Εισήγηση Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα στην Επιτροπή Απολογισμού-Ισολογισμού του Κράτους επί της πορείας εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού το 1ο τρίμηνο του 2013

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Η ελληνική οικονομία βρίσκεται, σήμερα, σε μια κρίσιμη καμπή.

Αλλά και σε ένα νέο, καλύτερο, σημείο αφετηρίας ώστε να ξεπεράσει τις αδυναμίες της και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια μακρά περίοδο πρωτογενών πλεονασμάτων, διατηρήσιμης βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και ικανοποιητικών ρυθμών ανάπτυξης.

Και αυτό αποτυπώνεται στην πορεία εκτέλεσης του εφετινού Προϋπολογισμού.

Τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού δείχνουν ότι η Ελλάδα, με σκληρή δουλειά αλλά και υψηλό κοινωνικό κόστος, συνεχίζει την αναμφίβολα επώδυνη, αλλά αναγκαία, πορεία της δημοσιονομικής εξυγίανσης, προσαρμογής και πειθαρχίας.

Πορεία εκτέλεσης, κατά το 1ο τρίμηνο του έτους, η οποία κρίνεται ικανοποιητική, καλύτερη από τους στόχους, αποδεικνύοντας ότι η Κυβέρνηση πορεύεται σταθερά, βήμα-βήμα, προς την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.

Κωδικοποιημένα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία για το 1ο τρίμηνο του έτους:

1ον. Το πρωτογενές αποτέλεσμα είναι πλεονασματικό.

Το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 508 εκατ. ευρώ.

Ο στόχος ήταν για πρωτογενές έλλειμμα 2,3 δισ. ευρώ.

Μάλιστα, το πλεόνασμα είναι διευρυμένο έναντι τόσο του Ιανουαρίου όσο και του διμήνου Ιανουάριος-Φεβρουάριος του 2013 (415 εκατ. ευρώ και 487 εκατ. ευρώ αντίστοιχα).

Υπενθυμίζεται ότι την αντίστοιχη περίοδο του 2012 το πρωτογενές αποτέλεσμα ήταν ελλειμματικό, ύψους 334 εκατ. ευρώ.

2ον. Το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού μειώθηκε.

Διαμορφώθηκε στο επίπεδο του 1,4 δισ. ευρώ.

Ο στόχος ήταν για 4,2 δισ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι την αντίστοιχη περίοδο του 2012 το έλλειμμα ήταν 7,3 δισ. ευρώ.

3ον. Τα καθαρά έσοδα τόσο του Κρατικού όσο και του Τακτικού Προϋπολογισμού, αν και μειωμένα σε σχέση με το 2012, όπως προέβλεπε άλλωστε και ο Προϋπολογισμός, διατηρούνται και υπερβαίνουν το επίπεδο των στόχων που έχουν τεθεί.

Ειδικότερα, το ύψος των καθαρών εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού ανήλθε σε 12,3 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 995 εκατ. ευρώ ή 9% έναντι του τριμηνιαίου στόχου για το 2013 (11,3 δισ. ευρώ).

Το ύψος των καθαρών εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού ανήλθε σε 10,7 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 158 εκατ. ευρώ ή 2% έναντι του στόχου (10,6 δισ. ευρώ).

Βέβαια, τα καθαρά έσοδα προ επιστροφής φόρων του Τακτικού Προϋπολογισμού είναι μειωμένα κατά 9% έναντι της περυσινής χρονιάς και κατά 3% έναντι του στόχου.

Υπάρχουν κατηγορίες εσόδων στις οποίες παρατηρήθηκε υστέρηση έναντι του στόχου.

Αυτές είναι οι εξής:

  • Ο ΦΠΑ, όλων των κατηγοριών, κατά 260 εκατ. ευρώ ή 7,3%, εκ των οποίων 126 εκατ. ευρώ προέρχονται από τον ΦΠΑ πετρελαιοειδών.
  • Οι λοιποί έμμεσοι φόροι κατανάλωσης και ειδικότερα ο ΕΦΚ καπνού, κατά 144 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι, οι εισπράξεις από τον ΕΦΚ καπνού αν και εξακολουθούν να είναι μειωμένες φαίνεται να ανακάμπτουν σταδιακά και η απόκλιση από το στόχο έχει περιοριστεί στο 19,8% έναντι 33,2% κατά το 1ο δίμηνο.

Ανάκαμψη που φαίνεται να παγιώνεται, καθώς το 1ο δεκαήμερο του Απριλίου τα έσοδα από ΕΦΚ και ΦΠΑ καπνού είναι υψηλότερα κατά περίπου 50% έναντι του ίδιου χρονικού διαστήματος το 2012.

  • Ο ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 55 εκατ. ευρώ ή 5,1%.

Όμως, υπάρχουν και κατηγορίες εσόδων που παρατηρήθηκε υπέρβαση έναντι του στόχου.

Αυτές είναι οι εξής:

  • Οι φόροι εισοδήματος κατά 31 εκατ. ευρώ ή 1,5%.
  • Οι φόροι περιουσίας, κατά 101 εκατ. ευρώ ή 16,6%.
  • Οι έμμεσοι φόροι Παρελθόντων Οικονομικών Ετών (ΠΟΕ) κατά 99 εκατ. ευρώ ή 75,8%, κυρίως λόγω καθυστερημένων πληρωμών ΦΠΑ.

Παρακολουθούμε προσεκτικά την ενθαρρυντική αυτή εξέλιξη, η οποία προσφέρει αξιοσημείωτο «μαξιλάρι» ασφαλείας, καθώς τα μέχρι σήμερα έσοδα από έμμεσους φόρους της τρέχουσας χρήσης υπολείπονται των προβλέψεων.

Συνεπώς, σε κάθε περίπτωση, επιβεβαιώνεται στο σκέλος των εσόδων, και ιδιαίτερα σε αυτό των έμμεσων φόρων, ότι απαιτείται διαρκής προσοχή και εντατικοποίηση της προσπάθειας.

4ον. Οι επιστροφές φόρων κατά τον μήνα Μάρτιο ανήλθαν στα 117 εκατ. ευρώ (από 43 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο και 53 εκατ. ευρώ το Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους).

Δηλαδή, κατά το 1ο τρίμηνο του έτους, διαμορφώθηκαν στα 213 εκατ. ευρώ, μαζί δε με τις επιστροφές παρελθόντων ετών στα 783 εκατ. ευρώ, έναντι συνολικού στόχου 680 εκατ. ευρώ και 517 εκατ. ευρώ που είχαν επιστραφεί το αντίστοιχο διάστημα του 2012.

Από τα στοιχεία αυτά είναι προφανές ότι το Υπουργείο Οικονομικών δεν συγκρατεί, αλλά αντίθετα επιταχύνει τις επιστροφές φόρων ενισχύοντας τη ρευστότητα στην οικονομία.

5ον. Οι δαπάνες είναι μειωμένες τόσο έναντι του στόχου όσο και έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2012.

Ειδικότερα:

Α. Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού ανήλθαν στα 13,7 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,8 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (15,5 δισ. ευρώ) και κατά 6,4 δισ. ευρώ ή κατά 31,8% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2012.

Β. Οι πρωτογενείς δαπάνες διαμορφώθηκαν στα 11,2 δισ. ευρώ, δηλαδή 11% χαμηλότερα από την αντίστοιχη περίοδο του 2012 και 9% χαμηλότερα από τον στόχο που είχε τεθεί για το 1ο τρίμηνο.

Ειδικά το μήνα Μάρτιο, οι πρωτογενείς δαπάνες διαμορφώθηκαν στα 3,5 δισ. ευρώ, 12% χαμηλότερα από τον αντίστοιχο μήνα του 2012.

Η επίδοση αυτή οφείλεται και στο ότι οι επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν ομαλοποιηθεί για το οικονομικό έτος 2013, δεδομένου ότι διατέθηκαν στο τέλος του 2012 επιπλέον κονδύλια 480 εκατ. ευρώ λόγω της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης που ακολουθήθηκε κατά το 2ο εξάμηνο του 2012.

Το γεγονός αυτό επιδρά θετικά στο 2013.

Γ. Οι δαπάνες για τόκους είναι μειωμένες κατά 5 δισ. ευρώ ή κατά 73% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Σημειώνεται ότι η μείωση των δαπανών για τόκους οφείλεται στο γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρους των δεδουλευμένων τόκων των ομολόγων που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα Εθελοντικής Ανταλλαγής Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου (PSI), καταβλήθηκε στο 1ο τρίμηνο του 2012.

6ον. Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) διαμορφώθηκαν στα περυσινά επίπεδα.

Συγκεκριμένα, στα 479 εκατ. ευρώ έναντι 488 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012.

7ον. Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) είναι ενισχυμένα λόγω αυξημένων εισροών πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση για αιτήσεις πληρωμών που υποβλήθηκαν στο τέλος του 2012. 

Ανήλθαν σε 1,6 δισ. ευρώ, υψηλότερα κατά 837 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (790 εκατ. ευρώ).

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Παράλληλα, στο πλαίσιο της ακολουθούμενης δημοσιονομικής πολιτικής, συνεχίζεται το πρόγραμμα εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, συμβάλλοντας στην ενδυνάμωση της ρευστότητας της οικονομίας.

Πρόκειται για πρόγραμμα χρηματοδότησης χωρίς, επί της ουσίας, δημοσιονομική επίπτωση.

Συγκεκριμένα, η χρηματοδότηση για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους είναι δημοσιονομικά ουδέτερη στο έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ESA-95).

Κι αυτό διότι η σχετικά δαπάνη του Κρατικού Προϋπολογισμού «ουδετεροποιείται» από ισόποση μείωση των απλήρωτων υποχρεώσεων, σε σχέση με αυτές της 31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους.

Συγκεκριμένα, λοιπόν, το Υπουργείο Οικονομικών, από την έναρξη της διαδικασίας, τέλος Δεκεμβρίου του 2012, μέχρι το τέλος Μαρτίου, έχει ολοκληρώσει τη χρηματοδότηση αιτημάτων ύψους 3,2 δισ. ευρώ.

Ουσιαστικά έχει πλέον επιχορηγηθεί σχεδόν το σύνολο των Υπουργείων που οι φορείς τους είχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς ιδιώτες.

Η υστέρηση που εντοπίζεται στις τελικές πληρωμές, από τους χρηματοδοτούμενους δημόσιους φορείς προς τον ιδιωτικό τομέα, αρχίζει και καλύπτεται, με γρήγορο ρυθμό, καθώς τα θεσμικά και τα λειτουργικά προβλήματα επιλύονται.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά το μήνα Μάρτιο έγιναν τελικές πληρωμές ύψους 790 εκατ. ευρώ, πάνω από τον εκτιμώμενο μηνιαίο μέσο όρο του Προγράμματος, ενώ το 1ο δεκαήμερο του Απριλίου οι πληρωμές ανέρχονται ήδη κοντά στα 200 εκατ.  ευρώ.

Έτσι, το συνολικό ύψος των πληρωμών ανήλθε στο 1,7 δισ. ευρώ.

Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνονται και οι βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες επιστροφές φόρων που έχουν πληρωθεί σχεδόν στο σύνολό τους.

Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ένταση των προσπαθειών από τους χρηματοδοτούμενους φορείς για να αντιμετωπισθεί το κρίσιμης σημασίας ζήτημα για την οικονομία και τη ρευστότητά της.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Η ικανοποιητική πορεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού το 1ο τρίμηνο του 2013, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που σας προανέφερα, είναι συνέχεια της προσπάθειας της Κυβέρνησης για εδραίωση της δημοσιονομικής εξυγίανσης, προσαρμογής και πειθαρχίας.

Μιας προσπάθειας που ξεκίνησε το 2ο εξάμηνο του 2012 και είχε θετικά αποτελέσματα.

Αποτελέσματα που αποτυπώνονται και στα προσωρινά απολογιστικά στοιχεία που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η ΕΛΣΤΑΤ για τη δημοσιονομική επίδοση του 2012.

Στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν στο πλαίσιο της 1ης Κοινοποίησης της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) για το 2013 και αποδεικνύουν ότι η δημοσιονομική επίδοση για το 2012 ήταν καλύτερη από τις εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα εν λόγω στοιχεία και χωρίς να υπολογίζεται η επίπτωση της στήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, η οποία και δεν προσμετράται στην επίτευξη των στόχων του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής:

  • Το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχεται στα 11,6 δισ. ευρώ (ή 6% του ΑΕΠ) από 20,5 δισ. ευρώ το 2011 (ή 9,8% του ΑΕΠ).

Ο στόχος του Προϋπολογισμού ήταν για έλλειμμα 12,9 δισ. ευρώ (ή 6,6% του ΑΕΠ) το 2012.

Συνεπώς, το έλλειμμα διαμορφώθηκε περίπου 1,3 δισ. ευρώ χαμηλότερα από το στόχο.

  • Το πρωτογενές έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ (ή 1% του ΑΕΠ) από 5,6 δισ. ευρώ το 2011 (ή 2,7% του ΑΕΠ).

Ο στόχος του Προϋπολογισμού ήταν για πρωτογενές έλλειμμα ύψους 2,4 δισ. ευρώ (ή 1,2% του ΑΕΠ) το 2012.

Συνεπώς, το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε 430 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από το στόχο.

  • Σύμφωνα, μάλιστα, με τη μεθοδολογία που προβλέπεται στο Τεχνικό Μνημόνιο Κατανόησης (Technical Memorandum of Understanding–TMU) στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής, και κατά την οποία εξαιρούνται από τον υπολογισμό του ελλείμματος μόνο οι πληρωμές για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος, το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχεται στο 5,6% του ΑΕΠ και το πρωτογενές έλλειμμα στο 0,7% του ΑΕΠ.

Ακόμη χαμηλότερα συνεπώς.

Άρα, και με τις δύο μεθοδολογίες, έχουν, σε κάθε περίπτωση, ξεκάθαρα επιτευχθεί οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2012.

Ειδικά όμως με τη μεθοδολογία του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής και όσον αφορά στο στόχο του, που κυρίως αυτός μετράει για τις δεσμεύσεις της χώρας μας, υπήρξε σημαντικότατη μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος, που ήδη δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για την επίτευξη των στόχων του 2013.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Θα ήθελα να σταθώ λίγο περισσότερο, για να μην γίνονται παρανοήσεις και δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις, στο σημείο που αφορά στην επίπτωση της στήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στο δημοσιονομικό έλλειμμα.

Στο πλαίσιο των παρεμβάσεων για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος (ανακεφαλαιοποίηση, πώληση τραπεζών κλπ) δημιουργούνται συναλλαγές που έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις, όπως προκύπτουν από την απόφαση της Eurostat που δημοσιεύτηκε το 2009.

Το είδος των παρεμβάσεων αποφασίζεται από κοινού από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και την αρμόδια Διεύθυνση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), συνεξετάζοντας το γενικότερο συστημικό και χρηματοοικονομικό πλαίσιο.

Όλες οι παρεμβάσεις γίνονται μέσω του ΤΧΣ, το οποίο, από την ίδρυσή του, με ειδική γνωμάτευση της Eurostat έχει ενταχθεί στη Γενική Κυβέρνηση, και συνεπώς οι συναλλαγές του επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

Έτσι, το έτος 2012, πωλήθηκε η Αγροτική Τράπεζα στην Πειραιώς.

Πριν την πώληση, το ΤΧΣ κάλυψε την αρνητική θέση του ενεργητικού του ισολογισμού της Αγροτικής, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί από επισφαλή στοιχεία, μεταφέροντας και εγγράφοντας στον ισολογισμό του αυτά τα επισφαλή στοιχεία ισόποσης ονομαστικής αξίας.

Ο χειρισμός αυτός, σύμφωνα με την ανωτέρω απόφαση, αποτελεί κεφαλαιακή ενίσχυση και επηρεάζει το δημοσιονομικό έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης του 2012 κατά το αντίστοιχο ποσό.

Παρά το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα επισφαλή στοιχεία βρίσκονται υπό εκκαθάριση και εκτιμάται ότι η αγοραία αξία τους, μετά την εκκαθάριση, θα διαμορφωθεί σε χαμηλότερο επίπεδο, με πάγια γνωμοδότηση η Eurostat, έχει δώσει οδηγίες να καταγράφεται στο έλλειμμα η ονομαστική τους αξία, και να γίνεται διόρθωση στο μέλλον, αναδρομικά, κατά τη διαφορά της ονομαστικής και αγοραίας αξίας.

Η ανωτέρω απόφαση της Eurostat, αφορά στην προσμέτρηση του ελλείμματος στο πλαίσιο της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος.

Αντίθετα, το Τεχνικό Μνημόνιο Κατανόησης (TMU) προβλέπει ότι οι παρεμβάσεις για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος, δεν έχουν επίπτωση στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης, όπως διαμορφώνεται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ), και συνεπώς δεν δημιουργείται δημοσιονομικό κενό από την αιτία αυτή.

Το δημοσιονομικό έλλειμμα (πρωτογενές έλλειμμα) του Μεσοπρόθεσμου σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί, προσμετρά την καθαρή δημοσιονομική επίδοση για την επίτευξη των στόχων του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής, ανεξάρτητα από «εξωγενείς» πολιτικές ή αποφάσεις.

Και αυτή η επίδοση αποτυπώνεται στα θετικά στοιχεία που σας προανέφερα.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Η δημοσιονομική πολιτική του Υπουργείου Οικονομικών στοχεύει, όπως έχω κατ’ επανάληψη τονίσει, στην προώθηση της δημοσιονομικής εξυγίανσης, προσαρμογής και πειθαρχίας ώστε να επιτευχθεί η διατηρήσιμη εναρμόνιση του δημόσιου τομέα στις πραγματικές ανάγκες της Οικονομίας.

Αυτό συνιστά βασική πολιτική επιλογή, με ξεκάθαρο ιδεολογικό υπόβαθρο, ώστε να μπορέσει η χώρα να σταθεί στα πόδια της, στηριζόμενη στις δυνάμεις της.

Να ορθοποδήσει, να «νοικοκυρευτεί» και να μπορεί να πορεύεται χωρίς δανειακές ανάγκες, οι οποίες θα αποτελούν βαρίδια στην πορεία της.

Το 2013 οφείλουμε να εφαρμόσουμε τις αποφάσεις που ήδη πήραμε και με συλλογικότητα και σκληρή δουλειά να επανενεργοποιήσουμε την αναπτυξιακή διαδικασία στη χώρα μας.

Και να επιτύχουμε τη σταδιακή αποκατάσταση της αξιοπρέπειας, αλλά και της ευημερίας όλων των Ελλήνων πολιτών.

Αναμφίβολα, όλοι συμφωνούμε ότι ανάμεσα στην εφαρμογή των ανωτέρω παρεμβάσεων και τη πλήρη επίδρασή τους στην πραγματική οικονομία, μεσολαβεί χρόνος.

Όμως, η επώδυνη διαδρομή που κάναμε, είναι μεγάλη.

Συνεπώς, η μόνη επιλογή μας είναι να πάμε μπροστά.

Και θα πάμε όλοι μαζί μπροστά.

Σας ευχαριστώ.

Share

Εκτύπωση άρθρου Εκτύπωση άρθρου
TwitterInstagramYoutube