Άσκηση ισορροπίας σε τρεις άξονες, μέχρι την οριστική έξοδο από την υγειονομική κρίση

Χρήστος Σταϊκούρας

Υπουργός Οικονομικών

Πάνω από ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, η Ελλάδα, η Ευρώπη, αλλά και ολόκληρος ο πλανήτης εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωποι με την αβεβαιότητα και τις συνέπειες αυτού του πρωτόγνωρου σοκ. Η έλευση των εμβολίων κατέστησε ορατή την έξοδο από την παρούσα δοκιμασία. Έξοδος η οποία, ωστόσο, δεν μπορεί ακόμα να προσδιοριστεί χρονικά – όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά διεθνώς. Είναι, όμως, βέβαιο ότι η υπέρβαση της πανδημίας και των επιπτώσεών της και η σταδιακή αποκατάσταση της κανονικότητας θα χρειαστούν χρόνο.

Έχει καταστεί πλέον σαφές ότι οικονομία και υγειονομική κρίση δεν είναι απλά αλληλένδετες, αλλά άρρηκτα συνδεδεμένες. Όσο οι – αναγκαίοι για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας – περιορισμοί παρατείνονται, τόσο μεγαλύτερο είναι το κόστος στην πραγματική οικονομία και στα δημόσια οικονομικά. Παράλληλα, ο λογαριασμός των μέτρων για τη στήριξη των επιχειρήσεων, των εργαζομένων, των ανέργων, των κλάδων που πλήττονται και του Εθνικού συστήματος Υγείας μεγαλώνει. Πλέον, αναμένεται να υπερβεί τα 14 δισ. ευρώ για το 2021, ποσό περίπου διπλάσιο από τις εκτιμήσεις του Προϋπολογισμού.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αυξημένων αναγκών για δαπάνες στήριξης της κοινωνίας και της οικονομίας, με παράλληλη συμπίεση των κρατικών εσόδων, και υπό συνθήκες συνεχιζόμενης, έντονης αβεβαιότητας, καλούμαστε, ως Υπουργείο Οικονομικών, με προσεκτικούς χειρισμούς, μελετημένες και κοινωνικά δίκαιες δράσεις να ισορροπούμε σε τρεις βασικούς άξονες:

1^ον.  Την αδιάλειπτη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά και μετά το πέρας αυτής, ωσότου ξαναβρoύν τον βηματισμό τους και εκκινήσουν από μια νέα αφετηρία βιώσιμης ανάκαμψης.

Με συνολικά μέτρα που φθάνουν τα 38 δισ. ευρώ για την περίοδο 2020-2021, ξεπερνώντας τους πόρους που θα λάβει η χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης, απλώσαμε ευρύ «δίχτυ» προστασίας στην κοινωνία και την οικονομία, περιορίζοντας στο μέτρο του εφικτού τον αντίκτυπο αυτού του εξωγενούς, συμμετρικού σοκ. Πετύχαμε έτσι τη στήριξη της απασχόλησης, την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και την τόνωση της κοινωνικής συνοχής. Γεγονός που αναγνωρίζεται, άλλωστε, από τους θεσμούς, στην τελευταία έκθεση αξιολόγησης της χώρας μας.

Η Κυβέρνηση στέκεται συνεχώς στο πλευρό της κοινωνίας και των επιχειρήσεων και θα συνεχίσει να το πράττει εντός των απαραίτητων, πάντα, δημοσιονομικών περιορισμών που υπαγορεύει η δημοσιονομική σταθερότητα, διατηρώντας τις απαραίτητες εφεδρείες για το μέλλον και εφαρμόζοντας ακόμα πιο στοχευμένα μέτρα όσο επανεκκινεί η οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι είναι πραγματικά αδύνατον για οποιαδήποτε χώρα και οικονομία να καλύψει πλήρως, άμεσα, τη ζημία της υγειονομικής κρίσης σε τμήμα της πραγματικής οικονομίας.

2^ον.  Τη συνεχή άντληση πόρων – με τους ευνοϊκότερους δυνατούς όρους – από τις αγορές, διασφαλίζοντας την επάρκεια των ταμειακών διαθεσίμων.

Ισορροπούμε – και θα εξακολουθήσουμε να ισορροπούμε – με όρους κοινωνικής ανταποδοτικότητας και οικονομικής αποτελεσματικότητας, μεταξύ των μεγάλων αναγκών και των πεπερασμένων πόρων, τους οποίους διευρύνουμε, κυρίως με επιτυχημένες εξόδους στις αγορές, αλλά και αξιοποιώντας τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά εργαλεία, χρηματοδοτικούς μηχανισμούς και προγράμματα.

Από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία, η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση από τις αγορές ανέρχεται συνολικά στα 22 δισ. ευρώ. Επιπλέον, εργαζόμαστε συστηματικά για την ταχύτερη δυνατή εκταμίευση και αξιοποίηση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ το αίτημά μας για τη διάθεση πρόσθετων – αδιάθετων σε ευρωπαϊκό επίπεδο – πόρων από το Πρόγραμμα SURE εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανεβάζοντας τη συνολική ενίσχυση προς τη χώρα μας για τη στήριξη της απασχόλησης από τα 2,7 δισ. ευρώ στα 5,2 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, οι ορθοί κυβερνητικοί χειρισμοί έχουν αναβαθμίσει την αξιοπιστία της Ελλάδας, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή η χώρα μας να δανείζεται με τους ευνοϊκότερους όρους και τα χαμηλότερα επιτόκια στην ιστορία της. Έχοντας διασφαλίσει, λοιπόν, την απρόσκοπτη και φθηνή πρόσβαση στις αγορές, αντλούμε – με σοβαρότητα και μεθοδικότητα – πόρους από αυτές, αναπληρώνοντας τις εκροές των ταμειακών διαθεσίμων, ώστε αυτά να παραμένουν πάντα σε ασφαλή επίπεδα.

3^ον.  Τη συνετή και αποδοτική διαχείριση αυτών των πόρων για να μην εκτροχιαστούν τα δημόσια οικονομικά, ώστε αμέσως μετά το τέλος της πανδημίας να τροχοδρομήσουμε σε πορεία ισχυρής και βιώσιμης ανάκαμψης.

Έχουμε, άλλωστε, αποδείξει ότι διαχειριζόμαστε με σύνεση και νοικοκυροσύνη τα δημόσια οικονομικά, σεβόμενοι τις πολυετείς θυσίες του ελληνικού λαού. Με διορατικότητα και σοβαρότητα, αντιστεκόμαστε στη μαξιμαλιστική ρητορική αλόγιστων παροχών της αντιπολίτευσης, που θα μας είχε οδηγήσει – μετά βεβαιότητος – σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό και ταμειακή αδυναμία, δεδομένης της παρατεταμένης διάρκειας της πανδημίας.

Υπό τις παραπάνω περιστάσεις, η χάραξη οικονομικής πολιτικής εξελίσσεται σε μια σύνθετη, πολυπαραγοντική και δύσκολη άσκηση τριπλής ισορροπίας. Άσκηση στην οποία η Ελληνική Κυβέρνηση έχει δοκιμαστεί επιτυχώς, όπως άλλωστε αναγνωρίζουν οι θεσμοί, οι διεθνείς αγορές, οι επενδυτές, οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης και – πρωτίστως – η ελληνική κοινωνία.

Και τούτο διότι από την πρώτη στιγμή ανταποκρινόμαστε με γρήγορα αντανακλαστικά, σχέδιο και υψηλό αίσθημα ευθύνης στις ανάγκες που προκαλεί η επέλαση της πανδημικής κρίσης.

Το ίδιο συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε να κάνουμε, καλύπτοντας την ανάγκη μεγαλύτερης, αμεσότερης, αλλά και πιο στοχευμένης στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Παράλληλα όμως, έχουμε το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και εργαζόμαστε σκληρά για αυτό. Ετοιμαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε με αποφασιστικότητα τις νέες προκλήσεις που ανοίγονται στη μετά-κορονοϊό εποχή ως προς τη δομή της οικονομίας, τον μετασχηματισμό της εργασίας, την ψηφιακή μετάβαση, τις διαφοροποιημένες εμπορικές συναλλαγές. Προκλήσεις οι οποίες ενέχουν και ευκαιρίες, τις οποίες, ως χώρα, οφείλουμε να αξιοποιήσουμε. Και θα το καταφέρουμε, με σχέδιο, δυναμισμό και σύνεση!