Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Σήμερα, η Κυβέρνηση μας παρουσίασε τα στοιχεία της πορείας εκτέλεσης του Προϋπολογισμού που δημοσιοποιήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα.

Μας αποτύπωσε, επί της ουσίας, με αριθμούς την αποτυχία της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής.

Αποτυχία που αποτυπώνεται από τη συνεχή απόκλιση από τους στόχους του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής («Μνημόνιο»).

Σημαντική απόκλιση, παρά τις νέες, για δεύτερη φορά, αναθεωρήσεις των στόχων του «Μνημονίου» και τις συνεχείς λογιστικές ακροβασίες για την κάλυψη των δημοσιονομικών αστοχιών.

Όπως είναι, ενδεικτικά, η συρρίκνωση των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) προκειμένου να καλυφθεί η μεγάλη υστέρηση στα δημόσια έσοδα.

Αποτυχία που απεικονίζεται στην μεγάλη απόκλιση επί το δυσμενέστερο των εκτιμήσεων για τα βασικά μεγέθη της οικονομίας το 2010.

Εκτιμήσεις όπως είναι αυτές για:

• Την ύφεση (το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης προέβλεπε -0,3%, η αναθεώρηση του Μαρτίου -2%, το «Μνημόνιο» -4%, και ο Προϋπολογισμός -4,2%).
• Τον πληθωρισμό (το «Μνημόνιο» προέβλεπε 1,9%, ο Προϋπολογισμός εκτιμά 4,6%, και τον Οκτώβριο είναι ήδη στο 5,2%). 
• Την ανεργία (το «Μνημόνιο» προέβλεπε 11,8%, το Προσχέδιο εκτιμούσε 11,6%, ο Προϋπολογισμός εκτιμά 12,1%, τον Αύγουστο είναι ήδη στο 12,2%).

 

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για το πρώτο δεκάμηνο του 2010:

 

1^ον. Η υστέρηση εσόδων έναντι των στόχων συνεχίζεται και παγιώνεται.

Ο μόνος τρόπος για να καλυφθεί αυτή η υστέρηση είναι να αναθεωρεί συνέχεια η Κυβέρνηση, προς τα κάτω, τις προβλέψεις της για τα έσοδα.

Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού αυξήθηκαν μόλις κατά 3,7% το πρώτο  δεκάμηνο του έτους σε σχέση με πέρυσι, έναντι ετήσιου αναθεωρημένου στόχου για αύξηση κατά 6%.

Η υστέρηση, συνεπώς, το πρώτο δεκάμηνο του έτους φτάνει τα 890 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι πρόκειται για τη δεύτερη αναθεώρηση του ετήσιου στόχου για τα έσοδα (ο στόχος στο «Μνημόνιο» ήταν για ετήσια αύξηση 13,7%, ο πρώτος αναθεωρημένος στόχος του Προσχεδίου του Προϋπολογισμού ήταν για αύξηση 8,7%, και τώρα, ο δεύτερος αναθεωρημένος στόχος στον Προϋπολογισμό είναι για αύξηση 6%).

Δηλαδή, η Κυβέρνηση είχε υπολογίσει να εισπράξει έσοδα της τάξης των 55 δισ. ευρώ στο «Μνημόνιο», στο Προσχέδιο το ποσό αυτό μειώθηκε στα 52 δισ. ευρώ, και με την κατάθεση του Προϋπολογισμού συρρικνώθηκε στα 51,3 δισ. ευρώ.

Μάλιστα, η επίτευξη ακόμη και αυτού του αναθεωρημένου στόχου καθίσταται μη ρεαλιστική, αφού το μηναίο, κατά μέσο όρο, ύψος των εσόδων θα πρέπει να διαμορφωθεί στα 5,2 δισ. ευρώ για τους τελευταίους δύο μήνες του έτους, όταν το μέσο μηνιαίο ύψος εσόδων τους πρώτους δέκα μήνες του έτους ανήλθε στα 4,1 δισ. ευρώ.

Ειδικότερα:

• Τα τακτικά έσοδα είναι αυξημένα το πρώτο δεκάμηνο μόλις κατά 1,7% σε σχέση με πέρυσι.
• Τα έσοδα από άμεσους φόρους είναι μειωμένα κατά 8,7% (μάλιστα οι φόροι εισοδήματος είναι μειωμένοι κατά 12,2%), ενώ για το μήνα Οκτώβριο οι άμεσοι φόροι ήταν μειωμένοι κατά 16,6% σε σχέση με τον περυσινό Οκτώβριο (και οι φόροι εισοδήματος μειωμένοι κατά 18,1%).
• Τα έσοδα από ΦΠΑ, παρά τις 2 αυξήσεις του συντελεστή, είναι αυξημένα, μόλις κατά 4,4% το πρώτο δεκάμηνο του έτους.

 

2^ον. Οι επιστροφές φόρων προς τις επιχειρήσεις, κυρίως τις εξαγωγικές, εμφανίζονται μειωμένες κατά 8,7% το πρώτο δεκάμηνο του έτους σε σχέση με πέρυσι (έναντι ετήσιου στόχου για αύξηση κατά 3%).

Έτσι, η Κυβέρνηση έχει επιστρέψει περίπου 3,6 δισ. ευρώ το πρώτο δεκάμηνο του έτους, και μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να επιστρέψει επιπλέον περίπου 1,5 δισ. ευρώ.

Μάλιστα, το μήνα Οκτώβριο οι επιστροφές φόρων είναι μειωμένες κατά 28,5% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2009 (και ανήλθαν στα 360 εκατ. ευρώ από 500 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο περυσινό μήνα).

Η τακτική αυτή της Κυβέρνησης, σε συνδυασμό με το διευρυνόμενο φαινόμενο καθυστερήσεων στις πληρωμές του Δημοσίου προς διάφορους προμηθευτές (μία «άτυπη» στάση πλρωμών), επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την ήδη συρρικνωμένη ρευστότητα του ιδιωτικού τομέα.

Διογκώνει τα «λουκέτα» στην αγορά.

 

3^ον. Οι δαπάνες, αν και εμφανίζονται μειωμένες σε σχέση με πέρυσι κατά 7,1% το πρώτο δεκάμηνο του έτους λόγω, κυρίως, της οριζόντιας περιοριστικής εισοδηματικής πολιτικής και της συρρίκνωσης των προγραμμάτων κοινωνικής προστασίας, υπολείπονται του αναθεωρημένου στόχου για ετήσια μείωση κατά 7,5%.

Αυτό, συνεπώς, καταδεικνύει την αδυναμία της Κυβέρνησης να περιορίσει τη σπατάλη του Δημόσιου Τομέα.

Μάλιστα, ακόμη και αυτή η μείωση, στηρίζεται στη μικρότερη, έναντι των προϋπολογισθέντων, αύξηση των τόκων (αύξηση κατά 5,5%, έναντι του αναθεωρημένου ετήσιου προγραμματισμού για αύξηση 7,6%).

Επιπρόσθετα, ήδη:

• Πολλά Ασφαλιστικά Ταμεία έχουν χρησιμοποιήσει όλο ή το μεγαλύτερο μέρος των επιχορηγήσεών τους (π.χ. ο Ο.Α.Ε.Ε. έχει ήδη απορροφήσει το 100% των πόρων του 2010 και αν δεν υπάρξει νέα χρηματοδότηση θα προκύψει σοβαρό πρόβλημα τους τελευταίους μήνες του έτους).
• Το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών δεν έχει χρηματοδοτηθεί (μάλιστα ο ετήσιος προγραμματισμός για 630 εκατ. ευρώ μειώθηκε στα 560 εκατ. ευρώ).
• Η έκτακτη ενίσχυση κοινωνικής αλληλεγγύης, η οποία πρόσφατα εξαγγέλθηκε, δεν έχει ακόμη χορηγηθεί (μάλιστα, ενώ στο «Μνημόνιο» το σχετικό κονδύλιο ήταν 100 εκατ. ευρώ, στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού μειώθηκε στα 11 εκατ. ευρώ, και στον Προϋπολογισμό επανήλθε στα 110 εκατ. ευρώ).
• Οι επιχορηγήσεις προς τους συγκοινωνιακούς φορείς, ήδη, έχουν ανέλθει στο 95,2% των προϋπολογισθέντων λειτουργικών δαπανών τους, στοιχείο που δημιουργεί τη βεβαιότητα ότι θα υπάρξει υπέρβαση δαπανών.
• Οι δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα ανέρχονται μόλις στα 550 εκατ. ευρώ το πρώτο δεκάμηνο του έτους, έναντι προβλέψεων για 2 δισ. ευρώ στον εφετινό Προϋπολογισμό,  1,8 δισ. ευρώ στο «Μνημόνιο», και 1,5 δισ. ευρώ στον Προϋπολογισμό του 2011.

 

4^ον. Η συρρίκνωση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις συνεχίζεται.

Οι δαπάνες του ΠΔΕ είναι μειωμένες κατά 24,6% το πρώτο δεκάμηνο του έτους σε σχέση με πέρυσι, δηλαδή είναι συρρικνωμένες κατά, περίπου, 2 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι και σε αυτή την περίπτωση έχουμε τη δεύτερη αναθεώρηση του ετήσιου στόχου για τις δαπάνες του ΠΔΕ (ο στόχος στο «Μνημόνιο» ήταν για ετήσια μείωση κατά 4%, ο πρώτος αναθεωρημένος στόχος του Προσχεδίου του Προϋπολογισμού ήταν για μείωση κατά 6,1%, και τώρα, ο δεύτερος αναθεωρημένος στόχος στον Προϋπολογισμό είναι για μείωση κατά 11,3%).

Η νέα αυτή αναθεώρηση επιβεβαιώνει και ενισχύει την πολιτική εγκατάλειψης των δημοσίων επενδύσεων.

Καθιστά σαφή τη θυσία της αναπτυξιακής δυναμικής του ΠΔΕ για να αντισταθμιστεί η υστέρηση των εσόδων.

Για να καλυφθούν οι αστοχίες στην εκτέλεση του Προϋπολογισμού.

Έτσι, βυθίζεται ακόμα περισσότερο η αγορά στην ύφεση και συρρικνώνονται οι προοπτικές ανάταξης της Ελληνικής οικονομίας.

Αλλά ακόμη και αυτός ο νέος στόχος δεν φαίνεται επιτεύξιμος.

Στο πρώτο δεκάμηνο έχουν γίνει δαπάνες ύψους 6 δισ. ευρώ, ενώ ο Προϋπολογισμός προβλέπει δαπάνες ύψους 8,5 δισ. ευρώ.

Δηλαδή, στο χρονικό διάστημα που απομένει, θα πρέπει να δοθούν σχεδόν 2,5 δισ. ευρώ για δημόσιες επενδύσεις.

Σε μηνιαία βάση, το – κατά μέσο όρο – ύψος των δαπανών του ΠΔΕ θα πρέπει να διαμορφωθεί περίπου στο 1,2 δισ. ευρώ για τους τελευταίους δύο μήνες του έτους, όταν το μέσο ύψος δαπανών τους πρώτους δέκα μήνες ανήλθε στα 600 εκατ. ευρώ.

 

5^ον. Η αποτυχία της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής δεν μπορεί να αντισταθμιστεί και να καλυφθεί με λογιστικές ακροβασίες και με πολιτικές πρακτικές επιζήμιες για την Οικονομία.

Αποτυχία που αποτυπώνεται, με σαφήνεια, στη διευρυνόμενη απόκλιση – για τρίτο συνεχή μήνα – από το στόχο για το δημοσιονομικό έλλειμμα.

Έτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου δεκαμήνου του 2010, επιτυγχάνεται λογιστική μείωση του ελλείμματος κατά 30,2% έναντι του αναθεωρημένου ετήσιου στόχου για μείωση κατά 33,2%, αν και – πριν από ορισμένες ημέρες – ο στόχος ήταν για μείωση του ελλείμματος κατά 36,9% (το εξάμηνο η μείωση ήταν 45,4%, το επτάμηνο 39,7%, το οκτάμηνο 32,3%, το εννεάμηνο 30,9%).

Αποδομείται, συνεπώς, ο βασικός ισχυρισμός της Κυβέρνησης, ότι η μείωση του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης θα είναι 6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ ή 14 δισ. ευρώ για το 2010 χωρίς λογιστικές ακροβασίες.

Και αυτό διότι:

• Τα 2/3 της αναθεώρησης του ελλείμματος από το 8,1% του ΑΕΠ στο 9,6% του ΑΕΠ για το 2010 (ο Προϋπολογισμός προβλέπει έλλειμμα 9,4% του ΑΕΠ) οφείλονται στην υστέρηση των εσόδων και μόνο το 1/3 οφείλεται στην αναθεώρηση των δημοσιονομικών μεγεθών για το 2009. Καταρρίπτεται έτσι ο μύθος ότι η αύξηση του ελλείμματος οφείλεται αποκλειστικά στην αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009.
• Η μείωση του ελλείμματος του τακτικού προϋπολογισμού θα είναι – εάν είναι – 10 δισ. ευρώ για το 2010. Ακόμη και αν γίνει, θα οφείλεται: 3 δισ.  ευρώ από έμμεσους φόρους, 2 δισ. ευρώ από οριζόντια περικοπή μισθών και συντάξεων, 1 δισ. ευρώ από περικοπή των δαπανών του ΠΔΕ, 3 δισ. ευρώ από τα χρέη των νοσοκομείων και 750 εκατ. ευρώ από μείωση των λειτουργικών δαπανών.

Η μείωση του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης θα είναι – εάν είναι – 14 δισ. ευρώ για το 2010, εξαιτίας λογιστικών και εθνικολογιστικών προσαρμογών.

• Η μείωση του ελλείμματος, το πρώτο δεκάμηνο του έτους, είναι 7,5 δισ. ευρώ.

Θα πρέπει, συνεπώς, το έλλειμμα, τους επόμενους και τελευταίους 2 μήνες του έτους, να μειωθεί περαιτέρω κατά 2,5 δισ. ευρώ, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για τη μείωση του ελλείμματος στο τέλος του έτους.

• Από αυτά, τα 7,5 δισ. ευρώ, που έχει μειωθεί το έλλειμμα, το πρώτο δεκάμηνο του έτους, το 1/3 προέρχεται από μέτρα εκτός Μνημονίου.

Από περαιτέρω συρρίκνωση του ΠΔΕ και από μειωμένες επιστροφές φόρων στις επιχειρήσεις.

 

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Αυτή η αποτυχία της οικονομικής πολιτικής, συνεπώς, μεταφέρεται, αναπόφευκτα, και επιβαρύνει τη δημοσιονομική κατάσταση του 2011, όπως αυτή αποτυπώνεται στον Προϋπολογισμό.

Προϋπολογισμός που εδράζεται σε αβάσιμες παραδοχές και περικλείει μη ρεαλιστικές προβλέψεις.

Που περιλαμβάνει πρόσθετα, εντός και εκτός «Μνημονίου», περιοριστικά δημοσιονομικά μέτρα.

Που περιέχει, σε περιβάλλον βαθύτερης και παρατεταμένης ύφεσης, πρόσθετους φόρους και περαιτέρω περικοπές.

Που, πολύ γρήγορα, θα αναθεωρηθεί επί το δυσμενέστερο, όπως έγινε και με τον πρώτο Προϋπολογισμό της Κυβέρνησης ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Όπως έγινε, άλλωστε, και με το Προσχέδιό του, η ριζική αναθεώρηση του οποίου αποτελεί για την Κυβέρνηση ξεκάθαρη παραδοχή αποτυχίας της οικονομικής της πολιτικής

Αποτελεί άλλη μία ισχυρή ένδειξη της αναγκαιότητας αλλαγής του μείγματος οικονομικής πολιτικής.

Share