Αθήνα, 14.11.2017
Δελτίο Τύπου
Αποσπάσματα από τη συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου με θέμα «Προκλήσεις και ευκαιρίες στην οικονομία» μαζί με τον Υπουργό Οικονομικών της Κύπρου, κ. Χάρη Γεωργιάδη, και τον Πρόεδρο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, κ. Κώνσταντίνο Κόλλια
Tα συμπεράσματα που μπορούμε να εξάγουμε από την εφαρμογή των προγραμμάτων οικονομικής πολιτικής είναι τα εξής:
- Η δημοσιονομική εξυγίανση, προσαρμογή και πειθαρχία είναι βασικός πυλώνας για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και προϋπόθεση για τη διατηρήσιμη ανάπτυξη.
- Η δημοσιονομική πειθαρχία θα πρέπει να συμβαδίζει με την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Οι μεταρρυθμίσεις όμως, για να είναι οικονομικά αποτελεσματικές και κοινωνικά αποδεκτές, θα πρέπει να διακρίνονται από συνοχή, προτεραιότητες και να έχουν αλληλουχία.
- Οι σωστοί πολλαπλασιαστές και το κατάλληλο μείγμα πολιτικής είναι σημαντικές παράμετροι για την επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας.
- Το μείγμα της δημοσιονομικής προσαρμογής που στηρίζεται, κυρίως, στο σκέλος των δαπανών, είναι καθοριστικό για τη διατηρησιμότητά της.
- Η θεσμοθέτηση πλαισίου εξασφάλισης της σταθερότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων, ειδικά σε τραπεζοκεντρικά συστήματα, είναι αναγκαία.
- Για την επιτυχία των προγραμμάτων είναι απαραίτητη η εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, η οποία απειλείται από την αύξηση της φτώχειας και την ανισοκατανομή του εισοδήματος.
- Κανένα πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής δεν είναι άκαμπτο και ανελαστικό. Όλα τα προγράμματα εμπεριέχουν δυνητικούς βαθμούς ευελιξίας, το πόσοι όμως αυτοί είναι και το πώς θα χρησιμοποιηθούν εξαρτάται από την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα της εκάστοτε Κυβέρνησης.
Οι ευρωπαϊκές χώρες, που εντάχθηκαν σε προγράμματα στήριξης, όπως η Κύπρος, αξιοποίησαν αυτά τα «μαθήματα» και βγήκαν από τα μνημόνια.
Η Ελλάδα;
Σήμερα, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι στο 2ο Πρόγραμμα, το 2012, διορθώθηκαν πολλά από τα λάθη του 1ου Μνημονίου.
Επιμηκύνθηκε η περίοδος προσαρμογής, τροποποιήθηκε το μείγμα της δημοσιονομικής πολιτικής, μειώθηκε το ύψος και βελτιώθηκε το «προφίλ» του δημοσίου χρέους, αποπληρώθηκε το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών του Δημοσίου, πραγματοποιήθηκαν σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές, υλοποιήθηκαν οι πρώτες, και μοναδικές μέχρι σήμερα, μειώσεις φορολογικών συντελεστών.
Το αποτέλεσμα ήταν τελικά η κατάσταση, το 2014, να έχει σταθεροποιηθεί.
Και η χώρα να παρουσιάζει, μετά από 6 συνεχή έτη ύφεσης, θετικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης.
Δυστυχώς όμως Κυρίες και Κύριοι, αντί η χώρα να επιταχύνει στηριζόμενη στις ευνοϊκές συνθήκες και προοπτικές που είχαν τότε δημιουργηθεί, οπισθοχώρησε.
Αποτέλεσε, τα τελευταία 3 χρόνια, τη μοναδική, παγκοσμίως, «αρνητική αναπτυξιακή έκπληξη».
Μπήκε στη δίνη νέων, αχρείαστων μνημονίων.
Πολλά δισεκατομμύρια ευρώ νέα μέτρα λιτότητας, κυρίως νέοι φόροι, ελήφθησαν.
Το κατά μέσο όρο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, κυρίως των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων, συρρικνώθηκε σημαντικά.
Το ληξιπρόθεσμο χρέος τους σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία διογκώθηκε.
Σημαντικός δυνητικός πλούτος χάθηκε.
Ενώ οι τράπεζες χρειάστηκαν μια νέα ανακεφαλαιοποίηση, μετά την οποία το Δημόσιο έχασε ιδιοκτησία και κεφάλαια.
Συνεπώς, είναι καλό να αφήσουμε στην άκρη τις «αυταπάτες» που τόσο κόστισαν στη χώρα τα τελευταία χρόνια, και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις «φυγής προς τα εμπρός», με στόχο την επίτευξη διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
Και αναφερόμαστε στην οικονομική ανάπτυξη και όχι απλώς στη μεγέθυνση, διότι αυτός ο όρος, πέραν της μεγεθυντικής διαδικασίας, έχει και ποιοτικές διαστάσεις, με στόχο τη βελτίωση των θεσμών, τη συμμετοχή στην παραγωγή και τη δικαιότερη διανομή του εισοδήματος.
Η Νέα Δημοκρατία, σε αυτή την κατεύθυνση, έχει καταθέσει ένα ρεαλιστικό σχέδιο, βασικοί άξονες του οποίου είναι:
1ος άξονας: Η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που θα βελτιώσουν την διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, θα ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις απασχόλησης.
Με την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, τη ριζική βελτίωση του χωροταξικού και πολεοδομικού πλαισίου, τον εξορθολογισμό του νομοθετικού πλαισίου για τις βιομηχανικές περιοχές, την ταχύτατη υλοποίηση των ήδη σχεδιασμένων αποκρατικοποιήσεων, την προώθηση εμβληματικών επενδύσεων, τον εκσυγχρονισμό της δομής και λειτουργίας του Κράτους, την απλούστευση των διαδικασιών.
2ος άξονας: Η ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.
Με την αξιοποίηση των διαθέσιμων Ευρωπαϊκών κονδυλίων, την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και τη σταδιακή εξομάλυνση της πιστωτικής επέκτασης.
Αυτό που χρειάζεται είναι η εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης που θα επαναφέρει καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα και θα οδηγήσει στην κατάργηση των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, καθώς και η ορθολογική αντιμετώπιση του υψηλού συσσωρευμένου αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων.
3ος άξονας: Η αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής, με την απλοποίηση και σταθεροποίηση της φορολογικής νομοθεσίας και με τη στοχευμένη και σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όπως έπραξε η Κύπρος.
Πρόσφατα στοιχεία έχουν καταδείξει ότι η επιλογή της Κυβέρνησης να υπερφορολογήσει τους πολίτες, την οποία κυνικά ομολόγησαν οι αρμόδιοι Υπουργοί της και κακώς αποδέχθηκαν οι εταίροι, εξάντλησε τη φοροδοτική ικανότητά τους (οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των πολιτών προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία αγγίζουν πλέον τα 130 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 45 δισ. ευρώ ή 50% από το 2014) και οδήγησε στη διεύρυνση της φοροδιαφυγής (η «απώλεια εσόδων από την είσπραξη ΦΠΑ» [“VAT Gap”] διευρύνθηκε τα τελευταία χρόνια, ξεπερνώντας τα 5 δισ. ευρώ).
Στη συνέχεια, θα επιδιωχθεί μια νέα ρήτρα μεταρρυθμίσεων, με σκοπό την επίτευξη υψηλότερων ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης σε σχέση με τις σημερινές εκτιμήσεις των θεσμών (1%), που θα προσεγγίζουν ή/και θα υπερβαίνουν την αναπτυξιακή δυναμική που καταγραφόταν στις δικές τους εκθέσεις το 2014 (1,9%).
Η αύξηση του πλούτου θα οδηγήσει στη βελτίωση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους, και αυτή με τη σειρά της, στη σταδιακή μείωση του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Η επίτευξη των νέων, πιο ρεαλιστικών πλεονασμάτων θα επιτυγχάνεται μέσω της αυτοτροφοδοτούμενης αναπτυξιακής διαδικασίας, χωρίς τη λήψη πρόσθετων μέτρων λιτότητας.
Ενώ παράλληλα, ο δημοσιονομικός χώρος που θα δημιουργηθεί, θα χρησιμοποιηθεί, σταδιακά, για περαιτέρω μειώσεις φορολογικών συντελεστών.
4ος άξονας: Η υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας.
Στόχος πρέπει να είναι η μετάβαση από μια οικονομία βασισμένη στην κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων, σε μια ανταγωνιστική και εξωστρεφή οικονομία, προσανατολισμένη στις επενδύσεις, τις εξαγωγές και την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε κλάδου και κάθε περιοχής.
Δίνοντας έμφαση στη βελτίωση της ποιότητας και της αποδοτικότητας, τον περιορισμό του κρατικού εναγκαλισμού και την προώθηση της διεθνοποίησης της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της δια βίου μάθησης, της έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.
ΔΤ – Αποσπάσματα από τη συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου – 14.11.2017