Πρωτολογία
Κύριε Συνάδελφε,
Με την Επίκαιρη Ερώτησή σας, θίγετε δύο ζητήματα που έχουν σχεδόν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των ημερών.
Το ζήτημα της πορείας των δημοσίων εσόδων τον Ιανουάριο, τον πρώτο μήνα του έτους, και το ζήτημα του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή.
Θα ξεκινήσω την απάντησή μου με το ζήτημα της πορείας των εσόδων και ευρύτερα με την εκτέλεση του Κρατικού Προϋπολογισμού τον Ιανουάριο του 2013.
Τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού δείχνουν ότι τον Ιανουάριο το πρωτογενές ισοζύγιο ήταν θετικό.
Αυτό διαμορφώθηκε στα 398 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς ελλείμματος 33 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού ανήλθε σε 4.418 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,4% έναντι του Ιανουαρίου 2012 και υστέρηση μόλις 19 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (4.437 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα, το ύψος των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 4.374 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 17 εκατ. ευρώ, έναντι του μηνιαίου στόχου (4.357 εκατ. ευρώ).
Άρα, ναι, υπήρξε απόκλιση, υπήρξε υστέρηση, αλλά δεν ήταν του μεγέθους που είχε δει το φως της δημοσιότητας).
Ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά στοιχεία της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού στο σκέλος τον πρώτο μήνα;
Καταρχάς, πού είχαμε υστερήσεις;
1ον. Το ΦΠΑ, όλων των κατηγοριών, κατά 161 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι το Δεκέμβριο 2012 δεν υπέβαλλε δήλωση, ως όφειλε, το 22% των υπόχρεων για υποβολή δήλωσης ΦΠΑ, αν και το ποσό που οφείλεται με βάση εμπρόθεσμες περιοδικές δηλώσεις μπορεί από 01.07.2011 να καταβληθεί σε 3 δόσεις με στόχο τη διευκόλυνση της συμμόρφωσης των φορολογούμενων.
2ον. Τους λοιπούς έμμεσους φόρους κατανάλωσης (ΕΦΚ καπνού, κλπ), κατά 153 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται βεβαίως ότι τον Ιανουάριο του 2012 τα έσοδα από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στον καπνό ανήλθαν σε 484 εκατ. Ευρώ, καθώς είχε προηγηθεί στο τέλος του 2011 αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καπνό, με αποτέλεσμα να σημειωθεί υψηλή αποθεματοποίηση τον πρώτο μήνα του 2012 και να επακολουθήσει μεγάλη μείωση τους επόμενους δύο μήνες.
Για το 2013, αναμένεται τα έσοδα από αυτή την πηγή να ομαλοποιηθούν εντός του 1ου τριμήνου και να κινηθούν εντός των στόχων (728 εκατ. ευρώ μέχρι το Μάρτιο), οι οποίοι είναι ελαφρά χαμηλότεροι από το 2012 (781 εκατ. ευρώ).
3ον. Τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων, κατά 134 εκατ. ευρώ.
Τον Ιανουάριο 2012 είχε δοθεί παράταση μέχρι την 20η ημέρα του μήνα, με αποτέλεσμα να εισπραχθούν 215 εκατ. ευρώ, ενώ τον Ιανουάριο 2013 δόθηκε μόλις μια εβδομάδα παράταση με αποτέλεσμα να εισπραχθούν 94 εκατ. ευρώ. Βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι το 2012 οι περισσότεροι φορολογούμενοι πλήρωσαν εμπρόθεσμα τα τέλη κυκλοφορίας.
Όμως, υψηλότερα έναντι του μηνιαίου στόχου κινήθηκαν τα έσοδα από:
1ον. Το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, κατά 222 εκατ. ευρώ.
2ον. Τους φόρους περιουσίας ΕΕΤΗΔΕ, κατά 108 εκατ. ευρώ, έχει υψηλή εισπραξιμότητα το μέτρο αυτό.
Συνεπώς, βλέποντας τη θετική και αρνητική διάσταση τον πρώτο μήνα είναι πρώιμο να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για την πορεία των εσόδων, καθώς βρισκόμαστε μόλις στην αρχή του οικονομικού έτους. Και εδώ έρχομαι να προσθέσω αυτό που θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό, ότι η σύγκριση πλέον για τη λήψη δυνητικών μέτρων που θέσατε στο ερώτημά σας είναι με βάση τους στόχους και όχι την περσινή χρονιά.
Ας επαναλάβω ποιοι ήταν οι στόχοι φέτος, όπως έχουν καταγραφεί στο Κρατικό Προϋπολογισμό.
Φέτος προβλέπουμε ότι θα έχουμε τακτικά έσοδα περίπου 3 δισ.ε υρώ λιγότερα από πέρυσι.
Ο στόχος είναι για μειωμένα έσοδα εξαιτίας του εμπροσθοβαρούς των μέτρων που ήδη έχουμε λάβει, κατά 5,6%.
Ο στόχος φέτος είναι –γνωρίζουμε ή εκτιμούμε– ότι θα έχουμε μειωμένους φόρους εισοδήματος κατά 15,6% από πέρυσι, 20,6% μόνο στα φυσικά πρόσωπα.
Επίσης, ξέρουμε ότι θα έχουμε μείωση του φόρου συναλλαγών κατά 8,8%.
Στο ΦΠΑ θα έχουμε μείωση πάνω από 9%.
Αυτές είναι οι εκτιμήσεις που έχουμε κάνει μέσα στον Προϋπολογισμό.
Με αυτά τα δεδομένα συνεπώς και με την απόκλιση που είχαμε τον πρώτο μήνα της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ είναι πάρα πολύ δύσκολο να πει κάποιος από τον πρώτο μήνα πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση.
Παρά ταύτα, η αποτελεσματικότητα των μέτρων θα πρέπει διαρκώς να αξιολογείται και να λαμβάνεται υπ’ όψιν από την Ελληνική Κυβέρνηση.
Σε κάθε περίπτωση, στο σκέλος των εσόδων απαιτείται προσοχή λόγω της περιορισμένης φορολογικής ικανότητας πλέον της ελληνικής κοινωνίας και παράλληλα εντατικοποίηση της προσπάθειας τόσο ως προς τις πολιτικές όσο και στους φοροεισπρακτικούς και ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Προς την κατεύθυνση αυτή νομίζω το συγκεκριμένο πεδίο έχει ενδυναμωθεί θεσμικά .
Ορίσθηκε νέος Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, με πενταετή θητεία και με διευρυμένες αρμοδιότητες.
Προσδοκώ ότι, εν μέσω άλλων πρωτοβουλιών της Κυβέρνησης, η κίνηση αυτή θα αποδώσει.
Σας ευχαριστώ.
Δευτερολογία
Κύριε Συνάδελφε,
Κύριε συνάδελφε, συμμερίζομαι απόλυτα τις αγωνίες και τους προβληματισμούς σας από τον πρώτο μήνα του έτους, έγκαιρα δηλαδή, για την εκτέλεση του Κρατικού Προϋπολογισμού.
Δεν είναι τυχαίο ότι στη συγκεκριμένη δήλωση που έκανα στις 10 Φεβρουαρίου για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού επεσήμανα από τότε –παρά το γεγονός ότι υπερκαλύψαμε τους στόχους του ελλείμματος- την προσοχή που απαιτείται και την εντατικοποίηση της προσπάθειας που χρειάζεται στο σκέλος των εσόδων. Άρα, συμφωνούμε απόλυτα στο πρώτο σκέλος του προβληματισμού σας.
Από την πλευρά μας, από το 2010 είναι καταγεγραμμένες οι επιφυλάξεις και η διαφωνία μας, ως ΝΔ, προς τους εταίρους και δανειστές μας σε σχέση με το μέγεθος των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών. Στο μεσοδιάστημα αποδεικνύεται ότι αποκλίσεις κυρίως για μεγέθη όπως είναι η ύφεση και η ανεργία ήταν μεγάλες, πολύ μεγαλύτερες και από τις αρχικές εκτιμήσεις. Δυστυχώς, οι θέσεις μας αυτές επιβεβαιώθηκαν.
Είναι γεγονός όμως –και το γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, το έχουμε συζητήσει πολλές φορές μέσα σε αυτή εδώ την Αίθουσα- ότι αναλάβαμε ως Κυβέρνηση Εθνικής Ευθύνης ένα δεδομένο και ασφυκτικό οικονομικό πρόγραμμα σε εξέλιξη, όπου για έξι μήνες δεν είχαμε πάρει ούτε μία δόση από τη δανειακή σύμβαση. Επιδιώξαμε βελτιώσεις. Κάποιες καρποφόρησαν, αρκετές άλλες όχι.
Το ζήτημα των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών αναγνωρίζεται –και επικαλεστήκατε δημοσιεύματα– και από εταίρους και δανειστές, σίγουρα περιφερειακά.
Πώς αναγνωρίζεται;
Πρώτον, στην έκθεση που δημοσιοποίησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο φέτος τον Ιανουάριο οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές για τη χώρα έχουν προσεγγίσει τη μονάδα.
Άρα, στο καινούργιο πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής έχουν μεταβάλει τα στοιχεία που χρησιμοποιούσαν για το παρελθόν.
Δεύτερον, άλλαξαν οι στόχοι του Προγράμματος.
Σε αυτή εδώ την Αίθουσα επί μεγάλο χρονικό διάστημα ακούγαμε την Αντιπολίτευση –Αξιωματική και μη– να επικαλείται και να ισχυρίζεται ότι θα υπάρξουν νέα μέτρα το 2012.
Τελικά νέα μέτρα δεν υπήρξαν.
Τι άλλαξε;
Άλλαξε ο στόχος του Προγράμματος: πρωτογενές έλλειμμα 1,5% αντί για 1%.
Και γιατί άλλαξαν οι εταίροι το στόχο του Προγράμματος;
Διότι η ύφεση ήταν βαθύτερη από τις εκτιμήσεις και δεν ευθυνόταν η ελληνική Κυβέρνηση για αβελτηρίες ή ολιγωρία.
Τι άλλο έγινε;
Άλλαξε η χρονική διάσταση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Υπήρξε επιμήκυνση κατά δύο έτη, μέχρι το 2016.
Τι άλλο άλλαξε; Τα
ο Πρόγραμμα αναπροσαρμόστηκε δύο φορές, το Μάρτιο και το Δεκέμβριου του 2012.
Συνεπώς, ελήφθη υπ’ όψιν η βαθύτερη ύφεση.
Προχώρησε η αναδιάρθρωση, η μείωση του δημοσίου χρέους, με επιπλέον χρηματοδότηση, με μείωση του επιτοκίου, με αναβολή της αποπληρωμής των δανείων, με τη διαδικασία επαναγοράς ομολόγων, με την επιστροφή κερδών από τις κεντρικές τράπεζες.
Υπάρχει ρητή αναφορά στο Eurogroup για την περαιτέρω προσαρμογή του δείκτη χρέους ως προς ΑΕΠ, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του τόσο από τον αριθμητή όσο και από τον παρονομαστή, ενώ προσετέθη και με δική σας επιμονή, ως Κόμμα, η ρήτρα θετικής απόκλισης για την εκτέλεση του προγράμματος.
Συνεπώς, επί του πραγματικού πεδίου έχουν γίνει συγκεκριμένα βήματα προς την κατεύθυνση ενσωμάτωσης του διαφορετικού επιπέδου ή και αναθεώρησης των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών.
Όμως, προς την κατεύθυνση υλοποίησης των στόχων του προγράμματος συνεχίζουμε την προσπάθεια.
Έρχομαι στο τελευταίο ερώτημα, το οποίο θέσατε.
Με μεθοδικότητα και συνέπεια, με ρεαλισμό, υπεύθυνα, σταθερά και σοβαρά διαπραγματευόμαστε –και το έχουμε αποδείξει αυτούς τους εφτά μήνες– με πράξεις και όχι με λεκτικούς ακροβατισμούς και λεονταρισμούς, μακριά από συγκρούσεις που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την αξιοπιστία της χώρας, ειδικά τώρα που την ανακτήσαμε αλλά και κεκτημένες ισορροπίες, εντός και κυρίως εκτός χώρας.
Όμως, τα οικονομικά προγράμματα δεν πρέπει να είναι άκαμπτα, ειδικά όταν η χώρα υλοποιεί τις δεσμεύσεις της.
Προς την κατέυθυνση αυτή, πιστεύω ότι όλοι μας έχουμε χρέος να προσπαθούμε διαρκώς για το καλύτερο και για τη χώρα και για τους πολίτες. Στην Κυβέρνηση εργαζόμαστε προσανατολισμένοι σε αυτή την κατεύθυνση.
Δεν ωφελεί να «μιζεριάζουμε».
Άλλωστε, τα αποτελέσματα του 2012 μας επιτρέπουν συγκρατημένη αισιοδοξία.
Αφού «πιάσουμε» τους στόχους θα αποκτήσουμε τους «βαθμούς ελευθερίας» για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε πολιτικές και μέτρα που αποδείχθηκαν κοινωνικά άδικα και οικονομικά αναποτελεσματικά.
Προσπαθούμε να οριοθετήσουμε τον χώρο στον οποίο προοπτικά θα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε βελτιωτικές παρεμβάσεις εξορθολογισμού ή ελάφρυνσης της φορολογίας, τόνωσης της ανάπτυξης και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.
Και παράλληλα να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος, την τόνωση της εμπιστοσύνης, την επανεκκίνηση και την ανάκαμψη της οικονομίας.
Γιατί μόνο με την ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας, η περαιτέρω πορεία προσαρμογής και σταθεροποίησης θα μπορέσει να είναι βιώσιμη και μόνιμου χαρακτήρα.
