Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Συμμετέχουμε σήμερα σε μία σημαντική διαδικασία λογοδοσίας αναφορικά με τη εκτέλεση του Προϋπολογισμού του Κράτους.
Διαδικασία κατά την οποία αξιολογείται η αξιοπιστία του Προϋπολογισμού και η επαλήθευση των προσδοκιών και των προβλέψεών του.
Διαδικασία που επιτελείται με την κατάθεση, συζήτηση και κύρωση του Απολογισμού και Ισολογισμού του Κράτους για το 2010.
Μία κρίσιμη χρονιά.
Χρονιά κατά την οποία η προηγούμενη Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, εξαιτίας πράξεων και παραλείψεών της, προσέφυγε στο Μηχανισμό Στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας και υπέγραψε Μακροχρόνιο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, το «Μνημόνιο».
«Μνημόνιο» το οποίο, σύμφωνα με δηλώσεις μελών της ηγεσίας της τότε Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, υπεγράφη «στα τυφλά».
«Μνημόνιο» το οποίο, όπως αποδεικνύεται σήμερα, κυρίως στο δημοσιονομικό του σκέλος, απέτυχε και ως προς την έμπνευση και ως προς την εκτέλεσή του.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής το 2010 προϋποθέτει να εξετάσουμε το σημείο εκκίνησης αυτής.
Δηλαδή το 2009.
Έχουμε πολλές φορές υποστηρίξει, ως Νέα Δημοκρατία, ότι το έλλειμμα του 2009 θα μπορούσε, με κατάλληλες δράσεις που είχαν ήδη αναληφθεί από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και θα υλοποιούνταν το τελευταίο τρίμηνο του έτους, να κλείσει σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, τελικά όπως παρουσιάσαμε με στοιχεία κοντά στο 10% του ΑΕΠ.
Σαφώς υψηλότερα απ’ ότι είχε προϋπολογίσει η προηγούμενη Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Αλλά πολύ χαμηλότερα απ’ ότι δημιούργησε και παρουσίασε η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Και εδώ φυσικά και υπάρχουν πολιτικές ευθύνες.
Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, η οποία από την μία πλευρά προχώρησε σε λογιστικές ακροβασίες, ματαιώνοντας «ώριμες» δημόσιες εισπράξεις του 2009, μεταφέροντας εισπράξεις του 2009 στο 2010 και μεταθέτοντας πληρωμές του 2010 στο 2009.
Ενώ έχασε και κάθε έλεγχο στα έσοδα. Η υστέρηση εσόδων στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2009 σε σχέση με το 2008 ήταν 1,1 δισ. ευρώ και μόνο στο τελευταίο τρίμηνο του έτους ξεπέρασε τα επιπλέον 2 δισ. ευρώ, για να φθάσει στο σύνολο του έτους περίπου στα 3 δισ. ευρώ!
Και φυσικά προχώρησε σε επαναταξινομήσεις και λογιστικές προσαρμογές που δεν ακολουθούνται στις περισσότερες από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Όπως είναι για παράδειγμα, η ένταξη των ΔΕΚΟ στα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης, η οποία, σύμφωνα με την Έκθεση της Επιτροπής για την Αξιοπιστία των Δημοσιονομικών Στοιχείων, Επιτροπής που συνέστησε ο τότε Υπουργός Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου, «δεν ανταποκρίνεται στην ισχύουσα ευρωπαϊκή πρακτική».
Για το ίδιο θέμα να θυμίσω ότι ο πρώην Υπουργός Οικονομικών κ. Χριστοδουλάκης επισήμανε ότι «η Ελλάδα [η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ] δεν έπρεπε να έχει αποδεχθεί πρωτοβουλίες που οδήγησαν σε απρόσμενη διόγκωση του ελληνικού χρέους…κανένα από αυτά δεν ήταν κρυφό, άγνωστο ή μη εξυπηρετούμενο χρέος…άλλες χώρες δεν περιλαμβάνουν τις εγγυήσεις των ΔΕΚΟ στο κρατικό χρέος» («Σώζεται ο Τιτανικός;», 2011).
Ενώ, ο κ. Στουρνάρας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, ανέφερε, εδώ στη Βουλή, στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας, ότι «η κάθε χώρα χρησιμοποιεί το σύστημα εθνικών λογαριασμών και τις γκρίζες ζώνες προς όφελός της». «Νομίζω», συνέχιζε, «ότι δεν ήταν πολύ σοφό αυτό που έγινε, όπως έγινε…έχω πολλά και σοβαρά ερωτηματικά για την επαναταξινόμηση» (14.12.2010).
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το 2010 η χώρα προσέφυγε στο Μηχανισμό Στήριξης και η Κυβέρνηση στην υπογραφή του Μνημονίου.
Επακόλουθο, κυρίως, πράξεων και παραλείψεών της.
Και αυτό διότι:
1ον. «Φούσκωσε», όπως ανέφερα, το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας για το 2009.
2ον. Προχώρησε στην υποβολή και ψήφιση Προϋπολογισμού που ήταν κατώτερος των περιστάσεων.
3ον. Κατέθεσε Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο ενσωμάτωνε, όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων με τα «πακέτα» μέτρων, μη υλοποιήσιμους στόχους.
4ον. Έστελνε λανθασμένα και αντιφατικά μηνύματα στις αγορές. Αυτές άρχισαν να μας «τιμωρούν» όταν διαπίστωσαν ότι η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αναλώνεται σε διακηρύξεις και επιδίδεται σε φλυαρία χωρίς να προωθεί μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης.
5ον. Αναφέρονταν απαξιωτικά για τη χώρα, το κύρος και την αξιοπιστία της, με δυσμενείς επιπτώσεις για την δανειοληπτική της ικανότητα.
6ον. Υπέπεσε σε σωρεία παλινωδιών, δείγμα ελλείμματος πολιτικής αξιοπιστίας.
7ον. Άργησε να πάρει μέτρα. Αν τα μέτρα είχαν ληφθεί νωρίτερα, θα ήταν πολύ ηπιότερα και ισοδυνάμου οικονομικού αποτελέσματος.
8ον. Δεν δανείστηκε έγκαιρα τα αναγκαία ποσά για να καλύψει τις δανειακές ανάγκες της χώρας, ή το έκανε με ομόλογα λανθασμένης χρονικής διάρκειας με βάση τα τότε επιτόκια της αγοράς.
Έτσι, λοιπόν, η αλήθεια είναι ότι η ηγεσία της Κυβέρνησης του κ. Παπανδρέου ή έχασε τον έλεγχο των εξελίξεων ή οδήγησε τη χώρα στο Μηχανισμό Στήριξης και το «Μνημόνιο».
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Οι πολιτικές επιλογές διόγκωσης του ελλείμματος του 2009, είχαν ως αποτέλεσμα η προηγούμενη Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να «θριαμβολογεί» για τη μείωσή του, κατά περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες το 2010.
Έωλες «θριαμβολογίες» όπως αποδεικνύεται σήμερα, καθώς το έλλειμμα, το 2011, θα κλείσει πολύ υψηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις του Προϋπολογισμού, λίγο χαμηλότερα από το 2010, παρά τις τεράστιες θυσίες της κοινωνίας.
Ενώ, το έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, διαμορφώνεται σε υψηλότερα από το 2010 επίπεδα.
Και το έλλειμμα του Τακτικού Προϋπολογισμού, δηλαδή της Κεντρικής Κυβέρνησης πλην του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, είναι 17% υψηλότερο από αυτό του 2010.
Σε κάθε περίπτωση, το 2010 ελήφθησαν πρωτοφανή σε ένταση και έκταση μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Τα περισσότερα οικονομικά αναποτελεσματικά και κοινωνικά άδικα.
Με αποτέλεσμα να παρατηρείται αξιοσημείωτη απόκλιση των μεγεθών από τους συνεχώς αναθεωρημένους στόχους και τις προβλέψεις.
Ενδεικτικά για το 2010:
1ον. Η ύφεση διαμορφώθηκεστο 3,5%, έναντι αρχικού στόχου για ύφεση 0,3%.
2ον. Ο πληθωρισμός στο 4,7%, έναντι αρχικού στόχου για 1,4%.
3ον. Η ανεργία στο 11,9%, έναντι αρχικού στόχου για 9,7%.
4ον. Τα καθαρά έσοδα αυξήθηκαν κατά 5,5%, έναντι αρχικού στόχου για αύξηση κατά 9,0%.
Σύμφωνα με την Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τα καθαρά εισπραχθέντα έσοδα, σε απόλυτα μεγέθη, υπολείπονται των προβλέψεων κατά 3,6 δισ. ευρώ.
Μάλιστα οι άμεσοι φόροι υπολείπονται όχι μόνο έναντι των στόχων του Προϋπολογισμού, αλλά και έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους.
5ον. Οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις μειώθηκαν κατά 12%, έναντι αρχικού στόχου για αύξηση κατά 8,4%.
«Θυσιάστηκε» η αναπτυξιακή δυναμική της Οικονομίας προκειμένου να καλυφθούν αστοχίες στην εκτέλεση του Προϋπολογισμού.
Έτσι, βυθίστηκε ακόμα περισσότερο η Οικονομία στην ύφεση και συρρικνώνονται οι προοπτικές ανάταξής της.
6ον. Δημιουργήθηκε ένα τεράστιο εσωτερικό χρέος, στο σύνολό του μέσα στο έτος, ύψους 5,3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2010.
Χρέος το οποίο σήμερα υπερβαίνει τα 6,5 δισ. ευρώ.
7ον. Αποκρατικοποιήσεις δεν πραγματοποιήθηκαν.
Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προσδοκούσε να εισπράξει 2,5 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις μέσα στο 2010.
Και τελικά δεν εισέρρευσε ούτε ένα ευρώ στα κρατικά ταμεία, παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες στην αγορά ήταν σαφώς ευνοϊκότερες σε σχέση με σήμερα.
8ον. Το ύψος του χρέους Κεντρικής Κυβέρνησης ανήλθε σε 340,3 δισ. ευρώ ή 147,7% του ΑΕΠ στο τέλος του 2010, έναντι 298,8 δισ. ευρώ ή 125,8% του ΑΕΠ το 2009.
Διαπιστώνεται δηλαδή μία αύξηση του δημοσίου χρέους κατά 41,5 δισ. ευρώ, ή 13,9% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα μάλιστα με τις προσωρινές εκτιμήσεις της Eurostat για το 3ο τρίμηνο του 2011, το χρέος έχει ήδη σκαρφαλώσει στο 159% του ΑΕΠ.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το αποτέλεσμα αυτών των αστοχιών στις προβλέψεις και των αποκλίσεων στους στόχους ήταν οι περαιτέρω οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων και οι επιπλέον φορολογικές επιβαρύνσεις.
Και όλα αυτά ώστε η Κυβέρνηση να φανείότι επιτυγχάνει, τουλάχιστον λογιστικά, τους συνολικούς δημοσιονομικούς στόχους της.
Συνολικοί στόχοι, όμως, οι οποίοι, και αυτοί, αναθεωρήθηκαν.
Έτσι, το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2010, ενώ εκτιμόταν στο «Μνημόνιο» ότι θα διαμορφωθεί στο 8,1% του ΑΕΠ, ανήλθε τελικά στο 10,6% του ΑΕΠ.
Και αυτή η αναθεώρηση οφειλόταν, κατά τα 2/3 της, σύμφωνα και με την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην υστέρηση των εσόδων του 2010.
Ακόμη όμως και για αυτή τη μείωση του ελλείμματος, έχει ενδιαφέρον να εξετάσει κανείς τις πηγές της.
Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό του 2011, αυτές, για το 2010 ήταν:
Η αύξηση της έμμεσης φορολογίας [κατά 3,2 δισ. ευρώ].
Οι οριζόντιες περικοπές αποδοχών και συντάξεων [κατά 2 δισ. ευρώ].
Η μείωση των μεταβιβαστικών πληρωμών (μειώσεις σε αμυντικές δαπάνες, εξόφληση παλαιών χρεών των νοσοκομείων το 2009) [κατά 2,9 δισ. ευρώ].
Η μείωση των δαπανών του ΠΔΕ [κατά 1,1 δισ. ευρώ].
Η μείωση των καταναλωτικών δαπανών [κατά 700 εκατ. ευρώ].
Δηλαδή, η μείωση του ελλείμματος προήλθε, κυρίως, από λογιστικές ταξινομήσεις, από τη φορολογική αφαίμαξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων και από την περιοριστική εισοδηματική πολιτική.
Δηλαδή, από πολιτικές επιλογές που ενισχύουν τις υφεσιακές τάσεις της Οικονομίας.
Και όχι από τη μείωση της σπατάλης.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Νέα Δημοκρατία δεν ψήφισε το «Μνημόνιο».
Γιατί η Κυβέρνηση δεν διαπραγματεύτηκε, ως όφειλε, το περιεχόμενο του «Μνημονίου».
Αλλά και γιατί το είχε μελετήσει.
Γιατί το μίγμα των μέτρων δεν ήταν το κατάλληλο και θα βύθιζε τη χώρα στο φαύλο κύκλο της ύφεσης.
Και γιατί δεν αντιμετώπιζε το πρόβλημα του χρέους.
Σήμερα, η επιδείνωση της δημοσιονομικής κατάστασης, η διόγκωση του δημοσίου χρέους, η πρωτοφανής αύξηση της ύφεσης, και η εκτόξευση της ανεργίας επιβεβαιώνουν, δυστυχώς, τις εκτιμήσεις της Νέας Δημοκρατίας.
Την τότε στάση όμως της Νέας Δημοκρατίας έρχονται σήμερα να δικαιώσουν και πρόσωπα όπως αυτό του πρώην Πρωθυπουργού κ. Σημίτη.
Κύριος Σημίτης, ο οποίος δήλωσε ότι «[το Μνημόνιο] συντάχτηκε χωρίς να υπάρχει ικανοποιητική προετοιμασία και λειτούργησε με τρόπο που επιδείνωσε την κατάσταση» και πως «οι συντάκτες του Μνημονίου είχαν παραλείψει επίσης να συναρτήσουν τους στόχους τους με τις πραγματικές εξελίξεις, να προβλέψουν δηλαδή ότι σε περίπτωση ύφεσης θα παρατείνεται αυτόματα ο χρόνος πραγματοποίησης των στόχων ή και θα περιορίζονται ορισμένες επιδιώξεις. Ήταν ένα πολιτικά μοιραίο λάθος» (23.1.2012).
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Δυστυχώς η ίδια αδιέξοδη οικονομική πολιτική ακολουθήθηκε και πέρυσι.
Η πρόσφατη δημοσιοποίηση της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού επιβεβαίωσε πως το 2011 ήταν μια χαμένη χρονιά δημοσιονομικής πολιτικής, παρά τις τεράστιες θυσίες των πολιτών.
Οι αποκλίσεις από τους αρχικούς και αναθεωρημένους στόχους διατηρήθηκαν, παρά τις έκτακτες εισφορές και τις μειώσεις μισθών και συντάξεων που επιβλήθηκαν τους τελευταίους μήνες του 2011.
Παρά, λοιπόν, τη λήψη νέων μέτρων συνολικού ύψους περίπου 10% του ΑΕΠ για το 2011 δεν κατέστη δυνατή η επίτευξη του αρχικού στόχου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος για μείωση του ελλείμματος γενικής κυβέρνησης στο 7,3% του ΑΕΠ.
Και αυτό αναμένεται να διαμορφωθεί πάνω από το 9% του ΑΕΠ.
Αυτά τα αδιέξοδα της ασκούμενης πολιτικής, όπως αποτυπώνονται στην αδυναμία επίτευξης της δημοσιονομικής προσαρμογής και στην επιδείνωση των δεικτών της Ελληνικής οικονομίας, κατέστησαν αναπόφευκτη την απόφαση της 26ης – 27ης Οκτωβρίου και αναγκαία την άμεση υλοποίησή της.
Υλοποίηση που περιλαμβάνει την οικειοθελή συμμετοχή των ιδιωτών στην αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους.
Δεν αρκεί, όμως, το «κούρεμα» του χρέους για να εξασφαλισθεί η βιωσιμότητά του.
Απαιτείται:
1ον. Η επίτευξη υψηλών και διατηρήσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων, μέσα από την αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή, αφού πρώτα επαναξιολογηθούν και τροποποιηθούν συγκεκριμένες πολιτικές οι οποίες έχουν αποδειχθεί οικονομικά αναποτελεσματικές.
2ον. Η συμπλήρωση των πολιτικών με μέτρα για την ανάσχεση της ύφεσης, την αναθέρμανση της πραγματικής οικονομίας και τον περιορισμό της ανεργίας. Διότι χωρίς ανάκαμψη και ανάπτυξη της οικονομίας ούτε οι άμεσοι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν, ούτε το χρέος θα καταστεί μακροχρόνια βιώσιμο.
Βασικά του στοιχεία πρέπει να είναι:
1. Η μείωση του διαρθρωτικού ελλείμματος, κυρίως, μέσω της περιστολής των δαπανών, εξαιρουμένων των δημοσίων επενδύσεων.
2. Η ενίσχυση των φορολογικών εσόδων, με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.
3. Η ανάληψη των αναγκαίων μέτρων τόνωσης της οικονομίας (ΕΣΠΑ, ΣΔΙΤ, Οδικοί «Άξονες Ανάπτυξης» κ.ά.).
4. Η πληρωμή των ανεξόφλητων υποχρεώσεων του κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα, ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ.
5. Η πραγματοποίηση αποκρατικοποιήσεων και η αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου.
6. Η επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών ώστε να αξιοποιηθούν αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας.
7. Η επένδυση στη γνώση, στην έρευνα και στην καινοτομία. «Ο δρόμος για την ανάπτυξη δεν είναι τα φθηνά εργατικά χέρια, αλλά τα πλούσια μυαλά» (B. Avishai, Harvard Business Review).
8. Η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας με τη διαμόρφωση απλών και σταθερών κανόνων, τη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου των αγορών, τη μείωση του μη-μισθολογικού κόστους.
9. Η δημιουργία ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους, με τη βελτίωση της ποιότητας των θεσμών, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, τη μείωση της διαφθοράς.
10. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, με την τόνωση της εξωστρέφειας και την ανάδειξη των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της χώρας.
Συμπερασματικά, η Νέα Δημοκρατία δεν ψηφίζει την Κύρωση του Απολογισμού και Ισολογισμού του Κράτους για το οικονομικό έτος 2010.
Και τούτο γιατί:
1ον. Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τις παραλείψεις της από τον Οκτώβριο του 2009, αλλά και με τις λανθασμένες επιλογές της, τις πράξεις της και την διαχειριστική της ανεπάρκεια στη συνέχεια, οδήγησε τη χώρα στο Μηχανισμό Στήριξης με όλα συνακόλουθα τα οποία πλέον επώδυνα βιώνει ο Έλληνας πολίτης.
2ον. Το Ελεγκτικό Συνέδριο, επιπροσθέτως, διαπιστώνει σημαντική απόκλιση από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού, τόσο στα έσοδα όσο και στις δαπάνες.
