Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές της Εκδήλωσης για την πρόταση που μου απηύθυναν να παραστώ στο σημερινό Συνέδριο και να καταθέσω ορισμένες σκέψεις, από την οπτική του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, για το παρόν και το μέλλον της παροχής υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας.
Υπηρεσίες που αποτελούν βασικό πυλώνα αλλά και ουσιώδες συστατικό για την ευημερία των πολιτών. Όλων των πολιτών.
Υπηρεσίες όμως που αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, σε εγχώριο, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Προκλήσεις, όπως είναι ο «ιατρικός πληθωρισμός», η αύξηση του επιπέδου τιμών, η αύξηση των περιστατικών χρονίων νοσημάτων, η γήρανση του πληθυσμού και η ακριβή ιατρική τεχνολογία που αναπόφευκτα αυξάνουν τις δαπάνες υγείας.
Σ’ αυτό το πλαίσιο βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης Εθνικής Ευθύνης αποτελεί η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας.
Ενός συστήματος Υγείας που θα εδράζεται στις αρχές της οικονομικής αποδοτικότητας, της διασφάλισης της ποιότητας και της εξασφάλισης ίσης και καθολικής πρόσβασης σε αυτό.
Κυρίες και Κύριοι,
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι στη χώρα μας το σύστημα υγείας παρουσιάζει, διαχρονικά, σημαντικά προβλήματα.
Προβλήματα ανεπάρκειας, ανισοκατονομής και ανισότητας.
Προβλήματα βέβαια που αρχίζουν σταδιακά να αντιμετωπίζονται.
Μέσα σε μια δυσμενή δημοσιονομική συγκυρία καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια αντιμετώπισής τους προκειμένου οι πολίτες να απολαμβάνουν ποιοτικές παροχές.
Αυτή η προσπάθεια όμως πρέπει να συνεχιστεί και να εντατικοποιηθεί.
Ιδίως σε ότι αφορά τη λειτουργία του ΕΟΠΥΥ.
Αν και η σύστασή του, μέσω της ενοποίησης των κλάδων υγείας των ασφαλιστικών ταμείων, αποτέλεσε ένα σημαντικό θετικό βήμα στον τομέα της υγείας, 1,5 έτος μετά την έναρξη λειτουργίας του, σημαντικά, κυρίως δομικά, προβλήματα συνεχίζουν να υφίστανται.
Προβλήματα, όπως είναι:
- Η υστέρηση που παρουσιάζεται στο σκέλος των εσόδων και οφείλεται, τόσο στην αύξηση του ποσοστού ανεργίας με άμεσο συνεπακόλουθο την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, όσο και στην ελλιπή και διευρυνόμενη απόδοση των προβλεπόμενων πόρων από τους συγχωνευόμενους φορείς.
- Η μη ολοκλήρωση του νέου οργανογράμματος του φορέα, η οποία θα οδηγούσε σε ουσιαστική και πλήρη ενοποίηση των ενταχθέντων ταμείων με την βέλτιστη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και όλων των υποδομών που διαθέτει, αλλά και με την ενίσχυση του ελεγκτικού του ρόλου.
- Η απουσία διαπραγματευτικής δύναμης του Οργανισμού με την απουσία μηχανισμού είσπραξης νοσηλίων.
- Η αδυναμία του φορέα για αγορά ή και παραγωγή υπηρεσιών υγείας.
- Η ανυπαρξία Ιατρικού Ελεγκτικού μηχανισμού, ο οποίος με τεχνικές και εργαλεία «οργανωμένης φροντίδας» θα οδηγούσε σε περαιτέρω συγκράτηση και εξορθολογισμό των δαπανών.
Σε κάθε περίπτωση, ο εξορθολογισμός λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ με στόχο την οικονομική του εξυγίανση και την κάλυψη των αναγκών υγείας των ασφαλισμένων ευθύνης του, αποτελεί προτεραιότητα για την Κυβέρνηση.
Κυρίες και Κύριοι,
Όπως ήδη ανέφερα, αυτά τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπισθούν, σε ένα περιβάλλον συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής.
Σε αυτό το περιβάλλον καταρτίστηκε, ψηφίστηκε και υλοποιείται ο εφετινός Προϋπολογισμός.
Οι επιχορηγήσεις του Κράτους προς τα Νοσοκομεία της χώρας εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στο 1,34 δισ. ευρώ το 2013, από 1,6 δισ. ευρώ το 2011, μειωμένες κατά 16% την τελευταία τριετία.
Προβλέπεται δε να διαμορφωθεί κάτω από το 1 δισ. ευρώ το 2015.
Ενώ το μισθολογικό κόστος εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 2,22 δισ. ευρώ το 2013, από 2,73 δισ. ευρώ το 2011, μειωμένο κατά 19% την τελευταία τριετία.
Προβλέπεται δε να διαμορφωθεί στα 2,16 δισ. ευρώ το 2015, ελαφρώς μειωμένο από εφέτος.
Ενώ τέλος, η φαρμακευτική δαπάνη εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 2,38 δισ. ευρώ το 2013, από 3,9 περίπου δισ. ευρώ το 2011, μειωμένη κατά περίπου 28% την τελευταία τριετία.
Προβλέπεται δε να διαμορφωθεί στο 1,9 δισ. ευρώ το 2015.
Ειδικότερα, το 2012 η φαρμακευτική δαπάνη παρουσίασε σημαντική μείωση, περίπου 1 δισ. ευρώ, και ανήλθε στα 2,85 δισ. ευρώ, επιτυγχάνοντας έτσι το στόχο που είχε τεθεί.
Συνεπώς, η αναγκαία αλλά επώδυνη δημοσιονομική προσαρμογή επιτυγχάνεται, ενώ καταβάλλεται προσπάθεια για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Σημαντικό μέρος του Προϋπολογισμού αποτελεί ο Κοινωνικός Προϋπολογισμός.
Σε αυτόν περιλαμβάνονται οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης και τα Νοσοκομεία.
Σε ότι αφορά τα Νοσοκομεία, και το έτος 2012, τα έσοδα υστέρησαν σημαντικά έναντι των στόχων εξαιτίας των εξαιρετικά χαμηλών μεταβιβάσεων από το ασφαλιστικό σύστημα (μόλις 111 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για 995 εκατ. ευρώ).
Βέβαια, και οι δαπάνες των νοσοκομείων έχουν περιοριστεί σημαντικά ως αποτέλεσμα παρεμβάσεων που έχουν σχεδιαστεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως η λειτουργία κεντρικού συστήματος προμηθειών, ο εξορθολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης (νέα τιμολογιακή πολιτική και ασφαλιστική τιμή στα φάρμακα) και η μείωση της μισθολογικής δαπάνης του προσωπικού.
Όμως, εξαιτίας της μεγάλης υστέρησης των εσόδων, το τελικό αποτέλεσμα δεν ήταν ισοσκελισμένο για το 2012, αλλά ελλειμματικό, περίπου 420 εκατ. ευρώ.
Για το λόγο αυτό, αλλά και προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα ώστε να επιτευχθεί η οικονομική εξυγίανση του ασφαλιστικού συστήματος και του συστήματος υγείας, έχει συσταθεί, και λειτουργεί, ομάδα εργασίας, συνεπικουρούμενη από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, με αποκλειστικό σκοπό την παρακολούθηση της εκτέλεσης του Κοινωνικού Προϋπολογισμού.
Η ομάδα αυτή σε τριμηνιαία βάση συγκεντρώνει τα οικονομικά στοιχεία και ελέγχει την ύπαρξη τυχόν αποκλίσεων σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί προκειμένου έγκαιρα να γίνονται οι αναγκαίες παρεμβάσεις.
Κυρίες και Κύριοι,
Σε αυτό το πλαίσιο λειτουργίας, με βασικό στόχο τη δημοσιονομική προσαρμογή και πειθαρχία, λειτουργεί το Υπουργείο Οικονομικών, και ειδικότερα το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
Προς την κατεύθυνση αυτή, στο χώρο (ή και στο χώρο) της υγείας, προωθήθηκαν, μεταξύ άλλων, τους τελευταίους μήνες:
1ον. Η επικαιροποίηση και βελτίωση του συστήματος δημοσιονομικών ελέγχων με την προσαρμογή του τόσο στις τρέχουσες συνθήκες, όσο και στις διεθνείς πρακτικές και τα ελεγκτικά πρότυπα, συμβάλλοντας αποτελεσματικά στην εξυγίανση των δομών και της διαφάνειας σε όλο το φάσμα των λειτουργιών της δημόσιας διοίκησης.
2ον. Η ενίσχυση του πλαισίου δημοσιονομικών κανόνων και πρακτικών με την παράλληλη ενεργοποίηση μηχανισμών παρακολούθησης των ΔΕΚΟ, των ΝΠΙΔ, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ. όπου συγκαταλέγονται τα νοσοκομεία.
Πρόκειται για τη θέσπιση ενός μηχανισμού παρακολούθησης των ετήσιων προϋπολογισμών των εν λόγω φορέων της Γενικής Κυβέρνησης σε μηνιαία βάση με τη θέσπιση τριμηνιαίων στόχων και ανώτατων ορίων δαπανών, ώστε αυτοί να συνάδουν με τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ).
Σε περιπτώσεις αρνητικής απόκλισης στα οικονομικά αποτελέσματα προβλέπεται ανάλογος περιορισμός των πιστώσεων για λειτουργικές δαπάνες ή της επιχορήγησης ή της απόδοσης πόρων προς τους φορείς αυτούς.
3ον. Η υπογραφή μνημονίων μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών με το κάθε Υπουργείο, καθώς και μεταξύ Υπουργείων και εποπτευόμενών τους φορέων.
Στόχος είναι η ενεργοποίηση ενός νέου πλέγματος μέτρων για την τήρηση των στόχων του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής, τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, την δημοσιονομική πειθαρχία και τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος.
4ον. Η λειτουργία του Μητρώου Δεσμεύσεων, η οποία εντάσσεται στις μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στη διόρθωση των διαρθρωτικών προβλημάτων που αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία ελλειμμάτων και απλήρωτων υποχρεώσεων του Δημοσίου.
Το Μητρώο Δεσμεύσεων αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους θεσμούς που έχουν υιοθετηθεί για τον έλεγχο των υποχρεώσεων.
Τονίζεται δε ότι η εφαρμογή του είναι υποχρεωτική σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.
Έτσι, πριν από την ανάληψη οποιασδήποτε υποχρέωσης, δεσμεύονται οι αναγκαίες πιστώσεις του Προϋπολογισμού του κάθε φορέα, ώστε να εξασφαλίζεται ότι θα υπάρχουν πόροι για την πληρωμή τους.
Ήδη τα αποτελέσματα από την εφαρμογή του μέτρου είναι ενθαρρυντικά, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου, η συμμετοχή των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στο Μητρώο Δεσμεύσεων ανέρχεται στο 95% επί του συνόλου των παλαιών φορέων, έναντι στόχου για συμμετοχή 91%, και στο 65% επί του συνόλου των νέων φορέων, έναντι στόχου για συμμετοχή 55%.
Παρατηρείται, συνεπώς, μία σημαντική αύξηση της συμμόρφωσης των φορέων, ξεπερνώντας τις αρχικές εκτιμήσεις του Προγράμματος.
Ειδικότερα, σε ότι αφορά τα Νοσοκομεία, το σύνολό τους, όπως και ο ΕΟΠΥΥ από το Σεπτέμβριο του 2012, διατηρεί Μητρώο Δεσμεύσεων.
5ον. Η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.
Πρόκειται για παρέμβαση που στοχεύει στην εδραίωση μιας μεθοδικής και διαρκώς επιταχυνόμενης διαδικασίας αποπληρωμής, στη διασφάλιση της αντικειμενικότητας των επιλογών διοχέτευσης των δημοσίων πόρων και στην εδραίωση των πολιτικών που δεν θα επιτρέψουν τη δημιουργία μιας νέας «γενιάς» ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Πιο συγκεκριμένα, και ειδικότερα όσον αφορά τον τομέα της Υγείας, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στο τέλος του 2011, και οι οποίες προβλέπονται να πληρωθούν εφέτος από πόρους της Δανειακής Σύμβασης, πόρους συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ, ανέρχονταν στα 3,4 δισ. ευρώ.
Εκ των οποίων:
- 1,9 δισ. ευρώ αφορούν τον ΕΟΠΥΥ (1,7 δισ. ευρώ από τα αρχικά ενταχθέντα στον ΕΟΠΥΥ ταμεία και 200 εκατ. ευρώ από τα μεταγενέστερα ενταχθέντα Ταμεία).
- 1,5 δισ. ευρώ αφορούν τα Δημόσια Νοσοκομεία (συμπεριλαμβανομένου των Πανεπιστημιακών και των στρατιωτικών νοσοκομείων, καθώς και του ΝΙΜΤΣ).
Για τα νοσηλευτικά ιδρύματα, ο κυριότερος λόγος δημιουργίας ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων είναι η μη καταβολή από τον ΕΟΠΥΥ και τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης οφειλών τους προς αυτά.
Προκειμένου να ξεκινήσει και να επιταχυνθεί η αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στο χώρο της Υγείας προχωρήσαμε στις εξής ενέργειες:
1ον. Καθορίστηκε, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης το ποσοστό εκπτώσεων που παρέχουν οι λοιποί, πλην φαρμακοποιών, πάροχοι υγείας.
Η έκδοση της συγκεκριμένης Κοινής Υπουργικής Απόφασης προβλέπονταν ρητά από το άρθρο 34 του Ν. 4038/2012 και ήταν απαραίτητη για την χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ από το Ελληνικό Δημόσιο, προκειμένου ο Οργανισμός να καλύψει μέρος των υφιστάμενων κατά την 31/12/2011 οφειλών του προς τρίτους.
2ον. Αποφασίστηκε και υλοποιείται, η έκτακτη επιχορήγηση στα Νοσοκομεία, τόσο στα στρατιωτικά όσο και σε αυτά του ΕΣΥ, να γίνεται απευθείας από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, και όχι από τον ΕΟΠΥΥ.
3ον. Θεσπίστηκε νομοθετικά η εξόφληση των παρόχων υγείας και λοιπών προμηθευτών, με την διαδικασία των προκαταβολών, με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας.
Συνολικά, το Υπουργείο Οικονομικών, από την έναρξη της διαδικασίας, τέλος Δεκεμβρίου του 2012, μέχρι τέλος Απριλίου, έχει ολοκληρώσει τη χρηματοδότηση αιτημάτων ύψους 3,7 δισ. ευρώ.
Το συνολικό ύψος των τελικών πληρωμών, δηλαδή των χρημάτων που πήγαν στην πραγματική οικονομία, ανήλθε στα 2,2 δισ. ευρώ το πρώτο τετράμηνο του έτους, ενώ από το Μάρτιο έχουν πληρωθεί, σχεδόν στο σύνολό τους, οι βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες επιστροφές φόρων.
Ειδικά στο χώρο της Υγείας οι χρηματοδοτήσεις ανήλθαν στο 1,75 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 657 εκατ. ευρώ στον ΕΟΠΥΥ, 814 εκατ. ευρώ στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ, 156 εκατ. ευρώ στα Στρατιωτικά Νοσοκομεία, 117 εκατ. ευρώ στο ΝΙΜΙΤΣ και 9 εκατ. ευρώ στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία.
Από αυτές τις χρηματοδοτήσεις, επαναλαμβάνω συνολικού ύψους 1,75 δισ. ευρώ, οι πληρωμές ανήλθαν στα 731 εκατ. ευρώ.
Εκ των οποίων: 225 εκατ. ευρώ από τον ΕΟΠΥΥ, 328 εκατ. ευρώ από τα Νοσοκομεία του ΕΣΥ, 86 εκατ. ευρώ από τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία, 88 εκατ. ευρώ από το ΝΙΜΙΤΣ και 4 εκ. ευρώ από τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία.
Ενώ το μήνα Μάιο εκτιμάται ότι πάνω από 200 εκατ. ευρώ θα πληρωθούν από τα Νοσοκομεία του ΕΣΥ, ανεβάζοντας το συνολικό ύψος πληρωμών περίπου στα 550 εκατ. ευρώ από 1,1 δισ. ευρώ που είναι οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές τους.
Δηλαδή, οι πληρωμές διαμορφώνονται περίπου στο 50% των οφειλών.
Βέβαια, εξακολουθούν να υφίστανται προβλήματα, κυρίως, στον ΕΟΠΥΥ.
Προβλήματα τα οποία προσπαθούμε να τα αντιμετωπίσουμε.
Παρεμβαίνουμε και επιλύουμε δυσλειτουργίες, γνωρίζοντας ότι είναι μια νέα διαδικασία στην οποία εμπλέκονται πολλοί φορείς του Δημοσίου.
Κυρίες και Κύριοι,
Οι Έλληνες πολίτες έχουν υποστεί και υφίστανται μεγάλες θυσίες για την επίτευξη της επώδυνης, αλλά αναγκαίας, δημοσιονομικής προσαρμογής.
Όμως, στη δρομολογημένη, μετά το Μνημόνιο, πορεία, η μόνη επιλογή που είχαμε ως Κυβέρνηση Εθνικής Ευθύνης ήταν να επιταχύνουμε τους ρυθμούς και να επιδιώξουμε εμπλουτισμό του Προγράμματος.
Προσπαθούμε να κερδίσουμε βαθμούς ελευθερίας και να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για την αντιστροφή του κλίματος και για την ανάκαμψη της οικονομίας, ώστε να τερματιστεί ο φαύλος κύκλος των ελλειμμάτων και της ύφεσης.
Γνωρίζουμε ότι οι πολιτικές δημοσιονομικής εξυγίανσης, προσαρμογής και πειθαρχίας, αν και αναγκαίες, δεν είναι από μόνες τους ικανές για την έξοδο της χώρας από την κρίση.
Πρέπει να ενισχύεται όλο και περισσότερο ο συνδυασμός τους με πολιτικές ανάταξης και ανάπτυξης της οικονομίας και, συνακόλουθα, αύξησης της απασχόλησης.
Τελευταία πυκνώνουν τα «σήματα», από «πομπούς» εντός και εκτός της χώρας, ότι τα δημοσιονομικά της σταθεροποιούνται.
Οι στόχοι επιτυγχάνονται.
Βέβαια, δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού, «πανηγυρισμών» αλλά ούτε και μίζερων προσεγγίσεων.
Υπάρχει μόνο ανάγκη για άθροιση και συμπόρευση των δημιουργικών δυνάμεων του έθνους.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Δείτε το video από την ομιλία εδώ.
