Κυρίες και Kύριοι του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου,
Σας ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας να παραστώ στο 24ο Ετήσιο Συνέδριό του και να καταθέσω, κωδικοποιημένα, σκέψεις για την πορεία της Ελληνικής Οικονομίας.
Κυρίες και Kύριοι,
Ένα από τα κύρια ζητούμενα της περιόδου είναι ο καθορισμός του νέου εγχώριου παραγωγικού και οικονομικού υποδείγματος.
Υπόδειγμα που πρέπει να οικοδομήσουμε, πέρα και πάνω από «Μνημόνια».
Υπόδειγμα, που μέχρι πρόσφατα, χαρακτηρίζονταν από, εμφανείς αλλά και υποβόσκουσες, μακροχρόνιες παθογένειες στο αξιακό, στο θεσμικό, στο πολιτικό, στο κοινωνικό και στο οικονομικό πεδίο.
Υπόδειγμα που χαρακτηρίζονταν από αρκετές δομικές, κυρίως, ενδογενείς αδυναμίες.
Ενδεικτικά σημειώνω:
- Το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ιδιωτικής και της δημόσιας οικονομίας.
- Την αδυναμία βιώσιμης διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, κατά περιόδους.
- Την εκτεταμένη φοροδιαφυγή και την περιορισμένη φορολογική βάση.
- Την αδυναμία εξορθολογισμού των δημόσιων, κυρίως των κοινωνικών, δαπανών.
Πρόκειται για αδυναμίες που χαρακτήριζαν, διαχρονικά, την Ελληνική οικονομία, με αποτέλεσμα αυτή να λειτουργεί, περισσότερο ή λιγότερο ανά περίοδο, σε συνθήκες ασταθούς ισορροπίας.
Η κατάσταση αυτή, όπως ήταν φυσικό, επιδεινώθηκε μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και τη διάχυσή της στην Ευρώπη.
Η μεταγενέστερη εξέλιξη των πραγμάτων στη χώρα μας είναι γνωστή.
Η κρίση δανεισμού, η προσφυγή της χώρας στο Μηχανισμό Στήριξης και η εφαρμογή ενός «ασφυκτικού» Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής από το 2010.
Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, η χώρα έχει βρεθεί σε μία επώδυνη δοκιμασία βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης και πρωτοφανούς ανεργίας.
Πρόκειται για μία τριετία, κατά την οποία οι πολίτες κατέβαλαν τεράστιες θυσίες, τόσο σε όρους δημοσιονομικού εγχειρήματος όσο και σε όρους βιοτικού επιπέδου.
Σήμερα, μετά την τροποποίηση πριν από 1 χρόνο, στο μέτρο του εφικτού, της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι θυσίες αρχίζουν να πιάνουν τόπο.
- Η ύφεση επιβραδύνεται και αναθεωρούνται, επί τα βελτίω, οι αρχικές εκτιμήσεις.
- Η αυξητική δυναμική της ανεργίας ανακόπτεται.
- Ο πληθωρισμός βρίσκεται σε καθοδική πορεία.
- Το οικονομικό κλίμα βελτιώνεται.
- Το κόστος δανεισμού μειώνεται.
- Διαρθρωτικές αλλαγές υλοποιούνται.
- Αποκρατικοποιήσεις ξεκίνησαν να πραγματοποιούνται.
- Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ενισχύεται.
- Οι στόχοι της δημοσιονομικής πολιτικής επιτυγχάνονται.
Εκτιμάται ότι εφέτος, σε όρους Προγράμματος, θα καταγραφεί πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 812 εκατ. ευρώ, ενώ ο στόχος του Προγράμματος είναι για μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα.
Η εκτίμηση αυτή δεν λαμβάνει υπόψη τη θετική επίδραση της αναδρομικής μείωσης του επιτοκίου σε χορηγούμενα από τους εταίρους δάνεια, καθώς και της μεταφοράς των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος και των ποσών που αντιστοιχούν στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Με αυτά, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών, εξαιρώντας την εφάπαξ επίπτωση της στήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί, εφέτος, στα 3,9 δισ. ευρώ.
Το εν λόγω πλεόνασμα, εάν εξαιρεθεί η επίδραση της ύφεσης και άλλων συγκυριακών παραγόντων, εκτιμάται ότι θα είναι το υψηλότερο μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
Και εργαζόμαστε συστηματικά και μεθοδικά για όσο το δυνατόν καλύτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
Κυρίες και Κύριοι,
Αυτές οι θετικές ενδείξεις αποτελούν εφαλτήριο για να συνεχιστεί η προσπάθεια εξόδου της χώρας από την κρίση, το ταχύτερο δυνατόν, με όσο γίνεται μικρότερο κοινωνικό κόστος.
Προσπάθεια που πρέπει να δίνει έμφαση στον περαιτέρω εμπλουτισμό του δημοσιονομικού εγχειρήματος με αναπτυξιακές πολιτικές.
Πολιτικές που είναι απαραίτητες ώστε να αντιμετωπισθεί, παράλληλα με τη διαρθρωτική, και η κυκλική διάσταση του δημοσιονομικού προβλήματος.
Πολιτικές που θα εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα, το 2014, μετά από 6 έτη, θα εξέλθει από την παρατεταμένη ύφεση και το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ.
Πολιτικές στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής που θα έχει ως στόχο την επίτευξη διατηρήσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, την ενίσχυση της απασχόλησης, τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής.
Στρατηγική που εδράζεται:
1ον. Στην ένταξη του «αφανούς» τμήματος της οικονομίας στο «εμφανές» πεδίο της και στη φορολόγησή του.
Η προσπάθεια πρέπει να εστιαστεί, όπως άλλωστε και γίνεται, στο χτύπημα της παραοικονομίας, στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στην καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής.
Όσο περισσότερο προσεγγίζουμε αυτό το στόχο τόσο διευρύνεται η ευχέρεια για ελάφρυνση των συνεπών φορολογούμενων.
2ον. Στη διασφάλιση της πιστής εφαρμογής των κανόνων και πρακτικών χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και πειθαρχίας.
Κανόνες και πρακτικές που έχουν ήδη οδηγήσει σε σημαντική περιστολή των δαπανών.
3ον. Στη δημιουργία ενός δίκαιου, αποτελεσματικού και σύγχρονου κράτους.
Ενός κράτους που θα ανταποκρίνεται, με επάρκεια, στα αιτήματα της σύγχρονης ελεύθερης κοινωνίας για οικονομική αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη.
4ον. Στη βελτίωση της «ποιότητας» των δημόσιων οικονομικών, με την αύξηση της αποτελεσματικότητας των πόρων.
Με την ενίσχυση, σταδιακά, των δαπανών που έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση, προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργούν υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα.
Αυτός ο προσανατολισμός των δημόσιων δαπανών συνάδει και με τη θεωρία της ενδογενούς ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία παράγοντες όπως η εκπαίδευση, η έρευνα και ανάπτυξη δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική.
5ον. Στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών δαπανών, ώστε να περιορισθεί το επίπεδο της φτώχειας που αντιμετωπίζει η χώρα.
Με στοχευμένες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής.
Αλλά και με τον εξορθολογισμό των μηχανισμών αναδιανομής εισοδήματος.
6ον. Στη δημιουργία ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους.
Με τη βελτίωση της ποιότητας των θεσμών.
Με τη δραστική μείωση της γραφειοκρατίας.
Με την ποιοτική αναβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών, των θεσμών και των λειτουργιών του κράτους.
Με την ενίσχυση του κοινωνικού κεφαλαίου.
7ον. Στην αύξηση των επενδύσεων και στην ενίσχυση των εξαγωγών, καθώς και στη διατήρηση της κατανάλωσης σε υψηλά επίπεδα, έχοντας, όμως, σημαντικά μικρότερο συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του ΑΕΠ.
Εκτιμάται ότι θετικές επιδράσεις στην πραγματική οικονομία θα έχουν η υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων από πόρους του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η ολοκλήρωση της προγραμματισμένης διαδικασίας αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, η υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου, η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος.
8ον. Στην περαιτέρω ενίσχυση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.
Η χώρα οφείλει να «φρενάρει» ριζικά την αυξητική δυναμική και να αντιστρέψει την τάση, τόσο σε απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Αυτό θα υλοποιηθεί αφενός με την επίτευξη διατηρήσιμων, βιώσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων και την ισχυροποίηση των αναπτυξιακών εργαλείων και, αφετέρου, με την αρωγή των εταίρων για την ελάφρυνσή του.
9ον. Στη διαμόρφωση των συνθηκών για την έξοδο της χώρας στις αγορές.
Προς αυτή την κατεύθυνση, και σε συνδυασμό με τις ήδη σημαντικές δημοσιονομικές επιδόσεις και τις αισιόδοξες μακροοικονομικές ενδείξεις, προωθείται ο σχεδιασμός χρηματοοικονομικών τεχνικών που θα καταστήσουν εφικτή την επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου μέσω προσφυγής σε νέο δανεισμό, μεσοπρόθεσμης διάρκειας, κατά το 2ο εξάμηνο του 2014.
Κυρίες και Κύριοι,
Σ’ αυτό το πλαίσιο, έχει ιδιαίτερη σημασία ο επανακαθορισμός του ρόλου και της ευθύνης όλων μας.
Πολιτών, κοινωνίας, κράτους, πολιτικής και αγοράς.
Όλοι μας πρέπει να λειτουργήσουμε με πατριωτική συνείδηση, διορατικότητα, συναίνεση, υπευθυνότητα, σύνεση και ρεαλισμό.
Ώστε να καταφέρουμε να ξεπεράσουμε, με το ελάχιστο δυνατόν κοινωνικό και οικονομικό κόστος, τις παθογένειες και τα ελλείμματα του εγχώριου υποδείγματος.
Και να δημιουργήσουμε το νέο.
Που μπορεί να ωθήσει την οικονομία και την κοινωνία σε έναν ενάρετο κύκλο ευημερίας για όλους τους πολίτες, εντός της Ευρωζώνης.