Ομιλία Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα στην Ετήσια Εκδήλωση του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης – 12.01.2013

Κυρίες και Κύριοι,

Καταρχάς, εύχομαι το νέο έτος να είναι για όλους γεμάτο υγεία, δημιουργία, αλληλεγγύη και συνοχή.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης για την πρόσκληση που μου απηύθυνε να παραστώ στην ετήσια εκδήλωσή του.

Εκδήλωση – θεσμός για την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Κυρίες και Κύριοι,

Η Ελληνική οικονομία βρίσκεται, σήμερα, σε μια κρίσιμη καμπή.

Αλλά και σε ένα νέο, καλύτερο, σημείο αφετηρίας ώστε να ξεπεράσει τις αδυναμίες της και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια μακρά περίοδο πρωτογενών πλεονασμάτων, υψηλής ανταγωνιστικότητας, διατηρήσιμης ανάπτυξης.

Αδυναμίες χρόνιες, δομικές, κυρίως ενδογενείς.

Υστερήσεις γνωστές σε όλους μας, όπως είναι:

  • Η αδυναμία βιώσιμης διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, κατά περιόδους.
  • Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή και η περιορισμένη φορολογική βάση.
  • Η αδυναμία εξορθολογισμού των δημόσιων, κυρίως των κοινωνικών, δαπανών.
  • Το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας.

Είναι κοινά αποδεκτό, συνεπώς, ότι η εθνική μας οικονομία, για μεγάλο χρονικό διάστημα, λειτουργούσε, περισσότερο ή λιγότερο ανά περίοδο, σε συνθήκες ασταθούς ισορροπίας.

Και οι συνθήκες αυτές, όπως ήταν αναμενόμενο, επιδεινώθηκαν με το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και τη διάχυσή της στην Ευρώπη, «πυροδοτώντας» τα υπαρκτά στη χώρα μας, και ήδη υψηλά, «δίδυμα» ελλείμματα και χρέη.

Στη συνέχεια ακολούθησε, όπως γνωρίζετε, η κρίση δανεισμού και η προσφυγή της Ελλάδας στο Μηχανισμό Στήριξης, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερα ασφυκτικό περιβάλλον στην άσκηση οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής.

Ένα εγχώριο και διεθνές περιβάλλον ιδιαίτερα πιεστικό, με βασικά χαρακτηριστικά:

1ον. Τάση αυστηρής, συσταλτικής, δημοσιονομικής πολιτικής στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.

Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα σε Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ιταλία, Κύπρο.

2ον. Συνεχείς και μεγάλες αποκλίσεις των εκτιμήσεων του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής.

Πρόκειται για αποκλίσεις που αποτυπώνουν τόσο τις αστοχίες του Προγράμματος, όσο και τη μεγάλη επιδείνωση της κατάστασης στην πραγματική οικονομία.

Και που οδηγούν στην αλλαγή των δεδομένων και των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών σεναρίων του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής.

Η αλλαγή αυτή επηρέασε, όπως ήταν αναμενόμενο, την κατανομή και το ύψος των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής των επομένων ετών.

Κάνοντάς την, για ακόμη μία φορά, «βαρύτερη» και εμπροσθοβαρή.

Τα περιθώρια δε άμεσης αλλαγής της «συνταγής» που εφαρμόζεται από την αρχή του Προγράμματος αποδείχθηκαν ασφυκτικά.

3ον. Έλλειμμα αξιοπιστίας της χώρας.

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια διαμορφώθηκε ένα έλλειμμα αξιοπιστίας το οποίο είναι δύσκολα διαχειρίσιμο.

Οι τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ προθέσεων, σχεδιασμού και υλοποίησης, κυρίως δε αποτελέσματος, αποτελούν μεγάλο βάρος στην πορεία της χώρας.

Σίγουρα, βέβαια, μέρος της αύξησης του ελλείμματος αξιοπιστίας αποδίδεται και στις αστοχίες στις προβλέψεις και στις εκτιμήσεις του Προγράμματος.

Γι’ αυτό και η επικαιροποίησή του είχε ως επιδίωξη να πείσει για την αποτελεσματικότητά του, αλλά και η Κυβέρνηση για την αποφασιστικότητά της να εφαρμόσει ένα αξιόπιστο Πρόγραμμα.

Κατά τη διάρκεια της χρονιάς που φεύγει, δρομολογήθηκαν, πράγματι, επώδυνα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης, μέτρα όμως αναγκαία για την σταδιακή σταθεροποίηση και προσαρμογή της οικονομίας της χώρας μας.

Κυρίες και Κύριοι,

Υπό αυτές τις μακροχρόνιες και βραχυχρόνιες στρεβλώσεις, τους περιορισμούς, τις υστερήσεις και τη χρονική στενότητα η Κυβέρνηση Εθνικής Ευθύνης, έθεσε ως πρωταρχικούς στόχους:

  • Την αποδέσμευση των χρηματοδοτικών ροών του Μηχανισμού Στήριξης.
  • Την αποκατάσταση του «κεφαλαίου αξιοπιστίας» της χώρας.
  • Την επιμήκυνση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής.
  • Την πιστή εκτέλεση του Προϋπολογισμού, με στόχο την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων από φέτος.
  • Την ενίσχυση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.

Στόχοι, η επίτευξη των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για την προσέλκυση επενδύσεων, για την ενίσχυση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότηταας, για τη βιώσιμη και διατηρήσιμη ανάπτυξη.

Οι τελευταίες Ευρωπαϊκές αποφάσεις, προϊόν επίπονων διαβουλεύσεων σε ένα σύνθετο πρόβλημα με αρκετούς περιορισμούς, δείχνουν ότι εισήλθαμε στην τελική ευθεία για να πετύχουμε τους στόχους μας.

Συγκεκριμένα:

1ον. Αποτράπηκε η άτακτη χρεοκοπία της χώρας και επιβεβαιώθηκε ότι η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσδεδεμένη στο ευρώ, με τους Ευρωπαίους εταίρους μας να δεσμεύονται ρητά ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν τη χώρα μας έως ότου αυτή επανακτήσει την πρόσβασή της στις διεθνείς αγορές.

Με λίγα λόγια, αγοράσαμε, όπως έχει αναφερθεί, «ασφάλειες» για να μπορέσουμε, μόλις η Ευρωζώνη πείσει ότι έχει τη βούληση, τους θεσμούς και τις πολιτικές για να βγάλει την οικονομία της από την κρίση, να είμαστε μέρος της συνολικής λύσης.

2ον. Εγκρίθηκε η αποδέσμευση δόσης του Προγράμματος ύψους 52,3 δισ. ευρώ.

Εκ των οποίων τα 34,3 δισ. ευρώ ήδη εκταμιεύθηκαν.

Πρόκειται για την πρώτη ανάσα έπειτα από ένα εξάμηνο «ξηρασίας», στη διάρκεια του οποίου είχε διακοπεί η χρηματοδότηση από την Τρόικα και το κράτος χρηματοδοτούσε τις ανάγκες του με την έκδοση εντόκων γραμματίων.

Η δόση υπερβαίνει το σύνολο των υπόλοιπων χρηματοδοτικών ροών του Προγράμματος μέχρι το τέλος του.

Αντιστοιχεί περίπου στο 27% του ΑΕΠ της χώρας και είναι μεγαλύτερη από το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν 153 χωρών παγκοσμίως, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και 7 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με τη νέα αυτή χρηματοδοτική στήριξη ολοκληρώνεται η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενισχύθηκαν τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας και  ξεκίνησε η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.

Προς την κατεύθυνση αυτή, η Κυβέρνηση έχει εκπονήσει και εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αποπληρωμής των υποχρεώσεων, λειτουργώντας σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και τις δεσμεύσεις της.

Ειδικότερα, μέχρι το τέλος του 2012, είχαν ολοκληρωθεί αιτήματα ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ, ενώ βρίσκονται σε διαδικασία ολοκλήρωσης αιτήματα ύψους 900 εκατ. ευρώ.

Η αξιολόγηση συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς, ώστε να ανταποκριθούμε στη ζωτικής σημασίας ανάγκη της οικονομίας για ρευστότητα.

3ον. Ενισχύθηκε το «κεφάλαιο αξιοπιστίας» της χώρας, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.

Αναγνωρίσθηκε η προσπάθεια της Ελληνικής κοινωνίας, μέσα από τις αιματηρές θυσίες της, για την επίτευξη των δημοσιονομικών και διαρθρωτικών στόχων.

Αυτό είναι ορατό και καταγράφεται στις δηλώσεις, καθημερινά, των εταίρων μας.

4ον. Εγκρίθηκε η επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά δύο έτη ώστε να επιτευχθεί ο στόχος πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 4,5% του ΑΕΠ το 2016.

Χωρίς την επιμήκυνση, τα μέτρα που θα χρειάζονταν για την επίτευξη του ίδιου στόχου το 2014, θα υπερέβαιναν τα 20 δισ. ευρώ την προσεχή διετία (τελικά ελήφθησαν μέτρα 13,5 δισ. ευρώ).

5ον. Ενισχύθηκε η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, και δρομολογήθηκαν, υπό προϋποθέσεις, νέες παρεμβάσεις.

Η χώρα κέρδισε καλύτερους όρους δανεισμού, ενώ ολοκληρώθηκε και η επαναγορά του Ελληνικού χρέους.

Επιπρόσθετα, έχει καταγραφεί η βούληση των εταίρων, στην περίπτωση επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων, περαιτέρω απομείωσης του πηλίκου, τόσο από την πλευρά του αριθμητή (μείωση επιτοκίων δανειακής σύμβασης) όσο και του παρανομαστή (εξοικονόμηση πόρων από την κοινοτική συγχρηματοδότηση των έργων του ΕΣΠΑ).

Κυρίες και Κύριοι,

Επί της ουσίας, έχουμε καταφέρει, με τις τεράστιες θυσίες των πολιτών, να κρατήσουμε όρθια την Ελλάδα σε μία Ευρώπη που, επί του παρόντος, χαρακτηρίζεται από ασυμμετρία και αστάθεια.

Προσπαθούμε να κερδίσουμε βαθμούς ελευθερίας και να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για την αντιστροφή του κλίματος και για την ανάκαμψη της οικονομίας, ώστε να τερματιστεί ο φαύλος κύκλος των ελλειμμάτων και της ύφεσης.

Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, ήδη εμφανίζονται ορισμένα θετικά δείγματα γραφής.

Ορισμένες ενδείξεις που επιτρέπουν τη διαμόρφωση θετικών προσδοκιών.

Ενδεικτικά και κωδικοποιημένα αναφέρω:

1ον. Η εκτέλεση του Προϋπολογισμού, παρά τη βαθύτερη από τις προβλέψεις ύφεση, κρίνεται ικανοποιητική.

  • Το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώθηκε στα 3,7 δισ. ευρώ (1,9% του ΑΕΠ), από 6,4 δισ. ευρώ το αντίστοιχο δωδεκάμηνο του 2011 (3,1% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας μείωση κατά 43%. Ο στόχος για το πρωτογενές έλλειμμα του 2012 ήταν 4,6 δισ. ευρώ (2,4% του ΑΕΠ).
  • Το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού ανέρχεται στα 15,9 δισ. ευρώ (8,2% του ΑΕΠ), από 22,8 δισ. ευρώ το αντίστοιχο δωδεκάμηνο του 2011 (10,9% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας μείωση κατά 30%. Ο στόχος για το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2012 ήταν 16,3 δισ. ευρώ (8,4% του ΑΕΠ).
  • Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από 3,6 δισ. ευρώ το ενδεκάμηνο του 2012, ανήλθαν στα 6,1 δισ. ευρώ στο δωδεκάμηνο, εξέλιξη με προφανείς, θετικές επιπτώσεις στη ρευστότητα της Οικονομίας και στις αναμενόμενες εισροές από την Ευρωπαϊκή Ένωση, βελτιώνοντας έτσι τα αποτελέσματα της Γενικής Κυβέρνησης κατά 400 εκατ. ευρώ.
  • Το διαρθρωτικό έλλειμμα, σύμφωνα με την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 13,9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ την τριετία 2009-2012, έναντι στόχου για μείωση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες την περίοδο 2009-2014.

2ον. Το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους μειώθηκε σημαντικά.

  •  Κατά την πρόσφατη έκδοση εξάμηνων εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου το επιτόκιο (4,30%), ήταν το χαμηλότερο από τις αρχές του 2010.
  • Οι αποδόσεις των νέων ελληνικών ομολόγων σταδιακά μειώνονται.

3ον. Η εικόνα του Ελληνικού Χρηματιστηρίου παρουσιάζει σημεία ανάκαμψης. Το επενδυτικό κλίμα βελτιώνεται.

4ον. Ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται.

  • Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Οκτώβριο του 2009, παρά τις υπαρκτές στρεβλώσεις των αγορών.
  • Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το 2012 είναι το πρώτο έτος από την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος που ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα είναι χαμηλότερος από το μέσο πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ (1,2% έναντι 2,4%-2,6%).

5ον. Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ενισχύεται.

  • Το επιχειρηματικό περιβάλλον ενδυναμώθηκε και η σχετική κατάταξη της χώρας στις διεθνείς μελέτες βελτιώθηκε.
  • Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε και ανέρχεται στο ¼ της αντίστοιχης περυσινής περιόδου. Στη βελτίωση του ισοζυγίου, σημαντική είναι η συμβολή της Βορείου Ελλάδος, μέσω της αύξησης των εξαγωγών, στην οποία πρωτοστατεί (πανελλαδικά: αύξηση εξαγωγών αγαθών κατά 13% το 2012).

6ον. Το οικονομικό κλίμα βελτιώνεται.

  • Ο σχετικός δείκτης βρέθηκε το Δεκέμβριο του 2012 στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 μηνών, ενώ η διαφορά σε σχέση με την Ευρωζώνη έχει σχεδόν εξανεμιστεί.

7ον. Δάνεια για επενδυτικούς σκοπούς αρχίζουν να χορηγούνται.

  • Εξασφαλίστηκε η υλοποίηση της συμφωνίας με την ΕΤΕπ, ύψους 1,44 δισ. ευρώ για την ενίσχυση ρευστότητας των ΜμΕ. Ήδη συμβασιοποιήθηκαν τα πρώτα 600 εκατ. ευρώ και ξεκίνησαν οι εκταμιεύσεις. Εντός του 2013 συμβασιοποιούνται ακόμη 400 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας τη συνολική χρηματοδότηση στο 1 δισ. ευρώ.
  • Παράλληλα, συμφωνήθηκε με την ΕΤΕπ ένα νέο σύστημα παροχής εγγυήσεων, που υιοθετείται για πρώτη φορά στην ιστορία της, ύψους 500 εκατ. ευρώ, τα οποία ανακυκλούμενα θα φτάσουν το 1,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, για τη στήριξη του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου.

8ον. Οι καταθέσεις επιστρέφουν σταδιακά στις τράπεζες, αν και μέρος αυτών διοχετεύεται για την κάλυψη φορολογικών και άλλων υποχρεώσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι σήμερα έχουν επιστρέψει στις τράπεζες πάνω από 8 δισ. ευρώ.

Κυρίες και Κύριοι,

Σε καμία περίπτωση δεν τα αναφέρω αυτά για να θριαμβολογήσω.

Δεν δικαιολογούνται πανηγυρισμοί και δεν επιτρέπεται εφησυχασμός.

Είναι αρκετά αυτά που πρέπει ακόμη να γίνουν.

Σήμερα είναι σαφές, ότι εφεξής απαιτείται συνεπής και αποτελεσματική εφαρμογή όσων θεσμοθετήθηκαν, σε συνδυασμό βεβαίως με νέες πολιτικές και μέτρα που επισπεύδουν την ανάκαμψη.

Δηλαδή, απαιτείται η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου για την ταχύτατη και δυναμική έξοδο από την κρίση. Σχέδιο που εδράζεται στη σύζευξη της αναγκαίας δημοσιονομικής προσαρμογής και της επανεκκίνησης της οικονομίας. Με την εφαρμογή του θα επιτευχθεί τόσο η αμφίπλευρη και βιώσιμη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, όσο και ο τερματισμός της καθοδικής πορείας της οικονομίας. Το σχέδιο θα δομηθεί σε δύο πυλώνες.

Ο πρώτος πυλώνας είναι η εδραίωση της δημοσιονομικής εξυγίανσης, προσαρμογής και πειθαρχίας.

Προς την κατεύθυνση αυτή έχουν προωθηθεί ήδη μια σειρά από σημαντικές, θεσμικές, δημοσιονομικές πρωτοβουλίες.

Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την προώθηση και υλοποίηση ενός μεγάλου εύρους πολιτικών και μέτρων, για την ανάσχεση των έντονων υφεσιακών πιέσεων και την τόνωση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.

Και αυτό επιτυγχάνεται, μεταξύ άλλων, με:

  • Την επιτάχυνση της απορρόφησης των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και την αποτελεσματική αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων.
  • Την αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
  • Την επανέναρξη των μεγάλων δημοσίων έργων, κυρίως της κατασκευής των οδικών αξόνων.
  • Την αποκατάσταση ομαλών συνθηκών ρευστότητας μέσω της ολοκλήρωσης της ανακεφαλαιοποίησης και της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος.
  • Την προώθηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου.
  • Την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές υπηρεσιών και προϊόντων.
  • Την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας.
  • Την επένδυση στις νέες, ενδογενείς, πηγές ανάπτυξης (π.χ. έρευνα, καινοτομία κλπ).

Κυρίες και Κύριοι,

Το χρέος απέναντι στην Πατρίδα και ο σεβασμός στις θυσίες των πολιτών επιβάλλει να προχωρήσουμε με διορατικότητα, συλλογικότητα, αποφασιστικότητα και σκληρή δουλειά, ώστε να οδηγηθούμε το ταχύτερο δυνατό στην έξοδο από το «τούνελ» στο οποίο βρέθηκε η χώρα.

Το 2013 οφείλουμε να εφαρμόσουμε τις αποφάσεις που πήραμε και με συλλογικότητα και σκληρή δουλειά να ενεργοποιήσουμε την αναπτυξιακή διαδικασία στη χώρα μας.

Και να επιτύχουμε, εντός της Ευρωζώνης, τη σταδιακή αποκατάσταση της αξιοπρέπειας, αλλά και της ευημερίας όλων των Ελλήνων πολιτών.

Με αυτές τις σκέψεις, εύχομαι από καρδιάς το φετινό έτος να είναι έτος ευόδωσης των τεράστιων θυσιών σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο.

Καλή χρονιά στη καθεμιά και στον καθένα σας.

Σας ευχαριστώ.

Share

Εκτύπωση άρθρου Εκτύπωση άρθρου
TwitterInstagramYoutube