Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,
Καλούμαστε, από σήμερα, να συζητήσουμε στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων τις βασικές αρχές και κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης για το προσεχές έτος.
Να διαβουλευθούμε επί του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2011.
Η εφετινή διαδικασία αποκτά, εύλογα, ιδιαίτερη σημασία για 2 λόγους:
Ο πρώτος είναι ότι η Ελληνική οικονομία διανύει σήμερα τη δυσκολότερη φάση της μεταπολιτευτικής περιόδου.
Και ο δεύτερος είναι ότι πρόκειται για τον 1ο Προϋπολογισμό που καταρτίζει και καλείται να υλοποιήσει η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, μετά την προσφυγή της χώρας στο Μηχανισμό Στήριξης και τη σύναψη του «Μνημονίου».
Προσφυγή για την οποία φέρει η ίδια μεγάλο μερίδιο ευθύνης.
Κυβέρνηση η οποία, ενδεικτικά:
1ον. Συνέβαλε, με πράξεις και παραλείψεις, στη διόγκωση του ελλείμματος του 2009.
2ον. Προχώρησε στην υποβολή και ψήφιση Προϋπολογισμού για το έτος 2010 που ήταν κατώτερος των περιστάσεων.
3ον. Κατέθεσε Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο ενσωμάτωνε, όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων με τα επώδυνα «πακέτα» μέτρων, μη υλοποιήσιμους στόχους.
4ον. Έστελνε λανθασμένα και αντιφατικά μηνύματα στις αγορές.
Αυτές άρχισαν να μας «τιμωρούν» όταν διαπίστωσαν ότι η Κυβέρνηση αναλώνεται σε διακηρύξεις και επιδίδεται σε φλυαρία χωρίς να προωθεί μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης.
5ον. Αναφέρονταν απαξιωτικά για τη χώρα, το κύρος και την αξιοπιστία της, με δυσμενείς επιπτώσεις για την δανειοληπτική της ικανότητα (χαρακτηριστικές, ενδεικτικές, αναφορές είναι αυτές περί «Τιτανικού», «εντατικής», «απώλειας εθνικής ανεξαρτησίας», «εκτεταμένης διαφθοράς» κ.ά.).
Οι πρόσφατες δηλώσεις του κ. Γιούνκερ μας τις υπενθύμισαν….
6ον. Υπέπεσε σε σωρεία παλινωδιών και παρουσίασε κραυγαλέες διαχειριστικές αδυναμίες.
7ον. Επέδειξε αναβλητικότητα και αναποφασιστικότητα.
Άργησε να πάρει μέτρα.
Σύμφωνα με τον Διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), κ. Τρισέ, «…η Ελληνική Κυβέρνηση άργησε πάρα πολύ να αναγνωρίσει την έκταση του προβλήματος και να λάβει τα αναγκαία μέτρα…» (15.05.2010).
Πιο πρόσφατα, το Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Σμάγκι, υπογράμμιζε ότι εάν η παρούσα Ελληνική Κυβέρνηση είχε αποφασίσει να προχωρήσει σε διορθωτικές δράσεις από το φθινόπωρο του 2009 θα μπορούσε να αποφύγει την κρίση χρέους και το δραστικό πρόγραμμα προσαρμογής, το οποίο κατόπιν αναγκάστηκε να εφαρμόσει υπό την πίεση των αγορών (14.10.2010).
8ον. Δεν άντλησε έγκαιρα κεφάλαια από τις αγορές.
Θα μπορούσε να καλύψει τις υπόλοιπες δανειακές ανάγκες του τρέχοντος έτους εάν απορροφούσε από τις αγορές τα διαθέσιμα κεφάλαια που υπερκάλυπταν τις εκδόσεις ομολόγων μέχρι τις αρχές Απριλίου, και μάλιστα με επιτόκια πολύ χαμηλότερα απ’ όσο διαμορφώθηκαν μεταγενέστερα, μέχρι και σήμερα.
Έτσι λοιπόν, η αλήθεια είναι ότι η ηγεσία της Κυβέρνησης έχασε τον έλεγχο των εξελίξεων και οδήγησε τη χώρα στο Μηχανισμό Στήριξης, χωρίς ίχνος διαπραγμάτευσης για τους όρους του «Μνημονίου».
Όμως, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Κυβέρνηση, χωρίς ίχνος αυτοκριτικής, αποδίδει την απόφαση της αυτή στο «έλλειμμα αξιοπιστίας» της χώρας.
Ας εξετάσουμε, όμως, τη δική της αξιοπιστία ή αναξιοπιστία, όπως αυτή αναδεικνύεται μέσα από την αντίφαση προεκλογικών εξαγγελιών, μετεκλογικών δεσμεύσεων και σημερινών επιλογών της Κυβέρνησης.
Ενδεικτικά:
1ον. Η Πρωθυπουργός επαναλάμβανε, πριν από τις εκλογές, ότι «λεφτά υπάρχουν».
Σήμερα αποδεικνύεται, από χείλη Υπουργού της Κυβέρνησής του, ότι «δεν υπάρχει σάλιο».
2ον. Ο Υπουργός Οικονομικών δήλωνε, πριν από τις εκλογές, ότι «δεν έχει βγει ποτέ καμία Οικονομία από την ύφεση παγώνοντας μισθούς και αυξάνοντας φόρους» (29.09.2009).
Σήμερα, η Κυβέρνηση έχει μειώσει τις μέσες πραγματικές ακαθάριστες αποδοχές κατά 17% στο Δημόσιο και κατά 8% στο σύνολο της Οικονομίας, έχει αυξήσει τρεις φορές τους συντελεστές του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα καύσιμα, στον καπνό και στα αλκοολούχα ποτά και δύο φορές τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), ενώ έχει εξαπολύσει φοροεπιδρομή στη μεσαία και τη μικρομεσαία ιδιοκτησία.
3ον. Ο Υπουργός Οικονομικών διαβεβαίωνε, το Δεκέμβριο, ότι «δεν θα πάμε στο ΔΝΤ, μας στηρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή» («Le Figaro», 10.12.2009) και, τον Απρίλιο, ότι «η λύση του ΔΝΤ θα είναι μεσοπρόθεσμα επιζήμια για την εικόνα της χώρας» («Ελευθεροτυπία», 9.4.2010).
Ο Πρωθυπουργός επαναλάμβανε, το Μάρτιο, «ότι εμείς, οι Έλληνες, θα τα καταφέρουμε – και θα τα καταφέρουμε με τις δικές μας δυνάμεις. Το έχω πει αμέτρητες φορές, ότι εμείς δεν έχουμε ζητήσει χρήματα» (22.03.2010).
Οι διαβεβαιώσεις της Κυβέρνησης πολύ γρήγορα διαψεύστηκαν.
4ον. Ο Υπουργός Οικονομικών διαβεβαίωνε, τον Μάρτιο, ότι «ο ρόλος του ΔΝΤ είναι μειοψηφικός και σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται νέα μέτρα» («Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», 28.3.2010) και, τον Απρίλιο και το Μάιο, ότι «η Κυβέρνηση έχει πάρει όσα μέτρα χρειάζονται, αλλά και επιπλέον μέτρα για να εξασφαλίσει τους στόχους που έχει θέσει για το 2010. Κανένας δεν έχει πει ότι χρειάζονται επιπλέον μέτρα» (11.4.2010).
Για άλλη μια φορά, οι διαβεβαιώσεις της Κυβέρνησης πολύ γρήγορα διαψεύστηκαν.
Η «Τρόικα» επέβαλε, μόνο για το 2010, επιπλέον μέτρα ύψους 5,8 δισ. ευρώ (ή 2,5% του ΑΕΠ).
5ον. Ο Υπουργός Οικονομικών διαβεβαίωνε, μόλις δύο ημέρες πριν από το 2ο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών, ότι «τα μέτρα που έχουμε δεσμευτεί και στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού και στο «Μνημόνιο», τα 9,1 δισ. ευρώ για το 2011, είναι αρκετά» (Δελτίο Ειδήσεων «Mega», 12.11.2010).
Για άλλη μια φορά, οι διαβεβαιώσεις της Κυβέρνησης πολύ γρήγορα διαψεύστηκαν.
Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό απαιτούνται νέα μέτρα ύψους 14,3 δισ. ευρώ για το 2011.
Όμως, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Κυβέρνηση, εκτός από το «έλλειμμα αξιοπιστίας», συχνά αναφέρεται και στον «πρωτοφανή δημοσιονομικό εκτροχιασμό» της χώρας έως το 2009.
Ορισμένες παρατηρήσεις επί αυτού:
1η Παρατήρηση: Για τη διαμόρφωση του δημοσιονομικού ελλείμματος του 2009 σημαντική είναι η συμβολή και της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.
Κυβέρνηση η όποια ματαίωσε «ώριμες» δημόσιες εισπράξεις του 2009, μετέφερε εισπράξεις του 2009 στο 2010 και μετέθεσε πληρωμές του 2010 στο 2009.
Κυβέρνηση η οποία έχασε κάθε έλεγχο στα έσοδα.
Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ η υστέρηση εσόδων στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2009 ήταν 1,1 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2008, μόνο στο τελευταίο τρίμηνο του έτους ξεπέρασε τα επιπλέον 2 δισ. ευρώ.
2η Παρατήρηση: Η Έκθεση της Επιτροπής για την Αξιοπιστία των Δημοσιονομικών Στοιχείων, Επιτροπή που συνέστησε ο Υπουργός Οικονομικών, αναφέρει ότι το έλλειμμα θα διαμορφωθεί στο 12,7% του ΑΕΠ το 2009 και «εάν υπάρξουν αποκλίσεις αυτές εκτιμάται ότι θα είναι πολύ μικρές» (Ιανουάριος 2010, σελ. 31).
Τελικά, η Επιτροπή έκανε ή δεν έκανε σωστές εκτιμήσεις;
3η Παρατήρηση: Η Ελληνική Στατιστική Αρχή διαβίβασε, στις 10 Νοεμβρίου, στη Eurostat τα στοιχεία με βάση τα οποία αναθεωρήθηκαν τα μεγέθη για το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος της περιόδου 2006-2009.
Σε αυτή την αναθεώρηση, λόγω επαναταξινομήσεων και λογιστικών προσαρμογών αντίθετων προς την ευρωπαϊκή πρακτική, δεν καταλογίζεται καμία ευθύνη για απόκρυψη στοιχείων στην προηγούμενη Κυβέρνηση της ΝΔ.
Αντίθετα, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις συμφωνίες ανταλλαγών εκτός αγοράς (off-market swaps), κυρίως αυτής με την εταιρεία Goldman Sachs το 2001 (και η οποία δεν αναφέρεται στο Δελτίο Τύπου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής της 15ης Νοεμβρίου, αν και αναγράφεται στο αντίστοιχο Ενημερωτικό Σημείωμα της Eurostat της ιδίας ημέρας).
4η Παρατήρηση: Σε όσους, μάλιστα, σήμερα επικαλούνται την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων αγνοώντας τα συστημικά προβλήματα που πράγματι υπήρχαν και δεν αντιμετωπίσθηκαν με επάρκεια και από τις κυβερνήσεις της ΝΔ, απλά να τους θυμίσω πρόσφατες Εκθέσεις και Αναφορές της Eurostat, σύμφωνα με τις οποίες, οι προηγούμενες Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, σε 11 περιπτώσεις, έδιναν παραπλανητικές αναφορές για την περίοδο 1997-2003 (Δελτίο Τύπου Νο. 35/21-Μαρ-2002, Δελτίο Τύπου Νο. 116/30-Σεπ-2002, Δελτίο Τύπου Νο. 132/13-Νοε-2002, Δελτίο Τύπου Νο. 38/16-Μαρ-2004, Revision of the Greek Government Deficit and Debt Figures, Eurostat, November 2004, Greek Government Deficit and Debt Statistics, European Commission, January 2010).
5η Παρατήρηση: Πολλές προηγμένες οικονομίες παρουσίασαν ραγδαία επιδείνωση της δημοσιονομικής τους θέσης την περίοδο 2007-2009.
Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό, το δημοσιονομικό έλλειμμα αυτών των οικονομιών αυξήθηκε από το 2,1% του ΑΕΠ το 2007 στο 10,1% του ΑΕΠ το 2009 (8 ποσοστιαίες μονάδες).
Στην περίπτωση της Ελλάδας, το έλλειμμα του 2009, για το οποίο έχει μερίδιο ευθύνης και η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και στο οποίο ενσωματώθηκε και η τελευταία αναθεώρηση, αυξήθηκε από το 6,4% του ΑΕΠ το 2007 στο 15,4% του ΑΕΠ το 2009 (9 ποσοστιαίες μονάδες).
Η χώρα, συνεπώς, αντιμετώπιζε ένα κοινό πρόβλημα ελλείμματος.
6η Παρατήρηση: Το έλλειμμα της χώρας για το 2009 αναθεωρήθηκε 5 φορές και από το 2% του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 15,4% του ΑΕΠ.
Για την ίδια χρονιά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε, επίσης, 5 φορές τις εκτιμήσεις της για το έλλειμμα της ευρωζώνης (από το 1,8% του ΑΕΠ στο 6,3% του ΑΕΠ).
Πράγματι, πάντως, το τελικό ύψος του ελλείμματος είναι περίπου 7 φορές υψηλότερο από τις αρχικές εκτιμήσεις.
Να θυμίσω απλώς, για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης των αστοχιών στις προβλέψεις, ότι η συρρίκνωση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης για το 2010 από 0,3% που προέβλεπε η Κυβέρνηση τον Ιανουάριο εκτιμάται σήμερα στο 4,2%.
Περίπου 13 φορές χαμηλότερη εκτίμηση.
7η Παρατήρηση: Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό «η αναθεώρηση των δημοσιονομικών δεδομένων για τα έτη έως το 2009 προσθέτει στο έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης του 2010 περίπου 3,4 δισ. ευρώ ή 1,5 μονάδες του ΑΕΠ σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις για το έλλειμμα στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2011».
Όμως, σύμφωνα με την προχθεσινή Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα 2/3 της αναθεώρησης του ελλείμματος από το 8,1% του ΑΕΠ στο 9,6% του ΑΕΠ για το 2010 οφείλονται στην υστέρηση των εσόδων και μόνο το 1/3 στην αναθεώρηση των δημοσιονομικών μεγεθών για το 2009 (Έκθεση “European Economic Forecast”, 29 Νοεμβρίου, σελ. 89).
Καταρρίπτεται, έτσι, ο μύθος που καλλιεργεί η Κυβέρνηση ότι η αύξηση του ελλείμματος του 2010 οφείλεται αποκλειστικά στην αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Ένας Προϋπολογισμός αξιολογείται με βάση την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού ως προς τον οποίο συγκρίνεται, και τη ρεαλιστικότητα των στόχων που θέτει.
Η εκτέλεση του εφετινού Προϋπολογισμού χαρακτηρίζεται από αστοχίες προβλέψεων και αποκλίσεις στόχων.
Οι εκτιμήσεις της Κυβέρνησης σπανίως επιβεβαιώνονται, γι’ αυτό και αναθεωρούνται.
Για μεγέθη όπως είναι:
- Η ύφεση (το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης προέβλεπε -0,3%, η αναθεώρηση του Μαρτίου -2%, το «Μνημόνιο» -4%, ο Προϋπολογισμός -4,2%).
- Τα έσοδα (το «Μνημόνιο» προέβλεπε αύξηση 13,7%, το Προσχέδιο 8,7%, ο Προϋπολογισμός 6%, μέχρι τον Οκτώβριο είναι στο 3,7%).
- Το ΠΔΕ (ο Προϋπολογισμός του 2010 προέβλεπε αύξηση δαπανών 8,4%, το «Μνημόνιο» -4,1%, το Προσχέδιο μείωση -6%, ο Προϋπολογισμός -11,3%, μέχρι τον Οκτώβριο είναι -24,5%).
- Ο πληθωρισμός (το «Μνημόνιο» προέβλεπε 1,9%, ο Προϋπολογισμός 4,6%, τον Οκτώβριο είναι στο 5,2%).
- Η ανεργία (το «Μνημόνιο» προέβλεπε 11,8%, το Προσχέδιο 11,6%, ο Προϋπολογισμός 12,1%, τον Αύγουστο είναι στο 12,2%).
Έτσι, τα μέτρα αύξησης εσόδων ανέρχονταν, για το 2010, στα 9,2 δισ. ευρώ.
Σήμερα εκτιμάται ότι θα αποδώσουν 5,8 δισ. ευρώ (μαζί με την περαίωση).
Αυτές οι αποκλίσεις οδηγούν σε λογιστικές ακροβασίες, κυρίως, στο σκέλος των δαπανών.
Δαπάνες για τις οποίες, ενώ τα μέτρα μείωσης ανέρχονταν στα 5,9 δισ. ευρώ για το 2010, τελικά εκτιμάται ότι αυτά θα αποδώσουν 8,5 δισ. ευρώ.
Η βελτίωση, όμως, αυτή δεν οφείλεται στη μείωση της σπατάλης, αλλά σε περαιτέρω περικοπές στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (1,1 δισ. ευρώ), στις παραλαβές εξοπλιστικών προγραμμάτων (1,6 δισ. ευρώ) και στη 2η Δόση του Επιδόματος Αλληλλεγγύης (400 εκατ. ευρώ).
Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα δημοσιευμένα στοιχεία:
1ον. Η υστέρηση εσόδων έναντι των στόχων συνεχίζεται.
Ο μόνος τρόπος για να καλυφθεί αυτή η υστέρηση είναι να συνεχίσει να αναθεωρεί η Κυβέρνηση, προς τα κάτω, τις προβλέψεις της ή να προστίθενται νέα μέτρα (όπως είναι η περαίωση).
Σημειώνεται ότι πρόκειται για τη δεύτερη αναθεώρηση του ετήσιου στόχου για τα έσοδα, μετά τη σύναψη του «Μνημονίου».
Η Κυβέρνηση είχε υπολογίσει να εισπράξει έσοδα της τάξης των 55 δισ. ευρώ στο «Μνημόνιο», στο Προσχέδιο το ποσό αυτό μειώθηκε στα 52 δισ. ευρώ, και με την κατάθεση του Προϋπολογισμού συρρικνώθηκε στα 51,3 δισ. ευρώ.
2ον. Οι επιστροφές φόρων προς τις επιχειρήσεις εμφανίζονται μειωμένες (έναντι ετήσιου στόχου για αύξηση κατά 3%).
Η τακτική αυτή της Κυβέρνησης, σε συνδυασμό με την «άτυπη» στάση πληρωμών που έχει κηρύξει, επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την ήδη συρρικνωμένη ρευστότητα του ιδιωτικού τομέα.
Διογκώνει τα «λουκέτα» στην αγορά.
3ον. Οι δαπάνες, αν και εμφανίζονται μειωμένες σε σχέση με πέρυσι λόγω, κυρίως, της οριζόντιας περιοριστικής εισοδηματικής πολιτικής και της συρρίκνωσης των προγραμμάτων κοινωνικής προστασίας, υπολείπονται του αναθεωρημένου στόχου.
Αυτό, συνεπώς, καταδεικνύει την αδυναμία της Κυβέρνησης να περιορίσει την κρατική σπατάλη.
Επιπρόσθετα, ήδη:
- Πολλά Ασφαλιστικά Ταμεία έχουν χρησιμοποιήσει όλο ή το μεγαλύτερο μέρος των επιχορηγήσεών τους.
- Το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών δεν έχει χρηματοδοτηθεί.
- Η έκτακτη ενίσχυση κοινωνικής αλληλεγγύης, η οποία πρόσφατα εξαγγέλθηκε, μετά από συνεχείς Κυβερνητικές παλινωδίες, δεν έχει ακόμη χορηγηθεί.
4ον. Η συρρίκνωση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις συνεχίζεται.
Καθίσταται σαφής η θυσία της αναπτυξιακής δυναμικής του ΠΔΕ προκειμένου να καλυφθούν αστοχίες στην εκτέλεση του Προϋπολογισμού.
Έτσι, βυθίζεται ακόμα περισσότερο η Οικονομία στην ύφεση και συρρικνώνονται οι προοπτικές ανάταξης της οικονομίας.
Προοπτικές που είναι ούτως ή άλλως δυσοίωνες εξαιτίας της αδυναμίας της Κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει τα διαθέσιμα αναπτυξιακά εργαλεία.
Το ΕΣΠΑ έχει βαλτώσει, με συνέπεια η χώρα από την 5η θέση που ήταν τον Σεπτέμβριο του 2009 σε απορροφήσεις κοινοτικών πόρων να βρίσκεται σήμερα στην 23η θέση.
Το ΤΕΜΠΜΕ αγγίζει τα όρια της αδράνειας.
Οι πρωτοβουλίες για ΣΔΙΤ και για συμβάσεις παραχώρησης παραμένουν λεκτικό σχήμα.
Το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας παραμένουν στις προθέσεις της Κυβέρνησης.
Επενδυτικός Νόμος δεν υπάρχει.
5ον. Οι Κυβερνητικές αναφορές ότι «πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή που επιτεύχθηκε ποτέ στη χώρα μας και η οποία ανέρχεται στο 6% του ΑΕΠ, ή 14 δισ. ευρώ» αποτελούν αισιόδοξες εκτιμήσεις και όχι πραγματικά δεδομένα.
Και αυτό διότι:
Α. Η μείωση του ελλείμματος του Κρατικού Προϋπολογισμού θα είναι, εάν είναι, 10 δισ. ευρώ για το 2010 (ή 4% του ΑΕΠ).
Η μείωση του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης θα είναι, εάν είναι, 14 δισ. ευρώ, εξαιτίας λογιστικών καταγραφών και εθνικολογιστικών προσαρμογών που μειώνουν τεχνητά το έλλειμμα κατά 4 δισ. ευρώ.
Όπως γίνεται, για παράδειγμα, με τις ΔΕΚΟ.
Επιχειρήσεις οι οποίες εμφανίζονται, παρά το γεγονός ότι η ίδια η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι δεν έχει αξιόπιστα οικονομικά στοιχεία, με σημαντικά αρνητικό οικονομικό αποτέλεσμα για το 2009 (-1,74 δισ. ευρώ), με σημαντική μείωση των εκτιμήσεων για το 2010 (-540 εκατ. ευρώ), και με θετικό αποτέλεσμα για το 2011 (300 εκατ. ευρώ).
Β. Η μείωση του ελλείμματος του Κρατικού Προϋπολογισμού είναι 7,5 δισ. ευρώ κατά το πρώτο δεκάμηνο του έτους.
Θα πρέπει, συνεπώς, το έλλειμμα, τους τελευταίους δύο μήνες του έτους, να μειωθεί περαιτέρω κατά 2,5 δισ. ευρώ, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του Προϋπολογισμού.
Γ. Από τα 7,5 δισ. ευρώ που έχει μειωθεί το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού κατά το πρώτο δεκάμηνο του έτους, περίπου το 1/3 προέρχεται από μέτρα εκτός αρχικού «Μνημονίου».
Από περαιτέρω συρρίκνωση του ΠΔΕ και από μειωμένες επιστροφές φόρων στις επιχειρήσεις.
Δ. Ακόμη, όμως, και αν η Κυβέρνηση επιτύχει τη μείωση του ελλείμματος κατά 10 δισ. ευρώ το 2010, έχει ενδιαφέρον να εξετάσει κανείς τις πηγές αυτής της μείωσης (σελ. 60, 61 και 67 του Προϋπολογισμού). Και αυτές είναι:
1η. Η αύξηση της έμμεσης φορολογίας [κατά 3,2 δισ. ευρώ].
2η. Οι οριζόντιες περικοπές αποδοχών και συντάξεων [κατά 2 δισ. ευρώ].
3η. Η μείωση των μεταβιβαστικών πληρωμών (μειώσεις σε αμυντικές δαπάνες, αυξημένα κονδύλια για εξόφληση μέρους των παλαιών χρεών των νοσηλευτικών ιδρυμάτων το 2009) [κατά 2,9 δισ. ευρώ].
4η. Η μείωση των δαπανών του ΠΔΕ [κατά 1,1 δισ. ευρώ].
5η. Η μείωση των καταναλωτικών και σύνθετων δαπανών [κατά 700 εκατ. ευρώ].
Δηλαδή η μείωση θα προέλθει, κυρίως, από λογιστικές ταξινομήσεις, από τη φορολογική αφαίμαξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων και από την περιοριστική εισοδηματική πολιτική, και όχι από τη μείωση της σπατάλης.
Πολιτικές επιλογές που ενισχύουν τις υφεσιακές ροπές της Οικονομίας.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η αποτυχία, συνεπώς, του εφετινού μείγματος της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής μεταφέρεται, αναπόφευκτα, και επιβαρύνει τη δημοσιονομική κατάσταση και του επόμενου έτους.
Έτσι, τα βασικά χαρακτηριστικά του 2011, όπως καταγράφονται στον Προϋπολογισμό του, είναι:
1ον. Η ύφεση παραμένει βαθιά και είναι παρατεταμένη.
Εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 3% το 2011, η 2η μεγαλύτερη από το 1975.
Μάλιστα, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, σε σταθερές τιμές, το 3ο τρίμηνο του 2010 διαμορφώθηκε στα 42,7 δισ. ευρώ, όσο περίπου ήταν στο 1ο τρίμηνο του 2006.
2ον. Η δημοσιονομική προσαρμογή είναι οικονομικά αναποτελεσματική.
Λαμβάνονται μέτρα συνολικού ύψους 14,3 δισ. ευρώ προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης κατά 5 δισ. ευρώ (και του Κρατικού Προϋπολογισμού κατά περίπου 2 δισ. ευρώ).
Αυτή η διαφορά μεταξύ προσπάθειας και πραγματικής προσαρμογής οφείλεται στις πολλαπλασιαστικές, δυσμενείς, επιπτώσεις των περιοριστικών μέτρων (μείωση εισφορών, αύξηση κοινωνικών δαπανών κ.α.) και στην ύφεση.
Με λίγα λόγια οφείλεται σε αυτό που ορίζεται ως «κυκλικό έλλειμμα».
Και το οποίο, πλέον, η Κυβέρνηση, αν και δείχνει να το αποδέχεται (Παρουσίαση Προϋπολογισμού), συνεχίζει με τις πολιτικές της να το αγνοεί.
3ον. Η δημοσιονομική προσαρμογή είναι εξαιρετικά φιλόδοξη.
Εάν δεν συμπεριλάβει κανείς την επίπτωση των μέτρων του 2010 στο 2011 (2,6 δισ. ευρώ), τα μέτρα που θα λαμβάνονταν με βάση το «Μνημόνιο» θα ήταν ύψους 5,5 δισ. ευρώ.
Σε αυτά προστίθενται πλέον νέα μέτρα ύψους 6,1 δισ. ευρώ, δηλαδή περισσότερα και από τα αρχικά προβλεπόμενα.
Πρόκειται ουσιαστικά για «2 Μνημόνια του 2011» σε έναν Προϋπολογισμό.
Η προσπάθεια, μάλιστα, που πρέπει να καταβληθεί το 2011 για να επιτευχθούν οι στόχοι είναι πιο μεγάλη και από αυτή του 2010, αφού η απόδοση του συνολικού «πακέτου» μέτρων είναι η μισή εκείνης των μέτρων που ελήφθησαν για το 2010.
Συγκεκριμένα, ενώ ελήφθησαν μέτρα ύψους άνω των 20 δισ. ευρώ το 2010 για να μειωθεί το έλλειμμα κατά 14 δισ. ευρώ, λαμβάνονται μέτρα ύψους άνω των 14 δισ. ευρώ το 2011 για να μειωθεί το έλλειμμα κατά 5 δισ. ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι στο προσεχές έτος χρειάζεται διπλή προσπάθεια, σε σχέση με το τρέχον, για να υπάρξει το ίδιο αποτέλεσμα.
Αυτό συμβαίνει γιατί από τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν, μόνο το 1/3 από αυτά κατευθύνονται στη μείωση του ελλείμματος.
4ον. Τα συσταλτικά μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής, εντός και εκτός «Μνημονίου», είναι υπερβολικά σε ένταση και έκταση.
Το γεγονός ότι αρκετά από αυτά συμπεριλαμβάνονται στο «Μνημόνιο» δεν τα κάνει παλιά, ούτε καταργεί τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες που αυτά έχουν στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις.
Νέα μέτρα εντός «Μνημονίου», ύψους 5,6 δισ. ευρώ, όπως είναι:
- Η αύξηση του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ από το 11% στο 13%.
- Η εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα.
- Η ειδική εισφορά στις κερδοφόρες επιχειρήσεις.
- Η αύξηση των αντικειμενικών αξιών ακινήτων.
Νέα, πρόσθετα, μέτρα εκτός «Μνημονίου», ύψους 6,1 δισ. ευρώ, ενάντια στην (εισ)φοροδιαφυγή, για τη μείωση δαπανών υγείας, από την εξοικονόμηση πόρων από παρεμβάσεις στις ΔΕΚΟ.
Το ερώτημα όμως που τίθεται είναι απλό και εκτιμώ εύλογο:
Εάν αυτά τα νέα μέτρα εκτός «Μνημονίου» είναι απαραίτητα, τα προσδοκώμενα αποτελέσματά τους ρεαλιστικά, και έχει εξειδικευθεί ο τρόπος υλοποίησής τους, γιατί τότε δεν περιλαμβάνονταν και στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού;
Το γεγονός αυτό από μόνο του δημιουργεί προβληματισμούς τόσο για το πλέγμα των πολιτικών δράσεων και πρωτοβουλιών όσο για την επίτευξη των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων.
5ον. Η δημοσιονομική προσαρμογή είναι κοινωνικά άδικη.
Το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής καλούνται να σηκώσουν το επόμενο έτος και πάλι μισθωτοί και συνταξιούχοι, καθώς και οι εργαζόμενοι στις ΔΕΚΟ και οι συμβασιούχοι του Δημοσίου, ενώ τα οικογενειακά επιδόματα μειώνονται.
Επίσης, ο λόγος έμμεσων / άμεσων φόρων εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 1,53 το 2011 από 1,32 το 2009.
Ο υψηλότερος των τελευταίων τουλάχιστον 12 ετών, επιβαρύνοντας άδικα και δυσανάλογα τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα.
6ον. Η επίτευξη των στόχων της δημοσιονομικής προσαρμογής είναι μη ρεαλιστική.
Η Κυβέρνηση παραμένει αθεράπευτα φιλόδοξη στην είσπραξη εσόδων, παρά τη βαθιά ύφεση, την καθίζηση της κατανάλωσης, τη συρρίκνωση των εισοδημάτων, την εκτίναξη της ανεργίας.
Ο απόλυτος Κυβερνητικός παραλογισμός προέρχεται από την έκτακτη εισφορά των επιχειρήσεων για τη χρήση του 2009 που προσδοκάται ότι θα αποφέρει 1 δισ. ευρώ το 2011.
Όμως, σύμφωνα όμως με τον Προϋπολογισμό (σελ. 62) «τα έσοδα από τη φορολογία νομικών προσώπων εκτιμάται ότι θα εμφανίσουν μείωση 12,5% το 2010 λόγω της μειωμένης κερδοφορίας των επιχειρήσεων κατά τη χρήση έτους 2009».
Έτσι, ενώ η κερδοφορία είναι μειωμένη, η Κυβέρνηση προσδοκά να αντλήσει περισσότερα έσοδα και από το 2010 (που ήταν 800 εκατ. ευρώ) και από τις αρχικές προβλέψεις του «Μνημονίου» για το 2011 (που ήταν 600 εκατ. ευρώ).
Μάλιστα, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, «η επιβολή έκτακτης εισφοράς στις επιχειρήσεις, ή η εξοικονόμηση πόρων 500 εκατ. ευρώ το ίδιο έτος από την εφαρμογή του «Καλλικράτη», δεν μπορούν να θεωρηθούν στη σημερινή συγκυρία ρεαλιστικές προτάσεις δημοσιονομικής προσαρμογής για το 2011» (Η Ελληνική Οικονομία, Τεύχος 03/10, σελ. 44).
7ον. Δεν υπάρχει αναπτυξιακός προσανατολισμός.
Τα όποια αναπτυξιακά μέτρα, κυρίως για τον τουρισμό, είναι αναιμικά και αποσπασματικά.
Ειδικά, όταν η Κυβέρνηση κρατά το ΠΔΕ, που κατά την ίδια «αποτελεί το σημαντικότερο μέσο άσκησης αναπτυξιακής πολιτικής» και «βασικό εργαλείο στήριξης της πραγματικής οικονομίας» στο 3,7% του ΑΕΠ, στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας.
Πρόγραμμα η συρρίκνωση του οποίου μεταφράζεται σε μείωση της ανάπτυξης και σε καθυστέρηση υλοποίησης του ΕΣΠΑ (Έκθεση ΙΟΒΕ: 33% μείωση στις δαπάνες ΠΔΕ αντιστοιχεί σε μείωση 1,2% του ΑΕΠ).
8ον. Δεν υπάρχει σχέδιο για ουσιαστικές παρεμβάσεις με στόχο την αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου.
Υπάρχει απλώς αναφορά ότι «έως το τέλος του 2010 θα έχει εκπονηθεί ένα σχέδιο που εξειδικεύει το πλαίσιο αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας ώστε να διασφαλισθεί η πρόβλεψη για τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ ετήσια έσοδα από αποκρατικοποιήσεις την περίοδο 2011-2013».
Να θυμίσουμε απλώς ότι στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που κατέθεσε η Κυβέρνηση τον Ιανουάριο υπογραμμίζεται ότι «..αναμένεται ότι οι ιδιωτικοποιήσεις και μετοχοποιήσεις θα εξασφαλίσουν 2,5 δισ. ευρώ το 2010».
Η πλήρης αναντιστοιχία λόγων και έργων.
9ον. Το δημόσιο χρέος διογκώνεται και διατηρεί τη δυναμική του.
Το χρέος της Κεντρικής Κυβέρνησης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, αναμένεται να διευρυνθεί στο 159% του ΑΕΠ το 2011, από 148% του ΑΕΠ που αναμένεται να διαμορφωθεί εφέτος (και 127% του ΑΕΠ που ήταν το 2009).
Το χρέος, ως απόλυτος αριθμός, αναμένεται να «εκτοξευθεί» στα 362 δισ. ευρώ το 2011, από 298 δισ. ευρώ το 2009, δηλαδή αυξάνεται κατά 64 δισ. ευρώ (ή 32% του ΑΕΠ) σε 2 χρόνια διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ.
Και αναφέρομαι στην εξέλιξη του χρέους της Κεντρικής Κυβέρνησης, διότι σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης το χρέος του 2010 επιβαρύνεται από τη χρηματοδότηση υποχρεώσεων νοσοκομείων παρελθόντων ετών και τις αναλήψεις χρεών (14,4 δισ. ευρώ) που δεν εμφανίζονται το 2011 (όπου αντίθετα υπάρχουν έσοδα από αποκρατικοποιήσεις ύψους 1 δισ. ευρώ).
Οι δαπάνες για τους τόκους του χρέους αναμένεται να διαμορφωθούν στα 15,8 δισ. ευρώ για το 2011 (ή 7% του ΑΕΠ το 2011 από 5,2% του ΑΕΠ το 2009).
Με αυτά τα δεδομένα, η επιμήκυνση που θα γίνει προκειμένου ο χρόνος αποπληρωμής του χρέους από το Μηχανισμό Στήριξης να ευθυγραμμισθεί με τον αντίστοιχο της Ιρλανδίας θα ευνοήσει την αποπληρωμή του, αρκεί να μην συνοδευτεί από νέους, δυσμενείς, όρους και προϋποθέσεις.
10ον. Η ανεργία διογκώνεται δραματικά και η κοινωνική διάσταση του κράτους συρρικνώνεται.
Προβλέπεται η περαιτέρω αύξηση της ανεργίας, η οποία και αναμένεται να διαμορφωθεί στο ύψος του 14,6% το 2011 από 12,1% εφέτος (και 9,1% το 2009).
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του 2010, η τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή που απαιτείται για το 2011, οι αστοχίες στις εκτιμήσεις και οι αποκλίσεις από τους στόχους του «Μνημονίου», και οι διευρυνόμενες ενστάσεις παραγωγικών και κοινωνικών φορέων, δικαιώνουν τη στάση της ΝΔ και καθιστούν επιβεβλημένη την αλλαγή του μείγματος της ασκούμενης δημοσιονομικής πολιτικής.
Και αυτό γιατί η ρεαλιστική δημοσιονομική εξυγίανση και πειθαρχία είναι αναγκαία, αλλά όχι και ικανή, συνθήκη για την αναπτυξιακή επανεκκίνηση της οικονομίας.
Αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι η ανάληψη των αναγκαίων μέτρων τόνωσης της αγοράς, μηδενικού ή ελαχίστου δημοσιονομικού κόστους, για την ανάταξη της οικονομίας και η άμεση συγκρότηση ενός συνεκτικού σχεδίου και συνακόλουθα η ανάληψη δράσεων για την επίτευξη ικανοποιητικού ρυθμού ανάπτυξης σε διατηρήσιμη βάση.
Βασικοί άξονες αυτού του σχεδίου πρέπει να είναι:
1ος. Η μείωση του διαρθρωτικού ελλείμματος, κυρίως, μέσω της περιστολής των δαπανών.
Σύμφωνα με τη διεθνή και την ελληνική εμπειρία και βιβλιογραφία, η δημοσιονομική προσαρμογή είναι διατηρήσιμη εάν βασίζεται σε περικοπή των πρωτογενών δαπανών.
Απαιτείται, όμως, και η αναδιάρθρωση των δαπανών με τη βελτίωση της «ποιότητας» των δημόσιων οικονομικών και με την αύξηση της αποτελεσματικότητας των πόρων.
Στην κατεύθυνση αυτή, επιβάλλεται να ενισχυθούν οι δαπάνες που έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση, προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργούν υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα, και να μειωθούν οι δαπάνες που αποτελούν κρατικές σπατάλες.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος «υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για ουσιαστική μείωση των δαπανών, εφόσον αντιμετωπισθούν οι δομικές αδυναμίες του κράτους που παράγουν χρόνια ελλείμματα και χρέη» (Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, Νοέμβριος).
2ος. Η ενίσχυση των φορολογικών εσόδων μέσω της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, με τον περιορισμό της (εισ)φοροδιαφυγής.
Με την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και του συντονισμού σε όλα τα επίπεδα του φορολογικού, ελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού.
Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι κανένα άλλο μέτρο δεν μπορεί να υποκαταστήσει έναν άρτιο και αποτελεσματικό φοροεισπρακτικό μηχανισμό (Τράπεζα της Ελλάδος).
3ος. Η καταγραφή, διαχείριση και αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου, με έμφαση στη διαφάνεια, τον έλεγχο και την αποδοτικότητα.
Μια ορθολογική διαχείριση και μια δυναμική, στοχευμένη και άμεση αξιοποίηση και ανάπτυξη της δημόσιας περιουσίας μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικά, σταθερά και σε μακροχρόνια βάση έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο, να μειώσει το ύψος του χρέους, και να δημιουργήσει πρόσθετα αναπτυξιακά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες.
4ος. Η επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών ώστε να αξιοποιηθούν λιμνάζουσες αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας και να μπουν οι βάσεις για ένα υγιές και παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης.
Με επίκεντρο τις νέες, ενδογενείς, πηγές της.
Η επένδυση στη γνώση, η ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών, η τόνωση της επιχειρηματικότητας, η αποτελεσματική λειτουργία των αγορών, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού, σύγχρονου και δίκαιου κράτους πρέπει να είναι βασικές προτεραιότητες μιας κυβερνητικής πολιτικής που στοχεύει στην ανάπτυξη, στην απασχόληση και στην κοινωνική συνοχή.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Σε αυτούς τους άξονες πολιτικής δράσης η ΝΔ, ως Αξιωματική Αντιπολίτευση, συμβάλλει και θα συμβάλλει με σύνεση, με συνέπεια, με υπευθυνότητα, με αποφασιστικότητα.
Άλλωστε, η ΝΔ έχει αποδείξει έμπρακτα, τον τελευταίο χρόνο, πώς αντιλαμβάνεται το θεσμικό της ρόλο.
- Πρότεινε, έγκαιρα, επώδυνα αλλά αναγκαία, συσταλτικά μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής.
- Στήριξε την προσπάθεια της Κυβέρνησης για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης για τη χώρα μας.
- Υποστήριξε, στο «δεύτερο πακέτο» μέτρων του Μαρτίου, τα περισσότερα από αυτά (υπερψήφισε 15 από τα 20 Άρθρα του Σχεδίου Νόμου).
- Στήριξε χρηματοπιστωτικά μέτρα για τη διαφύλαξη της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος (όπως είναι η δημιουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών).
- Στήριξε διαρθρωτικά μέτρα για τη βιώσιμη διόρθωση των δημόσιων οικονομικών (όπως είναι η δημιουργία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και η δημιουργία ενός νέου συστήματος δημοσιονομικής διαχείρισης).
- Στήριξε διαρθρωτικά μέτρα για την απελευθέρωση δυνάμεων και πόρων στην Οικονομία (όπως είναι η απελευθέρωση του κλάδου των μεταφορών και η αναδιάρθρωση του ΟΣΕ).
- Κατέθεσε, το Φεβρουάριο, τον Ιούλιο και το Σεπτέμβριο, τεκμηριωμένες και ρεαλιστικές προτάσεις για την ταχύτερη έξοδο της χώρας από το «Μνημόνιο» και την κρίση.
- Θα υποστηρίξει μέτρα που περιλαμβάνονται στον υπό συζήτηση Προϋπολογισμό. Μέτρα όπως είναι:
1ον. Η μείωση του ΦΠΑ για τα φάρμακα και τα ξενοδοχεία, αν και το μέτρο αυτό πρέπει να συνοδευτεί από πρόσθετες αναπτυξιακές παρεμβάσεις.
2ον. Η μείωση του συντελεστή φορολογίας των αδιανέμητων κερδών, αν και θα πρέπει να μειωθεί και η «ψαλίδα» με τη φορολογία των διανεμόμενων κερδών.
3ον. Η αναστολή της εφαρμογής του «πόθεν έσχες» στην αγορά πρώτης κατοικίας, αν και το μέτρο αυτό θα μπορούσε να συνοδευτεί με την προτεινόμενη από την Αξιωματική Αντιπολίτευση επιδότηση του επιτοκίου για στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας (όπως γίνεται στη Σερβία από τον Ιανουάριο του 2010).
4ον. Ο εξορθολογισμός και η εξυγίανση των δημόσιων φορέων, με την αναμόρφωση του πλαισίου εποπτείας και εσωτερικού ελέγχου, την άμεση και ανταποδοτική εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας, την ορθολογικότερη οργάνωση και την αποτελεσματικότερη διαχείριση. Όχι όμως με απολύσεις προσωπικού.
Σήμερα, η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ευτυχώς σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά δυστυχώς στις περισσότερες, δεν είναι το ΠΑΣΟΚ της Αντιπολίτευσης.
Η ΝΔ όμως σίγουρα δεν είναι ούτε προεκλογικό ούτε μετεκλογικό ΠΑΣΟΚ.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Συμπερασματικά, ο Προϋπολογισμός του 2011 εδράζεται σε έωλες παραδοχές.
Περιλαμβάνει πρόσθετους φόρους και νέες περικοπές, εντός και εκτός «Μνημονίου».
Περικλείει νέες, ακόμη μεγαλύτερες και από εκείνες του 2011, θυσίες για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ενσωματώνει μη ρεαλιστικές προβλέψεις.
Τέτοιες που να μπορεί να χαρακτηρισθεί ως Προϋπολογισμός «εικονικής πραγματικότητας».
Ως ο πρώτος «προσωρινός» Κρατικός Προϋπολογισμός για το 2011.
Που πολύ γρήγορα θα αναθεωρηθεί, όπως, άλλωστε έγινε και με το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, γεγονός που αποτελεί για την Κυβέρνηση ξεκάθαρη παραδοχή αποτυχίας του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής.
Που αποτελεί άλλη μία ισχυρή ένδειξη της αναγκαιότητας αλλαγής του μίγματος οικονομικής πολιτικής.
Αναγκαία αλλαγή για να πιάσουν τόπο οι μεγάλες και διευρυνόμενες θυσίες των Ελλήνων πολιτών.