Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε σήμερα στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο με τίτλο: «Περιστολή δημοσίων δαπανών, ρύθμιση θεμάτων δημοσιονομικών ελέγχων και άλλες διατάξεις».
Αν η Κυβέρνηση δεν αναλάμβανε αυτήν την παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία, η Αντιπολίτευση θα έλεγε «δεν τολμάτε». Το κάνουμε και λέει ότι δεν είναι αρκετή, είναι βαρύγδουπη. Πράγματι, συμφωνώ με τον ειδικό αγορητή των Ανεξάρτητων Ελλήνων, που είπε ότι «όταν κάνεις το ίδιο πράγμα, μην περιμένεις να έχεις διαφορετικό αποτέλεσμα». Προφανώς, εννοούσε το ύφος και το περιεχόμενο της Αντιπολίτευσης.
Θα ήθελα να κάνω κάποια σχόλια. Πρώτα απ’ όλα, το περιεχόμενο ανταποκρίνεται στον τίτλο. Δεύτερον, είναι πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης εκτός του προγράμματος οικονομικής πολιτικής. Στόχος είναι η συμβολή στην εθνική προσπάθεια για δημοσιονομική εξυγίανση, προσαρμογή και πειθαρχία. Τρίτον, αποδεικνύεται ότι η Ελλάδα περνά από τη σφαίρα των λόγων και των προθέσεων στο πεδίο των πράξεων ξεκινώντας από την ίδια την κορυφή της πολιτικής ιεραρχίας, χωρίς φανφάρες, αλλά με συγκεκριμένη στόχευση.
Το νομοσχέδιο αποτελεί κρίκο μιας αλυσίδας επερχόμενων νομοθετικών πρωτοβουλιών, οι οποίες θα υπηρετούν ένα στόχο, την εθνική προσπάθεια που σας είπα προηγουμένως. Προσδοκώ ότι με τη συζήτηση που ξεκινά σήμερα στην Ολομέλεια θα ανταποκριθούμε στις δικαιολογημένα υψηλές απαιτήσεις των πολιτών. Με νηφαλιότητα, με ορθολογική διερεύνηση των δεδομένων θα διαμορφώσουμε εκείνα τα θεσμικά εργαλεία που είναι απαραίτητα, ώστε με προσήλωση και αποτελεσματική χρήση τους να προσεγγίσουμε τον εθνικό στόχο, να «νοικοκυρέψουμε» τα δημόσια οικονομικά της χώρας. Σ’ αυτό το εγχείρημα ο καθένας μας οφείλει να είναι αρωγός και συμπαραστάτης και όχι στείρος επιτηρητής.
Παραδέχθηκα –και το επαναλαμβάνω και σήμερα- ότι η κατάσταση της οικονομίας είναι δύσκολη. Οι αποκλίσεις από τις μακροοικονομικές εκτιμήσεις του Μαρτίου είναι μεγάλες. Η ύφεση είναι πρωτοφανής σε βάθος, σε έκταση, σε ένταση. Η ανεργία, ιδιαίτερα των νέων 54% -τολμώ να το πω- έχει εκτοξευθεί σε πρωτόγνωρα για την κοινωνία μας επίπεδα. Η εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά το πρώτο εξάμηνο ήταν εκτός στόχων. Τα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους ήταν και είναι οριακά. Το έλλειμμα αξιοπιστίας λόγω αποκλίσεων μεταξύ προθέσεων, σχεδιασμού και υλοποίησης είναι τεράστιο. Το έλλειμμα αξιοπιστίας είναι μεγάλο και δύσκολα διαχειρίσιμο.
Αναφέρω, όμως, αυτά τα δεδομένα, όχι για να κάνω διαπιστώσεις επί του προβλήματος, αλλά για να παρουσιάσω την αφετηρία της μεγάλης προσπάθειας, μιας νέας προσπάθειας, που έχει άξονα τη σύζευξη δημοσιονομικής προσαρμογής και επανεκκίνησης της οικονομίας, ώστε να ξεφύγουμε από το φαύλο κύκλο των ελλειμμάτων και της ύφεσης και αυτό διότι –όπως έχω τονίσει ξανά- η δημοσιονομική προσαρμογή, αν και αναγκαία, δεν είναι από μόνη της ικανή συνθήκη για να δώσει διέξοδα στα αδιέξοδα.
Συνεπώς, για να βγούμε από την κρίση κινούμαστε προς δύο κατευθύνσεις.
Από τη μία πλευρά, επιδιώκουμε με την εφαρμογή μέτρων και πολιτικών, που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ρευστότητας και στην ανάσχεση της ύφεσης, να περιορίσουμε τις υφεσιακές επιπτώσεις στο δημοσιονομικό έλλειμμα, να αντιμετωπίσουμε, δηλαδή, την κυκλική διάσταση του ελλείμματος. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Κυβέρνηση έχει θέσει ως βασικές προτεραιότητες τον εμπλουτισμό της οικονομικής πολιτικής με μέτρα ανάκαμψης και τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, με υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών και αποκρατικοποιήσεων άμεσα, που τα τελευταία χρόνια παρέμεναν καθηλωμένες και «λιμνάζουσες».
Από την άλλη πλευρά, στοχεύουμε με τον προσανατολισμό της δημοσιονομικής πολιτικής στην εξάλειψη της σπατάλης και στον εξορθολογισμό της δημόσιας δαπάνης, να επιδράσουμε συρρικνωτικά και στη δεύτερη διάσταση του ελλείμματος, δηλαδή στο διαρθρωτικό έλλειμμα.
Με αυτήν τη στρατηγική, λοιπόν, επιτυγχάνουμε τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και από τις δύο πλευρές, καθιστώντας την έτσι ουσιαστική, μόνιμη, βιώσιμη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επειδή είπατε για τον τίτλο «Περιστολή δημοσίων δαπανών», υπάρχουν ήδη ορισμένες πρώτες θετικές, αχνές ενδείξεις για τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας μέσα από την ίδια την εκτέλεση του προϋπολογισμού, εκτέλεση που φαίνεται να επαναφέρει το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής εντός στόχων.
Ενδεικτικά και μόνο, σύμφωνα με τα προσωρινά, τελευταία, πρόσφατα στοιχεία για το οχτάμηνο του έτους, το μήνα Αύγουστο, για πρώτη φορά από τότε που μπήκαμε στο πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής, από το Μάιο του 2010, έχουμε πλεόνασμα στον κρατικό προϋπολογισμό ύψους 850 εκατομμυρίων ευρώ.
Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο είχαμε μείωση πρωτογενών δαπανών, περιστολή των δαπανών κατά 17,5% σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2011, επί δύο συνεχόμενους μήνες, χωρίς νέα μέτρα και χωρίς να αυξηθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. Αυτό ονομάζεται περιστολή δημοσίων δαπανών.
Τον Αύγουστο δε μειώθηκαν και οι αποκλίσεις στο σκέλος των εσόδων και να δούμε την τάση τους επόμενους μήνες. Το αποτέλεσμα συνεπώς το πρώτο οχτάμηνο του έτους είναι το πρωτογενές έλλειμμα -και αναγνωρίζεται πλέον εντός και εκτός χώρας- να ανέλθει σε 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ από 6 δισεκατομμύρια την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η Κυβέρνηση συνεπώς προσπαθεί και ήδη έχει να επιδείξει κάποια απτά αποτελέσματα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε αυτήν την πραγματικότητα με αυτές τις κυβερνητικές προτεραιότητες το υπό συζήτηση νομοσχέδιο εντάσσεται στην προσπάθεια βελτίωσης της ασκούμενης δημοσιονομικής πολιτικής. Αφορά στη ρύθμιση θεμάτων που σχετίζονται με την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή των δημοσιονομικών ελέγχων, την προώθηση διατάξεων και την περιστολή των δημοσίων δαπανών.
Θα μου επιτρέψετε, να τοποθετηθώ κυρίως για τα τρία πρώτα άρθρα που είναι ο πυρήνας του νομοσχεδίου, ο οποίος περιλαμβάνει τρεις συγκεκριμένες συνεκτικές πρωτοβουλίες από τις οποίες προκύπτει σαφές δημοσιονομικό όφελος –και δεν νομίζω να το αμφισβητεί κανένας σ’ αυτήν την Αίθουσα- και πρόδηλη ελεγκτική θωράκιση της πολιτείας.
Με την πρώτη πρωτοβουλία προωθούνται τροποποιήσεις σε υφιστάμενο νόμο, το ν.3492/2006 που διαμόρφωσε το σύστημα δημοσιονομικών ελέγχων, σύστημα το οποίο προσαρμοσμένο, όπως σωστά είπατε, στις διεθνείς πρακτικές και στα ελεγκτικά πρότυπα, φιλοδοξεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην εξυγίανση των δομών και στη διαφάνεια της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Δυστυχώς, ο νόμος του 2006 παρέμενε μέχρι σήμερα ουσιαστικά ανενεργός και αυτό λόγω γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, διοικητικών δυσλειτουργιών.
Οι ρυθμίσεις που προωθούνται με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο επιτυγχάνουν την προσαρμογή στις τρέχουσες δημοσιονομικές συνθήκες της χώρας και στην προσπάθεια που επιχειρείται για την τήρηση ορθής και ακριβούς απεικόνισης των λογιστικών μεγεθών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης όχι μόνο της Κεντρικής Κυβέρνησης, στοχεύοντας στη μείωση του κόστους της ελεγκτικής διαδικασίας και στην απλοποίηση της λειτουργίας των ελεγκτικών σχημάτων.
Ειδικότερα -δεν δημιουργούνται νέοι θεσμοί όπως άκουσα- θεσπίζεται με τη συγχώνευση δύο επιτροπών, η Επιτροπή Συντονισμού Ελέγχων, εξασφαλίζοντας την ευέλικτη λειτουργία του φορέα και την αρχή της ανεξαρτησίας σύμφωνα -όπως ζητάτε- με τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα. Φυσικά η συμμετοχή στην Επιτροπή είναι χωρίς αποζημίωση.
Δεύτερον, επιτρέπεται η σύσταση των μονάδων εσωτερικού ελέγχου με κοινές υπουργικές αποφάσεις και όχι με τη χρονοβόρα διαδικασία της έκδοσης προεδρικών διαταγμάτων. Θα επανέλθω σ’ αυτό αύριο κατά τη συζήτηση επί των άρθρων.
Τρίτον, στελεχώνονται οι μονάδες αυτές από το υφιστάμενο προσωπικό του φορέα, χωρίς αύξηση οργανικών θέσεων, χωρίς αύξηση του κόστους νέων προσλήψεων, ενώ προβλέπεται η διενέργεια έκτακτων ελέγχων, μετά από αξιολόγηση της σκοπιμότητάς τους από την Επιτροπή Συντονισμού Ελέγχων, αποφεύγοντας τη συσσώρευση τεράστιου όγκου υποθέσεων και την επιβάρυνση του έργου της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων.
Ο έλεγχος δεν περιορίζεται πλέον μόνο στον προληπτικό χαρακτήρα, αλλά είναι πλήρης, είναι ουσιαστικός. Δημιουργείται βάσει μοντέλου κινδύνου και περιλαμβάνει τόσο το δημοσιονομικό έλεγχο όσο και τον έλεγχο του φυσικού αντικειμένου.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ασκείται για πρώτη φορά έλεγχος στους φορείς προκειμένου να διαπιστωθεί αν λαμβάνονται όλα τα αναγκαία, απαραίτητα μέτρα για την εξασφάλιση της είσπραξης των εσόδων κι αν όλα τα έσοδα εισπράττονται και εμφανίζονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, ενώ επιβάλλονται και κυρώσεις εάν διαπιστωθούν παρατυπίες ή μη αποδοτικές ή περιττές δαπάνες και εφαρμόζονται διαδικασίες ανάκτησης των αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών.
Στο σημείο αυτό ξεκαθαρίζω με απόλυτο τρόπο ότι οι αλλαγές που εισάγονται με το παρόν νομοσχέδιο ουδόλως υποκαθιστούν άλλες θεσμοθετημένες ελεγκτικές αρχές, όπως είναι το Ελεγκτικό Συνέδριο ή το Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης, αλλά τις θωρακίζουν και λειτουργούν συμπληρωματικά.
Επειδή ετέθη από συνάδελφο των Ανεξάρτητων Ελλήνων κάτι για την Οικονομική Επιθεώρηση, να πω ότι μέχρι σήμερα το έργο αυτό το είχε φορτωθεί η Οικονομική Επιθεώρηση χωρίς κανένα αποτέλεσμα ή με πενιχρά αποτελέσματα.
Σήμερα τι κάνουμε; Πρώτον και την Οικονομική Επιθεώρηση αποδεσμεύουμε για να ασχοληθεί με το έργο της και δεύτερον και τους δημοσιονομικούς ελέγχους αναθέτουμε εκεί που πρέπει να ασκούνται.
Η δεύτερη πρωτοβουλία του παρόντος νομοσχεδίου αφορά στη μείωση, μετά από οδηγία του Πρωθυπουργού κ. Σαμαρά, της δημόσιας δαπάνης για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Καταργούνται τα έξοδα παράστασης του Προέδρου της Κυβέρνησης, του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, του Προέδρου της Βουλής και όλων των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου. Έτσι οι αποδοχές τους εξισώνονται με τις αποδοχές του Βουλευτή.
Προς την ίδια κατεύθυνση περιστολής δημόσιας δαπάνης του πολιτικού συστήματος έχουμε ήδη προχωρήσει στην υπογραφή υπουργικής απόφασης από 27 Ιουλίου -και την οποία καταθέτω για τα Πρακτικά, για να έχετε μία αίσθηση των ποσοτικών δεδομένων- με την οποία μειώνονται οι αποδοχές των Γενικών Γραμματέων, των Ειδικών Γραμματέων των Υπουργείων, των Γενικών Γραμματέων των αποκεντρωμένων διοικήσεων και των στελεχών της αυτοδιοίκησης. Αντίστοιχες μειώσεις επέρχονται και στις αποδοχές λοιπών υψηλόβαθμων στελεχών της δημόσιας διοίκησης, που έχουν ως επίπεδο αναφοράς τις αποδοχές του Γενικού Γραμματέα.
Και επειδή ρωτήθηκα από τον Εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ, οι ανωτέρω αποδοχές του Γενικού Γραμματέα καθορίζονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4024/2011, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Από πλευράς του Υπουργείου Οικονομικών η σχετική αρμοδιότητα ανήκει στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών. Υπήρξε διάταξη, κινηθήκαμε γρήγορα.
Επίσης, σε συνεννόηση με την Προεδρία της Δημοκρατίας προχωράμε σε μείωση των αποδοχών του θεσμού του Προέδρου της Δημοκρατίας και των πρώην Προέδρων της Δημοκρατίας.
Το δημοσιονομικό όφελος που θα προκληθεί επί του Κρατικού Προϋπολογισμού και του Προϋπολογισμού των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού από το σύνολο αυτών των ρυθμίσεων ξεπερνά τα 10 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Και επειδή είδα να διατυπώνεται η αγωνία για τις επόμενες πρωτοβουλίες, θέλω να σας πω ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες, θα υπάρξει συνέχεια.
Για να κατανοηθεί δε περισσότερο η ωφέλεια που προκύπτει από την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου, θα ήθελα να συνδέσω –κι αυτό είναι σημαντικό- αυτό το ποσό που εξοικονομείται ως δημοσιονομικό ισοδύναμο με το ετήσιο ποσό που απαιτείται ενδεικτικά –και το κάναμε πράξη- για την εξισωτική αποζημίωση των κτηνοτρόφων, η οποία εκτός του ότι κινείται στη λογική της κοινωνικής ευαισθησίας επιφέρει –το τονίζω αυτό- πολλαπλασιαστικό δημοσιονομικό όφελος με την εκταμίευση του συνόλου της κοινοτικής συμμετοχής για το εν λόγω πρόγραμμα. Αυτή είναι ουσιαστική παρέμβαση. Διαψεύδεται έτσι ο Ειδικός Αγορητής των Ανεξάρτητων Ελλήνων, διότι η θεωρία των ισοδυνάμων όχι μόνο δεν έχει καταρρεύσει, αλλά απεδείχθη.
Με την τρίτη πρωτοβουλία μειώνονται τα μισθώματα που καταβάλλουν το δημόσιο και οι φορείς του δημόσιου τομέα για τη μίσθωση ακινήτων που στεγάζουν τις υπηρεσίες τους. Συνεισφέρουν έτσι στη μεγάλη προσπάθεια εξοικονόμησης δημοσίων πόρων. Η μείωση είναι από 10% έως 25% και καταθέτω για τα Πρακτικά σχετικό πίνακα.
Δεν είναι οριζόντια, όπως είπε ο Εισηγητής του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς και αποδεικνύεται από εκείνα τα ποσοτικά στοιχεία που είχα δεσμευτεί να καταθέσω στην Ολομέλεια. Αξίζει δε στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι η μείωση του μισθώματος δεν εφαρμόζεται ή περιορίζεται για λόγους δικαιοσύνης και ίσης αντιμετώπισης στις περιπτώσεις μισθώσεων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί οι προαναφερθείσες προβλεπόμενες μειώσεις ή μέρος αυτών.
Η δε υιοθέτηση προοδευτικής κλίμακας εξασφαλίζει την αναλογική ισότητα στην κατανομή του βάρους από την επιβολή της ρύθμισης. Πρόκειται για μία ρύθμιση που επιβάλλεται λόγω των κρίσιμων δημοσιονομικών συνθηκών της χώρας και υλοποιείται με γνώμονα την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και τη συνεισφορά στην προσπάθεια αποκατάστασης της δημοσιονομικής ισορροπίας και τάξης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η συγκεκριμένη ρύθμιση θα πετύχει περιστολή της τάξεως των 15 εκατομμύριων με 17 εκατομμύριων ευρώ ετησίως λαμβάνοντας υπ’ όψιν –και αναφέρθηκε αυτό- δύο παραμέτρους: Πρώτον, θα έχουμε κάποια ακίνητα που θα αξιοποιούνται από το δημόσιο και άρα θα έχουμε μικρότερη μείωση. Και δεύτερον, κάποιοι ήδη έχουν προχωρήσει σε περαιτέρω μειώσεις μετά την πρώτη μείωση του 2011.
Πριν κλείσω την τοποθέτησή μου και επειδή έγινε μία ειδική αναφορά στο αν έχουμε τα ποσοτικά στοιχεία σχετικά με την τροπολογία για το τέλος παραμονής που αναφέρατε, κύριε Χρυσοχοΐδη, να πω τα εξής: Στο κομμάτι που αφορά το Υπουργείο Οικονομικών και σ’ αυτό που σχετίζεται με την κατάργηση του ειδικού φόρου το 2010 ο προϋπολογισμός είσπραξης αυτού του ειδικού φόρου ιδιωτικών και επαγγελματικών πλοίων αναψυχής ήταν για 10 εκατομμύρια ευρώ. Εισπράχθηκαν 33.606,7 ευρώ. Το 2011 ο προϋπολογισμός ήταν 5 εκατομμύρια ευρώ και εισπράχθηκαν 1.359,7 ευρώ. Το 2012 ο προϋπολογισμός ήταν 4,8 εκατομμύρια ευρώ και εισπράχθηκαν μόλις 900 ευρώ. Αυτό είναι προφανές ότι μάλλον θα προκύψει –επειδή μιλήσατε για την Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους- με τον επανακαθορισμό του καθεστώτος των φορολογικών επιβαρύνσεων ως θετικό οικονομικό αποτέλεσμα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν αρεσκόμαστε στη μεγαλοποίηση των πρωτοβουλιών μας και δεν τρέφουμε αυταπάτες για την εμβέλειά τους. Δεν θα αποκλίνουμε όμως και από την πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι πως συνεχίζουμε τη μεγάλη εθνική προσπάθεια για την έξοδο από την κρίση και τη διάψευση όσων φαντασιώνονται τη χώρα εκτός ευρωζώνης.
Οφείλουμε να συνεχίσουμε τη μεγάλη προσπάθεια για να πετύχουμε το καλό σενάριο, δηλαδή να γίνει θετική αξιολόγηση από τους εταίρους, να πάρουμε τη δόση, να ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και να ξεκινήσει άμεσα η ανάταξη της οικονομίας.
Επειδή ο Εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι τα χρήματα θα πάνε στο εξωτερικό, να του πω ότι για πρώτη φορά η επόμενη δόση κατά 90% θα μείνει εντός Ελλάδος, θα αποτελέσει την αφετηρία για να αλλάξει η πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Συνεπώς, πρόκειται για το σενάριο το οποίο κατά την τρέχουσα δύσκολη συγκυρία, θα διαμορφώσει τις προϋποθέσεις ώστε να ξεκινήσουμε την προσπάθεια για να εισέλθουμε στον ενάρετο κύκλο της διατηρήσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής, με ισότιμη συμμετοχή όμως στην πυρήνα της ευρωζώνης. Το σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται για κάτι εύκολο. Ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς και δύσκολος. Οφείλουμε και μπορούμε με μικρά αλλά σταθερά βήματα, όπως η παρούσα νομοθετική πρωτοβουλία, να τον βαδίσουμε.
Θεωρούμε το παρόν νομοσχέδιο ως ένα από τα πολλά αναγκαία βήματα που πρέπει να κάνουμε αν είναι δυνατόν όλοι μαζί, ώστε η χώρα να βγει από το αδιέξοδο.
Με σεβασμό προς όλες τις πολιτικές εκφράσεις των Ελλήνων πολιτών, ζητώ τη δημιουργική συμμετοχή σε αυτήν την προσπάθεια όλων των πτερύγων του Ελληνικού Κοινοβουλίου.
Ευχαριστώ.
