Ο Βουλευτής Φθιώτιδας της Νέας Δημοκρατίας, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, έκανε την ακόλουθη δήλωση σχετικά με τη διαμόρφωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος του 2014:
«Ο Υπουργός Οικονομικών, 50 ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ανακάλυψε ξαφνικά, «ότι το πλεόνασμα που διατυμπάνιζε η προηγούμενη Κυβέρνηση ήταν το μισό από αυτό που έλεγε… βρήκαμε άδεια ταμεία…» (Τηλεόραση Alpha, 15.3.2015).
Εύλογα, συνεπώς, ανακύπτουν τα ερωτήματα:
1ον. Δεν είναι ο ίδιος Υπουργός Οικονομικών που στις πολυάριθμες, καθημερινές τηλεοπτικές του εμφανίσεις, ισχυριζόταν ότι η χώρα έχει επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,5% του ΑΕΠ το 2014;
2ον. Δεν είναι ο ίδιος Υπουργός Οικονομικών που, στις 11 Φεβρουαρίου 2015, δήλωνε, στους Ευρωπαίους ομολόγους του στο Eurogroup, ότι «το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στο 1,5% του ΑΕΠ στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς» (“Greece’s primary surplus has reached 1.5% at the end of last year”);
3ον. Δεν είναι ο ίδιος Υπουργός Οικονομικών που, στις 16 Φεβρουαρίου 2015, δήλωνε, στους Ευρωπαίους ομολόγους του στο Eurogroup, ότι «το δημοσιονομικό έλλειμμα διαμορφώθηκε κάτω από το 3% του ΑΕΠ το 2014 που είναι και το όριο του Μάαστριχτ» (Greece has already better performed since in 2014 the deficit fell under the Maastricht benchmark of 3%”);
4ον. Δεν είναι ο ίδιος Υπουργός Οικονομικών που δήλωνε, σε όλες τις συνεδριάσεις του Eurogroup, ότι στηρίζεται για τη διαπραγμάτευση στα δημοσιονομικά επιτεύγματα των τελευταίων ετών, χαρακτηρίζοντάς τα «σημείο αφετηρίας» (“point of departure”) και «σημείο εκκίνησης» (“starting point”) για μια επωφελή για τη χώρα συμφωνία;
5ον. Δεν είναι ο ίδιος Υπουργός Οικονομικών που μέχρι πρόσφατα δήλωνε, εντός και εκτός χώρας, ότι η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη την τελευταία δόση των 7,2 δισ. ευρώ του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής; Σήμερα ανακάλυψε τις ταμειακές ανάγκες της χώρας;
Η αλήθεια είναι η εξής:
Η χώρα, το 2014, επιτυγχάνει, για 2η συνεχόμενη χρονιά, πρωτογενές πλεόνασμα.
Αυτό εκτιμάται, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, ότι θα διαμορφωθεί περίπου στο 0,5% του ΑΕΠ, ίσως και χαμηλότερα.
Αυτό το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι πολύ χαμηλότερο από το στόχο του 1,5% του ΑΕΠ που είχε τεθεί για το 2014.
Παρά το γεγονός ότι η επίτευξή του ήταν απολύτως εφικτή το Νοέμβριο του 2014.
Αυτό άλλωστε είχε τότε υποστηρίξει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη φθινοπωρινή της Έκθεση (European Economic Forecast, Autumn 2014, “Greece: The economy finally rebounds”, Νοέμβριος 2014, σελ. 72-73).
Αυτό κατέγραφε και η Τρόικα («Θεσμοί»), η οποία και δεν «έβλεπε» κανένα δημοσιονομικό κενό για το 2014 (“Greece: State of play of the 5th Review of the 2nd Economic Adjustment Programme”, 10 Δεκεμβρίου 2014).
Αυτο υποστήριξε, μόλις χθες, σε συνέντευξή του και ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Κατάινεν, ο οποίος δήλωσε ότι «μέχρι τον φετινό χειμώνα, τα πράγματα πήγαιναν καλύτερα, η χώρα είχε πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ, τώρα δυστυχώς τα πράγματα άλλαξαν» (Real News, 15 Μαρτίου 2015, σελ. 16).
Και, το κυριότερο, αυτό επιβεβαιώνεται και μεθοδολογικά από τον τρόπο καταγραφής της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τον οποίο, σε δημοσιονομική βάση, πολλές κατηγορίες εσόδων – και όχι δαπανών – των 2 πρώτων μηνών του επόμενου έτους (δηλαδή του 2015), καταγράφονται στο προηγούμενο έτος (δηλαδή στο 2014).
Άρα επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2014.
Έτσι, σύμφωνα με τα επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία, σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή σε αυτό που περιλαμβάνονται όλοι οι υποτομείς (το Κράτος, τα Νομικά Πρόσωπα/ΔΕΚΟ, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης/Νοσοκομεία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση), το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν 3,7 δισ. ευρώ το 11μηνο του 2014.
Ενώ έπεσε στα 2,2 δισ. ευρώ το 12μηνο του 2014.
Και διαμορφώθηκε μόλις στα 420 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2015, από 1,9 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2014 (δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία για το δίμηνο του 2015 που θα επηρεάσουν το 2014, αλλά η δυσμενής τάση είναι σαφής).
Που οφείλεται, συνεπώς, αυτή η μεγάλη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος από τον Δεκέμβριο του 2014;
Ιδιαίτερα, μάλιστα, όταν η προηγούμενη Κυβέρνηση πέτυχε οι δαπάνες στο τέλος του 2014 να διαμορφωθούν κάτω και από τις εκτιμήσεις του Προϋπολογισμού, περίπου κατά 1 δισ. ευρώ (οι δαπάνες διαμορφώθηκαν στα 51,1 δισ. ευρώ, έναντι εκτίμησης για 52,1 δισ. ευρώ);
Και μάλιστα χωρίς να αυξηθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα. Το αντίθετο μάλιστα, αυτές μειώθηκαν κατά 70% την προηγούμενη διετία.
Ουσιαστικά η υστέρηση οφείλεται, στα έσοδα του Προϋπολογισμού, όπου η απόκλιση υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ.
Αντίθετα από τις δηλώσεις του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος δήλωνε ότι «τα έσοδα, κρατήθηκαν το 2014, παρά το γεγονός ότι είχαμε εκλογές» (Mega, 10 Φεβρουαρίου 2015).
Και αυτό για τους παρακάτω, κυρίως, λόγους:
1ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση άνω του 1 δισ. ευρώ στα έσοδα από φόρο εισοδήματος, κυρίως προς το τέλος του έτους (περίπου 500 εκατ. ευρώ) και τους πρώτους 2 μήνες του 2015 (επιπλέον περίπου 500 εκατ. ευρώ) [που όπως είπαμε δημοσιονομικά ενσωματώνονται στο 2014], λόγω της αβεβαιότητας προκήρυξης και τελικά διεξαγωγής των εκλογών, των Κυβερνητικών ασαφειών, των πολυάριθμων, προεκλογικών και μετεκλογικών εξαγγελιών της Κυβέρνησης, της ανοικτής διαπραγμάτευσης με τους δανειστές.
Για το λόγο αυτό, ο Πρωθυπουργός κάλεσε, στις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης (8 Φεβρουαρίου 2015), «τους πολίτες να ανταποκριθούν στην εθνική προσπάθεια και να καταβάλουν τις τελευταίες δόσεις που αντιστοιχούν στο φόρο του 2014».
2ον. Παρατηρήθηκε απόκλιση άνω των 250 εκατ. ευρώ στα προσδοκώμενα έσοδα από τη συμμετοχή των πολιτών στο πρόγραμμα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, με μεγάλη ευθύνη της παρούσας Κυβέρνησης η οποία και υποστήριζε ότι αυτό θα το αλλάξει «επί το ευνοϊκότερο».
3ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 200 εκατ. ευρώ στο ΦΠΑ πετρελαιοειδών, λόγω της σημαντικής μείωσης των διεθνών τιμών πετρελαίου.
Και εδώ δεν υπάρχει ευθύνη της προηγούμενης Κυβέρνησης, η οποία άλλωστε και μείωσε τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης, ενισχύοντας το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.
4ον. Επιστράφησαν 250 εκατ. ευρώ περισσότεροι φόροι έναντι του στόχου, προκειμένου να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, άρα και η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία.
5ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 400 εκατ. ευρώ στα ταμειακά έσοδα του ΠΔΕ λόγω μη ωρίμανσης των εκτελούμενων έργων από το συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα και της μετάβασης από το προηγούμενο ΕΣΠΑ στη νέα προγραμματική περίοδο, και επιπλέον απόκλιση 500 εκατ. ευρώ (λογιστική εγγραφή) στην πραγματοποίηση αιτημάτων για επιστροφές από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του προγράμματος.
Το ποσό αυτό, φυσικά, και θα εισπραχθεί μέσα στο 2015 (ή και αργότερα), βελτιώνοντας αντίστοιχα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, χωρίς αυτό να πιστώνεται σε πρωτοβουλίες της παρούσας Κυβέρνησης.
Τονίζεται ότι η απόκλιση στα αιτήματα δεν συνεπάγεται την απώλεια των κοινοτικών πόρων που είχαν προβλεφθεί και δεν επηρεάζουν τη δέσμευση της χώρας σε σχέση με την απορρόφησή τους, η οποία και ικανοποιήθηκε.
Άλλωστε, όπως είχε δηλώσει ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, στη Βουλή, η υστέρηση αυτή «μάλλον οφείλεται σε διαδικαστικούς λόγους, σε λόγους γραφειοκρατίας».
Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών, η υστέρηση που περιγράφηκε παραπάνω είναι ακόμη μεγαλύτερη, αφού, μεταξύ άλλων, δεν εισπράχθηκαν 1,9 δισ. ευρώ ως κέρδη από τα ομόλογα που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος λόγω μη ολοκλήρωσης της συμφωνίας με τους δανειστές.
Αυτό το ποσό, που δεν εισπράχθηκε το 2014, εκτιμάται ότι θα εισπραχθεί το 2015, βελτιώνοντας αντίστοιχα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
Πρόκειται για το ποσό που η Κυβέρνηση θέλει άμεσα να εισπράξει εντός των πρώτων μηνών του 2015 για να βελτιώσει την εικόνα των εσόδων του έτους και να καλύψει ταμειακές ανάγκες.
Το ποσό όμως αυτό, όπως και κατά το παρελθόν, δεν συνυπολογίζεται μεθοδολογικά από τους δανειστές στην αξιολόγηση της δημοσιονομικής επίδοσης της χώρας στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής.
Και κάτι ακόμη: εκτός του πρωτογενούς πλεονάσματος, σύμφωνα με το τελευταίο δημοσιευμένο από το Υπουργείο Οικονομικών Δελτίο Δημοσίου Χρέους, για το 4ο τρίμηνο του 2014, τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου ήταν 2,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2014 (2.574,2 εκατ. ευρώ) [από 2,2 δισ. ευρώ στο 9μηνο του 2014].
Άρα, η προηγούμενη Κυβέρνηση δεν είχε αφήσει άδεια ταμεία.
Προφανώς, ο κ. Βαρουφάκης, αναγκασμένος να περάσει από τη «δημιουργική ασάφεια» στη σαφήνεια της πραγματικότητας, χωρίς «φύλλα συκής», καταφεύγει σε στρεβλώσεις της πραγματικότητας.
Η παραβίαση της αλήθειας και η μετακύλιση ευθυνών δεν λύνει το πρόβλημα.
Και άλλοι που κατά το πρόσφατο παρελθόν ακολούθησαν αυτή την τακτική σύντομα απέτυχαν.
Η χώρα για να ξεπεράσει τα προβλήματα έχει ανάγκη από αλήθεια, που αποτελεί προϋπόθεση για την αναγκαία εθνική συνεννόηση».