Εάν ο τουρισμός πάει καλά, μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα στην ύφεση; Είστε αισιόδοξος για τα αποτελέσματα από τον τουρισμό;
Ο τουρισμός είναι ένας τομέας υψίστης σημασίας για την ελληνική οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα έσοδα από τον κλάδο έφθασαν τα 19 δισ. ευρώ το 2019, ενώ οι υπάλληλοι που απασχολούνται σε αυτόν είναι πάνω από 360.000.
Συνεπώς, είναι προφανές ότι όσο θετικότερη είναι η πορεία του τουρισμού, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η συμβολή του στην ανάσχεση της ύφεσης.
Γνωρίζουμε βέβαια ότι οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στον τουρισμό θα είναι σημαντικές. Είμαι όμως αισιόδοξος ότι θα καταφέρουμε να τις περιορίσουμε, όσο περισσότερο γίνεται. Και προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε.
Η Ελλάδα διακρίθηκε για την επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημίας και αναγνωρίζεται διεθνώς ως ασφαλής ταξιδιωτικός προορισμός. Έχουμε λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή προστασία της υγείας των εργαζόμενων στον κλάδο, των κατοίκων στους τουριστικούς προορισμούς και, βεβαίως, των τουριστών. Στηρίζουμε τις επιχειρήσεις του τουρισμού, ενώ έχουμε μειώσει και τον ΦΠΑ στις μεταφορές. Επιπλέον, με βάση την προχθεσινή δέσμη νέων μέτρων, αποδεικνύουμε ότι είμαστε έτοιμοι να παρέμβουμε έγκαιρα και στοχευμένα.
Τελικά, με τα σημερινά δεδομένα, η ύφεση πού μπορεί να φτάσει και πόσο άμεσα πιστεύετε ότι θα έρθει η ανάπτυξη;
Γνωρίζετε ότι λόγω της αβεβαιότητας ως προς την εξέλιξη του αιτίου της κρίσης, οι αναθεωρήσεις των εκτιμήσεων για την ύφεση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι συνεχείς.
Εμείς επικαιροποιούμε τις εκτιμήσεις μας όταν υπάρχουν ακριβή δεδομένα.
Με βάση τα νεότερα δεδομένα, για το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου του 2020, και τις εκτιμήσεις των επόμενων μηνών, η ύφεση προβλέπεται ότι θα προσεγγίσει το 8%.
Σε αυτή την πρόβλεψη συγκλίνουν πλέον οι περισσότεροι φορείς, την τρέχουσα περίοδο.
Όταν θα έχουμε ακριβέστερα στοιχεία για το δεύτερο τρίμηνο του 2020 και τις εξελίξεις στον τουρισμό, θα προχωρήσουμε σε επικαιροποιημένες προβλέψεις.
Το σημαντικό βέβαια είναι πως όλοι συμφωνούν ότι, υπό την προϋπόθεση της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης, αυτή η κάμψη θα είναι παροδική και το 2021 θα είναι μια χρονιά ισχυρής ανάκαμψης. Το αν αυτή η ανάκαμψη καλύψει όλες τις απώλειες που έχουμε ως χώρα το 2020 θα εξαρτηθεί, πρωτίστως, από την αποτελεσματική αντιμετώπιση του αιτίου.
Το πακέτο στήριξης των 32 δισ. ευρώ από την Κομισιόν, εάν όλα κυλήσουν ομαλά, πότε θα είναι αξιοποιήσιμο;
Με τα σημερινά δεδομένα, ευχόμενοι οι αποφάσεις να είναι άμεσες, το ποσό θα είναι σταδιακά διαθέσιμο από το 2021 και μετά.
Μέχρι τότε, έχουμε τα εργαλεία και τα ταμειακά αποθέματα να στηρίξουμε την οικονομία;
Από την αρχή της υγειονομικής κρίσης, δουλεύουμε με προνοητικότητα, σοβαρότητα και υπευθυνότητα, ώστε να αντεπεξέλθουμε για όσο χρειαστεί. Καταρχάς, γίνεται συνετή και υπεύθυνη χρήση των ταμειακών διαθεσίμων. Τελευταία έχουν προστεθεί σε αυτά 5 δισ. ευρώ από τις δύο εκδόσεις ομολόγων, που έγιναν μέσα στην κρίση, και 2 δισ. ευρώ από τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων, μέσω των οποίων αντλούνται μεγαλύτερα ποσά, με κόστος δανεισμού αντίστοιχο αυτού της προ-κορονοϊού εποχής. Επιπλέον, υπάρχουν τα ταμειακά διαθέσιμα των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στις εμπορικές τράπεζες και στην Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ και η εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού κρίνεται ικανοποιητική, δεδομένων των συνθηκών. Ακόμη, από τον Ιούλιο και μετά, εκτιμούμε ότι θα έρθουν ευρωπαϊκοί πόροι για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα και έσοδα από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πηγές που δημιουργήθηκαν, το πρόγραμμα SURE και το Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυοδοσίας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Συνεπώς, αν συνυπολογιστούν όλα αυτά, γίνεται αντιληπτό ότι είμαστε έτοιμοι ακόμα και για ένα δυσμενές σενάριο αναφορικά με την εξέλιξη της πανδημίας το δεύτερο μισό του έτους.
Σχεδιάζετε να στηρίξετε περαιτέρω τις επιχειρήσεις; Θα υπάρξει και τρίτη φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής;
Από την πρώτη στιγμή, η Κυβέρνηση επέδειξε έμπρακτη στήριξη στην επιχειρηματική κοινότητα. Ενεργοποιήθηκαν ή δρομολογούνται εργαλεία όπως είναι, μεταξύ άλλων, η επιστρεπτέα προκαταβολή, οι παροχές φορολογικών και ασφαλιστικών κινήτρων και ελαφρύνσεων, η επιδότηση επιτοκίου όλων των επιχειρηματικών δανείων, το ΤΕΠΙΧ ΙΙ, το Ταμείο Εγγυοδοσίας, αλλά και το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις μικροχρηματοδοτήσεις. Ενώ προχωρούμε και σε γενναία μείωση της προκαταβολής φόρου, ακόμη και μηδενισμό της σε πολλές περιπτώσεις επιχειρήσεων και κλάδων.
Σε ό,τι αφορά, συγκεκριμένα, την επιστρεπτέα προκαταβολή, αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη φάση ολοκλήρωσης του δεύτερου κύκλου, με τα ποσά να ξεκινούν να πιστώνονται την τρέχουσα εβδομάδα. Είμαστε, όμως, έτοιμοι να αναλάβουμε, το προσεχές διάστημα, πρόσθετες πρωτοβουλίες στήριξης όσων πλήττονται εντονότερα. Στο πλαίσιο αυτό, θα υπάρξει ένας νέος, τρίτος κύκλος Επιστρεπτέας Προκαταβολής, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία των μηνών Ιουνίου και Ιουλίου.
Υπάρχει ανησυχία μήπως αυξηθούν οι δείκτες της ανεργίας; Πότε θα προχωρήσετε στην μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για να στηρίξετε τις επιχειρήσεις;
Η ελληνική οικονομία, έως τον περασμένο Φεβρουάριο, είχε αποκτήσει σημαντική αναπτυξιακή δυναμική και η ανεργία βρισκόταν σε σταθερή τροχιά αποκλιμάκωσης. Είναι γεγονός ότι η υγειονομική κρίση ανέκοψε την πορεία αυτή. Την τρέχουσα περίοδο οι δείκτες της ανεργίας αυξάνονται στην Ελλάδα, όπως σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και του κόσμου. Η Κυβέρνηση, σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, σχεδιάζει και υλοποιεί πολιτικές για την άμβλυνση του προβλήματος.
Εκτιμώ ότι υπάρχουν οι βάσεις, ώστε η κατάσταση να είναι αναστρέψιμη, και η ανεργία να επιστρέψει το 2021 σε επίπεδα χαμηλότερα και από τα περυσινά, όπως, εξάλλου, προβλέπει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όσον αφορά στις ασφαλιστικές εισφορές, η πρώτη μείωσή τους εφαρμόζεται ήδη από τον Ιούνιο. Ευελπιστούμε πως, όταν σταθεροποιηθεί η κατάσταση, θα έχουμε τη δυνατότητα να επιστρέψουμε στην ορθή δημοσιονομική πολιτική, προτάσσοντας την περαιτέρω μείωση ασφαλιστικών εισφορών.
Πάντως, μέχρι τώρα, δεν φαίνεται να υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για το πρόγραμμα επιδότησης της εργασίας. Σκέφτεστε να αλλάξετε τους όρους του, για να το κάνετε πιο ελκυστικό;
Η διατήρηση των θέσεων απασχόλησης αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Κυβέρνηση. Η ενεργοποίηση του μηχανισμού ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση.
Σκοπός μας είναι να καταστήσουμε το πρόγραμμα όσο πιο ελκυστικό γίνεται για τις επιχειρήσεις, ώστε να ενταχθούν και να διασωθούν θέσεις εργασίας που διαφορετικά θα χάνονταν.
Ήδη, μόλις δημιουργήθηκε ταμειακός χώρος, προχωρήσαμε στη μερική κάλυψη των εργοδοτικών εισφορών από το Κράτος. Είμαστε πάντα έτοιμοι να κάνουμε πρόσθετες παρεμβάσεις στήριξης του κόσμου της εργασίας, όπως έχουμε, άλλωστε, έμπρακτα αποδείξει από την αρχή της παρούσας κρίσης. Και αυτό πράττουμε με την επέκταση της επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών, με την επέκταση της δυνατότητας αναστολής σύμβασης εργασίας και με τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, για συγκεκριμένες επιχειρήσεις, κλάδους και χρονικό διάστημα.
Ποιες μεταρρυθμίσεις θέλετε να προχωρήσετε με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης;
Το Υπουργείο Οικονομικών, τον τελευταίο χρόνο, σχεδίασε, υλοποίησε και υλοποιεί σειρά μεταρρυθμίσεων, ενώ στηρίζει έμπρακτα μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες των άλλων Υπουργείων και φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Προτιμά το συγκεκριμένο μετρήσιμο έργο, ενώ απορρίπτει τις λεκτικές κορώνες.
Είναι ευκαιρία οι πόροι του Ταμείου, σε συνδυασμό με τους πόρους του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, να χρησιμοποιηθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτελέσουν μια ισχυρή «δύναμη πυρός» για την παραγωγική και αναπτυξιακή ανασυγκρότησης της χώρας.
Θα πρέπει, συνεπώς, τα ευρωπαϊκά κονδύλια να απορροφηθούν κατά τον βέλτιστο τρόπο, με όραμα, ταχύτητα, διαφάνεια, αποτελεσματικότητα και να αξιοποιηθούν για την προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ως στόχο έχουν την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Οι κυριότεροι μεταρρυθμιστικοί άξονες στους οποίους θα ρίξουμε το βάρος μας και θα αναλυθούν στο Εθνικό Αναπτυξιακό Σχέδιό μας είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημοσίου Τομέα και της ελληνικής οικονομίας, ο οποίος θα περιορίσει τη γραφειοκρατία για πολίτες και επιχειρήσεις, ο εκσυγχρονισμός και η βελτίωση της επενδυτικής ελκυστικότητας της οικονομίας, η αναμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου για το επιχειρείν, η ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, η συνέχιση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, η πραγματοποίηση επενδύσεων στις υποδομές, με έμφαση στην πράσινη οικονομία, καθώς και σε περιοχές όπως το δικαστικό σύστημα, η διαχείριση των δημοσίων επενδύσεων και η αγροτική πολιτική.
Με την πραγματοποίηση αυτών των μεταρρυθμιστικών τομών και τη στροφή σε έργα και δράσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας, με πολλαπλασιαστικά οφέλη, τα οποία θα διαχυθούν σε ολόκληρη την κοινωνία και την οικονομία, θα μπορέσουμε να μετατρέψουμε την παρούσα κρίση σε ευκαιρία. Αυτό είναι το «κλειδί» για μια δυναμική, εξωστρεφή, παραγωγική Ελλάδα, που θα προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις, θα δημιουργήσει νέες, καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και θα κερδίσει το κρίσιμο «στοίχημα» της επίτευξης ισχυρής, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.
Οι τράπεζες τελικά συμβάλλουν στην ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων ή βάζουν προσκόμματα;
Οι τράπεζες έχουν δεσμευτεί ότι η καθαρή πιστωτική επέκταση μέχρι το τέλος του έτους θα ξεπεράσει τα 15 δισ. ευρώ. Αυτή θα γίνει, μεταξύ άλλων, και με την αξιοποίηση των εργαλείων που έχει δημιουργήσει η Ελληνική Πολιτεία. Προβλήματα συγχρονισμού, συντονισμού και ταχύτητας υπήρξαν. Παρακολουθούμε στενά το τραπεζικό σύστημα, έτσι ώστε να εισρεύσουν πόροι στην πραγματική οικονομία το ταχύτερο δυνατό και με όρους διαφάνειας και αποτελεσματικότητας.
