Κυρίες και Κύριοι,

Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και τον Πρόεδρό του για την πρόσκληση που μου απηύθυναν να παραστώ στο καθιερωμένο, θεσμός πλέον, Συνέδριο του Επιμελητηρίου και να καταθέσω ορισμένες σκέψεις, κωδικοποιημένα, για τις τρέχουσες εξελίξεις στην Ελληνική οικονομία.

Εξελίξεις σημαντικές, καθοριστικές για την πορεία της.

Καθώς αυτή βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή.

Στο μεταίχμιο μιας μακράς πορείας.

Αλλά και σε ένα νέο, καλύτερο, σημείο αφετηρίας ώστε να ξεπεράσει τις αδυναμίες της και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια μακρά περίοδο πρωτογενών πλεονασμάτων και βιώσιμης, διατηρήσιμης, ανάπτυξης.

Αδυναμίες χρόνιες, δομικές, κυρίως ενδογενείς.

Υστερήσεις γνωστές σε όλους μας, όπως είναι:

• Η αδυναμία βιώσιμης διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, κατά περιόδους.
• Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή και η περιορισμένη φορολογική βάση.
• Η αδυναμία εξορθολογισμού των δημοσίων, κυρίως των κοινωνικών, δαπανών.
• Το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας.

Συμπερασματικά, η Ελληνική οικονομία λειτουργούσε για μεγάλο χρονικό διάστημα, περισσότερο ή λιγότερο ανά περίοδο, σε συνθήκες ασταθούς ισορροπίας.

Συνθήκες που επιδεινώθηκαν καθοριστικά μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και τη διάχυσή της στην Ευρώπη, «πυροδοτώντας» τα υπαρκτά, και ήδη υψηλά, «δίδυμα» ελλείμματα και χρέη.

Όπως είναι γνωστό, αυτή την επιδείνωση των συνθηκών ακολούθησε η κρίση δανεισμού και η προσφυγή της χώρας μας στο Μηχανισμό Στήριξης.

Προσφυγή η οποία δημιούργησε ένα ιδιαίτερα ασφυκτικό περιβάλλον στην άσκηση οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής.

Περιβάλλον το οποίο, εκτός των άλλων, έχει και τα εξής χαρακτηριστικά:

1^ον. Τάση αυστηρής, συσταλτικής, δημοσιονομικής πολιτικής στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.

Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα σε Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ιταλία, Κύπρο.

2^ον. Πρωτόγνωρο εγχείρημα δημοσιονομικής προσαρμογής από κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι γεγονός ότι οι πολίτες έχουν υποβληθεί, τα τελευταία χρόνια, σε τεράστιες θυσίες.

Θυσίες που προσεγγίζουν τα 50 δισ. ευρώ την τελευταία τριετία.

Και μαζί με τις παρεμβάσεις για την προσεχή διετία διαμορφώνονται στο 30% του ΑΕΠ σε μία πενταετία.

Δυστυχώς, όμως, το μέχρι σήμερα δημοσιονομικό αποτέλεσμα δεν ήταν αντάξιο της «ηράκλειας» συνεισφοράς τους.

3^ον. Συνεχείς και μεγάλες αποκλίσεις των εκτιμήσεων του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής.

Πρόκειται για αποκλίσεις που αποτυπώνουν τόσο τις αστοχίες του Προγράμματος, όσο και τη μεγάλη επιδείνωση της κατάστασης στην πραγματική οικονομία.

Και που οδηγούν στην αλλαγή των δεδομένων και των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών σεναρίων του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής.

Η αλλαγή αυτή επηρέασε, όπως ήταν αναμενόμενο, την κατανομή και το ύψος των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής των επομένων ετών.

Κάνοντάς την, για ακόμη μία φορά, «βαρύτερη» και εμπροσθοβαρή.

Τα περιθώρια δε άμεσης αλλαγής της «συνταγής» που εφαρμόζεται από την αρχή του Προγράμματος αποδεικνύονται ασφυκτικά.

4^ον. Έλλειμμα αξιοπιστίας της χώρας.

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια διαμορφώθηκε ένα έλλειμμα αξιοπιστίας το οποίο είναι δύσκολα διαχειρίσιμο.

Οι τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ προθέσεων, σχεδιασμού και υλοποίησης, κυρίως δε αποτελέσματος, αποτελούν μεγάλο βάρος στην πορεία της χώρας.

Σίγουρα, βέβαια, μέρος της αύξησης του ελλείμματος αξιοπιστίας αποδίδεται και στις αστοχίες στις προβλέψεις και στις εκτιμήσεις του Προγράμματος.

Γι’ αυτό και η επικαιροποίησή του επιδιώκει να πείσει για την αποτελεσματικότητά του, αλλά και η Κυβέρνηση για την αποφασιστικότητά της να εφαρμόσει ένα αξιόπιστο Πρόγραμμα.

Γιατί μόνο μια χώρα αξιόπιστη μπορεί να σταθεί απέναντι στους εταίρους της και να αξιώσει καλύτερη μεταχείριση.

Γι’ αυτό και η συνεπής προς τις δεσμεύσεις της χώρας στάση της Κυβέρνησης Εθνικής Ευθύνης έπαυσε να προσφέρει άλλοθι για την αδυναμία των εταίρων να δώσουν οριστική λύση στο πρόβλημα της βιωσιμότητας του Ελληνικού χρέους.

5^ον. Οριακή κατάσταση στα ταμειακά διαθέσιμα του κράτους.

Το «πάγωμα» των προγραμματισμένων χρηματοδοτικών ροών του Μηχανισμού Στήριξης από τον Ιούνιο συνέβαλε στη διαμόρφωση συνθηκών «ασφυξίας» στα δημόσια οικονομικά και στη ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας.

Είναι αλήθεια ότι, κατά το 2^ο εξάμηνο του έτους, επελέγη μια ιδιαίτερα προσεκτική, μια λελογισμένη, μια σφικτή δημοσιονομική διαχείριση.

Με αυτή τη διαχείριση των αποθεμάτων που κάνουμε, δημιουργήσαμε ένα πρόσθετο για την Ελληνική οικονομία «χώρο αναπνοής».

6^ον. Αναθεώρηση των δημοσιονομικών στοιχείων της χώρας.

Η πριν από 1 μήνα, επί το δυσμενέστερο, αναθεώρηση από την ΕΛΣΤΑΤ των εκτιμήσεων του ΑΕΠ για προηγούμενες χρονιές – ειδικά για το 2010 – συνέβαλε σημαντικά στην αύξηση του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Αυτή και μόνο η αναθεώρηση, η οποία έγινε μετά την τελευταία έκθεση των εταίρων για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, αύξησε, μέχρι σήμερα,  το λόγο του χρέους ως προς το ΑΕΠ κατά 9 περίπου ποσοστιαίες μονάδες.

Ανατρέποντας τις πρόσφατες εκτιμήσεις των εταίρων και αναδεικνύοντας τη σημασία της οικονομικής μεγέθυνσης στη μεταβολή του δείκτη.

Κυρίες και Κύριοι,

Υπό αυτές τις μακροχρόνιες και βραχυχρόνιες συνθήκες, τους περιορισμούς, τις υστερήσεις και τη χρονική στενότητα η Κυβέρνηση Εθνικής Ευθύνης έθεσε ως πρωταρχικούς στόχους:

• Την αποδέσμευση των χρηματοδοτικών ροών του Μηχανισμού Στήριξης.
• Την αποκατάσταση του «κεφαλαίου αξιοπιστίας» της χώρας.
• Την επιμήκυνση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής.
• Την πιστή εκτέλεση του Προϋπολογισμού με στόχο την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων από του χρόνου.
• Την ενίσχυση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.

Οι τελευταίες Ευρωπαϊκές αποφάσεις, προϊόν επίπονων διαβουλεύσεων, πολιτικών συμβιβασμών και αμοιβαίων υποχωρήσεων σε ένα σύνθετο πρόβλημα με αρκετούς περιορισμούς, δείχνουν ότι είμαστε στην τελική ευθεία για να πετύχουμε τους στόχους μας.

Συγκεκριμένα:

1^ον. Αποτράπηκε η άτακτη χρεοκοπία της χώρας και επιβεβαιώθηκε ότι η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσδεδεμένη στο ευρώ.

Ενώ επαναλαμβάνεται η ρητή δέσμευση των Ευρωπαίων εταίρων να συνεχίσουν να στηρίζουν τη χώρα μας έως ότου αυτή επανακτήσει την πρόσβασή της στις διεθνείς αγορές.

Με λίγα λόγια, αγοράσαμε, όπως έχει αναφερθεί, «ασφάλειες» για να μπορέσουμε, μόλις η Ευρωζώνη πείσει ότι έχει τη βούληση, τους θεσμούς και τις πολιτικές για να βγάλει την οικονομία της από την κρίση, να είμαστε μέρος της συνολικής λύσης.

2^ον. Εγκρίθηκε η αποδέσμευση δόσης του Προγράμματος ύψους 43,7 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για δόση ισοδύναμη με το σύνολο των υπόλοιπων χρηματοδοτικών ροών του Προγράμματος μέχρι το τέλος του.

Δόση που αντιστοιχεί περίπου στο 1/4 του ΑΕΠ της χώρας και είναι μεγαλύτερη από το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν 148 χωρών παγκοσμίως, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και 6 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με τη νέα αυτή χρηματοδοτική στήριξη θα ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, θα ενισχυθούν τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας, θα ξεκινήσει η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.

Αποπληρωμή που πρέπει να γίνει γρήγορα, απλά, με διαφάνεια, διασφαλίζοντας ότι δεν θα δημιουργηθεί μια «νέα γενιά» ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.

Και προς αυτή την κατεύθυνση, η Κυβέρνηση ήδη εκπόνησε και παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο.

Ένα σχέδιο που ανταποκρίνεται στο ρόλο του κράτους.

Κι αυτό γιατί το κράτος θα πρέπει να παρεμβαίνει και να μεριμνά για τη βέλτιστη λειτουργία του μηχανισμού της αγοράς και την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής οικονομικής αποτελεσματικότητας. Την κοινωνικά δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος και του παραγόμενου πλούτου και τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Να αντανακλά δηλαδή τα αιτήματα της σύγχρονης και ελεύθερης κοινωνίας για οικονομική αποτελεσματικότητα από τη μια πλευρά, και κοινωνική δικαιοσύνη από την άλλη, ο συνδυασμός των οποίων καταλήγει στην κοινωνική οικονομία της αγοράς. Βέβαια, το μείγμα αγοράς και κράτους μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τις περιστάσεις, τις ανάγκες και τις προτιμήσεις της κοινωνίας, αλλά ορίζεται στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στις απόψεις περί ελάχιστου και μέγιστου κράτους και αυτή η σχέση μεταξύ κράτους και αγοράς καθορίζεται και από την ασκούμενη οικονομική πολιτική.

3^ον. Ενισχύθηκε το «κεφάλαιο αξιοπιστίας» της χώρας. Τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.

Αναγνωρίσθηκε η προσπάθεια της ελληνικής κοινωνίας, μέσα από τις αιματηρές θυσίες της, για την επίτευξη των δημοσιονομικών και διαρθρωτικών στόχων.

Η Κυβέρνηση λειτούργησε συγκροτημένα και μεθοδικά με αποτέλεσμα η χώρα να εκπληρώσει το σύνολο των 72 προαπαιτούμενων δράσεων, πολλές από τις οποίες θα έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί από το 1^ο εξάμηνο του έτους.

Βέβαια, όσο δύσκολο είναι να ενισχύσεις την αξιοπιστία της χώρας, τόσο εύκολο είναι να την χάσεις και πάλι…

Και εδώ απαιτείται από όλους, αλλά κυρίως από την Ελληνική Κυβέρνηση, μεγάλη και συνεχής προσπάθεια.

4^ον. Εγκρίθηκε η επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά δύο έτη ώστε να επιτευχθεί ο στόχος πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 4,5% του ΑΕΠ το 2016.

Χωρίς την επιμήκυνση, τα μέτρα που θα χρειάζονταν για την επίτευξη του ίδιου στόχου το 2014, θα υπερέβαιναν τα 20 δισ. ευρώ την προσεχή διετία.

Έναντι 13,5 δισ. ευρώ που τελικά ελήφθησαν.

5^ον. Ενισχύθηκε η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, και δρομολογήθηκαν, υπό προϋποθέσεις, νέες παρεμβάσεις.

Η χώρα κέρδισε καλύτερους όρους δανεισμού.

Χώρες της Ευρωζώνης, με πολύ υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση, δανείζονται αυτή τη στιγμή από τις αγορές με σημαντικά υψηλότερα επιτόκια.

Πιο συγκεκριμένα, συμφωνήθηκε να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους, να επεκταθεί η περίοδος αποπληρωμής, να επιστραφούν τα κέρδη από το χαρτοφυλάκιο ελληνικών κρατικών ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, να γίνει, και ξεκίνησε σήμερα, με την ανακοίνωση των όρων της διαδικασίας μια οργανωμένη και συμφωνημένη αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους.

Με την υιοθέτηση αυτού του πακέτου των μέτρων, γι’ αυτό και είναι σημαντικό να στεφθεί με επιτυχία το πρόγραμμα επαναγοράς Ελληνικού χρέους, αυτό εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 124% του ΑΕΠ το 2020, στο 110% το 2022 και στο 88,3% το 2030.

Αθροιστικά, τα μέτρα εκτιμάται ότι θα μειώσουν το χρέος κατά περίπου 20% του ΑΕΠ μέχρι το 2020.

Ενώ καταγράφεται και η βούληση των εταίρων, στην περίπτωση επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων, περαιτέρω απομείωσης του πηλίκου, τόσο από την πλευρά του αριθμητή (μείωση επιτοκίων δανειακής σύμβασης) όσο και του παρανομαστή (εξοικονόμηση πόρων από την κοινοτική συγχρηματοδότηση των έργων του ΕΣΠΑ).

Πρωτογενή πλεονάσματα που θα προσδώσουν στη χώρα «δύναμη» ώστε να σταθεί στην Ευρωπαϊκή, και στην παγκόσμια, σκηνή με αξιοπρέπεια, προασπίζοντας τα συμφέροντά της.

Στην Κυβέρνηση εργαζόμαστε για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Η τακτική αυτή θα μας απελευθερώσει ζωτικό χώρο και θα επιτρέψει, προοπτικά, βελτιωτικές παρεμβάσεις ελάφρυνσης, μέσω της προοδευτικής μείωσης των φορολογικών συντελεστών, εφόσον τα έσοδα βελτιωθούν, αλλά και της διάθεσης των επιπλέον πόρων που θα εξοικονομηθούν σε μέτρα για την τόνωση της ανάπτυξης και σε πολιτικές για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Κυρίες και Κύριοι,

Συμπερασματικά, σε μια Ευρώπη, επί του παρόντος, ασύμμετρη, ασταθή και δύσκαμπτη, που αντιδρά στις εξελίξεις με σταδιακές προσαρμογές και όχι με ριζικές λύσεις, η χώρα, με τις τεράστιες θυσίες των πολιτών της, κρατήθηκε όρθια.

Η απόφαση παρέχει στην Ελλάδα την ευκαιρία και τη δυνατότητα, μέσα από τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου, να επιτύχει την αναγκαία σύζευξη δημοσιονομικής προσαρμογής και πειθαρχίας και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, ώστε να τερματιστεί ο φαύλος κύκλος των ελλειμμάτων και της ύφεσης.

Με αίσθηση δικαίου και ασφάλειας.

Και προς αυτή την κατεύθυνση, εμφανίζονται ορισμένα θετικά δείγματα γραφής που δίνουν μια εικόνα ανατροπής της αίσθησης του αδιεξόδου που είχε δημιουργηθεί.

Δείγματα που επιτρέπουν και αυτά, μαζί με τις αποφάσεις του Eurogroup, εφεξής, τη διαμόρφωση θετικών προσδοκιών για την Ελληνική οικονομία.

Ενδεικτικά:

• Η ικανοποιητική εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2012, παρά τη βαθύτερη από τις προβλέψεις ύφεση.
  • Σε επίπεδο Κεντρικής Κυβέρνησης, παρουσιάζεται πρωτογενές έλλειμμα ύψους 1,1 δισ. ευρώ το πρώτο 10μηνο του έτους, έναντι πρωτογενούς ελλείμματος ύψους 5,9 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
  • Ενώ επιτυγχάνεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, κυκλικά διορθωμένο πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,9% του ΑΕΠ από εφέτος.
  • Και σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Έκθεση που θα δημοσιευθεί, η χώρα θα έχει μειώσει το διαρθρωτικό της έλλειμμα κατά 13,9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ την τριετία 2009-2012, έναντι στόχου για μείωση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες την περίοδο 2009-2014.
• Η μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους.
  • Κατά την πρόσφατη έκδοση εξάμηνων εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου το επιτόκιο (4,41%) ήταν το χαμηλότερο από τις αρχές του 2010.
• Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, με τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή να διαμορφώνεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2009, παρά τις υπαρκτές στρεβλώσεις των αγορών.
• Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
  • Το επιχειρηματικό περιβάλλον ενδυναμώθηκε και η σχετική κατάταξη της χώρας βελτιώθηκε.
  • Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε, και ήταν πλεονασματικό τους 2 τελευταίους μήνες που έχουμε διαθέσιμα στοιχεία, Αύγουστο και Σεπτέμβριο (το έλλειμμα του εφετινού 9μηνου ήταν 3,5 δισ. ευρώ, έναντι 14,7 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή χρονιά).
• Η σταδιακή επιστροφή καταθέσεων, αν και μέρος αυτών διοχετεύεται για την κάλυψη φορολογικών και άλλων υποχρεώσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
• Η δημιουργία νέων ισχυρών τραπεζικών ομίλων με μεγέθη ικανά να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις όχι μόνο του εθνικού αλλά και του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος.

Κυρίες και Κύριοι,

Τα αποτελέσματα αυτά δεν τα αναφέρω για να θριαμβολογήσω.

Τα αναφέρω για να εκπέμψω ένα μήνυμα ότι με σχέδιο, σκληρή δουλειά και τη συμβολή όλων των εμπλεκομένων μπορεί η χώρα να επιτύχει τους στόχους της.

Δεν επιτρέπεται όμως εφησυχασμός.

Βρισκόμαστε στο σημείο καμπής, κάνοντας βήματα σταθεροποίησης των δημόσιων οικονομικών.

Έχουμε πλήρη συνείδηση ότι τα βήματα αυτά περιλαμβάνουν επώδυνα μέτρα και διευρύνουν τις ήδη τεράστιες θυσίες των πολιτών.

Ενώ ενισχύουν και την κόπωση της προσαρμογής.

Όμως δεν είναι δυνατόν να τις αποφύγουμε.

Ο δρόμος που έχει διανυθεί είναι μακρύς.

Η αναγκαία προσπάθεια όμως που απαιτείται μεγάλη.

Οφείλουμε όλοι να αντιληφθούμε ότι χρειάζεται υπομονή και επιμονή.

Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν.

Με άλλα λόγια, μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε μέσα σε ένα ανηφορικό τούνελ.

Κατά την πεποίθησή μας, η ορθή Εθνική επιλογή είναι να προχωρήσουμε αταλάντευτα μπροστά, επιταχύνοντας, ώστε να βγούμε το ταχύτερο δυνατόν από αυτό.

Όπως πρόσφατα υποστήριξα και από το βήμα της Βουλής, κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού, δεν ωφελεί ούτε να αναλώνουμε εθνική ενέργεια ομφαλοσκοπώντας, ούτε να φλερτάρουμε με πισωγυρίσματα.

Το χρέος απέναντι στην Πατρίδα και στις θυσίες των πολιτών επιβάλλει να προχωρήσουμε με συλλογικότητα, ενότητα, έλλογη συμπεριφορά, σχέδιο, αισιοδοξία, διορατικότητα και σκληρή δουλειά.

Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου.

Το περιεχόμενο των εισηγήσεων και η ποιότητα των ομιλητών τη διασφαλίζει.

Σας ευχαριστώ.

Share