Κύριε υπουργέ, ποιες προτεραιότητες έχετε θέσει για την ελληνική οικονομία το 2023;
Ως Κυβέρνηση, κατανοούμε ότι το 2023 θα είναι ένα ακόμη έτος με μεγάλες προκλήσεις, εξαιτίας του ασταθούς διεθνούς περιβάλλοντος.
Γι’ αυτό, στο πεδίο της οικονομίας, έχουμε θέσει 10 κεντρικές προτεραιότητες προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις, διαφυλάσσοντας όλα όσα με κόπο – νοικοκυριά, επιχειρήσεις και Κυβέρνηση – έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα.
Σε τίτλους, οι προτεραιότητές μας, τόσο για το 2023 αλλά και για την επόμενη τετραετία, είναι η διασφάλιση της υφιστάμενης δημοσιονομικής υπευθυνότητας, η υλοποίηση παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων των πολύ-επίπεδων κρίσεων, η συνέχιση και ενίσχυση των φορο-ελαφρύνσεων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις – κυρίως, για τη μεσαία τάξη –, η στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, η ενίσχυση της κοινωνικής στέγης και της κατοικίας, η συνέχιση της υλοποίησης διαρθρωτικών αλλαγών, η εμπροσθοβαρής αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η βέλτιστη εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, η αντιμετώπιση του υψηλού, συσσωρευμένου ιδιωτικού χρέους και παράλληλα ο περιορισμός του κινδύνου – εξαιτίας των εξωγενών κρίσεων – δημιουργίας νέου χρέους, η ενίσχυση της Εθνικής Άμυνας και, τέλος, η ενεργός συμμετοχή της χώρας, όπως γίνεται τα τελευταία 3,5 χρόνια, στη διαμόρφωση της νέας ευρωπαϊκής οικονομικής αρχιτεκτονικής.
Με τις πολιτικές μας αυτές επιδιώκουμε την περαιτέρω ισχυροποίηση της ελληνικής οικονομίας και συνολικά της χώρας, βελτιώνοντας, έτσι, την καθημερινότητα και τις προοπτικές του κάθε Έλληνα και της κάθε Ελληνίδας.
Πόσο εφικτή είναι η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα το 2023;
Όπως έχω επαναλάβει, τα τελευταία 2,5 χρόνια – όταν και θέσαμε το 2023 ως έτος-ορόσημο για την επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα – έχουμε κάνει ό,τι είναι δυνατόν για την επίτευξη αυτού του εθνικού στόχου.
Και αυτό οι οίκοι αξιολόγησης το έχουν αναγνωρίσει, αναβαθμίζοντας την ελληνική οικονομία 11 φορές την τελευταία τριετία, παρά τις αντίξοες διεθνείς συγκυρίες – 4 εκ των οποίων μέσα στην περίοδο της ενεργειακής κρίσης και των αυστηρότερων χρηματοπιστωτικών συνθηκών.
Η χώρα μας πλέον βρίσκεται – αν και αδόκιμη έκφραση – «μισό» βήμα πριν από την επενδυτική βαθμίδα, αφού ο οίκος αξιολόγησης “Scope Ratings” αναβάθμισε, λίγο πριν τις γιορτές, τις προοπτικές για την ελληνική οικονομία από ουδέτερες σε θετικές.
Το πότε τελικά θα συμβεί αυτό, με δεδομένο ότι θα συνεχίσουμε να ασκούμε την ίδια οικονομική πολιτική εσωτερικά, εξαρτάται από εξωγενείς παράγοντες, όπως είναι η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας και οι επιπτώσεις της στη χώρα μας.
Πώς θα επιτευχθεί ο στόχος της ανάπτυξης, όταν οι διεθνείς προβλέψεις κάνουν λόγο για παγκόσμια ύφεση το τρέχον έτος και επιδείνωση των πληθωριστικών πιέσεων;
Είναι γεγονός ότι η κατάσταση παραμένει δύσκολη και ρευστή.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη διεθνή πληθωριστική κρίση των τελευταίων δεκαετιών με τα μισά κράτη-μέλη της να εκτιμάται ότι θα βρεθούν σε ύφεση το 2023.
Ακόμη και αν ο πληθωρισμός αποκλιμακωθεί το 2023 και κινηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2022 – κάτι που στη χώρα μας έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει αφού τον Δεκέμβριο είχαμε τον 5ο χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη –, θα διατηρηθεί επίμονα υψηλός.
Οι συνθήκες αυτές, αναπόφευκτα, θα επηρεάσουν και την Ελλάδα.
Ωστόσο, θεωρούμε ότι η ισχυρή δυναμική που έχει αποκτήσει η ελληνική οικονομία, η σημαντική βελτίωση της σύνθεσης του ΑΕΠ με τις εξαγωγές και τις επενδύσεις να κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ, η αξιοπιστία και η εμπιστοσύνη που αποπνέει η χώρα μας, η σημαντική συμβολή του τουρισμού στα δημόσια έσοδα, οι εμπροσθοβαρείς επενδυτικές ροές από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας οι δαπάνες-ρεκόρ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων είναι παράγοντες που θα στηρίξουν την αναπτυξιακή πορεία της Ελλάδας.
Σε αυτό συνηγορεί και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού προβλέπει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης για την Ελλάδα θα είναι διπλάσιος φέτος και τριπλάσιος το 2023 σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρώπης, εκτιμώντας ότι θα είμαστε πρωταθλητές σε ρυθμό αύξησης επενδύσεων στην Ευρώπη την τριετία 2022-2024.
Δηλαδή, κάθε χρόνο η ελληνική οικονομία κινείται όλο και καλύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, παρά τη σημαντική επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Πώς αξιολογείτε την έως τώρα αποτελεσματικότητα της επιδοματικής πολιτικής σε επιχειρήσεις, νοικοκυριά και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες; Πιστεύετε ότι τέτοιες ενισχύσεις βελτιώνουν πραγματικά το οικονομικό κλίμα ή δίδονται για προεκλογικούς λόγους και την επομένη των εκλογών θα σταματήσουν;
Καταρχάς, να ξεκαθαρίσω ότι η Κυβέρνηση δεν ακολουθεί επιδοματική πολιτική.
Η πολιτική που ακολουθούμε είναι αυτή των μόνιμων μειώσεων φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, όπως προεκλογικά είχαμε δεσμευτεί.
Σας υπενθυμίζω ότι από φέτος ισχύει η μόνιμη μείωση, για όλους τους πολίτες, της εισφοράς αλληλεγγύης, ενώ ταυτόχρονα μονιμοποιούνται οι μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές.
Παράλληλα όμως, κληθήκαμε, όπως και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, να αμβλύνουμε τις επιπτώσεις των εξωγενών κρίσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Και γι’ αυτό αναγκαστήκαμε να αυξήσουμε τις δαπάνες και να προχωρήσουμε στη σχεδίαση και υλοποίηση έκτακτων, προσωρινών και στοχευμένων παρεμβάσεων, όμως με δημοσιονομική υπευθυνότητα.
Αντίστοιχες παρεμβάσεις υλοποιούνται πανευρωπαϊκά, χωρίς να έχουν προεκλογικό άρωμα.
Οι παρεμβάσεις σε καμία περίπτωση δεν έχουν προεκλογικό χαρακτήρα, αλλά το πότε θα σταματήσουν θα εξαρτηθεί από την πορεία της ενεργειακής κρίσης.
Η αποτελεσματικότητα της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής αποτυπώνεται, μεταξύ άλλων, στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών που στηρίχτηκε ουσιαστικά, στους τζίρους των επιχειρήσεων που αυξάνονται, στον αριθμό των νέων επιχειρήσεων που δημιουργούνται, στην ανεργία που συρρικνώνεται, στις οικονομικές ανισότητες που αμβλύνονται, και στο οικονομικό κλίμα που διατηρείται σημαντικά πάνω από τα ευρωπαϊκά επίπεδα.
Σχεδιάζετε περαιτέρω μειώσεις φορολογικών συντελεστών και άλλες ελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις και ποιες είναι αυτές;
Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας μας βρεθήκαμε, ενεργά, δίπλα στις επιχειρήσεις.
Μειώσαμε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, θεσπίσαμε φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση επιχειρήσεων αλλά και για την υλοποίηση επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία, στην ψηφιοποίηση και στην πράσινη οικονομία, αναλάβαμε πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, υλοποιήσαμε μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν – άμεσα ή έμμεσα – στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και πρόσφατα ανακοινώσαμε μέτρα που θα συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Παράλληλα, στηρίξαμε και εξακολουθούμε να στηρίζουμε τις επιχειρήσεις απέναντι στις διαδοχικές και έντονες κρίσεις, με μία – πρωτοφανούς έκτασης – δέσμη παρεμβάσεων και εργαλείων.
Τα αποτελέσματα, τα οποία προανέφερα, μας δικαιώνουν.
Αν σε αυτό το πλέγμα μέτρων προστεθούν και νέες παρεμβάσεις, θα εξαρτηθεί από τη δημιουργία νέου και επαρκούς δημοσιονομικού χώρου – αφού τονίζω ότι ο βασικός μας στόχος για το 2023 είναι η επιστροφή της χώρας σε πρωτογενή πλεονάσματα –, καθώς και από τις προτεραιότητες της επόμενης διακυβέρνησης οι οποίες θα καθοριστούν, το επόμενο διάστημα, από τον Πρωθυπουργό.
Τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση πολιτικής αστάθειας και παρατεταμένης κυβερνητικής αβεβαιότητας; Πόσο ευαίσθητη σε αρνητικές μεταβολές και σε ποιους τομείς, είναι η ελληνική οικονομία;
Σε ένα διεθνές περιβάλλον που παραμένει εξαιρετικά ασταθές, γεμάτο προκλήσεις και ανοδικούς κινδύνους, η πολιτική αστάθεια δημιουργεί επιπρόσθετα προβλήματα στην οικονομική ανάπτυξη μίας χώρας.
Καθυστερεί η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και η προσέλκυση επενδύσεων.
Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για την ελληνική οικονομία, αλλά και για ισχυρότερες αυτής.
Γι’ αυτό και ο δικός μας στόχος και για τον οποίο εργαζόμαστε, είναι η πολιτική σταθερότητα. Διεκδικούμε την αυτοδυναμία στις εκλογές.
Έχω εμπιστοσύνη στη γνώση, στην κρίση και στη μνήμη των πολιτών και πιστεύω ότι θα αποτιμήσουν θετικά το έργο, τη συνέπεια και την αποτελεσματικότητα της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.
Γνωρίζουν ότι η χώρα χρειάζεται μια σταθερή, αξιόπιστη και αποτελεσματική Κυβέρνηση, που θα λαμβάνει, γρήγορα, ορθές για το μέλλον της αποφάσεις.
Όπως πράττει τα τελευταία χρόνια η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, οδηγώντας με ασφάλεια το «καράβι» της οικονομίας μέσα στα τρικυμιώδη διεθνή ύδατα.
Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι διαβουλεύσεις σας με τις τράπεζες;
Κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα υπήρξε εντατικοποίηση των επαφών μεταξύ των εκπροσώπων του χρηματοπιστωτικού τομέα και του Υπουργείου Οικονομικών.
Στο πλαίσιο αυτών των συζητήσεων, οι συστημικές τράπεζες εξέδωσαν, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, Δελτίο Τύπου στο οποίο, μεταξύ άλλων, ανακοινώθηκε το σχήμα επιδότησης των ευάλωτων ενήμερων δανειοληπτών με στεγαστικό δάνειο ή με δάνειο μικρών επιχειρήσεων και το οποίο έχει μηδενικό δημοσιονομικό κόστος.
Παράλληλα, αποδέχτηκαν ότι υφίσταται σημαντική απόκλιση στα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων, και δεσμεύτηκαν να αναθεωρήσουν την πολιτική επιτοκίων, ενώ παράλληλα επανεξετάζουν μειώσεις προμηθειών για διάφορες απλές τραπεζικές συναλλαγές.
Ήδη κάποιες τράπεζες κινήθηκαν προς αυτή την κατεύθυνση, προβαίνοντας σε αυξήσεις στα επιτόκια καταθέσεών τους και σε μειώσεις του κόστους συγκεκριμένων προμηθειών.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν ένα καλό, πρώτο βήμα.
Χρειάζεται, όμως, να γίνουν κι άλλα βήματα πιο γρήγορα, πιο γενναία και πιο αποφασιστικά.
Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική Κυβέρνηση θα συνεχίζει να πιέζει το τραπεζικό σύστημα, προκειμένου να συμβάλει κι αυτό στο μέρος που του αναλογεί στη στήριξη της καθημερινότητας του πολίτη σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.
