Μήνας: Φεβρουάριος 2014

Χαιρετισμός Αν. ΥπΟικ. Χρ. Σταϊκούρα σε εκδήλωση στη Λαμία με τον Επίτροπο για την Περιφερειακή Πολιτική της ΕΕ Johannes Hahn

Επίτροπε Hahn,

Σας καλωσορίζω στη Λαμία, την έδρα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.

Στη Λαμία, με τη μακραίωνη ιστορία, αφού στην περιοχή της έχουν συντελεστεί σημαντικά γεγονότα.

Ενδεικτικά αναφέρω τη μάχη των Θερμοπυλών, με τον ισχυρό συμβολισμό που αυτή έχει για ολόκληρη την Ευρώπη.

Την Ευρώπη η οποία τις τελευταίες δεκαετίες ενοποιείται.

Αυτή τη διαδικασία ενοποίησης, όλοι οι εταίροι, οφείλουμε, με ισοτιμία και αλληλεγγύη, να την εμβαθύνουμε.

Κύριε Επίτροπε,

Εμείς οι Έλληνες, σε αυτή την ιστορική διαδικασία της ενοποίησης, είμασταν από τους πρώτους, είμαστε και θα είμαστε δημιουργικά παρόντες.

Κυρίες και Κύριοι,

Ευχαριστώ τους διοργανωτές για την πρόσκληση που μου απηύθυναν να χαιρετίσω τη σημερινή εκδήλωση.

Εκδήλωση που εντάσσεται στο πλαίσιο επισκέψεων του Επιτρόπου στις Περιφέρειες της χώρας, με τις οποίες επιδιώκεται να επικοινωνηθεί και να διασφαλιστεί η όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των διαρθρωτικών πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κυρίες και Κύριοι,

Η Κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτών των πόρων για την άμβλυνση των δυσμενών οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της ύφεσης, έχει επιταχύνει την αξιοποίησή τους, αυξάνοντας την απορροφητικότητά τους.

Σύμφωνα με τα επίσημα απολογιστικά στοιχεία του περυσινού έτους, ο στόχος απορρόφησης του ΕΣΠΑ 2007-2013, που είχε τεθεί στο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, υπερκαλύφθηκε.

Η Ελλάδα έφθασε στο 118% του στόχου και οι απορροφήσεις ανήλθαν στα 4,6 δισ. ευρώ.

Τους τελευταίους 18 μήνες αξιοποιήθηκαν σχεδόν όσα είχαν επενδυθεί τα προηγούμενα 3,5 χρόνια.

Παράλληλα, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, έφθασε, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, στο ύψος του Προϋπολογισμού, προσθέτοντας 6,65 δισ. ευρώ ρευστότητα στην οικονομία.

Κυρίες και Κύριοι,

Προκλήσεις, ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020.

Στόχος παραμένει η επιστροφή της Ελλάδας σε τροχιά ανάκαμψης και διατηρήσιμης ανάπτυξης, με στροφή στην ανταγωνιστικότητα, στην εξωστρέφεια, στις επενδύσεις.

Αλλά και η αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης, κυρίως της υψηλής, μακροχρόνιας ανεργίας.

Το νέο ΕΣΠΑ, που θα ανέλθει στα 20,8 δισ. ευρώ, αυξημένο μετά από διαπραγματεύσεις κατά 37%, ενσωματώνει τις εθνικές προτεραιότητες σε ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό αναπτυξιακό πλαίσιο.

Πλέον κάθε Περιφέρεια θα έχει το δικό της πολυτομεακό και πολυταμειακό πρόγραμμα.

Θα υλοποιηθούν πρωτοβουλίες και έργα για την εξωστρέφεια, την έρευνα και την καινοτομία, τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, τη μεταρρύθμιση του Δημοσίου, την κατάρτιση, την απασχόληση, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, το περιβάλλον, τις μεταφορές.

Ειδικότερα, στη νέα προγραμματική περίοδο, οι Περιφέρειες θα διαχειριστούν το 35% των πόρων του ΕΣΠΑ, από 22% την προηγούμενη περίοδο.

Και αυτό σηματοδοτεί μία πρόκληση για τις Περιφέρειες.

Μία πρόκληση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Ωστόσο, παρά τους αυξημένους πόρους που θα διατεθούν στις Περιφέρειες, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας υφίσταται τις συνέπειες μιας στατιστικής στρέβλωσης.

Η Στερεά Ελλάδα ανήκει, κατά τη νέα προγραμματική περίοδο, στην κατηγορία των Περιφερειών «Σε Μετάβαση» (Transition Regions) ενώ, κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, βρισκόταν σε καθεστώς «Περιφερειακής Ανταγωνιστικότητας και Απασχόλησης» (Phasing In).

Και στις δύο περιπτώσεις, αυτό οφείλεται στην απομάκρυνση της βιομηχανίας εκτός των διοικητικών ορίων της Αττικής και στην εγκατάστασή της στις όμορες περιοχές της Βοιωτίας και της Εύβοιας, Νομοί της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.

Έτσι, δεν καταμετρούνται διαπεριφερειακές μεταβιβάσεις συντελεστών εργασίας και εισοδήματος μεταξύ Στερεάς Ελλάδας και Αττικής, που αν και παράγονται στην Στερεά Ελλάδα, μεταφέρονται στην Αττική.

Συνεπώς, εξ αυτού του λόγου, παρά το γεγονός ότι στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας εξακολουθούν να υφίστανται ανισότητες και να παρατηρούνται υστερήσεις σε διάφορους τομείς, η Περιφέρεια κατηγοριοποιείται τελικά σε καθεστώς που δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην υφιστάμενη κατάσταση, με αποτέλεσμα να διαχειρίζεται λιγότερους πόρους.

Πιστεύω ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που πρέπει να διερευνηθεί από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να προσεγγίζεται η πραγματική κατάσταση με πιο ορθολογικό τρόπο.

Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι συνέπειες αυτής της στατιστικής στρέβλωσης σε Περιφέρειες όπως η Στερεά Ελλάδα, έχει αποφασιστεί να δωθούν περισσότεροι πόροι από τον εθνικό Προϋπολογισμό.

Για τη νέα προγραμματική περίοδο, η κοινοτική συνδρομή για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας θα ανέλθει στα 166 εκατ. ευρώ.

Συνυπολογίζοντας και την εθνική συμμετοχή, η συνολική δημόσια δαπάνη που θα διαχειριστεί η Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας θα ξεπεράσει κατά πολύ τον Προϋπολογισμό της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, αγγίζοντας τα 300 εκατ. ευρώ.

Κυρίες και Κύριοι,

Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία καταδεικνύουν ότι το 2013, πετύχαμε τη σταθεροποίηση της διεθνούς θέσης της χώρας και των δημόσιων οικονομικών της.

Ενώ δημιουργήθηκαν και οι προϋποθέσεις για λήξη της παρατεταμένης ύφεσης το 2014.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα των τεράστιων, των πρωτόγνωρων θυσιών της Ελληνικής κοινωνίας.

Αυτές οι ενδείξεις σταθεροποίησης της κατάστασης άρχισαν να διαφαίνονται και στην πραγματική οικονομία.

Για να ενισχυθούν όμως, και κυρίως για να μην είναι προσωρινές, θα πρέπει να μην τροφοδοτήσουν τον εφησυχασμό.

Αλλά, αντίθετα, να αποτελέσουν εφαλτήριο για τη συνέχιση της προσπάθειας και για τον περαιτέρω εμπλουτισμό της δημοσιονομικής πειθαρχίας με αναπτυξιακές δράσεις και πολιτικές.

Σήμερα, εντός του δεδομένου δημοσιονομικού πλαισίου και σε περιβάλλον σταδιακά βελτιούμενης οικονομικής συγκυρίας, οι διαρθρωτικοί πόροι είναι βασικό εργαλείο πολιτικής για την επανεκκίνηση και την ανάκαμψη της οικονομίας, την ενίσχυση της ρευστότητας και την ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη των Περιφερειών της χώρας.

Ελπίζω να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Σημεία ομιλίας Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα σε εκδήλωση της Ελληνικής Κίνησης Ευρωπαίων Φεντεραλιστών – «Η πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Οικονομική Κρίση στην Τραπεζική Ένωση»

«Σήμερα, το ζητούμενο είναι η ενδυνάμωση της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης ώστε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να βγει πιο δυνατό από την κρίση. Η Ευρώπη οφείλει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, προωθώντας, παράλληλα με την εμβάθυνση της ΟΝΕ και τη βιώσιμη αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών, την αντιμετώπιση των υφεσιακών τάσεων και της δυναμικής της ανεργίας, μέσω της υιοθέτησης και υλοποίησης αναπτυξιακών πολιτικών. Και αυτό γιατί η δημοσιονομική εξυγίανση, προσαρμογή και πειθαρχία, αν και αναγκαία, δεν αποτελεί από μόνη της ικανή συνθήκη για την έξοδο από την κρίση και για τη διασφάλιση της ευημερίας για όλους τους πολίτες.

Και σ’ αυτό το σημείο θεωρώ πως είναι σημαντική η συμβολή της Ελλάδας, ως προεδρεύουσας χώρας του Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό γιατί, στο πεδίο της οικονομίας, βασικοί στόχοι είναι:

1ον. Η επίτευξη και διασφάλιση μιας «ισορροπίας» μεταξύ των πολιτικών δημοσιονομικής σταθερότητας και των πολιτικών ανάπτυξης ώστε να ενισχυθεί καθοριστικά η απασχόληση και να τονωθεί η συνοχή, σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο.

2ον. Η εμβάθυνση της οικονομικής, και ιδιαίτερα της δημοσιονομικής και τραπεζικής ενοποίησης, ώστε να διαμορφωθεί ένα θεσμικό πλαίσιο επαρκές και ικανό να αντιμετωπίσει, αλλά και να αποτρέψει στο μέλλον, περιπτώσεις αντίστοιχες με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/2008 και τις επιπτώσεις αυτής στις οικονομίες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

«Συγκεκριμένα, οι προτεραιότητες του Υπουργείου Οικονομικών είναι:

1ον. Η περαιτέρω εμβάθυνση της οικονομικής διάστασης της ΟΝΕ μέσω της ενδυνάμωσης του συντονισμού των δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών των κρατών-μελών, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στην ευρύτερη διασφάλιση της σταθερότητας του ευρωπαϊκού νομίσματος, στην προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, στη δημιουργία ενός εργαλείου σύγκλισης και ανταγωνιστικότητας, και στην ανάδειξη της κοινωνικής διάστασης της οικονομικής πολιτικής.

2ον. Η αποτελεσματική διαχείριση, στο πλαίσιο της πρόσφατης εισαγωγής των κανόνων και των διαδικασιών του δίπτυχου για την οικονομική διακυβέρνηση, του 4ου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, εστιάζοντας στη διασφάλιση της αξιοπιστίας της διαδικασίας και στη συστηματική αξιολόγηση των προωθούμενων, από τα κράτη-μέλη, μεταρρυθμίσεων.

3ον. Η συνέχιση των πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενδυνάμωση της δικαιοσύνης στα φορολογικά συστήματα των κρατών-μελών της και την ενίσχυση της προσπάθειας για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων, στην περαιτέρω προώθηση της ανταλλαγής αποτελεσματικών πολιτικών.

4ον. Η χρηστή και ορθολογική δημοσιονομική διαχείριση του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στη διασφάλιση, με βάση την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της ομαλής εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του 2014, στον καθορισμό των κατευθυντήριων γραμμών για τον Προϋπολογισμό του 2015, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για ρεαλιστικές προβλέψεις ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο πολλών διαδοχικών διορθωτικών προϋπολογισμών, στην περαιτέρω επεξεργασία, αξιολόγηση και μελλοντική αναθεώρηση του συστήματος Ιδίων Πόρων, με στόχο την εξασφάλιση της συνέχειας στην έγκαιρη και ομαλή χρηματοδότηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

5ον. Η αναθεώρηση του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την κεφαλαιαγορά και την αγορά ιδιωτικής ασφάλισης, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στην αναμόρφωση των εποπτικών κανόνων που διέπουν την αγορά κεφαλαίων, στην επικαιροποίηση του πλαισίου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, και στην ολοκλήρωση και υλοποίηση του πλαισίου που αφορά στη διαφάνεια και στην εποπτεία της αγοράς ιδιωτικής ασφάλισης.

6ον. Η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, μέσω της διαμόρφωσης ενός νέου ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου που θα αποτελείται από τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης, τον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό και τις θεσμικές και νομικές προβλέψεις για την εξυγίανση και ανάκαμψη των τραπεζών και για την εγγύηση των καταθέσεων».

«Αναμφίβολα, η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης συνιστά το περισσότερο πολύπλοκο και φιλόδοξο εγχείρημα της Ευρώπης κατά την τρέχουσα περίοδο.

Και αυτό διότι, μετά από μια μακρά περίοδο αδράνειας του εποπτικού πλαισίου που διέπει τις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές, η Ευρώπη προχωρά, στον απόηχο της κρίσης, για να διορθώσει τις θεσμικές της αδυναμίες.

Αδυναμίες, που η χρηματοπιστωτική κρίση και η επέκταση στην πραγματική οικονομία κατέδειξαν με τον πλέον επώδυνο τρόπο.

Αδυναμίες, όπως είναι:

1ον. Το έλλειμμα εποπτικής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών εποπτικών αρχών, διότι, παρά τις πρωτοβουλίες για ρυθμιστική σύγκλιση, διατηρήθηκε η εθελοντική διάσταση στη συνεργασία, η «κυριαρχία» του εθνικού επόπτη και η διαφοροποίηση σε αρκετά πεδία.

Το έλλειμμα αυτό φάνηκε από την αρχή της κρίσης, όταν η εκάστοτε εποπτική αρχή είχε ως κύρια μέριμνα τη διασφάλιση των εγχώριων καταθετών και σε αρκετές περιπτώσεις εφαρμόστηκαν μέτρα που τελικά επιδείνωσαν τη θέση πιστωτικών ιδρυμάτων με διασυνοριακή παρουσία και επέδρασαν αρνητικά στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

2ον. Η περιορισμένη ευχέρεια κοινοτικής δράσης και η αναποτελεσματικότητα των υπαρχόντων θεσμών συνεργασίας.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί κατέληγαν σε αποφάσεις με όρους ελάχιστου κοινού παρονομαστή, αδυνατώντας να συγκλίνουν ουσιαστικά σε ζητήματα διασυνοριακής δραστηριότητας, κατανομής βάρους μεταξύ κρατών-μελών και κοινής δράσης.

3ον. Η αδυναμία των εθνικών εποπτικών αρχών να ελέγξουν επαρκώς την εγχώρια αγορά, λόγω της διεθνοποιημένης δραστηριότητας αρκετών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και ειδικότερα στις περιπτώσεις των υποκαταστημάτων ή θυγατρικών ξένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Εν μέρει αυτό οφειλόταν και σε μια σειρά από διακριτικές ευχέρειες που είχαν δοθεί στην εκάστοτε εποπτική αρχή, με αποτέλεσμα να μην διασφαλίζεται το level playing field μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων και οι τράπεζες να κυνηγούν το regulatory arbitrage, τη χώρα με το πιο ευνοϊκό για αυτές εποπτικό πλαίσιο.

4ον. Η απουσία αποτελεσματικών θεσμών που να είναι σε θέση, αναλύοντας τις μακρο-χρηματοπιστωτικές και μακροοικονομικές διασυνδέσεις, αφενός να εφαρμόσει μια προληπτική πολιτική και αφετέρου να επιτύχει μια συντονισμένη αντίδραση για την επέκταση της κρίσης.

5ον. Το γεγονός ότι οι τράπεζες λειτουργούσαν μεν σε ένα ενιαία νομισματικό χώρο, αλλά επί της ουσίας οι χώρες προέλευσης ήταν αυτές που θα έπρεπε να επωμισθούν το κύριο βάρος της διάσωσης τραπεζών που καταρρέουν.

Όπως διατύπωσε και ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αγγλίας “οι τράπεζες είναι διεθνείς κατά τη διάρκεια της ζωής τους και εθνικές όταν πεθαίνουν”».

«Το αποτέλεσμα αυτών των θεσμικών αδυναμιών είναι σε όλους γνωστό. Είναι η δημιουργία, κατά την εξέλιξη της κρίσης, ενός φαύλου κύκλου μεταξύ κρατών και πιστωτικών ιδρυμάτων, όπου τα κράτη-μέλη αναγκάστηκαν να στηρίξουν τα τραπεζικά τους συστήματα με «γενναία» πακέτα στήριξης, επιβαρύνοντας σημαντικά τα δημοσιονομικά τους μεγέθη και, κατ’ επέκταση, δυσχεραίνοντας, μέσω πολλαπλών διαύλων, όπως είναι η μείωση της αξίας των κρατικών χρεογράφων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, τη θέση των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Το ζητούμενο είναι, συνεπώς, να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος στην Ευρωζώνη μέσα από τη βελτίωση του εποπτικού και ρυθμιστικού πλαισίου και τη δημιουργία μιας Ενιαίας Τραπεζικής Ένωσης.

Πρόκειται για ένα ενοποιητικό εγχείρημα που επιδιώκει αφενός τη σταδιακή αποκατάσταση και ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και ρευστότητας στο σύνολο της Ευρωπαϊκής οικονομίας, και αφετέρου, τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρώπη, δημιουργώντας μηχανισμούς πρόληψης καταστάσεων αντιστοίχων αυτών που εντοπίζονται στη χρηματοπιστωτική κρίση».

«Η Τραπεζική Ένωση, σύμφωνα και με την τελευταία Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος, αναμένεται να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και, στο μέτρο τούτο, να συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων. Οι δυνατότητες των ελληνικών τραπεζών να αντλήσουν πόρους από τις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων θα διευρυνθούν, εξέλιξη που θα μεταφρασθεί σε αύξηση της διαθεσιμότητας και υποχώρηση του κόστους χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στη χώρα μας.

Τα βασικά θεσμικά συστατικά αυτής της Τραπεζικής Ένωσης, όταν ολοκληρωθεί, θα είναι:

1ον. Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός των συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων υπό τη σκέπη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Εκτιμάται ότι αυτός θα τεθεί σε λειτουργία το Νοέμβριο του 2014. Η ενεργοποίησή του θα επιτρέψει την, υπό προϋποθέσεις, απευθείας ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).

2ον. Το ενιαίο πλαίσιο εξυγίανσης/εκκαθάρισης των πιστωτικών ιδρυμάτων, με τη θέσπιση αντίστοιχου φορέα και Ταμείου. Ο θεσμός αυτός θα συμπληρώσει τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, καθώς θα διασφαλίζει ότι αν, παρά την αυστηρότερη εποπτεία, μια τράπεζα αντιμετωπίσει σοβαρές δυσχέρειες, η εξυγίανσή της θα αντιμετωπιστεί με αποτελεσματικό τρόπο και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για τους φορολογουμένους.

3ον. Το Ενιαίο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων. Και αυτό ώστε οι καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα, σε διαφορετικά κράτη-μέλη, να χαρακτηρίζονται ως χρηματοοικονομικά στοιχεία, με τον ίδιο βαθμό ασφαλείας».

«Ήδη έχουν γίνει σημαντικά θεσμικά βήματα ως προς τα δύο πρώτα συστατικά, εστιάζοντας, ως Ελληνική Προεδρία, στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με συμφωνία από όλα τα εμπλεκόμενα μέλη για τη θέσπιση του δεύτερου συστατικού, του ενιαίου μηχανισμού εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων. Στόχος είναι ο συγκερασμός των όποιων διαφορετικών προσεγγίσεων επί του θέματος, επιδιώκοντας να επικρατήσει η ευρωπαϊκή δημιουργική αλληλεγγύη έναντι των όποιων εθνικών επιδιώξεων, ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω ενοποιητικές πρωτοβουλίες».

«Προσωπικά πιστεύω, ότι η έννοια της δημιουργικής αλληλεγγύης αποτέλεσε τον πυρήνα τόσο του οράματος των μεγάλων Ευρωπαϊστών, όσο και της διαδικασίας ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος σε κρίσιμες, δύσκολες στιγμές. Σε μία τέτοια κρίσιμη φάση βρισκόμαστε σήμερα, όπου πρέπει να προσπαθήσουμε οι αποφάσεις για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της κοινωνίας των πολιτών για μια Ευρώπη της ισορροπίας και της αλληλεγγύης. Θα κλείσω την ομιλία μου με μία φράση του Κέϋνς: “Οι δυσκολίες δεν έγκειται τόσο στην ανάπτυξη νέων ιδεών όσο στην αποκόλληση από τις παλιές”.

Η Ευρώπη οφείλει να κάνει βήματα προς τα εμπρός. Βήματα προς την ολοκλήρωση που θα της επιτρέψουν να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της και να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία του 21ου αιώνα. Και η Τραπεζική Ένωση είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».

Ομιλία Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα στο Συνέδριο Global Capital Forum – “Greece: A solid investment destination”

Κυρίες και Κύριοι,

Θέλω να ευχαριστήσω τους διοργανωτές του Συνεδρίου τόσο για την πρόσκλησή τους να παραστώ σε αυτό, όσο και για τη δυνατότητα που μου δίνουν να καταθέσω ορισμένες σκέψεις σχετικά με τη τρέχουσα κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας, κυρίως τη μακροοικονομική και ειδικότερα τη δημοσιονομική, και τη συσχέτισή της με τις επενδύσεις.

Κυρίες και Κύριοι,

Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία καταδεικνύουν ότι, τη χρονιά που πέρασε, πετύχαμε τη σταθεροποίηση της διεθνούς θέσης της χώρας και των δημόσιων οικονομικών της και δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για λήξη της παρατεταμένης ύφεσης κατά το τρέχον έτος.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα των τεράστιων, των πρωτόγνωρων θυσιών της Ελληνικής κοινωνίας.

Τόσο σε όρους δημοσιονομικού εγχειρήματος όσο και σε όρους βιοτικού επιπέδου.

Αλλά και των πρωτοβουλιών, που ανελήφθησαν και υλοποιήθηκαν από την Ελληνική Κυβέρνηση, για την αντιμετώπιση των συνθηκών έντονης αβεβαιότητας και ασφυξίας που είχαν συσσωρευθεί το καλοκαίρι του 2012.

Έτσι, σήμερα:

1ον. Η ύφεση επιβραδύνεται.

Ο ρυθμός της θα περιορισθεί το 2013 σε σύγκριση τόσο με το 2012 όσο και με την πρόβλεψη στις αρχές του έτους.

Το 2014 εκτιμάται ότι η ύφεση θα τερματιστεί και η οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει.

2ον. Διαρθρωτικές αλλαγές υλοποιούνται.

Η Ελλάδα είναι, πλέον, η χώρα με τον υψηλότερο, μεταξύ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, ρυθμό προώθησης των μεταρρυθμίσεων, υλοποιώντας μάλιστα τις δυσκολότερες διαρθρωτικές αλλαγές, ακόμη και σε ευαίσθητους τομείς, όπως είναι οι ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας.

Ενδεικτικά, αλλά χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η Ελλάδα, στον τομέα της ευκολίας ίδρυσης νέων επιχειρήσεων, βελτίωσε τη θέση της στην παγκόσμια κατάταξη κατά 110 βαθμίδες, από την 146η θέση το 2012 στην 36η το 2013.

3ον. Αποκρατικοποιήσεις ξεκίνησαν, μετά από σημαντικές καθυστερήσεις, να πραγματοποιούνται, παρά τα προβλήματα, κυρίως εξωγενή, που παρουσιάζονται.

Μέχρι σήμερα, την τελευταία διετία, υλοποιήθηκαν 12 έργα αποκρατικοποιήσεων, με συνολικά εκτιμώμενα έσοδα ύψους 3,8 δισ. ευρώ.

4ον. Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ενισχύεται.

Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μετατρέπεται σε πλεονασματικό, για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν 20 χρόνια.

Βέβαια, κυρίως, λόγω υποχώρησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος και των εισαγωγών εξαιτίας του περιορισμού του διαθέσιμου εισοδήματος.

5ον. Οι τιμές ανταποκρίνονται πλέον στον περιορισμό της ζήτησης και του κόστους εργασίας και η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε βελτίωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.

Εξέλιξη θετική, μη επιθυμητή όμως για μεγάλο χρονικό διάστημα.

6ον. Το Κράτος, με δεδομένη την πιστωτική συρρίκνωση, ενίσχυσε, στο μέτρο του εφικτού, τη ρευστότητα στην οικονομία.

Πλήρωσε περίπου 6,2 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Επέστρεψε περίπου 3,1 δισ. ευρώ φόρους.

Δαπάνησε περίπου 6,7 δισ. ευρώ για δημόσιες επενδύσεις.

Ενώ οι πόροι από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζονται σε 4,2 δισ. ευρώ.

Και η ΕΤΕπ συγχρηματοδοτεί δάνεια προς μικρομεσαίες επιχερήσεις, ύψους 1,4 δισ. ευρώ.

7ον. Οι στόχοι της δημοσιονομικής πολιτικής επιτυγχάνονται.

Η χώρα, μετά από πολλά χρόνια, επιτυγχάνει πρωτογενές πλεόνασμα.

Πλεόνασμα το οποίο, σε διαρθρωτικούς όρους, είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.

Πλεόνασμα σημαντικό, υψηλό, αρκετά υψηλότερο από τις αρχικές και τις μεταγενέστερες προβλέψεις, το οποίο οφείλεται στην επίτευξη των στόχων στο σκέλος των εσόδων και στην υπέρβαση αυτών στο σκέλος των δαπανών.

Πλεόνασμα βιώσιμο, αφού, μεταξύ άλλων, οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και οι επιστροφές φόρων, βασικοί πυλώνες ενίσχυσης της ρευστότητας της οικονομίας, διαμορφώθηκαν, τελικά υψηλότερα από το 2012.

Κυρίες και Κύριοι,

Τα αποτελέσματα αυτών των ευνοϊκών εξελίξεων άρχισαν να διαφαίνονται και στην πραγματική οικονομία.

1ον. Η παραγωγή στη μεταποίηση τείνει να σταθεροποιηθεί.

Οι νέες βιομηχανικές παραγγελίες και ο δείκτης προμηθειών, σταδιακά, ανακάμπτουν, τροφοδοτούμενες, κυρίως, από το εξωτερικό.

Ο όγκος του λιανεμπορίου αυξήθηκε, για πρώτη φορά την τελευταία 4ετία.

2ον. Η αυξητική δυναμική της ανεργίας ανακόπτεται.

Ενισχυτικά αναμένεται να λειτουργήσει η υλοποίηση από την Κυβέρνηση ενός ευρέος προγράμματος για την αντιμετώπιση της ανεργίας, το οποίο ανέρχεται στο 1,5 δισ. ευρώ και αφορά περισσότερους από 440.000 άνεργους συμπολίτες μας.

Βέβαια, η ανεργία, ιδιαίτερα η μακροχρόνια, κυρίως των νέων, παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Πρωτόγνωρα.

Γεγονός που καθιστά αναγκαία και απαραίτητη την ένταση των προσπαθειών της Κυβέρνησης σε αυτό το πεδίο.

3ον. Το οικονομικό κλίμα έχει βελτιωθεί.

Ο σχετικός δείκτης έχει φτάσει σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 μηνών.

Συγκεκριμένα, τον προηγούμενο μήνα ανήλθε στις 92,6 μονάδες, ενώ το Μάιο του 2010 ήταν στις 69,8 μονάδες και τον Ιούνιο του 2012 στις 77,3 μονάδες.

4ον. Ο «δείκτης φόβου» του ΚΕΠΕ, ο οποίος παρουσιάστηκε πρόσφατα σε σχετική μελέτη, έχει βελτιωθεί σημαντικά.

Πρόκειται για ένα βαρόμετρο της ψυχολογίας των επενδυτών, το οποίο επιβεβαιώνει την πρόοδο που έχει συντελεστεί στην οικονομία τους τελευταίους 20 μήνες.

5ον. Το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων έχει σημαντικά μειωθεί, και διαμορφώνεται σε προ Μνημονίου επίπεδα.

Συγκεκριμένα, το επιτόκιο των εξάμηνων εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου διαμορφώθηκε, κατά την τελευταία έκδοσή τους, στο 4,10%.

Είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2010, όταν το αντίστοιχο επιτόκιο ανήλθε στο 4,55%, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο επιτόκιο στα μέσα του Ιουνίου του 2012 είχε ανέλθει στο 4,73%.

Ενώ και τα spreads έχουν σημαντικά συρρικνωθεί.

6ον. Οι καταθέσεις σταδιακά επιστρέφουν στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα.

Συγκεκριμένα, από τον Ιούνιο του 2012, οι καταθέσεις στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα αυξήθηκαν κατά 8,5%.

Βέβαια, οι απώλειες από την αρχή της κρίσης παραμένουν μεγάλες.

Κυρίες και Κύριοι,

Αυτές οι ενδείξεις σταθεροποίησης της κατάστασης έχουν συμβάλλει καθοριστικά στη σταδιακή επαναφορά της χώρας στους διεθνείς επενδυτικούς προορισμούς.

Για να υλοποιηθούν όμως επενδύσεις στη χώρα, κυρίως άμεσες ξένες επενδύσεις, θα πρέπει αυτές οι ενδείξεις να μην αποτελέσουν αφορμή για εφησυχασμό.

Αλλά εφαλτήριο για τη συνέχιση του δημοσιονομικού εγχειρήματος και τον περαιτέρω εμπλουτισμό της δημοσιονομικής προσπάθειας με αναπτυξιακές δράσεις και πολιτικές.

Πολιτικές, που θα εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα, το 2014, μετά από 6 έτη, θα εξέλθει από την παρατεταμένη ύφεση και το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ.

Πολιτικές, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής που θα έχει ως στόχο την επίτευξη διατηρήσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, την ενίσχυση της απασχόλησης, τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, την ανάκαμψη αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η Ελλάδα της Ανάκαμψης, το 2014, θα στηριχθεί:

1ον. Στην επιβράδυνση της πτώσης της κατανάλωσης, καθώς προβλέπεται ότι θα ανακοπεί η μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.

 2ον. Στη θετική συμβολή της εξωτερικής ζήτησης που θα ενισχυθεί από τις εξαγωγές αγαθών και τουριστικών υπηρεσιών.

3ον. Στην ταχύτερη αξιοποίηση και υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων από πόρους του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων στις υποδομές καθώς και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

4ον. Στην εντατικότερη υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου, με προβλεπόμενα έσοδα ύψους 3,6 δισ. ευρώ το 2014.

5ον. Στην προσήλωση της οικονομικής πολιτικής στην πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, κυρίως με την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.

6ον. Στην ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος, η οποία μεσοπρόθεσμα αναμένεται να συνοδευθεί από την εξομάλυνση της πιστωτικής επέκτασης και την ενισχυμένη δυνατότητα χορήγησης πιστώσεων στην οικονομία.

7ον. Σε ένα ευνοϊκότερο διεθνές περιβάλλον, αφού η ανάπτυξη επιστρέφει σταδιακά – έστω και σε χαμηλά επίπεδα – συνολικά στην Ευρωζώνη.

Η Ελλάδα της Βιώσιμης Ανάπτυξης, από το 2014, θα στηριχθεί, πέρα και πάνω από «Μνημόνια», σε μια συνολική, συνεκτική, ρεαλιστική στρατηγική, συμβατή με τους στόχους της Ευρώπης.

Βασικοί άξονες αυτής της στρατηγικής πρέπει να είναι:

1ον. Η ένταξη του «αφανούς» τμήματος της οικονομίας στο «εμφανές» πεδίο της, επιτυγχάνοντας τη φορολόγησή του.

Όσο περισσότερο προσεγγίζουμε αυτό το στόχο, τόσο διευρύνεται η ευχέρεια για ελάφρυνση των συνεπών φορολογουμένων, οι οποίοι όχι μόνο έχουν επιβαρυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια αλλά έχουν υποστεί και μείωση του εισοδήματός τους.

2ον. Η διασφάλιση της πιστής εφαρμογής των κανόνων και πρακτικών χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και πειθαρχίας.

Η προσήλωση σ’ αυτούς τους κανόνες και τις πρακτικές έχει ήδη αποδώσει αποτελέσματα, οδηγώντας σε σημαντική περιστολή των πρωτογενών δαπανών.

3ον. Η δημιουργία ενός δίκαιου, αποτελεσματικού και σύγχρονου κράτους με την επιτάχυνση της διοικητικής μεταρρύθμισης.

Ενός κράτους που θα παρεμβαίνει και θα μεριμνά για τη βέλτιστη λειτουργία του μηχανισμού της αγοράς και την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής οικονομικής αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, την κοινωνικά δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος και του παραγόμενου πλούτου και τη σταθεροποίηση της οικονομίας.

4ον. Η βελτίωση της «ποιότητας» των δημόσιων οικονομικών.

Και αυτό θα επιτευχθεί με την αύξηση της αποτελεσματικότητας των πόρων και με την ενίσχυση, σταδιακά, των δαπανών που έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση, προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργούν υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα.

Αυτός ο προσανατολισμός των δημόσιων δαπανών συνάδει και με τη θεωρία της ενδογενούς ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία παράγοντες όπως η εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτομία δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική.

5ον. Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών δαπανών, ώστε να περιορισθεί το επίπεδο της φτώχειας που αντιμετωπίζει η χώρα.

Με τον εξορθολογισμό των μηχανισμών αναδιανομής εισοδήματος.

Με στοχευμένες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής.

6ον. Η αύξηση των επενδύσεων και η ενίσχυση των εξαγωγών, καθώς και η διατήρηση της κατανάλωσης σε υψηλά επίπεδα, έχοντας, όμως, σημαντικά μικρότερο συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του ΑΕΠ.

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις αναμένεται να προσελκύσουν τεχνογνωσία από το εξωτερικό και να οδηγήσουν σε βελτίωση της παραγωγικότητας με μακροπρόθεσμα οφέλη για την ανάπτυξη.

7ον. Η περαιτέρω ενίσχυση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.

Η αλήθεια είναι ότι το δημόσιο χρέος, εδώ και δεκαετίες, είχε πολύ ισχυρή αυξητική δυναμική.

Αλήθεια, επίσης, είναι ότι ο ρυθμός αύξησής του αρχίζει να περιορίζεται, η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκειά του έχει χρονικά επεκταθεί και οι δαπάνες εξυπηρέτησής του έχουν αισθητά μειωθεί.

Ωστόσο, παρά τις θετικές αυτές εξελίξεις, το ζήτημα της περαιτέρω ενίσχυσης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους παραμένει ανοικτό.

Ρεαλιστικές λύσεις και εφαρμόσιμες τεχνικές υπάρχουν.

Πρέπει να υιοθετηθούν, με καθαρό τρόπο, το συντομότερο δυνατό.

Το πρόσφατο παρελθόν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, απέδειξε ότι η αναβλητικότητα και η διστακτικότητα δεν ήταν «σύμμαχοι» των λύσεων.

8ον. Η διαμόρφωση των συνθηκών για την έξοδο της χώρας στις αγορές.

Εργαζόμαστε μεθοδικά και συστηματικά ώστε να είναι εφικτή η επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014.

Κυρίες και Κύριοι,

Το κόστος που κατέβαλε η Ελληνική κοινωνία για να επιτευχθεί η σταθεροποίηση της κατάστασης, αναμφίβολα, ήταν και είναι υψηλό.

Η ύφεση βαθιά και παρατεταμένη.

Η ανεργία πρωτόγνωρη.

Η έλλειψη ρευστότητας πασιφανής.

Σήμερα, όμως, υπάρχει η δυνατότητα να ανακοπεί η πτωτική πορεία, καθώς, παρά τις καθυστερήσεις και τις αστοχίες, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές αλλαγές.

Με πιο ουσιώδη αλλαγή την εξάλειψη των υψηλών «δίδυμων» ελλειμμάτων της χώρας.

Η προσπάθεια ωστόσο δεν έχει ολοκληρωθεί.

Είναι εθνική ανάγκη να διαφυλαχθούν όλα όσα έχουν επιτευχθεί με τόσο μεγάλο κόστος.

Σήμερα, δεν ωφελεί να φλερτάρουμε με πισωγυρίσματα.

Δεν ωφελεί να αναλώσουμε εθνική ενέργεια σε ομφαλοσκόπηση.

Δεν ωφελεί να ρισκάρουμε με δοκιμές.

Δεν ωφελεί να επιδοθούμε σε ανώριμες, θορυβώδεις τακτικές.

Πιστεύω ότι η ορθή εθνική επιλογή είναι να προχωρήσουμε αταλάντευτα μπροστά, ώστε να βγούμε από την κρίση μια ώρα αρχύτερα.

Άλλωστε, όπως έχω υποστηρίξει και από το βήμα του Κοινοβουλίου, δεν υπάρχει «βασιλική οδός» για την εθνική αξιοπρέπεια και την ευημερία μας στο σύγχρονο, ανταγωνιστικό, διεθνές περιβάλλον.

Υπάρχει μόνο μία οδός.

Η οδός που προσδιορίζεται από:

  • Την επαναδιατύπωση και την εμπέδωση ενός σύγχρονου αξιακού κώδικα.
  • Την καλλιέργεια κουλτούρας κοινωνικής και πολιτικής συνεννόησης, συγκλίσεων και δημιουργικών συνθέσεων.
  • Τη διαχρονική και αταλάντευτη εφαρμογή ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου.
  • Την υλοποίηση σύγχρονων πολιτικών, που είναι συμβατές με το εθνικό, αλλά και το Ευρωπαϊκό, σχέδιο.
  • Την εμπέδωση και προώθηση της κοινωνικής συνοχής.
  • Την έντιμη, σκληρή, αποτελεσματική και ποιοτική εργασία από όλους μας.

Αυτή είναι η ορθή οδός.

Αυτή πρέπει να βαδίσουμε.

Αυτή μας επιβάλλει η μακραίωνη, διακριτή ιστορία μας.

Σήμερα, με τη σταθεροποίηση της δημόσιας οικονομίας έχουμε εισέλθει στην τελευταία δύσκολη στροφή για να μπούμε σ’ αυτό το δρόμο.

Έχουμε χρέος να κρατήσουμε γερά το πηδάλιο και να κάνουμε τις ενδεδειγμένες ενέργειες.
Με πίστη, εθνικό σχέδιο και αποφασιστικότητα πρέπει και μπορούμε, όπως έχει αποδειχθεί, να πετυχαίνουμε τους στόχους και ταυτόχρονα να διεκδικούμε καλύτερους όρους συνεργασίας από τους εταίρους και δανειστές μας.

Μακριά από μαξιμαλιστικές, μη ρεαλιστικές απαιτήσεις.

Ώστε να επιστρέψει η οικονομία και η κοινωνία στον ενάρετο κύκλο της ευημερίας για όλους τους πολίτες, εντός της Ευρωζώνης.

Σας ευχαριστώ. 

TwitterInstagramYoutube