη όμως πρωτογενούς πλεονάσματος είναι από μόνη της αρκετή για να μας βγάλει από την κρίση;
Είχα, από παλαιά, χαρακτηρίσει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ως ενδιάμεσο εθνικό στόχο.
Η επίτευξή του, και μάλιστα νωρίτερα από τις αρχικές εκτιμήσεις, ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση της χώρας, ενώ θα ενεργοποιήσει και τις κοινοτικές δεσμεύσεις για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Δεν αρκεί όμως αυτή η επίτευξη για την έξοδο από την κρίση.
Η σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών πρέπει να συμπληρώνεται, όπως άλλωστε γίνεται, με πολιτικές για την ανάταξη της πραγματικής οικονομίας.
Εκτιμώ ότι θετικές επιδράσεις θα έχουν η υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων από πόρους του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου, η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος.