Την τελευταία περίοδο, έχει αναπτυχθεί μία ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα συζήτηση σε ακαδημαϊκό και πολιτικό επίπεδο για τον προσδιορισμό των βέλτιστων οικονομικών πολιτικών και πρωτοβουλιών για την έξοδο της ευρωπαϊκής οικονομίας από τη σφοδρότερη μεταπολεμική παγκόσμια οικονομική κρίση. Μία συζήτηση που αναπόφευκτα οδηγεί στην αναζήτηση του ιδεολογικού πλαισίου που θα διέπει τις επιλογές οικονομικής πολιτικής των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και θα ανταποκρίνεται αφενός στις προσδοκίες για ταχεία και διατηρήσιμη ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας και αφετέρου στις προκλήσεις ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου παγκοσμιοποιημένου κόσμου.
Προς την κατεύθυνση αυτή, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) πραγματοποίησε στις 9 και 10 Δεκεμβρίου εκλογικό Συνέδριο στη Βόννη με κεντρικό θέμα την «Κοινωνική Οικονομία της Αγοράς», θέτοντας μέσα από το ψηφισθέν κείμενο “The Social Market Economy in a globalised world” το πλαίσιο ιδεών και αρχών της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς, όπως αυτή αναδείχθηκε και εδραιώθηκε μεταπολεμικά στην Ευρώπη, και αποτελεί, πλέον, το κυρίαρχο ιδεολογικό ρεύμα στην Ε.Ε. Σύμφωνα με το ιδεολογικό πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς (αυτό που αλλιώς αποκαλούμε κοινωνικό φιλελευθερισμό), το κράτος θα πρέπει να παρεμβαίνει και να μεριμνά για τη βέλτιστη λειτουργία του μηχανισμού της αγοράς και την εξασφάλιση της μέγιστης οικονομικής αποτελεσματικότητας, την κοινωνικά δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος και του παραγόμενου πλούτου, και τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Η λειτουργία και δομή του κράτους θα πρέπει να αντανακλά τα αιτήματα της σύγχρονης ελεύθερης κοινωνίας για οικονομική αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη, ο συνδυασμός των οποίων καταλήγει σε ένα μείγμα αγοράς και κράτους που θα ποικίλλει ανάλογα με τις περιστάσεις και τις ανάγκες της κοινωνίας. Μίας κοινωνίας που θα διέπεται από αρχές και ιδανικά όπως η ελευθερία, η ιδιωτική πρωτοβουλία και ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, η ανταγωνιστική αγορά, η προσωπική υπευθυνότητα, ο σεβασμός στο κράτος δικαίου, η αλληλεγγύη προς το συνάνθρωπο, ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η κοινωνική ειρήνη και δικαιοσύνη, η αειφορία της ανάπτυξης, και ο σεβασμός στο περιβάλλον.
Στην τρέχουσα κρίσιμη κοινωνικοοικονομική συγκυρία, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. καλούνται να λάβουν και να προωθήσουν μέτρα, πρωτοβουλίες και πολιτικές ώστε να καταφέρει άμεσα η ευρωπαϊκή οικονομία να εξέλθει από την κρίση και να εισέλθει σε μία τροχιά ανάκαμψης και διατηρήσιμης προόδου. Προς την κατεύθυνση αυτή, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., διατηρώντας αναλλοίωτο το συνδυασμό ελεύθερης αγοράς και κοινωνικής δικαιοσύνης που θεμελιώνεται από τις ιδέες και αρχές της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς, οφείλουν, όπως υπογραμμίζεται και από το ψηφισθέν κείμενο του Συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, να επιδιώξουν:
- την αύξηση των προσπαθειών τους για τη διασφάλιση μίας σταθερής μακροοικονομικής και νομισματικής πολιτικής,
- την αποκατάσταση της σταθερότητας και της ευρωστίας του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενισχύοντας τη συνεργασία σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικότερου κανονιστικού και εποπτικού πλαισίου που θα διέπει της διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές,
- την ενδυνάμωση των πρωτοβουλιών για την περαιτέρω απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου,
- την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, ενθαρρύνοντας τη δυναμική εμπλοκή των νέων πολιτών στην παραγωγική διαδικασία,
- την επένδυση στην κατάρτιση και στην εκπαίδευση των πολιτών και των εργαζομένων, δημιουργώντας τις βάσεις για την άνθηση μίας ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής οικονομίας της γνώσης,
- την προώθηση μεταρρυθμίσεων στις αγορές εργασίας, επιδιώκοντας τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας και ευκαιριών για όλους τους πολίτες,
- τη στήριξη και προώθηση πρωτοβουλιών για την αύξηση της κινητικότητας της εργασίας στην Ε.Ε., αυξάνοντας τις ευκαιρίες απασχόλησης,
- την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων κοινωνικής προστασίας και ασφάλισης, προωθώντας πρακτικές και διαδικασίες που θα επιτυγχάνουν την επιστροφή των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας,
- τη διασφάλιση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών κάθε κράτους μέλους της Ε.Ε., εδραιώνοντας τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων για τις τρέχουσες, αλλά και τις επόμενες γενιές,
- την ενδυνάμωση των προσπαθειών για την προστασία από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της μόλυνσης του περιβάλλοντος, ενσωματώνοντας τους συμφωνημένους στόχους προστασίας του περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης στις οικονομικές πολιτικές τους,
- τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, διευρύνοντας τις υπηρεσίες χρηματοδότησης αυτών και τα κέντρα ανάπτυξης μικρών επιχειρήσεων,
- την ενδυνάμωση του κανονιστικού ρόλου του κράτους, προωθώντας συνθήκες τέλειου και υγιούς ανταγωνισμού σε κάθε διάσταση της οικονομίας της αγοράς.
Η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει με υπευθυνότητα και διορατικότητα, σε κλίμα αλληλεγγύης και συνεργασίας, τις προκλήσεις της νέας εποχής, θέτοντας τις βάσεις για την ανάκαμψη και τη διατηρήσιμη πρόοδο της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μία διαδικασία ανάκαμψης και προόδου, ευθυγραμμισμένη στις αρχές και αξίες της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς, που θα είναι σε θέση να δημιουργήσει ευημερία για όλους τους πολίτες της Ε.Ε.
