Τοποθέτηση 12.02.2013
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η σημερινή συζήτηση αποτελεί μία σημαντική διαδικασία λογοδοσίας αναφορικά με την εκτέλεση του Προϋπολογισμού του Κράτους. Μία διαδικασία που επιτελείται με την κατάθεση, τη συζήτηση και την κύρωση του Απολογισμού και Ισολογισμού για το οικονομικό έτος 2011.
Αναμφίβολα το 2011 ήταν μία σημαντική χρονιά. Μία χρονιά κατά την οποία δρομολογήθηκαν σημαντικές εξελίξεις και δόθηκαν προς το τέλος αυτής διέξοδοι πολιτικής συνεννόησης στο αδιέξοδο της διακυβέρνησης που είχε δημιουργηθεί. Ήταν όμως και μία χρονιά κατά την οποία αποφασίστηκε και δρομολογήθηκε η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους καθώς και η σύναψη ενός νέου δανείου και η κατάρτιση του δεύτερου προγράμματος οικονομικής πολιτικής που ολοκληρώθηκαν το 2012.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Είναι γεγονός ότι τα αποτελέσματα όπως αποτυπώνονται στον Απολογισμό του 2011, δεν ήταν τα προσδοκώμενα.
Παρατηρούνται αποκλίσεις και μάλιστα σημαντικές τόσο έναντι του Προϋπολογισμού του 2011 όσο και έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους, παρά το γεγονός ότι το 2010, όπως και το 2011, ελήφθησαν μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής πρωτόγνωρα σε ένταση και έκταση, μέτρα ύψους περίπου 17 δισεκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης κατά 4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το δημόσιο χρέος πήγε στο 177% του ΑΕΠ το 2011 από 129% το 2009.
Η αδυναμία επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων προέρχεται κυρίως από το σκέλος των εσόδων. Ενδεικτικά, σύμφωνα και με την Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου: Πρώτον, τα καθαρά εισπραχθέντα έσοδα του προϋπολογισμού μετά τη μείωση των επιστροφών, εξαιρουμένων των πιστωτικών εσόδων ανήλθαν περίπου στα 55 δισεκατομμύρια ευρώ, μειωμένα περίπου κατά 4 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι των προβλέψεων. Δεύτερον, τα φορολογικά έσοδα, άμεσοι και έμμεσοι φόροι διαμορφώθηκαν περίπου στα 44 δισεκατομμύρια ευρώ το 2011, μειωμένα έναντι του 2010, αλλά και πάνω από 5 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι των στόχων. Τρίτον, οι άμεσοι φόροι παρουσίασαν μείωση κατά 3% έναντι αύξησης που είχε τεθεί στον Προϋπολογισμό. Τέταρτον, γενικότερα οι εισπράξεις από μέτρα για τα οποία δεν υπήρχε πρόβλεψη στον Προϋπολογισμό, ανήλθαν περίπου στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, δεν αντιστάθμισαν την υστέρηση στα έσοδα, ενώ προβλεπόταν η μη επανάληψη των εισφορών στα φυσικά πρόσωπα και την ακίνητη περιουσία. Σύμφωνα μάλιστα με το Ελεγκτικό Συνέδριο, η επιβολή των εκτός Προϋπολογισμού μέτρων πραγματοποιήθηκε προκειμένου να αμβλυνθούν οι διαφορές μεταξύ των εισπράξεων που είχαν προϋπολογιστεί και αυτών που εισπράχθηκαν από την εκτέλεση του Προϋπολογισμού, ενώ υστέρηση υπήρχε και στις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Πέραν των προαναφερθεισών αποκλίσεων και υστερήσεων στο σκέλος των εσόδων, στον Απολογισμό καταγράφονται και ορισμένες θετικές διαπιστώσεις, οι οποίες αξίζει να αναδειχθούν και να αναφερθούν. Ενδεικτικά, τα καθαρά μη φορολογικά έσοδα ανήλθαν σε 7,8 δισεκατομμύρια ευρώ, σημαντικά αυξημένα έναντι των προβλέψεων. Πού οφείλεται αυτό; Οφείλεται στα έσοδα από καταπτώσεις εγγυήσεων, οι οποίες για πρώτη φορά περιλήφθηκαν στα έσοδα του Προϋπολογισμού, στα έσοδα από χρηματοοικονομικές συναλλαγές, στα έσοδα του προγράμματος αντιμετώπισης της χρηματοπιστωτικής κρίσης, για την οποία υπενθυμίζω τις ενέργειες του Υπουργείου Οικονομικών κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2012, προκειμένου να διασφαλιστεί –και έγινε- η είσπραξη των αποδόσεων από τις προνομιούχες μετοχές ύψους 555 εκατομμυρίων ευρώ από το ελληνικό δημόσιο. Δεύτερον, οι πρωτογενείς δαπάνες διαμορφώθηκαν περίπου στα 52 δισεκατομμύρια ευρώ, κατά 1 δισεκατομμύριο ευρώ χαμηλότερα από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού. Αυτό οφείλεται κυρίως στη σημαντική περιστολή των λειτουργικών και καταναλωτικών δαπανών.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Κυβέρνηση εθνικής ευθύνης είναι αποφασισμένη να συνεχίσει απαρέγκλιτα τη δημοσιονομική προσαρμογή. Δεν υφίστανται περιθώρια για χαλάρωση, για αναβολές, για δεύτερες σκέψεις. Μετά τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση του δευτέρου εξαμήνου του έτους και την υιοθέτηση πρόσφατα, φέτος, ενός συνεκτικού, ενός συγκροτημένου πλέγματος δημοσιονομικών κανόνων και πρακτικών, η πρωτοβουλία της Κυβέρνησης στο πεδίο της αυστηρής παρακολούθησης, του ελέγχου και της αξιολόγησης των δημόσιων οικονομικών θα επιτρέψει την προώθηση και διασφάλιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης, της προσαρμογής και της πειθαρχίας σε όλο το εύρος της Γενικής Κυβέρνησης.
Τα απολογιστικά στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2012 δείχνουν ότι η χώρα πέτυχε τους δημοσιονομικούς στόχους, κάτι που επιβεβαιώνουν και τα προσωρινά στοιχεία για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού φέτος τον Ιανουάριο, κατά τον οποίο είχαμε θετικό ισοζύγιο και πρωτογενές πλεόνασμα. Να αναφέρω μόνο ένα στοιχείο, το πρωτογενές πλεόνασμα που διαμορφώθηκε περίπου στα 400 εκατομμύρια ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 400 εκατομμύρια ευρώ και ελλείμματος πέρυσι 33 εκατομμυρίων ευρώ.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Όπως προανέφερα, η πολιτική προώθησης και διασφάλισης της δημοσιονομικής εξυγίανσης, προσαρμογής και πειθαρχίας σε όλο το εύρος της Γενικής Κυβέρνησης πρέπει να συνεχιστεί. Οι πολίτες δείχνουν εξαιρετική αντοχή στη συμπίεση του βιοτικού τους επιπέδου τα τελευταία δύσκολα χρόνια. Η αντοχή που επιδεικνύεται είναι πρωτόγνωρη. Συνεχίζεται υπό μία προϋπόθεση, να δουν φως στο τούνελ και γι’ αυτό εργαζόμαστε. Επιδίωξη είναι να πετύχουμε καλύτερα από το αναμενόμενο αποτελέσματα, όπως αποδεικνύεται, τους τελευταίους επτά μήνες. Αν η επιδίωξη αυτή επιτευχθεί, τότε θα είμαστε σε θέση με περισσότερους βαθμούς ελευθερίας να ενεργοποιήσουμε τη ρήτρα θετικής απόκλισης, δηλαδή να εξοικονομήσουμε δημόσιους πόρους, ώστε να βελτιώσουμε πολιτικές και μέτρα που αποδείχθηκαν οικονομικά αναποτελεσματικά και κοινωνικά άδικα.
Η μεγάλη αυτή προσαρμογή αποτελεί αναγκαία, αλλά όχι ικανή από μόνη της συνθήκη για την έξοδο από την κρίση. Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια σε περιβάλλον πολιτικής και κοινωνικής συνεννόησης, συναίνεσης και συνοχής, ώστε να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος, την τόνωση της εμπιστοσύνης, την επανεκκίνηση και την ανάκαμψη της οικονομίας. Γιατί μόνο με την ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας η περαιτέρω πορεία προσαρμογής και σταθεροποίησης θα μπορέσει να είναι βιώσιμη και μόνιμου χαρακτήρα.
Και ένα σύντομο σχόλιο πρώτα απ’ όλα, στον ειδικό αγορητή της Χρυσής Αυγής. Το οικονομικό έτος 2011 αφορά το 2011. Δεν πρέπει να συγχέεται με τη δήλωση στην εφορία που αφορά τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2010.
Και μία ειδική αναφορά στον ειδικό αγορητή των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Άλλωστε έκανε προσωπική αναφορά ο ίδιος. Με ρώτησε στην Επιτροπή ακριβώς για το ίδιο θέμα. Σας απάντησα. Είχατε αποχωρήσει. Τα Πρακτικά είναι στη διάθεσή σας. Δεν τα μελετήσατε. Συνεπώς, σας επιστρέφω το χαρακτηρισμό. Δραπετεύσατε.
Σας ευχαριστώ.
Τοποθέτηση 13.02.2013
Κυρίες και Κύριοι,
Σύντομες παρατηρήσεις επί του Απολογισμού θέλω να κάνω για να είμαστε συνεπείς σε όλες τις πτέρυγες της Βουλής, αν και απουσιάζει η Χρυσή Αυγή.
Πρώτον, οι παρατηρήσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τη λογιστική βασίζονται όλες στις σημειώσεις και στις οικονομικές καταστάσεις. Είναι εις γνώσιν των υπηρεσιών που τις αντιμετωπίζουν.
Δεύτερον, για την ασυμφωνία του Ταμείου πριν από το 2011, η διαφορά του 1,4 δισεκατομμυρίου ευρώ που μίλησε η Χρυσή Αυγή έχει δημιουργηθεί σε βάθος χρόνου από τη δεκαετία του 1920, οπότε και δημιουργήθηκε ο λογαριασμός στην Τράπεζα της Ελλάδος. Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την έναρξη της λειτουργίας από 1-1-2011 της διπλογραφικής λογιστικής της τροποποιημένης ταμειακής βάσης, το πρόβλημα και καταγράφηκε και αναδείχθηκε. Άμεσος στόχος είναι η διερεύνηση του θέματος για τον εντοπισμό της αιτίας των διαφορών με την τακτοποίηση της διαφοράς.
Η τρίτη παρατήρηση αφορά τη μη εγγραφή επισφαλειών και προβλέψεων. Δεδομένου ότι η οικονομική δραστηριότητα του Ελληνικού Δημοσίου δεν ξεκίνησε με την υιοθέτηση της διπλογραφικής λογιστικής το 2011, επιβαρύνθηκε με διαγραφές απαιτήσεων -έκτακτες, δηλαδή, ζημιές- που είχαν βεβαιωθεί σε παλαιότερα έτη και για τις οποίες δεν υπήρχαν προβλέψεις. Η διενέργεια προβλέψεων θα επιβάρυνε δυσανάλογα τη χρήση και με νέες ζημιές. Κατά συνέπεια, η μεγαλύτερη επίδραση στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις προέρχεται από τη μη εγγραφή επισφαλειών, με αποτέλεσμα οι απαιτήσεις να εμφανίζονται υψηλές.
Η τέταρτη παρατήρηση αφορά στις επισφαλείς απαιτήσεις. Σύμφωνα με το χρησιμοποιούμενο λογιστικό σχέδιο του 2011 Προεδρικό Διάταγμα, οι επισφαλείς απαιτήσεις από τέλη, φόρους, κοινωνικούς πόρους και επιχορηγήσεις είναι στην ουσία πληροφοριακός λογαριασμός, δεν επιβαρύνει την κατάσταση της χρηματοοικονομικής απόδοσης, δηλαδή τα αποτελέσματα, δεν μειώνει το ενεργητικό. Ωστόσο, εμφανίζεται στην κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης ισολογισμός αμέσως μετά από τις χρεωστές και αφού έχει εγγραφεί με ημερομηνία 31/12 κάθε έτους.
«Καθαρή θέση των πολιτών» -από δύο πτέρυγες- είναι η ονομασία που αντιστοιχεί στην καθαρή θέση των εταιρικών ισολογισμών.
Η άποψη της Νέας Δημοκρατίας για τη διαμόρφωση του ελλείμματος του 2009, χρονιά κατά την οποία κυβέρνησαν και τα δύο Κόμματα, έχει καταγραφεί.
Δεν χρειάζεται να την επαναλάβω.
Σήμερα η Κυβέρνηση λειτουργεί με το έλλειμμα της χώρας για το έτος 2009, όπως αυτό διαμορφώθηκε και συμφωνήθηκε μεταγενέστερα, το 2010 και το 2011.
Οι απαντήσεις για το ζήτημα του κατώτατου μισθού έχουν δοθεί από την ελληνική Κυβέρνηση διά του αρμοδίου Υπουργού με απόλυτο τρόπο, με σαφήνεια, με πληρότητα.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο, όχι μόνο δεν το γράφουμε, κύριε Λαφαζάνη, «στα παλαιότερα των υποδημάτων μας», αλλά το καλέσαμε στην Επιτροπή. Τοποθετήθηκε, απάντησε σε ερωτήσεις. Και όχι μόνον αυτό. Συνεργαζόμαστε πλέον με συστηματικό τρόπο στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
Μιλήσατε για αύξηση χρέους και γενικώς ότι πάντα αυξάνεται το χρέος. Αύριο θα ξεκινήσουμε τη συζήτηση για την επικαιροποίηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής.
Δύο δείκτες μόνο θα σας πω. Με βάση τις τελευταίες αποφάσεις του Δεκεμβρίου, οι τόκοι το 2016 από 12,5 δισεκατομμύρια διαμορφώνονται σε 7,3 δισεκατομμύρια, μειώνονται δηλαδή κατά περισσότερο από 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Και το χρέος το 2016 από 185% πέφτει στο 164%, είκοσι μία μονάδες λιγότερο, μόνο από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις του Δεκεμβρίου.
Οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές είναι μία μεγάλη συζήτηση.
Από το 2010, ως Νέα Δημοκρατία, είχαμε εκφράσει προς τους εταίρους και δανειστές μας τις επιφυλάξεις και τη διαφωνία μας, σε σχέση με το μέγεθος των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών. Αυτή είναι καταγεγραμμένη.
Κατά την εφαρμογή του προγράμματος οι αποκλίσεις σε σχέση με τις προβλέψεις και για την ύφεση και για την ανεργία είναι μεγαλύτερες. Οι θέσεις μας, δυστυχώς, επιβεβαιώθηκαν.
Είναι γεγονός ότι αναλάβαμε, ως Κυβέρνηση εθνικής ευθύνης ένα δεδομένο και ασφυκτικό οικονομικό πρόγραμμα σε εξέλιξη. Από την αρχή λειτουργήσαμε υπό την πίεση του παγώματος των χρηματοδοτικών ροών -δηλαδή των δόσεων του δανείου- που είχε επιτακτική ανάγκη η χώρα. Επιδιώξαμε βελτιώσεις. Κάποιες βελτιώσεις καρποφόρησαν, κάποιες άλλες όχι.
Τώρα, μετά και τις επισημάνσεις μας, το ζήτημα των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών αναγνωρίζεται και από τους εταίρους και δανειστές μας, έστω και περιφερειακά. Είναι γεγονός ότι πέρα από λεκτικές ακροβασίες και παλινδρομήσεις, συναινούν σε κάποιες αλλαγές κατά την εφαρμογή του προγράμματος.
Συγκεκριμένα: Πρώτον, οι στόχοι του προγράμματος προσαρμόζονται στις επιπτώσεις της ύφεσης. Όταν οι αποκλίσεις στην επίτευξη των στόχων οφείλονταν στην βαθύτερη ύφεση, εκ του προγράμματος και όχι από κυβερνητική ολιγωρία, αναπροσαρμόστηκαν -και αναπροσαρμόζονται- οι στόχοι του ελλείμματος. Αυτό έγινε ήδη το 2012. Οι εταίροι και δανειστές έκαναν δεκτό ότι το πρωτογενές έλλειμμα, λόγω βαθύτερης ύφεσης, θα διαμορφωθεί περίπου στο 1,5% του ΑΕΠ, ενώ προβλεπόταν ότι θα κλείσει στο 1% του ΑΕΠ, χωρίς να ζητηθεί από την ελληνική Κυβέρνηση λήψη πρόσθετων, νέων μέτρων.
Δεύτερον, το Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής επιμηκύνθηκε κατά δύο χρόνια, έως το 2016.
Τρίτον, το Πρόγραμμα αναπροσαρμόστηκε δύο φορές: Τον Μάρτιο και τον Δεκέμβριο του 2012. Ελήφθη υπόψη η βαθύτερη από τις εκτιμήσεις ύφεση. Προχώρησε η αναδιάρθρωση και η μείωση του δημοσίου χρέους με επιπλέον χρηματοδότηση, με μείωση του επιτοκίου, με αναβολή της αποπληρωμής των δανείων, με διαδικασία επαναγοράς ομολόγων, με επιστροφή κερδών από τις κεντρικές τράπεζες.
Έχει ληφθεί, δε, απόφαση του Eurogroup για περαιτέρω προσαρμογή του επιπέδου του δημοσίου χρέους, ώστε να παραμείνει βιώσιμο, σε σχέση πάντα με την πορεία εφαρμογής του προγράμματος.
Συνεπώς, επί του πραγματικού πεδίου έχουν γίνει συγκεκριμένα βήματα προς την κατεύθυνση ενσωμάτωσης του διαφορετικού επιπέδου ή και αναθεώρησης των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών.
Προς την κατεύθυνση υλοποίησης του στόχου του προγράμματος συνεχίζουμε με συνέπεια και μεθοδικότητα.
Τα οικονομικά προγράμματα δεν πρέπει να είναι άκαμπτα, ειδικά όταν η χώρα υλοποιεί τις δεσμεύσεις της. Οφείλουν να ενσωματώνουν τις παραμέτρους του οικονομικού και του κοινωνικού περιβάλλοντος με το οποίο, άλλωστε, βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση.
Πιστεύω ότι όλοι μας έχουμε χρέος να προσπαθούμε διαρκώς για το καλύτερο για τη χώρα και τους πολίτες. Πιστεύω ότι πρέπει διαρκώς να διεκδικούμε βελτιστοποίηση των λύσεων, υλοποιώντας τους στόχους του Προγράμματος στο πραγματικά ασφυκτικό, δυσάρεστο, επώδυνο για όλους τους Έλληνες πλαίσιο.
Ευχαριστώ πολύ.
