Ο Προϋπολογισμός του 2022 ψηφίστηκε. Ποιο είναι το σημαντικό για τους Έλληνες πολίτες;
Ο Προϋπολογισμός, μολονότι είναι ο δεύτερος που κατατίθεται σε – διεθνείς – συνθήκες υψηλών αβεβαιοτήτων και συνεχιζόμενων κρίσεων, συνιστά έναν Προϋπολογισμό ρεαλιστικής αισιοδοξίας, προοπτικής και ελπίδας.
Και τούτο διότι καταγράφει τις θετικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας το 2021, αναδεικνύει τις σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας, απαντά – με επάρκεια – σε υφιστάμενες και νέες προκλήσεις και ενσωματώνει πολιτικές που συνδυάζουν την οικονομική αποτελεσματικότητα με την κοινωνική δικαιοσύνη.
Πολιτικές που οδηγούν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και στην περαιτέρω αποκλιμάκωση της φορολογικής επιβάρυνσης, ενώ δημιουργούν κίνητρα για τη δημιουργία πολλών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, για την ενίσχυση των επενδύσεων, της επιχειρηματικότητας και του πρωτογενούς τομέα. Έτσι, μεταξύ άλλων, οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας αναμένεται να αυξηθούν πάνω από 4% το νέο έτος, χωρίς να συνυπολογίζεται η δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού, στην οποία έχουμε δεσμευτεί ως Κυβέρνηση.
Ποιος είναι ο χάρτης των φοροελαφρύνσεων για το 2022;
Η μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί κομβική προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης, από την αρχή της θητείας της. Προτεραιότητα την οποία υπηρετούμε, με συνέπεια, ακόμα και στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης.
Έτσι, στις υφιστάμενες, μόνιμες μειώσεις φόρων (π.χ. μειώσεις ΕΝΦΙΑ, φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων και προκαταβολής φόρου, κατάργηση του φόρου γονικών παροχών – δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, για ακίνητες και κινητές αξίες, που αφορά αξίες έως 800.000 ευρώ, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1+3 ποσοστιαίες μονάδες κ.ά.), έρχονται να προστεθούν το 2022:
- Η περαιτέρω, συνολική μείωση του ΕΝΦΙΑ.
- Η συνέχιση της απαλλαγής από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης των εισοδημάτων για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα.
- Η μείωση του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας, και η κατάργηση για νέους έως 29 ετών.
- Η μείωση του φόρου εισοδήματος των επιχειρήσεων στο 22%.
- Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στις μεταφορές, τον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους και το τουριστικό πακέτο, στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού, στα αγαθά που χρησιμοποιούνται στην αιμοκάθαρση, καθώς και στα μέσα ατομικής προστασίας και υγιεινής για την προστασία από ιούς, έως τον Ιούνιο του 2022.
- Η μείωση του ΦΠΑ στις ζωοτροφές στο 6% και η δρομολόγηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης για αγρότες.
- Η ένταξη – από το 2022 και για 3 έτη – επιλεγμένων δαπανών που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση στις δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κατά τον χρόνο της πραγματοποίησής τους, προσαυξημένες κατά ποσοστό έως 100%.
Ποια είναι η προοπτική για την ελληνική οικονομία για το 2022, μέσα στο ζοφερό κλίμα της ενεργειακής κρίσης και της εμφάνισης της μετάλλαξης Όμικρον;
Το νέο έτος, πράγματι, κληρονομεί από το 2021 τις δύο μεγάλες προκλήσεις που περιγράφετε, αλλά προβάλλει και με σημαντικές ευκαιρίες, που καθιστούν ευοίωνες τις προοπτικές για την ελληνική οικονομία.
Από τη μία πλευρά, οι δίδυμες εξωγενείς κρίσεις – υγειονομική και ενεργειακή απαιτούν πόρους, συνεχή εγρήγορση και προσαρμοστικότητα. Ως Κυβέρνηση έχουμε πλήρη επίγνωση αυτών των αναγκών και τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε, έμπρακτα, αποδείξει ότι αντιδρούμε άμεσα, αποφασιστικά και αποτελεσματικά σε κάθε κρίση και δοκιμασία.
Αυτά τα χαρακτηριστικά της αντίδρασής μας ήταν τα «κλειδιά» για την ισχυρή ανάκαμψη τη χρονιά που κλείνει.
Έτσι, από την άλλη πλευρά, το 2022 ξεκινά με τη σημαντική δυναμική που προσδίδει η ανάκαμψη αυτή. Ανάκαμψη η οποία καλύπτει, ήδη, το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών που προκάλεσε η πανδημία στο ΑΕΠ, και συνοδεύτηκε από σημαντικά επιτεύγματα, όπως είναι η αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών, που προσδίδει βιωσιμότητα στην οικονομική μεγέθυνση, η περαιτέρω μείωση της ανεργίας, η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, το χαμηλό κόστος δανεισμού της χώρας και η αναβάθμισή της από οίκους αξιολόγησης.
Επιπροσθέτως, το 2022 είναι το πρώτο πλήρες έτος υλοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης και πολλών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που εντάσσονται σε αυτό. Μέσα από την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», το Ταμείο αναμένεται να εισφέρει τη νέα χρονιά στην ελληνική οικονομία επιπλέον 2,9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, χωρίς τη μόχλευση.
Συνεπώς, διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις, ώστε το 2022 να είναι έτος περαιτέρω προόδου και απαρχή ενός νέου, ενάρετου κύκλου υψηλής και διατηρήσιμης ανάπτυξης, βασισμένου σε ένα σύγχρονο, πιο εξωστρεφές, ανταγωνιστικό, καινοτόμο, δίκαιο, έξυπνο, πράσινο και ψηφιακό παραγωγικό μοντέλο.
Πήρατε επιπρόσθετα μέτρα, λόγω της ενεργειακής κρίσης. Αν αυτή παραταθεί, προτίθεστε να πάρετε και άλλα μέτρα για να στηρίξετε την ελληνική κοινωνία;
Πράγματι, η μεγαλύτερη των αρχικών – σε παγκόσμιο επίπεδο – προβλέψεων ένταση και έκταση της ενεργειακής κρίσης, μας οδήγησε, ως οφείλαμε, στη λήψη επιπρόσθετων μέτρων στήριξης των πολιτών.
Στο πλαίσιο αυτό, ανακοινώσαμε πρόσθετη αύξηση της κρατικής ενίσχυσης στα τιμολόγια ρεύματος για τον μήνα Δεκέμβριο – και αντίστοιχα στα κοινωνικά τιμολόγια –, αύξηση της έκπτωσης στους λογαριασμούς φυσικού αερίου κατά 40% για τον μήνα Δεκέμβριο και κάλυψη του μεγαλύτερου μέρους της επιβάρυνσης από τη ρήτρα αναπροσαρμογής στα αγροτικά τιμολόγια ενέργειας. Μέτρα συνολικού ύψους περίπου 1,35 δισ. ευρώ.
Με τον τρόπο αυτόν, αποδεικνύουμε, για μία ακόμη φορά, ότι είμαστε σε εγρήγορση, αντιδρώντας άμεσα και στον μέγιστο δυνατό βαθμό στις πρόσθετες ανάγκες που προκύπτουν.
Σκοπός μας είναι η στήριξη των πολιτών να συνεχιστεί για όσο χρειαστεί, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι η επιβάρυνση από τις ανατιμήσεις θα είναι η ελάχιστη δυνατή.
Πώς θα επέλθει η δημοσιονομική προσαρμογή για το 2022; Ποιες κατηγορίες πολιτών θα χάσουν τα μέτρα στήριξης που είχαν το 2021;
Όπως αποτυπώνεται στον Προϋπολογισμό, η δημοσιονομική προσαρμογή για το 2022 θα επιτευχθεί μέσω της αύξησης των δημοσίων εσόδων, η οποία θα είναι αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης – και όχι της επιβολής νέων ή της αύξησης υπαρχόντων φόρων –, και μέσω της σταδιακής απόσυρσης των στοχευμένων μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.
Μέτρα τα οποία, ωστόσο, θα συνεχιστούν για όσο χρονικό διάστημα και για όσες κατηγορίες πολιτών χρειαστεί. Σας θυμίζω ότι από τα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων ξεπερνούν τα 43,3 δισ. ευρώ για την περίοδο 2020-2022, εκ των οποίων τα 3,3 δισ. ευρώ αφορούν το 2022 και περιλαμβάνουν μέτρα όπως είναι: η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης των εισοδημάτων για τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, η μείωση του ποσοστού επιστροφής όλων των επιστρεπτέων προκαταβολών, ανάλογα με την πτώση των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης, καθώς και η μετάθεση της πληρωμής της πρώτης από τις 60 άτοκες δόσεις έως τις 30/6/2022, με δυνατότητα αποπληρωμής του συνόλου του επιστρεπτέου ποσού με έκπτωση 15% έως τις 31/3/2022, η επέκταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, η παράταση της περιόδου λήξης των πιστωτικών του Προγράμματος Παγίων Δαπανών έως τις 30/6/2022, η χρονική επέκταση του προγράμματος ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, το πρόγραμμα «Πρώτο Ένσημο», καθώς και μια σειρά μειώσεων φόρων που ανέπτυξα νωρίτερα.
Το ελληνικό χρέος είναι πόλος ανησυχίας;
Αναγνωρίζουμε ότι το δημόσιο χρέος είναι υψηλό, αφού η αύξηση των κρατικών δαπανών, με σκοπό την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, σε συνδυασμό με τη μείωση των δημοσίων εσόδων, οδήγησε, αναπόφευκτα – όπως συνέβη σε όλες τις χώρες – σε αύξησή του.
Όπως, όμως, αναγνωρίζεται διεθνώς, από θεσμούς, εταίρους, αγορές, επενδυτές και οίκους αξιολόγησης, το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο, χάρη στο προφίλ του, δηλαδή τη μακρά περίοδο ωρίμανσης και τις διαχειρίσιμες ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες.
Επιπρόσθετα, ως Κυβέρνηση, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες που βελτιώνουν περαιτέρω το προφίλ και τη βιωσιμότητά του, όπως είναι οι πρόωρες – δύο ολοκληρωμένες και μία δρομολογημένη – αποπληρωμές υφιστάμενων δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, καθώς η επικείμενη αποπληρωμή μέρους των υφιστάμενων διμερών δανείων προς τις χώρες της Ευρωζώνης.
Ενώ, τέλος, με την οικονομική πολιτική που υλοποιούμε έχουμε διασφαλίσει ισχυρή ανάκαμψη φέτος και δημιουργούμε τις βάσεις για βιώσιμη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, καταφέρνοντας παράλληλα να επαναφέρουμε τη χώρα στην απαραίτητη δημοσιονομική ισορροπία.
Με αυτόν τον τρόπο, θα επιτύχουμε σταδιακή αποκλιμάκωση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, αυξάνοντας τον παρονομαστή του κλάσματος χρέος/ΑΕΠ.
