Παρουσίαση του Βιβλίου του Χάρη Κατσιβαρδά

Κυρίες και Κύριοι,

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Χάρη Κατσιβαρδά για την πολύ τιμητική πρόσκληση που μου απηύθυνε να παρουσιάσω, μαζί με άλλους εκλεκτούς καλεσμένους, το βιβλίο του με τίτλο «Εκτάκτως Ειρημένα ή άλλως Ωσεί Παρών στα Τεκταινόμενα».

Το πρώτο εργόχειρο του Χάρη, απότοκο της επιθυμίας του νέου δικηγόρου και φίλου από παλιά να καταγράψει την πραγματικότητα και να τοποθετηθεί δημόσια σε θέματα που άπτονται, περιπτωσιολογικά, της επικαιρότητας.

Κυρίες και Κύριοι,

Για εμένα η αποδοχή της πρόσκλησης να παρουσιάσω το συγκεκριμένο βιβλίο ήταν πρόκληση και ευκαιρία.

Πρόκληση να ιχνηλατίσω τις αγωνίες, τους προβληματισμούς, τις σκέψεις του συγγραφέα.

Ευκαιρία να δω συγκεντρωμένη, σε ένα εγχειρίδιο, την υποκειμενική άποψη του Χάρη για θέματα που άπτονται της επικαιρότητας.

Και στο συγκεκριμένο πόνημα δικαιώθηκα και για τα δύο.

Πρόκειται για ένα σπινθηροβόλο βιβλίο.

Ένα ευαίσθητο και ανεπιτήδευτο βιβλίο, γεμάτο πνευματικά ερεθίσματα, γραμμένο με γλαφυρή σαφήνεια.

Ένα βιβλίο που προσπαθεί, με ψυχραιμία και αντικειμενικότητα, να παρουσιάσει την επικαιρότητα.

Ένα βιβλίο μέσα από τις σελίδες του οποίου ξεδιπλώνεται ο έντεχνος λόγος, η ρωμαλέα γραφή, η πολυδιάστατη προσωπικότητα του συγγραφέα.

Κυρίες και Κύριοι,

Το ανά χείρας έργο αποτελεί μια συρραφή άρθρων που έχουν δημοσιευθεί, κατά καιρούς, σε διάφορες εφημερίδες και πολιτικά περιοδικά.

Τα διάσπαρτα αυτά άρθρα, εκτάκτως ειρημμένα, αποτελούν θρυαλλίδα για γόνιμη σκέψη και προβληματισμό.

Η ξενάγηση στις σελίδες του βιβλίου είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και χρήσιμη.

Θα μου επιτρέψετε λοιπόν να μοιραστώ μαζί σας 10 από τους προβληματισμούς του συγγραφέα, όπως καταγράφονται σε διάφορα σημεία του εργόχειρου.

1ος Προβληματισμός: Για το μοντέλο ανάπτυξης

Γράφει ο Χάρης:

«Ο κεντρικός άξονας της δυναμικής του καπιταλισμού βασίζεται στην ιδιότυπη σχέση παραγωγής και κατανάλωσης αγαθών. Κυριαρχούν φαινόμενα άκρατου καταναλωτισμού, επιδεικτικού νεοπλουτισμού.»

Πράγματι, σήμερα, ένα ολόκληρο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, όπως αυτό που περιγράφει ο Χάρης, και το οποίο στηρίχθηκε σε αναδιανομή δανεικών έχει χρεοκοπήσει.

Οι εξελίξεις στην ελληνική οικονομία καταδεικνύουν, με σαφήνεια, πως το αναπτυξιακό μοντέλο που βασίστηκε στην εξωγενή χρηματοδότηση, είτε μέσω κοινοτικών πόρων είτε μέσω δανειακών κεφαλαίων, επιζητά επιτακτικά την αναθεώρησή του.

Μία αναθεώρηση που θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας της οικονομικής διαδικασίας.

Οφείλουμε να ξεπεράσουμε τις στρεβλώσεις και παθογένειες της λειτουργίας τόσο του κρατικού μηχανισμού όσο και της αγοράς, να εγκαταλείψουμε παραγωγικές νοοτροπίες και πρακτικές που δρουν ως βαρύδια στην αναπτυξιακή δυναμική της χώρας, και να υιοθετήσουμε μεταρρυθμιστικές πολιτικές με επίκεντρο τις νέες πηγές ανάπτυξης.

Νέες πηγές ανάπτυξης, όπως είναι η επένδυση στη γνώση, η ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών, η τόνωση της επιχειρηματικότητας, η ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού και η αποτελεσματική λειτουργία των αγορών, η προστασία του περιβάλλοντος, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού, σύγχρονου και δίκαιου κράτους.

2ος Προβληματισμός: Για την ευημερία της κοινωνίας

Γράφει ο Χάρης:

«Η κοινωνία ζει σε «κίβδηλους παραδείσους» διότι ταυτίζει την ανθρώπινη ευτυχία με την υλιστική ευζωϊα.»

Η οικονομική μεγέθυνση (economic growth) ορίζεται ως η συνεχής αύξηση, κατά τη διάρκεια μιας μακράς χρονικής περιόδου, του συνολικού ή κατά κεφαλήν προϊόντος της οικονομίας.

Η οικονομική μεγέθυνση, ενώ είναι αναγκαία συνθήκη για τη βελτίωση της ευημερίας των πολιτών, δεν είναι και ικανή συνθήκη για τη συμμετοχή όλων στην παραγωγική διαδικασία (απασχόληση, κοινωνική συνοχή), για τη διανομή (αμοιβές) και για τις ωφέλειες (κοινωνικό όφελος).

Ήδη από το 1982 ο Ξενοφών Ζολώτας στο σύγγραμμά του με τον εύγλωττο τίτλο «Οικονομική μεγέθυνση και φθίνουσα κοινωνική ευημερία» (έκδοση Τράπεζας της Ελλάδος) επισήμανε τις αδυναμίες και τους κινδύνους από τη μονοδιάστατη ποσοτική θεώρηση του οικονομικού φαινομένου και τόνισε ότι οι αριθμοί μπορεί κάλλιστα να ευημερούν αλλά η ευημερία της κοινωνίας να φθίνει, παραπλανώντας έτσι κυβερνήσεις και πολίτες για το τι πράγματι συμβαίνει στην οικονομία και στις ζωές των ανθρώπων.

3ος Προβληματισμός: Για την οικονομική κρίση

Γράφει ο Χάρης:

«Η οικονομική κρίση έχει εξοντώσει τον πολίτη ο οποίος προσπαθεί με κάθε πρόσφορο μέσο να διασφαλίσει την επαύριον.»

«Το άδηλο εθνικό και εγχώριο μέλλον μοιάζει με ένα αδιάκοπα, αιωρούμενο εκκρεμές, χωρίς συγκεκριμένη και σαφή κατεύθυνση.»

Τα τελευταία 2 χρόνια, η παγκόσμια κοινότητα διανύει περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας, σοβαρών αναταράξεων και ισχυρών κλυδωνισμών.

Η χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι η σοβαρότερη μεταπολεμικά.

Είναι διαρθρωτική, πολυδιάστατη και διαρκώς μεταλλασσόμενη λόγω της διασύνδεσης των οικονομιών και της ταχύτητας των επικοινωνιών.

Η κρίση ξεπερνά τις αντοχές των εθνικών οικονομιών, αρκετές από τις οποίες έχουν ήδη εισέλθει στον κύκλο της στασιμότητας ή της ύφεσης, και επιδρά σοβαρά στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.

«Μολύνει» την πραγματική οικονομία, επηρεάζοντας την ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή.

Το βάθος, η ένταση και η διάρκειά της έχουν ήδη υπερβεί τις αρχικές εκτιμήσεις.

Η κρίση αυτή έπληξε, και συνεχίζει να επιβαρύνει, και την Ελληνική οικονομία.

Η οικονομική δραστηριότητα έχει επιβραδυνθεί, η ανεργία έχει αυξηθεί, τα πραγματικά εισοδήματα συμπιέζονται, το κόστος δανεισμού του Δημοσίου διογκώθηκε.

Η Κυβέρνηση διαχειρίζεται την οικονομική κρίση με προχειρότητα, αμήχανα και επικοινωνιακά.

Η χώρα πληρώνει ακριβά την ολιγωρία, την αβελτηρία, τους ερασιτεχνισμούς και τις παλινωδίες της Κυβέρνησης.

Κάθε μέρα που περνά κοστίζει περισσότερο στη χώρα και κάνει αναγκαία τη λήψη ακόμη πιο επώδυνων μέτρων.

4ος Προβληματισμός: Για τη μάχη των ιδεών

Γράφει ο Χάρης:

«Η Ν.Δ. έχει απωλέσει στην ουσία τις καταγωγικές της καταβολές.»

Το 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αποκατέστησε την ισορροπία στο σεβασμό των Ιδεών της Αριστεράς και της Δεξιάς.

Έκτοτε και οι δύο μεγάλες ιδεολογίες εξελίχθηκαν.

Όμως, η πλάστιγγα έγειρε και η ισορροπία ανατράπηκε.

Γνωρίζουμε όλοι, και αυτό αποτελεί και κομβικό σημείο των δημόσιων τοποθετήσεων του Προέδρου της Ν.Δ. κ. Σαμαρά, ότι οι Αριστεροί παραμένουν υπερήφανοι για τις ιδέες τους, ακόμα κι όταν τις έχουν αποχωριστεί προ πολλού.

Για όλους τους άλλους, όμως, επιφυλάσσεται ένα απαράδεκτο και αντιδημοκρατικό «ενοχικό σύμπλεγμα».

Όσοι δεν δηλώνουν «αριστεροί» νιώθουν την ανάγκη να κρύβουν τις απόψεις τους, να τις «στρογγυλεύουν», να λένε με περιφράσεις, αυτά που στην δημοκρατική Ευρώπη λέγονται με το όνομά τους.

Και φτάνουν στο σημείο να αποφεύγουν ιδέες και προτάσεις, οι οποίες κυριαρχούν στην Ευρώπη και υποστηρίζονται ακόμα και από Κεντροαριστερούς!

5ος Προβληματισμός: Για ζητήματα διαφθοράς – Υπόθεση Siemens

Γράφει ο Χάρης:

«Το ζητούμενο στην υπόθεση Siemens είναι να διεισδύσει κανείς στην ουσία του προβλήματος.»

Πρόκειται πράγματι για μία νοσηρή υπόθεση που σχετίζεται με παράνομες δραστηριότητες της εταιρείας σε διάφορες χώρες και σε βάθος χρόνου, σε συνδυασμό με καταγγελίες ή διαρροές, για ανάμειξη πολιτικών προσώπων και διοχέτευση πολιτικού χρήματος σε κομματικά ταμεία.

Ξεκίνησε σήμερα τις εργασίες της η Εξεταστική Επιτροπή γι’ αυτή την υπόθεση.

Φιλοδοξία της είναι, εντός του χρονικού διαστήματος που έχει στη διάθεσή της, να φωτίσει όλες τις σκοτεινές πτυχές της υπόθεσης, χωρίς να επιχειρήσει μετάθεση ευθυνών, μακριά από ένοχα παιχνίδια εντυπώσεων, χωρίς συμψηφισμούς και επικοινωνιακά παιχνίδια, μακριά από εύκολες γενικεύσεις και σκόπιμη σύγχυση.

Χωρίς παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη.

Πράγματι, είναι ευθύνη του πολιτικού συστήματος να μετατρέψει την κρίση σε ένα άλμα θεσμικής εξυγίανσης της πολιτικής.

Ενδεικτικά αναφέρω την ορθή πρόταση που κατέθεσε η Ν.Δ. στην πρόσφατη συνάντηση Πολιτικών Αρχηγών για την αλλαγή του Νόμου περί Ευθύνης Υπουργών, στο πλαίσιο μιας αναγκαίας Συνταγματικής Αναθεώρησης, έτσι ώστε ο χρόνος παραγραφής που ισχύει για κάθε πολίτη να ισχύει, ο ίδιος, και για τους Υπουργούς.

Γι’ αυτό σωστά γράφει ο Χάρης ότι: «είναι σαφές πως η ατιμωρησία μιας αποδεδειγμένα άδικης πράξης είναι πρόδηλα ασυμβίβαστη με την αρχή της ισότητας του δικαίου και την ουσία της δημοκρατίας, που επιτάσσουν κάθαρση και εξυγίανση του δημόσιου βίου όχι μόνο κατ΄επίφαση αλλά κατ’ ουσίαν.»

Όμως όπως αναφέρει ο συγγραφέας: «Τη ρομφαία της κάθαρσης πρέπει ναι μεν, να την κραδαίνει ο πολιτικός, εντούτοις όμως, με την αρωγή και την ενεργό συμμετοχή του πολίτη που με τη στάση του θα τον πείσει πως είναι διατεθειμένος και αυτός να θέσει το δάκτυλο επί «τον τύπον των ήλων».»

6ος Προβληματισμός: Για τη Νέα Μεταπολίτευση

Γράφει ο Χάρης:

«Το εγχείρημα της «Νέα Μεταπολίτευσης» εκζητεί την εσωτερική αναγέννηση όλων μας, αφετηριακό προαπαιτούμενο εγγυημένης προόδου και υποβόσκουσας ελπίδας.»

Πράγματι, εκείνο που ονομάσαμε «Μεταπολίτευση» τελείωσε πια.

Στέριωσε τη Δημοκρατία, αλλά εξάντλησε τα όριά του.

Και σήμερα πρέπει να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο.

Πρέπει να τολμήσουμε τη Νέα Μεταπολίτευση.

Με την αναγέννηση των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου και την ενδυνάμωση της Δημοκρατίας.

Με τη στροφή στην ανταγωνιστικότητα, στην παραγωγή, στην ποιότητα.

Με τον σεβασμό στο δημόσιο συμφέρον, με τη συμμετοχή του πολίτη στις αποφάσεις που τον αφορούν, με τη λειτουργία μιας τυφλής και κουφής δικαιοσύνης, με αληθινή διαφάνεια παντού.

7ος Προβληματισμός: Για το Κυπριακό

Γράφει ο Χάρης:

«Το Κυπριακό, με τη διαμόρφωση του υπάρχοντος ιδιότυπου κρατικού μορφώματος του σημερινού «ψευδοκράτους», αποτελεί το ακανθωδέστερο θέμα της διεθνούς διπλωματίας, όσον αφορά την εξεύρεση μιας αφενός ικανοποιητικής και βιώσιμης λύσης και αφετέρου σύννομης με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και των κείμενων ψηφισμάτων του ΟΗΕ.»

«Το παρελθόν υφίσταται για να μας υπομημνίσκει το «παρελθόν» ούτως ώστε να είμεθα αφυπνισμένοι.»

Εδώ δεν χρειάζονται πολλά λόγια.

Πράγματι, στην Κύπρο υποστηρίζουμε μια λύση σύμφωνη με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, αλλά και σύμφωνη με το κοινοτικό κεκτημένο.

8ος Προβληματισμός: Για το μέλλον της Ευρώπης

Γράφει ο Χάρης:

«Υπάρχει έντονος προβληματισμός για το μέλλον της διευρυμένης Ευρώπης, και παράλληλα σκεπτικισμό για το κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κατορθώσει να δημιουργήσει έναν υπερεθνικό συνασπισμό κρατών, που ερείδεται στην παραδοχή κοινών δημοκρατικών αξιών και ιδεών, ικανών να διασφαλίσουν την παγκόσμια ειρήνη, σταθερότητα και κοινωνική ευημερία.»

Η Συνθήκη της Λισσαβώνας, γνωστή και ως «Μεταρρυθμιστική Συνθήκη», ολοκληρώνει τις πολυετείς προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαμόρφωση της θεσμικής δομής και τον καθορισμό της ταυτότητάς της.

Είναι γεγονός ότι η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη δεν τροποποιεί δραστικά τη βασική δομή της Ένωσης.

Διατηρεί την ισορροπία ανάμεσα σε κεντρικούς θεσμούς και εθνικές αρχές.

Δεν επιδιώκει να αντικαταστήσει το εθνικό κράτος με ένα άλλο κρατικό μόρφωμα.

Καθιερώνει πιο απλούς και ξεκάθαρους κανόνες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Αναβαθμίζει το ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ενδυναμώνει την ενεργό συμμετοχή των Εθνικών Κοινοβουλίων στην ευρωπαϊκή νομοθετική διαδικασία.

Υπογραμμίζει την αξία της Ένωσης ως κοινότητας αξιών.

Αποδίδει μεγαλύτερο ρόλο στα ευρωπαϊκά όργανα σε θέματα ασύλου, μετανάστευσης, αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας.

Ενσωματώνει τις κλιματολογικές αλλαγές στην περιβαλλοντική πολιτική της Ένωσης.

Ενισχύει την ενεργειακή αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών της Ένωσης.

Επιδιώκει τη βιώσιμη και ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη, μέσω μιας ανταγωνιστικής κοινωνικής οικονομίας της αγοράς.

Η Μεταρρυθμιστική Συνθήκη δεν λύνει όλα τα προβλήματα.

Αποτελεί όμως ένα μεγάλο και ουσιαστικό βήμα προόδου ώστε να μπορέσει η Ένωση να ανταποκριθεί με επάρκεια στις προκλήσεις και απαιτήσεις μιας διευρυμένης Ευρώπης.

Μιας Ευρώπης δημοκρατικής, διαφανούς, αποτελεσματικής, στην υπηρεσία των Ευρωπαίων πολιτών.

9ος Προβληματισμός: Για τη Ρωσία

Γράφει ο Χάρης:

«Αποτελεί πλέον αναντίρρητο γεγονός πως η Ρωσία ανασυστήνεται και τείνει να διεκδικήσει ενεργό ρόλο στη διεθνή σκακιέρα μνημονεύοντας στιγμές του αλήστου μνήμης διπολικού επικρατούντος συστήματος.»   

Πράγματι, ο αυταρχικός ρωσικός μηχανισμός με το ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο, τη γραφειοκρατία και το συγκεντρωτικό του χαρακτήρα κατάφερε και κινήθηκε γρηγορότερα από τα δυτικά συστήματα στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Το προβάδισμα της ρωσικής οικονομίας στους φυσικούς πόρους, αποτελεί το «θεμέλιο για το μέλλον».

Η Ρωσία υπερτερεί σε ουράνιο και οξείδια του ουρανίου απαραίτητα για τα πυρηνικά υλικά και σε υδρίδια νικελίου.

Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, η Ρωσία έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα του κόσμου (45% των παγκόσμιων αποθεμάτων, χωρίς να υπολογίζονται τα αποθέματα της χερσονήσου Γιαμάλ).

Στο πετρέλαιο η Ρωσία κατέχει το 13% των παγκόσμιων αποθεμάτων και την 8η θέση, ενώ είναι δεύτερη σε κοιτάσματα άνθρακα στον κόσμο.

Ωστόσο βέβαια, επί του παρόντος, το προβάδισμα στους φυσικούς πόρους παραμένει ανεκμετάλλευτο εξαιτίας της έλλειψης τεχνολογίας, η οποία αποτελεί το μεγάλο πλεονέκτημα των Αμερικανών.

10ος Προβληματισμός: Για την Κίνα

Γράφει ο Χάρης:

«Η Κίνα έχει μπει σε αδιάλειπτη τροχιά οικονομικής ανέλιξης τείνοντας να αναγορευτεί σε σημαντική οικονομική και στρατιωτική δύναμη, ανοικοδομώντας ένα νέο πόλο, εξ Ανατολάς.»

Πράγματι η Κίνα έχει εισέλθει σε μια αναπτυξιακή τροχιά.

Το ΑΕΠ της έχει αυξηθεί κατά μέσο όρο σχεδόν 10% ετησίως τα προηγούμενα 30 έτη.

Η οικονομία της αναμένεται να προσπεράσει την αμερικανική μέσα σε 20 χρόνια.

Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην επιθετική στρατηγική εξαγωγών, στην υπερεπένδυση, και στο χαμηλού κόστους παραγωγικό δυναμικό.

Η Κίνα κατάφερε να ανανήψει γρηγορότερα από την οικονομική ύφεση χάρη στη μαζική νομισματική και δημοσιονομική ενίσχυση και στην πιστωτική επέκταση.

Μία ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας που βασίστηκε, κυρίως, στις επενδύσεις σε υποδομές του πανίσχυρου και συγκεντρωτικού κράτους.

Έτσι ο  ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε στο 8,7% το 2009, υπερβαίνοντας ακόμη και τις εκτιμήσεις του ίδιου του Πεκίνου.

Για το 2010 η Κίνα προσδοκά και αναμένεται να επιτύχει δύο οικονομικούς στόχους.

1ος στόχος: Να εκτοπίσει την Ιαπωνία και να γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

2ος στόχος: Οι εξαγωγές της να φτάσουν το 10% του παγκοσμίου εμπορίου.

Ωστόσο, ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς για την πραγματική οικονομική ευημερία, καθώς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Κίνας είναι χαμηλότερο από το ένα δέκατο της Ιαπωνίας ή της Αμερικής.

Υπάρχουν, συνεπώς, πολλά ακόμα βήματα εκσυγχρονισμού, απελευθέρωσης και εκδημοκρατισμού σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο για να είμαστε σε θέση να μιλήσουμε για διατηρήσιμη και βιώσιμη ανάπτυξη στην Κίνα.

Η δυναμική, όμως, είναι πρωτοφανής.

Κυρίες και Κύριοι,

Παρουσίασα, κωδικοποιημένα, κάποιες απόψεις του συγγραφέα που καταγράφονται στο βιβλίο.

Εύχομαι ολόψυχα, το ανά χείρας βιβλίο να βρει την ανταπόκριση που προσδοκά, και να διαβαστεί από πολλούς, όσο γίνεται περισσότερους…

Χάρη, εύχομαι ολόψυχα καλή επιτυχία στο αξιόλογο αυτό βιβλίο.

Και όπως γράφει και ο κ. Ζουράρις στον Πρόλογο του βιβλίου «Χάρη, κατά χάριν ψάξε την Χάριν.»

Share

Εκτύπωση άρθρου Εκτύπωση άρθρου
TwitterInstagramYoutube