Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,
Άκουσα και διάβασα με ιδιαίτερη προσοχή τις τοποθετήσεις της Κυβέρνησης και των Εισηγητών της Πλειοψηφίας.
Επί αυτών θα ήθελα να κάνω ορισμένες παρατηρήσεις.
1η Παρατήρηση
Έγινε ιδιαίτερη αναφορά στην αύξηση του χρέους κατά την περίοδο διακυβέρνησης της Ν.Δ., ωστόσο, αξίζει να δούμε που αποδίδεται αυτή η εκτόξευση του δημοσίου χρέους σε απόλυτους όρους.
Η πραγματικότητα είναι ότι την περίοδο 2004-2008 το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 80 δισ. ευρώ (262 δισ. ευρώ από 182 δισ. ευρώ)
Όμως, αν δείτε πού πήγαν αυτά τα χρήματα θα διαπιστώσετε τα εξής:
- 50 δισ. ευρώ πήγαν για την πληρωμή ετήσιων τόκων, στο δημόσιο χρέος που βρήκε η Ν.Δ. από τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
- 10 δισ. ευρώ πήγαν για την πληρωμή αμυντικών εξοπλισμών που είχαν παραγγελθεί από τις προηγούμενες Κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και πληρώθηκαν επί Ν.Δ.
- 2,5 δισ. ευρώ πήγαν για χρέη νοσοκομείων που βρήκε η Ν.Δ. από τα προηγούμενα χρόνια και τα πλήρωσε.
- 7 δισ. ευρώ πήγαν για υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία που είχαν αναλάβει οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τις πλήρωσε η Ν.Δ.
Συνεπώς, τα 70 δισ. ευρώ από τα 80 δισ. ευρώ πήγαν για την κάλυψη υποχρεώσεων που είχαν αναλάβει οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Το 2009, όντως αυξήθηκε περαιτέρω το δημόσιο χρέος (298 δισ. ευρώ).
Η αύξηση, όμως, αυτή συνδέεται με τις πρωτοβουλίες της τότε κυβέρνησης της Ν.Δ. να στηρίξει τη ρευστότητα και τη δραστηριότητα της πραγματικής οικονομίας.
Η αύξηση αυτή, όμως, ήταν κοινό φαινόμενο για όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες, καθώς κατά την περίοδο 2007–2009 το μέσο δημόσιο χρέος στην Ε.Ε. – ως ποσοστό του ΑΕΠ – αυξήθηκε κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ στην περίπτωση της Ελλάδας – με πολύ μεγαλύτερη δυναμική – αυξήθηκε κατά 21 ποσοστιαίες μονάδες.
Όμως σήμερα, επί Κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, το δημόσιο χρέος διογκώνεται και διατηρεί τη δυναμική του.
Το χρέος της Κεντρικής Κυβέρνησης, ως ποσοστό του Α.Ε.Π., αναμένεται να διευρυνθεί στο 159% του Α.Ε.Π. το 2011, από 148% του Α.Ε.Π. που αναμένεται να διαμορφωθεί εφέτος (και 127% του Α.Ε.Π. που ήταν το 2009).
Το χρέος, ως απόλυτος αριθμός, αναμένεται να «εκτοξευθεί» στα 362 δισ. ευρώ το 2011, από 298 δισ. ευρώ το 2009, δηλαδή αυξάνεται κατά 64 δισ. ευρώ (ή 32% του Α.Ε.Π.) σε 2 χρόνια διακυβέρνησης ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Οι δαπάνες για τους τόκους του χρέους αναμένεται να διαμορφωθούν στα 15,8 δισ. ευρώ για το 2011 (ή 7% του Α.Ε.Π. το 2011 από 5,2% του Α.Ε.Π. το 2009).
Ενώ, είναι γνωστή και η δυσχέρεια στην εξυπηρέτησή του χρέους μετά το τέλος της περιόδου που καλύπτεται από το Μηχανισμό Στήριξης.
Αυτό ήταν γνωστό.
Το υπενθυμίζαμε.
Το γνώριζαν όλοι.
Το παραδέχθηκε και ο Γενικός Διευθυντής του Δ.Ν.Τ.
Άλλωστε, σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση του Δ.Ν.Τ. (Σεπτέμβριος 2010), η Ελλάδα καλείται να καλύψει δανειακές ανάγκες ύψους 200 δισ. ευρώ την περίοδο 2013-2015 (53,2 δισ. ευρώ το 2013, 70,8 δισ. ευρώ το 2014, και 76,7 δισ. ευρώ το 2015).
Συνεπώς, κύριος δημοσιονομικός στόχος πρέπει να είναι η αντιμετώπιση του χρέους και της δυναμικής του.
2η Παρατήρηση
Έγινε εκτενής αναφορά στην περίπτωση της Ιρλανδίας, στις ομοιότητες και διαφορές της προσφυγής των δύο χωρών στο Μηχανισμό Στήριξης.
Η πραγματικότητα είναι πως η προσφυγή της Ιρλανδίας στο Μηχανισμό Στήριξης δεν έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτή της χώρας μας τον προηγούμενο Μάιο, καθώς στην Ιρλανδία υπάρχει τραπεζική κρίση, η οποία μετατράπηκε σε δημοσιονομική.
Η κρατική ενίσχυση στις τρεις μεγαλύτερες τράπεζες ανήλθε στα 30 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας να εκτοξευθεί εφέτος σε επίπεδα άνω του 30% του Α.Ε.Π., από 14,4% του Α.Ε.Π. το 2009.
Στην Ελλάδα αντίθετα είχαμε μία κρίση δανεισμού, η οποία είχε επιπτώσεις και στον τραπεζικό τομέα.
Η σύγκριση όμως του τρόπου αντιμετώπισης της κρίσης μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Ιρλανδίας καταδεικνύει την ορθότητα της κριτικής μας:
- § Η ιρλανδική κυβέρνηση δανείστηκε, ακόμη και με ακριβότερο επιτόκιο ώστε να αποφύγει την ένταξή της σε Μηχανισμό στήριξης καλύπτοντας εκ των προτέρων όλες τις δανειακές ανάγκες της ως τα μέσα του επομένου χρόνου.
Η ελληνική κυβέρνηση αδράνησε να δανειστεί, όταν ακόμη είχε τη δυνατότητα, μέχρι και τον Απρίλιο.
- § Η ιρλανδική κυβέρνηση διαπραγματεύτηκε τους όρους του δανεισμού της και κατάφερε να εξασφαλίσει 4 χρόνια χάριτος και 7 χρόνια αποπληρωμής. Η ελληνική κυβέρνηση απεδέχθη τους όρους που της επιβλήθηκαν, έτσι ώστε η χώρα μας να υποχρεούται να ξεκινήσει την πληρωμή μετά από 3 χρόνια και να αποπληρώσει σε άλλα 2.
- Η Ιρλανδία παρά την πίεση στο εύθραυστο τραπεζικό της σύστημα, διαπραγματεύθηκε και, κατάφερε να διατηρήσει το φορολογικό της συντελεστή στο 12,5% για τις επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα ο φορολογικός συντελεστής θα είναι 20% στα αδιανέμητα κέρδη και 40% στα διανεμόμενα, θυσιάζοντας έτσι κάθε αναπτυξιακή προοπτική.
- Η ιρλανδική κυβέρνηση συμφώνησε να αυξήσει το Φ.Π.Α. κατά μια μονάδα μέσα στο 2013 και κατά άλλη μία μονάδα το 2014. Η ελληνική κυβέρνηση αύξησε το ΦΠΑ πολύ περισσότερο σε πολύ λιγότερο χρόνο: κατά 4 μονάδες μέσα σε 12 μήνες!
- Η ιρλανδική κυβέρνηση οδηγήθηκε στο Μηχανισμό στήριξης. Οι ξένες τράπεζες έχουν δανείσει την Ιρλανδία, κυρίως τις ιρλανδικές τράπεζες, 731 δισεκατομμύρια δολάρια. Αντίθετα τα αντίστοιχα δάνεια ξένων τραπεζών προς την Ελλάδα δεν ξεπερνούν τα 175 δισεκατομμύρια δολάρια και έτσι δεν δεχόταν ανάλογη πίεση.
Επομένως τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους:
Η Ιρλανδία έπραξε ό,τι μπορούσε για να αποφύγει το Μηχανισμό στήριξης. Και όταν ακόμη αυτό στάθηκε αδύνατο λόγω των προβλημάτων του τραπεζικού τομέα διαπραγματεύθηκε σκληρά για να μη χαθεί η προοπτική της ανάπτυξης.
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν διαπραγματεύτηκε κανένα σημείο του Μνημονίου.
3η Παρατήρηση
Ελάχιστες αναφορές έγιναν από τους Εισηγητές της πλειοψηφίας στις συνέπειες της ασκούμενης πολιτικής στην Πραγματική Οικονομία.
Καλό θα ήταν, όμως, να δούμε κάποιους δείκτες και να τους αξιολογήσουμε. Ενδεικτικά:
- Η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 7,1% το Σεπτέμβριο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο του 2009.
- Ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο συρρικνώθηκε κατά 7,9% το Σεπτέμβριο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο του 2009.
- Ο όγκος της οικοδομικής δραστηριότητας μειώθηκε κατά περίπου 25% τον Αύγουστο του 2010 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.
- Ο κύκλος εργασιών στις μεταφορές συρρικνώθηκε κατά περίπου 15% το δεύτερο τρίμηνο του 2010 σε ετήσια βάση.
- Ο όγκος των ταξιδιωτικών εισπράξεων παρουσίασε μείωση 6,3% τον Αύγουστο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009.
- Οι 18 από τους 24 κλάδους της μεταποίησης, σύμφωνα με το Ι.Ο.Β.Ε., κινήθηκαν πτωτικά κατά το 1ο επτάμηνο του 2010.
- Το 70% των επιχειρήσεων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Σ.Ε.Ε., αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.
- Την περίοδο Ιουνίου–Νοεμβρίου (τότε παρουσιάστηκε η έρευνα), σύμφωνα με έρευνα της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του Ε.Β.Ε.Α., έκλεισαν 4.000 επιχειρήσεις λόγω της κρίσης.
- Από την αρχή του 2010, σύμφωνα με την Ε.Σ.Ε.Ε., οι εργοδότες μειώθηκαν κατά 45.000.
- Μία στις πέντε μικρές επιχειρήσεις (ή 175.000 επιχειρήσεις), σύμφωνα με τη Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., ήταν, πριν από λίγους μήνες, πολύ πιθανό να κλείσει την επόμενη περίοδο, εγκυμονώντας «[…]σοβαρό κίνδυνο να χαθούν πάνω από 300.000 θέσεις απασχόλησης μέχρι το τέλος του 2011 […]».
Συνεπώς, το αποτέλεσμα της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης είναι ύφεση, «λουκέτα», ανεργία.
4η Παρατήρηση
Δεν ακούσαμε από τους Εισηγητές του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κανένα σημείο αυτοκριτικής για τον 1ο χρόνο διακυβέρνησης της χώρας από το Κόμμα τους.
Θεωρούν ότι για όλα φταίει η Ν.Δ., οι κερδοσκόποι και κάποιοι από τους Ευρωπαίους εταίρους μας.
Θεωρούν ότι αυτή η Κυβέρνηση δεν φταίει για τίποτα.
Θα σας θυμίσω, απλώς και μόνο ενδεικτικά, τις ευθύνες που καταλογίζει η Ε.Κ.Τ. στην Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για την καθυστερημένη λήψη μέτρων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Ε.Κ.Τ.), κ. Τρισέ, «[…] η Ελληνική Κυβέρνηση άργησε πάρα πολύ να αναγνωρίσει την έκταση του προβλήματος και να λάβει τα αναγκαία μέτρα […]» (15.05.2010).
Και πιο πρόσφατα, το Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Σμάγκι, υπογράμμιζε ότι εάν η παρούσα Ελληνική Κυβέρνηση είχε αποφασίσει να προχωρήσει σε διορθωτικές δράσεις από το φθινόπωρο του 2009 θα μπορούσε να αποφύγει την κρίση χρέους και το δραστικό πρόγραμμα προσαρμογής, το οποίο κατόπιν αναγκάστηκε να εφαρμόσει υπό την πίεση των αγορών (14.10.2010).
5η Παρατήρηση
Ακούσαμε, σε πολλές περιπτώσεις, τους Εισηγητές της πλειοψηφίας να χαρακτηρίζουν τον Προϋπολογισμό του 2011 ως ρεαλιστικό.
Χαρακτηρίζουν δηλαδή ως ρεαλιστικά, τα νέα, πρόσθετα, μέτρα εκτός «Μνημονίου», ύψους 6,1 δισ. ευρώ για το 2011, ενάντια στην (εισ)φοροδιαφυγή, για τη μείωση δαπανών υγείας, από την εξοικονόμηση πόρων από παρεμβάσεις στις Δ.Ε.Κ.Ο.
Το ερώτημα, όμως, που τίθεται είναι απλό, εκτιμώ εύλογο, το έθεσα στην πρωτολογία μου και το επαναλαμβάνω διότι απάντηση δεν πήρα:
Εάν αυτά τα νέα μέτρα εκτός «Μνημονίου» είναι απαραίτητα, τα προσδοκώμενα αποτελέσματά τους ρεαλιστικά, και έχει εξειδικευθεί ο τρόπος υλοποίησής τους, γιατί τότε δεν περιλαμβάνονταν και στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού;
6η Παρατήρηση
Ειπώθηκε, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ότι η Ν.Δ. ασκεί, απλώς, άγονη αντιπολίτευση.
Ωστόσο, η Ν.Δ. έχει αποδείξει έμπρακτα, τον τελευταίο χρόνο, πως αντιλαμβάνεται με υπευθυνότητα και συνέπεια το θεσμικό της ρόλο.
Πιο συγκεκριμένα:
1ον. Πρότεινε, έγκαιρα, από το Δεκέμβριο του 2009, επώδυνα, αλλά αναγκαία, συσταλτικά μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής (ακόμη και αυξήσεις έμμεσης φορολογίας σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων).
2ον. Στήριξε την προσπάθεια της Κυβέρνησης, μέσα στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης για τη χώρα μας.
3ον. Υποστήριξε, στο «δεύτερο πακέτο» του Μαρτίου, τα περισσότερα Κυβερνητικά μέτρα (υπερψήφισε 15 από τα 20 άρθρα του Σχεδίου Νόμου).
4ον. Στήριξε χρηματοπιστωτικά μέτρα για τη διαφύλαξη της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος (όπως είναι η δημιουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών).
5ον. Στήριξε διαρθρωτικά μέτρα για τη βιώσιμη διόρθωση των δημοσίων οικονομικών (όπως είναι η δημιουργία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και η δημιουργία νέου συστήματος δημοσιονομικής διαχείρισης).
6ον. Στήριξε διαρθρωτικά μέτρα για την απελευθέρωση δυνάμεων και πόρων στην Οικονομία (όπως είναι η απελευθέρωση του κλάδου των μεταφορών και η αναδιάρθρωση του ΟΣΕ).
7ον. Κατέθεσε, το Φεβρουάριο, τον Ιούλιο και το Σεπτέμβριο, τεκμηριωμένες και ρεαλιστικές προτάσεις για την ταχύτερη έξοδο της χώρας από το «Μνημόνιο» και την κρίση.
Αντίθετα, το ΠΑ.ΣΟ.Κ., ως Αξιωματική Αντιπολίτευση:
1ον. Συναίνεσε μόλις σε 7 νομοθετικές πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας τα τελευταία χρόνια.
2ον. Απειλούσε την τότε Κυβέρνηση να «μην παραχωρεί το λιμάνι του Πειραιά σε μια κρατική κινεζική εταιρεία» (25.11.2008).
3ον. Κατηγορούσε την τότε κυβέρνηση ότι «διαθέτει 28 δισ. ευρώ στις τράπεζες χωρίς διαφάνεια…» και ότι το πακέτο ρευστότητας προς την Οικονομία αποτελεί «έγκλημα σε βάρος του κοινωνικού συνόλου» (31.10.2010).
4ον. Κατηγορούσε την τότε κυβέρνηση ότι η περαίωση «είναι ένα νέο χαράτσι, που επιβάλλεται με εκβιαστικό τρόπο» (29.08.2008).
5ον. Κατηγορούσε την τότε κυβέρνηση ότι «το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κανένας όταν μια Οικονομία είναι σε ύφεση είναι να παγώσει τους μισθούς» (09.09.2010).
6ον. Υπόσχονταν προεκλογικά ότι «λεφτά υπάρχουν».
7ον. Καταφέρονταν εναντίον του Δ.Ν.Τ. το οποίο «δεν φημίζεται ούτε για την κοινωνική του δικαιοσύνη ούτε για την αποτελεσματικότητά του» (03.06.2009).
Σήμερα η Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ευτυχώς σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά δυστυχώς στις περισσότερες, δεν είναι το ΠΑΣΟΚ της Αντιπολίτευσης.
Η Νέα Δημοκρατία όμως σίγουρα δεν είναι ούτε προεκλογικό ούτε μετεκλογικό ΠΑ.ΣΟ.Κ.
7η Παρατήρηση
Ας δούμε και τις θέσεις των κοινωνικών και παραγωγικών φορεών απέναντι στο «Μνημόνιο» και στον Προϋπολογισμό.
Θέσεις που ακούμε και αξιολογούμε.
Απέναντι στο «Μνημόνιο».
Παραγωγικοί φορείς που διαπιστώνουν ότι το «Μνημόνιο» οδηγεί στον φαύλο κύκλο της ανατροφοδοτούμενης ύφεσης.
Προτείνουν «διαπραγμάτευση, με στόχο την επιμήκυνση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής», «ευελιξία στην εφαρμογή του Μνημονίου» και «άμεση απεμπλοκή από τους όρους του».
Αμφισβητούν την επίτευξη των στόχων του «Μνημονίου», όπως πρόσφατα ο Σ.Ε.Β. που υπογράμμισε ότι «[…] είναι σχεδόν σίγουρο ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι για το 2010 και το 2011 δεν θα επιτευχθούν […]» και «[…] ο ρυθμός ανάπτυξης το 2011 (και πιθανώς για τα επόμενα χρόνια επίσης) θα είναι χαμηλότερος των εκτιμήσεων – σύμφωνα με ορισμένους πρόσφατους υπολογισμούς κατά μία ποσοστιαία μονάδα […]».
Αμφισβητούν την εφικτότητα και την οικονομική αποτελεσματικότητα του Προϋπολογισμού, όπως το Ε.Β.Ε.Α. που τονίζει ότι «[…] ο νέος προϋπολογισμός θα βαθύνει την ύφεση στην αγορά και βέβαια θα προκαλέσει […] νέα συρρίκνωση του ΑΕΠ και σημαντική αύξηση της ανεργίας […]».
Η Ε.Σ.Ε.Ε. (μέσω του κ. Κορκίδη), τόνισε πως «[…] Ο virtual Προϋπολογισμός του 2011 είναι εκ των προτέρων ένα σχέδιο προς αναθεώρηση. Η εκτέλεσή του με τους όρους του Μνημονίου προοιωνίζει ένα ζοφερό μέλλον για το ελληνικό εμπόριο, αφού το 2011 θα είναι αναμφισβήτητα η δυσκολότερη χρονιά του κύκλου της βαθειάς ύφεσης […]».
Η Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. υπογραμμίζει ότι ο «[…] Προϋπολογισμός του 2011, δυστυχώς, δεν προδιαγράφει συνθήκες που να μας κάνουν να πιστεύουμε ότι θα υπάρξουν έστω και ελάχιστα δείγματα ανάπτυξης, ακόμα και το 2012. Ο Προϋπολογισμός του 2011, εκτός όλων των άλλων, αποθαρρύνει και απομακρύνει, τουλάχιστον για την επόμενη διετία, ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών από μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, λόγω του αβέβαιου οικονομικού και κοινωνικού κλίματος, το οποίο προκρίνει […]» και συνεχίζει τονίζοντας πως «[…] είναι τραγικό λάθος η αύξηση του ΦΠΑ από 11% σε 13% που αφορά κυρίως ανελαστικές δαπάνες για τα νοικοκυριά […]».
Η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. υποστηρίζει πως ο «[…] προϋπολογισμός του 2011 αποτελεί επιτάχυνση της μονεταριστικής πολιτικής που επιβλήθηκε από το μνημόνιο και δραματοποιεί τα φαινόμενα της ακραίας λιτότητας και της ύφεσης, οδηγώντας σε πρωτόγνωρες κοινωνικές ανισότητες και σε κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας […]».
Όλοι, συνεπώς, ασκούν άγονη αντιπολίτευση, και πάλι, μόνο, η Κυβέρνηση κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση;
Δεν γίνεται, κύριοι του ΠΑ.ΣΟ.Κ., να είναι στραβός ο γιαλός.
Μάλλον στραβά αρμενίζετε…