Οικονομική πολιτική για βιώσιμη, πράσινη και αειφόρο ανάπτυξη
Χρήστος Σταϊκούρας
Υπουργός Οικονομικών
Οι πρωτοφανείς, παγκόσμιες κρίσεις των τελευταίων ετών – κυρίως στο υγειονομικό και κλιματικό πεδίο – ανέδειξαν, με τον πλέον εμφατικό τρόπο, την ανάγκη για δράση και επανασχεδιασμό σε όλους τους τομείς της δημόσιας σφαίρας, με στόχο τη μετάβαση σε μια διατηρήσιμη, πράσινη και αειφόρο ανάπτυξη. Μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό και οικονομικό μοντέλο, που θα οδηγεί σε περισσότερες επενδύσεις, καινοτομία και ανταγωνιστικότητα, διασφαλίζοντας όμως, παράλληλα, τη βιωσιμότητα του πλανήτη μας.
Ηγέτες και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, ενστερνίζονται την ανάγκη αυτή και συσπειρώνονται για τον καθορισμό κοινής στρατηγικής και την προώθηση ισχυρών συλλογικών δράσεων σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την αντιμετώπιση των επιπτώσεών της.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η εμβληματική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτει ως στόχο μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Ενώ, η Διεθνής Διάσκεψη των Μερών για το Κλίμα, γνωστή ως COP26, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο στη Γλασκώβη, ανέδειξε την ανάγκη ανάληψης καθοριστικών δράσεων σε διεθνές επίπεδο. Δράσεις που θέτουν ως άμεση προτεραιότητα τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Από την πλευρά της, η Ελληνική Κυβέρνηση έχει θέσει ως βασικό πυλώνα της πολιτικής της την ευθυγράμμιση της οικονομικής μεγέθυνσης με τους φιλόδοξους περιβαλλοντικούς και κλιματικούς εθνικούς μας στόχους. Μάλιστα, παρά το σχετικά μικρό της αποτύπωμα άνθρακα, η χώρα μας φιλοδοξεί να συνεισφέρει σημαντικά στην παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως αποδεικνύουν οι εμβληματικές πρωτοβουλίες σε 6 τομείς, που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα των αρχηγών κρατών της COP26.
Ειδικά το Υπουργείο Οικονομικών, αντιλαμβανόμενο τον κομβικό του ρόλο στην υλοποίηση των απαραίτητων δομικών μεταρρυθμίσεων, στηρίζει ενεργά την εθνική φιλοδοξία και στόχευση, προκειμένου η πράσινη και ενεργειακή μετάβαση να γίνει με κοινωνικά δίκαιο και οικονομικά αποτελεσματικό τρόπο.
Προς αυτή την κατεύθυνση, και με δεδομένο ότι ο ρόλος των επιχειρήσεων είναι καταλυτικός για τη στροφή της οικονομίας προς την αειφορία, το Υπουργείο Οικονομικών, με τον νόμο 4706/2020, εισήγαγε ένα νέο, βελτιωμένο θεσμικό πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης στη χώρα, το οποίο πλέον διασφαλίζει την ορθή και με όρους διαφάνειας λειτουργία των εταιρειών, στρέφοντάς τις στην υιοθέτηση στρατηγικών προς τη μακροπρόθεσμη αειφόρο ανάπτυξη.
Παράλληλα, προβλέψαμε τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων προς τις επιχειρήσεις, με τη μορφή υπεραπόσβεσης για την υλοποίηση πράσινων δαπανών, αλλά και για την πραγματοποίηση δαπανών έρευνας και καινοτομίας, ως βασικούς πυλώνες προώθησης της μετάβασης της οικονομίας στην κλιματική ουδετερότητα.
Επιπλέον, ως Υπουργείο Οικονομικών:
1ον. Εξετάζουμε τη δυνατότητα έκδοσης κρατικού «πράσινου» ομολόγου το 2ο εξάμηνο του 2022. Ήδη, έχει οριστεί τράπεζα από την ομάδα βασικών διαπραγματευτών αγοράς, προκειμένου να επεξεργαστεί, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) και τα συναρμόδια Υπουργεία, τη διαμόρφωση πλαισίου για την έκδοση κρατικών «πράσινων» ομολόγων. Το πλαίσιο αυτό αναμένεται να είναι έτοιμο έως τα τέλη του 1ου εξαμήνου του έτους, ώστε το Ελληνικό Δημόσιο να είναι σε θέση να εκδώσει το πρώτο «πράσινο» ομόλογο μέσα στο δεύτερο ήμισυ του 2022.
2ον. Συνεχίζουμε και επιταχύνουμε την ενσωμάτωση της κλιματικής διάστασης στον σχεδιασμό και την αποτύπωση της δημοσιονομικής πολιτικής. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο Προϋπολογισμός του 2021 αποτέλεσε τον πρώτο Προϋπολογισμό στην ιστορία της χώρας με ρητή αναφορά στην κλιματική διάσταση.
3ον. Προωθούμε την κατάρτιση μιας συνεκτικής Στρατηγικής Βιώσιμης Χρηματοοικονομικής Πολιτικής, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
4ον. Συνεργαζόμαστε με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, την Τράπεζα της Ελλάδος και τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς και εταίρους του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, για την έγκαιρη, ομαλή και αποτελεσματική μετάβαση στο νέο πλαίσιο αειφόρου οικονομικής και εταιρικής διακυβέρνησης. Στόχος είναι η διαδικασία ενσωμάτωσης προτύπων αειφορίας και δημοσιοποίησης μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών να αποτελέσει εργαλείο ανάπτυξης και εξωστρέφειας, χωρίς αποκλεισμούς, για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
5ον. Θέσαμε στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» φιλόδοξους, αλλά ρεαλιστικούς, στόχους για την πραγματοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Οι επιδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προβλέπεται να απορροφηθούν στη χώρα μας κατά τουλάχιστον 38% σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις με «πράσινο» πρόσημο.
6ον. Επιδιώκουμε την ευθυγράμμιση της οικονομικής μεγέθυνσης με τους φιλόδοξους περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους που έχουν καθοριστεί με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα και υποστηρίζονται από το Σχέδιο Δράσης της Ελλάδας για την Κυκλική Οικονομία και το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την πλήρη απολιγνιτοποίηση.
7ον. Μετέχουμε ενεργά, από τον Οκτώβριο του 2019, στη Συμμαχία Υπουργών Οικονομικών για την Κλιματική Δράση.
8ον. Λάβαμε μέρος στην Ημέρα για το Χρηματοπιστωτικό σύστημα της COP26 στη Γλασκώβη, όπου, μεταξύ άλλων, χαιρετίσαμε την πρωτοβουλία του Ιδρύματος Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (IFRS), για τη σύσταση του Διεθνούς Συμβουλίου Προτύπων Βιωσιμότητας (International Sustainability Standards Board).
Καθίσταται πλέον ξεκάθαρο ότι η ανάπτυξη που επιδιώκουμε οφείλουμε να είναι ανθεκτική, βιώσιμη και αειφόρος. Η σημερινή Κυβέρνηση ανταποκρίνεται στο πρόταγμα αυτό, χαράσσοντας και εφαρμόζοντας μια οικονομική πολιτική που ενσωματώνει την κλιματική διάσταση και στοχεύει η πράσινη μετάβαση της χώρας να πραγματοποιηθεί με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Κράτος, επιχειρήσεις, χρηματοπιστωτικός τομέας και εργαζόμενοι, ενώνοντας τις δυνάμεις μας για τον σκοπό αυτό, μπορούν να τον πετύχουμε!