Μηχανισμός Στήριξης

Εισήγηση Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα στην Επιτροπή του Απολογισμού – Ισολογισμού της Βουλής κατά τη συζήτηση επί της Έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους για την Οικονομική Διακυβέρνηση στην ΟΝΕ

xristos-staikourasΚυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Συζητούμε σήμερα στην Επιτροπή την Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού για το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη και στην Ελλάδα.

Ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που είναι απόρροια της πολυδιάστατης κρίσης που κλονίζει τα τελευταία χρόνια το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Κρίση χρηματοπιστωτική και δημοσιονομική.

Κρίση μεταδοτική, στις περισσότερες χώρες από τον χρηματοπιστωτικό προς τον δημοσιονομικό τομέα, και σε ορισμένες, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, αντίστροφα.

Κρίση συστημική, που έθεσε σε κίνδυνο την ίδια τη βιωσιμότητα του κοινού νομίσματος.

Αυτή η κρίση βρήκε την Ευρώπη «ανοχύρωτη».

Χωρίς μηχανισμούς αντίδρασης και αντιμετώπισης της κρίσης.

Με το εγχείρημα της οικονομικής και νομισματικής ενοποίησης, δομικά και θεσμικά, ημιτελές.

Ενδεικτικά, ακόμη και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ένα σύστημα δημοσιονομικής διακυβέρνησης που καθιερώθηκε πριν από την κρίση ως απαραίτητο συμπλήρωμα της νομισματικής πολιτικής, κατέστη ανεφάρμοστο στην περίπτωση κρατών-χωρών που ήθελαν να αποφύγουν τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.

Κυρίες και Κύριοι,

Αυτή η κρίση και οι προσπάθειες αντιμετώπισής της κατέστησαν εμφανείς τις ατέλειες και τις υστερήσεις του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Ανέδειξαν, όμως, και τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες.

Οδήγησαν στην εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων:

Πρώτο Συμπέρασμα: Η δημοσιονομική εξυγίανση, προσαρμογή και πειθαρχία είναι βασικός πυλώνας για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και για τη διατηρήσιμη ανάπτυξη.

Δεύτερο Συμπέρασμα: Η προσήλωση στη δημοσιονομική πειθαρχία δεν αποτελεί από μόνη της ικανή συνθήκη ώστε να εξέλθει μία οικονομία από την κρίση.

Είναι καθοριστικό να συνοδεύεται από αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και διαρθρωτικές πολιτικές.

Τρίτο Συμπέρασμα: Το μείγμα της δημοσιονομικής προσαρμογής είναι καθοριστικό για την αποτελεσματικότητα του εγχειρήματος και για τη διατηρησιμότητα του επιδιωκόμενου δημοσιονομικού αποτελέσματος.

Η προσαρμογή θα πρέπει να εδράζεται περισσότερο στο σκέλος των δαπανών και λιγότερο σε αυτό των εσόδων.

Τέταρτο Συμπέρασμα: Οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές επί των οποίων δομούνται τα Προγράμματα Οικονομικής Πολιτικής πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον «κύκλο» της οικονομίας.

Πέμπτο Συμπέρασμα: Είναι αναγκαία η θεσμοθέτηση μηχανισμών και πλαισίου για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.

Προς αυτή την κατεύθυνση, προχωρά, με αργά αλλά σταθερά βήματα, η διαμόρφωση της τραπεζικής ένωσης.

Τραπεζική ένωση με βασικά συστατικά:

  • Τον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό των μεγαλύτερων συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
  • Το ενιαίο πλαίσιο εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων.
  • Και, το ενιαίο ταμείο εγγύησης καταθέσεων.

Πρόκειται για ένα ενοποιητικό εγχείρημα που επιδιώκει αφενός τη σταδιακή αποκατάσταση και ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και ρευστότητας στο σύνολο της Ευρωπαϊκής οικονομίας και αφετέρου, τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρώπη, δημιουργώντας μηχανισμούς πρόληψης καταστάσεων αντιστοίχων αυτών που εντοπίζονται στη χρηματοπιστωτική κρίση.

Έκτο Συμπέρασμα: Απαιτείται η υιοθέτηση ενός πλέγματος πολιτικών ενίσχυσης της οικονομικής διακυβέρνησης.

Προς αυτή την κατεύθυνση, διαμορφώθηκε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο στην Ευρώπη όσον αφορά τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τις μακροοικονομικές ανισορροπίες.

Για την ενίσχυση, συνεπώς, της οικονομικής διακυβέρνησης έχουν ήδη θεσπιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο:

  • Το ενισχυμένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με μία δέσμη πέντε Κανονισμών και μιας Οδηγίας (six pack) που ενισχύουν την προληπτική παρακολούθηση και την άμεση παρέμβαση για τη διόρθωση του ελλείμματος και τη μείωση του χρέους
  • Οι μηχανισμοί στήριξης των κρατών-μελών (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας).
  • Το «δημοσιονομικό σύμφωνο» (fiscal compact).
  • Η ενδυνάμωση της οικονομικής συνεργασίας σε πεδία ευρύτερης οικονομικής πολιτικής (Euro-Plus-Pact και εποπτεία μακροοικονομικών ανισορροπιών).
  • Η ενισχυμένη εποπτεία σε κεντρικό επίπεδο των εθνικών προϋπολογισμών των κρατών-μελών της Ευρωζώνης (two pack).

Αυτό μεταφράζεται στο ότι το κάθε κράτος-μέλος:

  • Θεσμοθετεί και τηρεί τον κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.
  • Θέτει μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους.
  • Εφαρμόζει πολιτικές που οδηγούν σε διατηρήσιμα αποτελέσματα.
  • Ενσωματώνει στην εθνική νομοθεσία του μηχανισμούς αυτόματης διόρθωσης τυχόν αποκλίσεων από τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί.
  • Καταρτίζει τον Προϋπολογισμό του σε εναρμόνιση με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, μέσα από την διαδικασία του «ευρωπαϊκού εξαμήνου» που αποτελεί έναν ετήσιο κύκλο συντονισμού μακροοικονομικών, δημοσιονομικών και διαρθρωτικών πολιτικών.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Το Υπουργείο Οικονομικών, και δη το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, από τα μέσα του προηγούμενου έτους ξεκίνησε μία διαδικασία επικαιροποίησης και αναμόρφωσης του πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας, προκειμένου να εναρμονιστεί το υφιστάμενο θεσμικό νομικό πλαίσιο με τα ισχύοντα στην Ευρωζώνη.

Μία διαδικασία στην οποία συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, όπως άλλα συναρμόδια Υπουργεία, το Ελεγκτικό Συνέδριο και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.

Μία διαδικασία, η οποία ολοκληρώθηκε με τη σύνταξη του προσχεδίου της σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή σύντομα, τον επόμενο μήνα.

Τα βασικά συστατικά της εν λόγω πρωτοβουλίας, μεταξύ άλλων, είναι:

  • Η διάκριση των ρόλων και των αρμοδιοτήτων των θεσμικών οργάνων που συμμετέχουν στη δημοσιονομική διαχείριση.
  • Οι δημοσιονομικοί κανόνες που θα διέπουν τη χάραξη της οικονομικής πολιτικής.
  • Το χρονοδιάγραμμα κατάρτισης, σχεδιασμού, θέσπισης και υλοποίησης του Κρατικού Προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής.
  • Η θεσμική διαδικασία προετοιμασίας και κατάρτισης του Κρατικού Προϋπολογισμού και σχεδιασμού του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής.
  • Η χαρτογράφηση των αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεων, στο πλαίσιο της δημοσιονομικής διαχείρισης, των προϊσταμένων των οικονομικών υπηρεσιών των Υπουργείων και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
  • Η ενσωμάτωση όλων των διατάξεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο, εισάγοντας την έννοια του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου και των κατάλληλων διορθωτικών μηχανισμών, σε περίπτωση σημαντικών αποκλίσεων από το στόχο αυτό.
  • Η θέσπιση ενός ανεξάρτητου Δημοσιονομικού Συμβουλίου, με βάση τόσο τα προβλεπόμενα από το ευρωπαϊκό πλαίσιο όσο και τη διεθνή πρακτική των τελευταίων δεκαετιών. Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο θα είναι επιφορτισμένο, μεταξύ άλλων, με την αξιολόγηση και τη συμμόρφωση της χώρας με τους δημοσιονομικούς κανόνες.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Πρόκειται για μία σημαντική νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία έρχεται να συμπληρώσει μία σειρά παρεμβάσεων για τη διαμόρφωση ενός σταθερού πλαισίου χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.

Ήδη από το δεύτερο μισό του 2012, μεταξύ άλλων και κωδικοποιημένα, προχωρήσαμε:

  • Στην επικαιροποίηση και βελτίωση του συστήματος δημοσιονομικών ελέγχων.
  • Στην ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών για τη διαχείριση των δημόσιων πόρων.
  • Στην ενίσχυση του πλαισίου δημοσιονομικών κανόνων και πρακτικών με την παράλληλη ενεργοποίηση μηχανισμών παρακολούθησης των ΔΕΚΟ και των ΝΠΙΔ.
  • Στη σύσταση και λειτουργία του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ.
  • Στη θέσπιση τριμηνιαίων ενημερωτικών δελτίων επίτευξης των στόχων του προϋπολογισμού των δομών και των φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, στο πλαίσιο της παρακολούθησής τους.
  • Στην εφαρμογή μιας αυστηρής διαδικασίας αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, εστιάζοντας στην τήρηση του Μητρώου Δεσμεύσεων.

Και φυσικά:

  • Στην αναβάθμιση του ρόλου του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, αρχικά με την επαναλειτουργία του και, στη συνέχεια, με τη διασφάλιση της θεσμικής του υπόστασης, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Η βελτίωση, ενδυνάμωση και θωράκιση του θεσμικού πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη αποτελούν βασική προϋπόθεση για να μην ξαναβρεθούν οι κοινωνίες σε δύσκολες καταστάσεις αντίστοιχες των τελευταίων ετών.

Και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται το νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρώπης.

Ένα πλαίσιο που ισχύει για όλα τα κράτη-μέλη.

Ισχύει για όλα τα κράτη-μέλη που θέλουν να ανήκουν στην Ευρωζώνη.

Δεν επιβάλλεται, επιλέγεται.

Και σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η Ελλάδα, και στη «μετά Μνημόνιο» εποχή.

Η Ελλάδα που επιλέγει την εμβάθυνση της οικονομικής, και ιδιαίτερα της δημοσιονομικής και τραπεζικής ενοποίησης.

Ενοποίηση που θα διαμορφώσει ένα θεσμικό πλαίσιο επαρκές και ικανό να αντιμετωπίσει, αλλά και να αποτρέψει στο μέλλον, περιπτώσεις αντίστοιχες με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/2008 και τις επιπτώσεις αυτής στις οικονομίες και τις κοινωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Παράλληλα, όμως, η Ευρώπη οφείλει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, προωθώντας, παράλληλα με την εμβάθυνση της ΟΝΕ και τη βιώσιμη αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών, την αντιμετώπιση των υφεσιακών τάσεων και της δυναμικής της ανεργίας, μέσω της υιοθέτησης και υλοποίησης αναπτυξιακών πολιτικών.

Να επιτύχει και να διασφαλίσει μια «ισορροπία» μεταξύ των πολιτικών δημοσιονομικής σταθερότητας και των πολιτικών ανάπτυξης, ώστε να ενισχυθεί καθοριστικά η απασχόληση και να τονωθεί η συνοχή, σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο.

Και αυτό γιατί η δημοσιονομική εξυγίανση, προσαρμογή και πειθαρχία, αν και αναγκαία, δεν αποτελεί από μόνη της ικανή συνθήκη για την έξοδο από την κρίση και για τη διασφάλιση της ευημερίας για όλους τους πολίτες.

Και σ’ αυτό θεωρώ ότι μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι.

Σημεία ομιλίας Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα σε εκδήλωση της Ελληνικής Κίνησης Ευρωπαίων Φεντεραλιστών – «Η πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Οικονομική Κρίση στην Τραπεζική Ένωση»

«Σήμερα, το ζητούμενο είναι η ενδυνάμωση της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης ώστε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να βγει πιο δυνατό από την κρίση. Η Ευρώπη οφείλει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, προωθώντας, παράλληλα με την εμβάθυνση της ΟΝΕ και τη βιώσιμη αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών, την αντιμετώπιση των υφεσιακών τάσεων και της δυναμικής της ανεργίας, μέσω της υιοθέτησης και υλοποίησης αναπτυξιακών πολιτικών. Και αυτό γιατί η δημοσιονομική εξυγίανση, προσαρμογή και πειθαρχία, αν και αναγκαία, δεν αποτελεί από μόνη της ικανή συνθήκη για την έξοδο από την κρίση και για τη διασφάλιση της ευημερίας για όλους τους πολίτες.

Και σ’ αυτό το σημείο θεωρώ πως είναι σημαντική η συμβολή της Ελλάδας, ως προεδρεύουσας χώρας του Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό γιατί, στο πεδίο της οικονομίας, βασικοί στόχοι είναι:

1ον. Η επίτευξη και διασφάλιση μιας «ισορροπίας» μεταξύ των πολιτικών δημοσιονομικής σταθερότητας και των πολιτικών ανάπτυξης ώστε να ενισχυθεί καθοριστικά η απασχόληση και να τονωθεί η συνοχή, σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο.

2ον. Η εμβάθυνση της οικονομικής, και ιδιαίτερα της δημοσιονομικής και τραπεζικής ενοποίησης, ώστε να διαμορφωθεί ένα θεσμικό πλαίσιο επαρκές και ικανό να αντιμετωπίσει, αλλά και να αποτρέψει στο μέλλον, περιπτώσεις αντίστοιχες με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/2008 και τις επιπτώσεις αυτής στις οικονομίες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

«Συγκεκριμένα, οι προτεραιότητες του Υπουργείου Οικονομικών είναι:

1ον. Η περαιτέρω εμβάθυνση της οικονομικής διάστασης της ΟΝΕ μέσω της ενδυνάμωσης του συντονισμού των δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών των κρατών-μελών, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στην ευρύτερη διασφάλιση της σταθερότητας του ευρωπαϊκού νομίσματος, στην προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, στη δημιουργία ενός εργαλείου σύγκλισης και ανταγωνιστικότητας, και στην ανάδειξη της κοινωνικής διάστασης της οικονομικής πολιτικής.

2ον. Η αποτελεσματική διαχείριση, στο πλαίσιο της πρόσφατης εισαγωγής των κανόνων και των διαδικασιών του δίπτυχου για την οικονομική διακυβέρνηση, του 4ου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, εστιάζοντας στη διασφάλιση της αξιοπιστίας της διαδικασίας και στη συστηματική αξιολόγηση των προωθούμενων, από τα κράτη-μέλη, μεταρρυθμίσεων.

3ον. Η συνέχιση των πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενδυνάμωση της δικαιοσύνης στα φορολογικά συστήματα των κρατών-μελών της και την ενίσχυση της προσπάθειας για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων, στην περαιτέρω προώθηση της ανταλλαγής αποτελεσματικών πολιτικών.

4ον. Η χρηστή και ορθολογική δημοσιονομική διαχείριση του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στη διασφάλιση, με βάση την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της ομαλής εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του 2014, στον καθορισμό των κατευθυντήριων γραμμών για τον Προϋπολογισμό του 2015, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για ρεαλιστικές προβλέψεις ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο πολλών διαδοχικών διορθωτικών προϋπολογισμών, στην περαιτέρω επεξεργασία, αξιολόγηση και μελλοντική αναθεώρηση του συστήματος Ιδίων Πόρων, με στόχο την εξασφάλιση της συνέχειας στην έγκαιρη και ομαλή χρηματοδότηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

5ον. Η αναθεώρηση του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την κεφαλαιαγορά και την αγορά ιδιωτικής ασφάλισης, εστιάζοντας, μεταξύ άλλων στην αναμόρφωση των εποπτικών κανόνων που διέπουν την αγορά κεφαλαίων, στην επικαιροποίηση του πλαισίου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, και στην ολοκλήρωση και υλοποίηση του πλαισίου που αφορά στη διαφάνεια και στην εποπτεία της αγοράς ιδιωτικής ασφάλισης.

6ον. Η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, μέσω της διαμόρφωσης ενός νέου ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου που θα αποτελείται από τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης, τον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό και τις θεσμικές και νομικές προβλέψεις για την εξυγίανση και ανάκαμψη των τραπεζών και για την εγγύηση των καταθέσεων».

«Αναμφίβολα, η ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης συνιστά το περισσότερο πολύπλοκο και φιλόδοξο εγχείρημα της Ευρώπης κατά την τρέχουσα περίοδο.

Και αυτό διότι, μετά από μια μακρά περίοδο αδράνειας του εποπτικού πλαισίου που διέπει τις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές, η Ευρώπη προχωρά, στον απόηχο της κρίσης, για να διορθώσει τις θεσμικές της αδυναμίες.

Αδυναμίες, που η χρηματοπιστωτική κρίση και η επέκταση στην πραγματική οικονομία κατέδειξαν με τον πλέον επώδυνο τρόπο.

Αδυναμίες, όπως είναι:

1ον. Το έλλειμμα εποπτικής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών εποπτικών αρχών, διότι, παρά τις πρωτοβουλίες για ρυθμιστική σύγκλιση, διατηρήθηκε η εθελοντική διάσταση στη συνεργασία, η «κυριαρχία» του εθνικού επόπτη και η διαφοροποίηση σε αρκετά πεδία.

Το έλλειμμα αυτό φάνηκε από την αρχή της κρίσης, όταν η εκάστοτε εποπτική αρχή είχε ως κύρια μέριμνα τη διασφάλιση των εγχώριων καταθετών και σε αρκετές περιπτώσεις εφαρμόστηκαν μέτρα που τελικά επιδείνωσαν τη θέση πιστωτικών ιδρυμάτων με διασυνοριακή παρουσία και επέδρασαν αρνητικά στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

2ον. Η περιορισμένη ευχέρεια κοινοτικής δράσης και η αναποτελεσματικότητα των υπαρχόντων θεσμών συνεργασίας.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί κατέληγαν σε αποφάσεις με όρους ελάχιστου κοινού παρονομαστή, αδυνατώντας να συγκλίνουν ουσιαστικά σε ζητήματα διασυνοριακής δραστηριότητας, κατανομής βάρους μεταξύ κρατών-μελών και κοινής δράσης.

3ον. Η αδυναμία των εθνικών εποπτικών αρχών να ελέγξουν επαρκώς την εγχώρια αγορά, λόγω της διεθνοποιημένης δραστηριότητας αρκετών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και ειδικότερα στις περιπτώσεις των υποκαταστημάτων ή θυγατρικών ξένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Εν μέρει αυτό οφειλόταν και σε μια σειρά από διακριτικές ευχέρειες που είχαν δοθεί στην εκάστοτε εποπτική αρχή, με αποτέλεσμα να μην διασφαλίζεται το level playing field μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων και οι τράπεζες να κυνηγούν το regulatory arbitrage, τη χώρα με το πιο ευνοϊκό για αυτές εποπτικό πλαίσιο.

4ον. Η απουσία αποτελεσματικών θεσμών που να είναι σε θέση, αναλύοντας τις μακρο-χρηματοπιστωτικές και μακροοικονομικές διασυνδέσεις, αφενός να εφαρμόσει μια προληπτική πολιτική και αφετέρου να επιτύχει μια συντονισμένη αντίδραση για την επέκταση της κρίσης.

5ον. Το γεγονός ότι οι τράπεζες λειτουργούσαν μεν σε ένα ενιαία νομισματικό χώρο, αλλά επί της ουσίας οι χώρες προέλευσης ήταν αυτές που θα έπρεπε να επωμισθούν το κύριο βάρος της διάσωσης τραπεζών που καταρρέουν.

Όπως διατύπωσε και ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αγγλίας “οι τράπεζες είναι διεθνείς κατά τη διάρκεια της ζωής τους και εθνικές όταν πεθαίνουν”».

«Το αποτέλεσμα αυτών των θεσμικών αδυναμιών είναι σε όλους γνωστό. Είναι η δημιουργία, κατά την εξέλιξη της κρίσης, ενός φαύλου κύκλου μεταξύ κρατών και πιστωτικών ιδρυμάτων, όπου τα κράτη-μέλη αναγκάστηκαν να στηρίξουν τα τραπεζικά τους συστήματα με «γενναία» πακέτα στήριξης, επιβαρύνοντας σημαντικά τα δημοσιονομικά τους μεγέθη και, κατ’ επέκταση, δυσχεραίνοντας, μέσω πολλαπλών διαύλων, όπως είναι η μείωση της αξίας των κρατικών χρεογράφων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, τη θέση των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Το ζητούμενο είναι, συνεπώς, να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος στην Ευρωζώνη μέσα από τη βελτίωση του εποπτικού και ρυθμιστικού πλαισίου και τη δημιουργία μιας Ενιαίας Τραπεζικής Ένωσης.

Πρόκειται για ένα ενοποιητικό εγχείρημα που επιδιώκει αφενός τη σταδιακή αποκατάσταση και ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και ρευστότητας στο σύνολο της Ευρωπαϊκής οικονομίας, και αφετέρου, τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρώπη, δημιουργώντας μηχανισμούς πρόληψης καταστάσεων αντιστοίχων αυτών που εντοπίζονται στη χρηματοπιστωτική κρίση».

«Η Τραπεζική Ένωση, σύμφωνα και με την τελευταία Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος, αναμένεται να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και, στο μέτρο τούτο, να συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων. Οι δυνατότητες των ελληνικών τραπεζών να αντλήσουν πόρους από τις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων θα διευρυνθούν, εξέλιξη που θα μεταφρασθεί σε αύξηση της διαθεσιμότητας και υποχώρηση του κόστους χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στη χώρα μας.

Τα βασικά θεσμικά συστατικά αυτής της Τραπεζικής Ένωσης, όταν ολοκληρωθεί, θα είναι:

1ον. Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός των συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων υπό τη σκέπη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Εκτιμάται ότι αυτός θα τεθεί σε λειτουργία το Νοέμβριο του 2014. Η ενεργοποίησή του θα επιτρέψει την, υπό προϋποθέσεις, απευθείας ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).

2ον. Το ενιαίο πλαίσιο εξυγίανσης/εκκαθάρισης των πιστωτικών ιδρυμάτων, με τη θέσπιση αντίστοιχου φορέα και Ταμείου. Ο θεσμός αυτός θα συμπληρώσει τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, καθώς θα διασφαλίζει ότι αν, παρά την αυστηρότερη εποπτεία, μια τράπεζα αντιμετωπίσει σοβαρές δυσχέρειες, η εξυγίανσή της θα αντιμετωπιστεί με αποτελεσματικό τρόπο και με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για τους φορολογουμένους.

3ον. Το Ενιαίο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων. Και αυτό ώστε οι καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα, σε διαφορετικά κράτη-μέλη, να χαρακτηρίζονται ως χρηματοοικονομικά στοιχεία, με τον ίδιο βαθμό ασφαλείας».

«Ήδη έχουν γίνει σημαντικά θεσμικά βήματα ως προς τα δύο πρώτα συστατικά, εστιάζοντας, ως Ελληνική Προεδρία, στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με συμφωνία από όλα τα εμπλεκόμενα μέλη για τη θέσπιση του δεύτερου συστατικού, του ενιαίου μηχανισμού εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων. Στόχος είναι ο συγκερασμός των όποιων διαφορετικών προσεγγίσεων επί του θέματος, επιδιώκοντας να επικρατήσει η ευρωπαϊκή δημιουργική αλληλεγγύη έναντι των όποιων εθνικών επιδιώξεων, ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω ενοποιητικές πρωτοβουλίες».

«Προσωπικά πιστεύω, ότι η έννοια της δημιουργικής αλληλεγγύης αποτέλεσε τον πυρήνα τόσο του οράματος των μεγάλων Ευρωπαϊστών, όσο και της διαδικασίας ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος σε κρίσιμες, δύσκολες στιγμές. Σε μία τέτοια κρίσιμη φάση βρισκόμαστε σήμερα, όπου πρέπει να προσπαθήσουμε οι αποφάσεις για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της κοινωνίας των πολιτών για μια Ευρώπη της ισορροπίας και της αλληλεγγύης. Θα κλείσω την ομιλία μου με μία φράση του Κέϋνς: “Οι δυσκολίες δεν έγκειται τόσο στην ανάπτυξη νέων ιδεών όσο στην αποκόλληση από τις παλιές”.

Η Ευρώπη οφείλει να κάνει βήματα προς τα εμπρός. Βήματα προς την ολοκλήρωση που θα της επιτρέψουν να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της και να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία του 21ου αιώνα. Και η Τραπεζική Ένωση είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».

Ομιλία Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα στο Συνέδριο Global Capital Forum – “Greece: A solid investment destination”

Κυρίες και Κύριοι,

Θέλω να ευχαριστήσω τους διοργανωτές του Συνεδρίου τόσο για την πρόσκλησή τους να παραστώ σε αυτό, όσο και για τη δυνατότητα που μου δίνουν να καταθέσω ορισμένες σκέψεις σχετικά με τη τρέχουσα κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας, κυρίως τη μακροοικονομική και ειδικότερα τη δημοσιονομική, και τη συσχέτισή της με τις επενδύσεις.

Κυρίες και Κύριοι,

Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία καταδεικνύουν ότι, τη χρονιά που πέρασε, πετύχαμε τη σταθεροποίηση της διεθνούς θέσης της χώρας και των δημόσιων οικονομικών της και δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για λήξη της παρατεταμένης ύφεσης κατά το τρέχον έτος.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα των τεράστιων, των πρωτόγνωρων θυσιών της Ελληνικής κοινωνίας.

Τόσο σε όρους δημοσιονομικού εγχειρήματος όσο και σε όρους βιοτικού επιπέδου.

Αλλά και των πρωτοβουλιών, που ανελήφθησαν και υλοποιήθηκαν από την Ελληνική Κυβέρνηση, για την αντιμετώπιση των συνθηκών έντονης αβεβαιότητας και ασφυξίας που είχαν συσσωρευθεί το καλοκαίρι του 2012.

Έτσι, σήμερα:

1ον. Η ύφεση επιβραδύνεται.

Ο ρυθμός της θα περιορισθεί το 2013 σε σύγκριση τόσο με το 2012 όσο και με την πρόβλεψη στις αρχές του έτους.

Το 2014 εκτιμάται ότι η ύφεση θα τερματιστεί και η οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει.

2ον. Διαρθρωτικές αλλαγές υλοποιούνται.

Η Ελλάδα είναι, πλέον, η χώρα με τον υψηλότερο, μεταξύ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, ρυθμό προώθησης των μεταρρυθμίσεων, υλοποιώντας μάλιστα τις δυσκολότερες διαρθρωτικές αλλαγές, ακόμη και σε ευαίσθητους τομείς, όπως είναι οι ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας.

Ενδεικτικά, αλλά χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η Ελλάδα, στον τομέα της ευκολίας ίδρυσης νέων επιχειρήσεων, βελτίωσε τη θέση της στην παγκόσμια κατάταξη κατά 110 βαθμίδες, από την 146η θέση το 2012 στην 36η το 2013.

3ον. Αποκρατικοποιήσεις ξεκίνησαν, μετά από σημαντικές καθυστερήσεις, να πραγματοποιούνται, παρά τα προβλήματα, κυρίως εξωγενή, που παρουσιάζονται.

Μέχρι σήμερα, την τελευταία διετία, υλοποιήθηκαν 12 έργα αποκρατικοποιήσεων, με συνολικά εκτιμώμενα έσοδα ύψους 3,8 δισ. ευρώ.

4ον. Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ενισχύεται.

Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μετατρέπεται σε πλεονασματικό, για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν 20 χρόνια.

Βέβαια, κυρίως, λόγω υποχώρησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος και των εισαγωγών εξαιτίας του περιορισμού του διαθέσιμου εισοδήματος.

5ον. Οι τιμές ανταποκρίνονται πλέον στον περιορισμό της ζήτησης και του κόστους εργασίας και η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε βελτίωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.

Εξέλιξη θετική, μη επιθυμητή όμως για μεγάλο χρονικό διάστημα.

6ον. Το Κράτος, με δεδομένη την πιστωτική συρρίκνωση, ενίσχυσε, στο μέτρο του εφικτού, τη ρευστότητα στην οικονομία.

Πλήρωσε περίπου 6,2 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Επέστρεψε περίπου 3,1 δισ. ευρώ φόρους.

Δαπάνησε περίπου 6,7 δισ. ευρώ για δημόσιες επενδύσεις.

Ενώ οι πόροι από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζονται σε 4,2 δισ. ευρώ.

Και η ΕΤΕπ συγχρηματοδοτεί δάνεια προς μικρομεσαίες επιχερήσεις, ύψους 1,4 δισ. ευρώ.

7ον. Οι στόχοι της δημοσιονομικής πολιτικής επιτυγχάνονται.

Η χώρα, μετά από πολλά χρόνια, επιτυγχάνει πρωτογενές πλεόνασμα.

Πλεόνασμα το οποίο, σε διαρθρωτικούς όρους, είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη.

Πλεόνασμα σημαντικό, υψηλό, αρκετά υψηλότερο από τις αρχικές και τις μεταγενέστερες προβλέψεις, το οποίο οφείλεται στην επίτευξη των στόχων στο σκέλος των εσόδων και στην υπέρβαση αυτών στο σκέλος των δαπανών.

Πλεόνασμα βιώσιμο, αφού, μεταξύ άλλων, οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και οι επιστροφές φόρων, βασικοί πυλώνες ενίσχυσης της ρευστότητας της οικονομίας, διαμορφώθηκαν, τελικά υψηλότερα από το 2012.

Κυρίες και Κύριοι,

Τα αποτελέσματα αυτών των ευνοϊκών εξελίξεων άρχισαν να διαφαίνονται και στην πραγματική οικονομία.

1ον. Η παραγωγή στη μεταποίηση τείνει να σταθεροποιηθεί.

Οι νέες βιομηχανικές παραγγελίες και ο δείκτης προμηθειών, σταδιακά, ανακάμπτουν, τροφοδοτούμενες, κυρίως, από το εξωτερικό.

Ο όγκος του λιανεμπορίου αυξήθηκε, για πρώτη φορά την τελευταία 4ετία.

2ον. Η αυξητική δυναμική της ανεργίας ανακόπτεται.

Ενισχυτικά αναμένεται να λειτουργήσει η υλοποίηση από την Κυβέρνηση ενός ευρέος προγράμματος για την αντιμετώπιση της ανεργίας, το οποίο ανέρχεται στο 1,5 δισ. ευρώ και αφορά περισσότερους από 440.000 άνεργους συμπολίτες μας.

Βέβαια, η ανεργία, ιδιαίτερα η μακροχρόνια, κυρίως των νέων, παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Πρωτόγνωρα.

Γεγονός που καθιστά αναγκαία και απαραίτητη την ένταση των προσπαθειών της Κυβέρνησης σε αυτό το πεδίο.

3ον. Το οικονομικό κλίμα έχει βελτιωθεί.

Ο σχετικός δείκτης έχει φτάσει σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 μηνών.

Συγκεκριμένα, τον προηγούμενο μήνα ανήλθε στις 92,6 μονάδες, ενώ το Μάιο του 2010 ήταν στις 69,8 μονάδες και τον Ιούνιο του 2012 στις 77,3 μονάδες.

4ον. Ο «δείκτης φόβου» του ΚΕΠΕ, ο οποίος παρουσιάστηκε πρόσφατα σε σχετική μελέτη, έχει βελτιωθεί σημαντικά.

Πρόκειται για ένα βαρόμετρο της ψυχολογίας των επενδυτών, το οποίο επιβεβαιώνει την πρόοδο που έχει συντελεστεί στην οικονομία τους τελευταίους 20 μήνες.

5ον. Το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων έχει σημαντικά μειωθεί, και διαμορφώνεται σε προ Μνημονίου επίπεδα.

Συγκεκριμένα, το επιτόκιο των εξάμηνων εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου διαμορφώθηκε, κατά την τελευταία έκδοσή τους, στο 4,10%.

Είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2010, όταν το αντίστοιχο επιτόκιο ανήλθε στο 4,55%, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο επιτόκιο στα μέσα του Ιουνίου του 2012 είχε ανέλθει στο 4,73%.

Ενώ και τα spreads έχουν σημαντικά συρρικνωθεί.

6ον. Οι καταθέσεις σταδιακά επιστρέφουν στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα.

Συγκεκριμένα, από τον Ιούνιο του 2012, οι καταθέσεις στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα αυξήθηκαν κατά 8,5%.

Βέβαια, οι απώλειες από την αρχή της κρίσης παραμένουν μεγάλες.

Κυρίες και Κύριοι,

Αυτές οι ενδείξεις σταθεροποίησης της κατάστασης έχουν συμβάλλει καθοριστικά στη σταδιακή επαναφορά της χώρας στους διεθνείς επενδυτικούς προορισμούς.

Για να υλοποιηθούν όμως επενδύσεις στη χώρα, κυρίως άμεσες ξένες επενδύσεις, θα πρέπει αυτές οι ενδείξεις να μην αποτελέσουν αφορμή για εφησυχασμό.

Αλλά εφαλτήριο για τη συνέχιση του δημοσιονομικού εγχειρήματος και τον περαιτέρω εμπλουτισμό της δημοσιονομικής προσπάθειας με αναπτυξιακές δράσεις και πολιτικές.

Πολιτικές, που θα εξασφαλίσουν ότι η Ελλάδα, το 2014, μετά από 6 έτη, θα εξέλθει από την παρατεταμένη ύφεση και το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ.

Πολιτικές, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής που θα έχει ως στόχο την επίτευξη διατηρήσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, την ενίσχυση της απασχόλησης, τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, την ανάκαμψη αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η Ελλάδα της Ανάκαμψης, το 2014, θα στηριχθεί:

1ον. Στην επιβράδυνση της πτώσης της κατανάλωσης, καθώς προβλέπεται ότι θα ανακοπεί η μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.

 2ον. Στη θετική συμβολή της εξωτερικής ζήτησης που θα ενισχυθεί από τις εξαγωγές αγαθών και τουριστικών υπηρεσιών.

3ον. Στην ταχύτερη αξιοποίηση και υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων από πόρους του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων στις υποδομές καθώς και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

4ον. Στην εντατικότερη υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου, με προβλεπόμενα έσοδα ύψους 3,6 δισ. ευρώ το 2014.

5ον. Στην προσήλωση της οικονομικής πολιτικής στην πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, κυρίως με την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.

6ον. Στην ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος, η οποία μεσοπρόθεσμα αναμένεται να συνοδευθεί από την εξομάλυνση της πιστωτικής επέκτασης και την ενισχυμένη δυνατότητα χορήγησης πιστώσεων στην οικονομία.

7ον. Σε ένα ευνοϊκότερο διεθνές περιβάλλον, αφού η ανάπτυξη επιστρέφει σταδιακά – έστω και σε χαμηλά επίπεδα – συνολικά στην Ευρωζώνη.

Η Ελλάδα της Βιώσιμης Ανάπτυξης, από το 2014, θα στηριχθεί, πέρα και πάνω από «Μνημόνια», σε μια συνολική, συνεκτική, ρεαλιστική στρατηγική, συμβατή με τους στόχους της Ευρώπης.

Βασικοί άξονες αυτής της στρατηγικής πρέπει να είναι:

1ον. Η ένταξη του «αφανούς» τμήματος της οικονομίας στο «εμφανές» πεδίο της, επιτυγχάνοντας τη φορολόγησή του.

Όσο περισσότερο προσεγγίζουμε αυτό το στόχο, τόσο διευρύνεται η ευχέρεια για ελάφρυνση των συνεπών φορολογουμένων, οι οποίοι όχι μόνο έχουν επιβαρυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια αλλά έχουν υποστεί και μείωση του εισοδήματός τους.

2ον. Η διασφάλιση της πιστής εφαρμογής των κανόνων και πρακτικών χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και πειθαρχίας.

Η προσήλωση σ’ αυτούς τους κανόνες και τις πρακτικές έχει ήδη αποδώσει αποτελέσματα, οδηγώντας σε σημαντική περιστολή των πρωτογενών δαπανών.

3ον. Η δημιουργία ενός δίκαιου, αποτελεσματικού και σύγχρονου κράτους με την επιτάχυνση της διοικητικής μεταρρύθμισης.

Ενός κράτους που θα παρεμβαίνει και θα μεριμνά για τη βέλτιστη λειτουργία του μηχανισμού της αγοράς και την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής οικονομικής αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, την κοινωνικά δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος και του παραγόμενου πλούτου και τη σταθεροποίηση της οικονομίας.

4ον. Η βελτίωση της «ποιότητας» των δημόσιων οικονομικών.

Και αυτό θα επιτευχθεί με την αύξηση της αποτελεσματικότητας των πόρων και με την ενίσχυση, σταδιακά, των δαπανών που έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση, προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργούν υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα.

Αυτός ο προσανατολισμός των δημόσιων δαπανών συνάδει και με τη θεωρία της ενδογενούς ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία παράγοντες όπως η εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτομία δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική.

5ον. Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών δαπανών, ώστε να περιορισθεί το επίπεδο της φτώχειας που αντιμετωπίζει η χώρα.

Με τον εξορθολογισμό των μηχανισμών αναδιανομής εισοδήματος.

Με στοχευμένες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής.

6ον. Η αύξηση των επενδύσεων και η ενίσχυση των εξαγωγών, καθώς και η διατήρηση της κατανάλωσης σε υψηλά επίπεδα, έχοντας, όμως, σημαντικά μικρότερο συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του ΑΕΠ.

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις αναμένεται να προσελκύσουν τεχνογνωσία από το εξωτερικό και να οδηγήσουν σε βελτίωση της παραγωγικότητας με μακροπρόθεσμα οφέλη για την ανάπτυξη.

7ον. Η περαιτέρω ενίσχυση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.

Η αλήθεια είναι ότι το δημόσιο χρέος, εδώ και δεκαετίες, είχε πολύ ισχυρή αυξητική δυναμική.

Αλήθεια, επίσης, είναι ότι ο ρυθμός αύξησής του αρχίζει να περιορίζεται, η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκειά του έχει χρονικά επεκταθεί και οι δαπάνες εξυπηρέτησής του έχουν αισθητά μειωθεί.

Ωστόσο, παρά τις θετικές αυτές εξελίξεις, το ζήτημα της περαιτέρω ενίσχυσης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους παραμένει ανοικτό.

Ρεαλιστικές λύσεις και εφαρμόσιμες τεχνικές υπάρχουν.

Πρέπει να υιοθετηθούν, με καθαρό τρόπο, το συντομότερο δυνατό.

Το πρόσφατο παρελθόν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, απέδειξε ότι η αναβλητικότητα και η διστακτικότητα δεν ήταν «σύμμαχοι» των λύσεων.

8ον. Η διαμόρφωση των συνθηκών για την έξοδο της χώρας στις αγορές.

Εργαζόμαστε μεθοδικά και συστηματικά ώστε να είναι εφικτή η επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014.

Κυρίες και Κύριοι,

Το κόστος που κατέβαλε η Ελληνική κοινωνία για να επιτευχθεί η σταθεροποίηση της κατάστασης, αναμφίβολα, ήταν και είναι υψηλό.

Η ύφεση βαθιά και παρατεταμένη.

Η ανεργία πρωτόγνωρη.

Η έλλειψη ρευστότητας πασιφανής.

Σήμερα, όμως, υπάρχει η δυνατότητα να ανακοπεί η πτωτική πορεία, καθώς, παρά τις καθυστερήσεις και τις αστοχίες, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές αλλαγές.

Με πιο ουσιώδη αλλαγή την εξάλειψη των υψηλών «δίδυμων» ελλειμμάτων της χώρας.

Η προσπάθεια ωστόσο δεν έχει ολοκληρωθεί.

Είναι εθνική ανάγκη να διαφυλαχθούν όλα όσα έχουν επιτευχθεί με τόσο μεγάλο κόστος.

Σήμερα, δεν ωφελεί να φλερτάρουμε με πισωγυρίσματα.

Δεν ωφελεί να αναλώσουμε εθνική ενέργεια σε ομφαλοσκόπηση.

Δεν ωφελεί να ρισκάρουμε με δοκιμές.

Δεν ωφελεί να επιδοθούμε σε ανώριμες, θορυβώδεις τακτικές.

Πιστεύω ότι η ορθή εθνική επιλογή είναι να προχωρήσουμε αταλάντευτα μπροστά, ώστε να βγούμε από την κρίση μια ώρα αρχύτερα.

Άλλωστε, όπως έχω υποστηρίξει και από το βήμα του Κοινοβουλίου, δεν υπάρχει «βασιλική οδός» για την εθνική αξιοπρέπεια και την ευημερία μας στο σύγχρονο, ανταγωνιστικό, διεθνές περιβάλλον.

Υπάρχει μόνο μία οδός.

Η οδός που προσδιορίζεται από:

  • Την επαναδιατύπωση και την εμπέδωση ενός σύγχρονου αξιακού κώδικα.
  • Την καλλιέργεια κουλτούρας κοινωνικής και πολιτικής συνεννόησης, συγκλίσεων και δημιουργικών συνθέσεων.
  • Τη διαχρονική και αταλάντευτη εφαρμογή ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου.
  • Την υλοποίηση σύγχρονων πολιτικών, που είναι συμβατές με το εθνικό, αλλά και το Ευρωπαϊκό, σχέδιο.
  • Την εμπέδωση και προώθηση της κοινωνικής συνοχής.
  • Την έντιμη, σκληρή, αποτελεσματική και ποιοτική εργασία από όλους μας.

Αυτή είναι η ορθή οδός.

Αυτή πρέπει να βαδίσουμε.

Αυτή μας επιβάλλει η μακραίωνη, διακριτή ιστορία μας.

Σήμερα, με τη σταθεροποίηση της δημόσιας οικονομίας έχουμε εισέλθει στην τελευταία δύσκολη στροφή για να μπούμε σ’ αυτό το δρόμο.

Έχουμε χρέος να κρατήσουμε γερά το πηδάλιο και να κάνουμε τις ενδεδειγμένες ενέργειες.
Με πίστη, εθνικό σχέδιο και αποφασιστικότητα πρέπει και μπορούμε, όπως έχει αποδειχθεί, να πετυχαίνουμε τους στόχους και ταυτόχρονα να διεκδικούμε καλύτερους όρους συνεργασίας από τους εταίρους και δανειστές μας.

Μακριά από μαξιμαλιστικές, μη ρεαλιστικές απαιτήσεις.

Ώστε να επιστρέψει η οικονομία και η κοινωνία στον ενάρετο κύκλο της ευημερίας για όλους τους πολίτες, εντός της Ευρωζώνης.

Σας ευχαριστώ. 

Ομιλία Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα κατά τη συζήτηση Επίκαιρης Ερώτησης του Βουλευτή Κ. Μαρκόπουλου για τη παράταση δανείων με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου σε πυρόπληκτες περιοχές

Πρωτολογία

Κύριε Συνάδελφε,

Με την Επίκαιρη Ερώτηση που καταθέσατε, και συζητάμε σήμερα, θίγετε ένα ζήτημα που απασχολεί πολλούς συμπατριώτες μας.

Είναι ευκαιρία να συζητήσουμε το θέμα και να θέσουμε τα γεγονότα σε μία σειρά, ώστε να έχουμε μια καλύτερη αντίληψη των πρωτοβουλιών που έχουν ήδη αναληφθεί για την ενίσχυση των πληγέντων, αλλά και για να εξηγήσουμε τι είναι ρεαλιστικό και εφικτό να υλοποιηθεί εφεξής.

Είναι γνωστό ότι το 2007 καταστροφικές πυρκαγιές έπληξαν τους Νομούς Μεσσηνίας, Ηλείας, Αρκαδίας, Λακωνίας, Ευβοίας και Αχαΐας.

Για το λόγο αυτό, αποφασίστηκε η ενίσχυση των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων που ήταν εγκατεστημένοι και λειτουργούσαν στις προαναφερθείσες πληγείσες περιοχές.

Ενίσχυση, η οποία παρασχέθηκε με δύο τρόπους, με επιδότηση επιτοκίου και με την παροχή της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου σε δάνεια που μπορούσαν να λάβουν οι πληγέντες.

Ειδικότερα:

1ον. Η επιδότηση επιτοκίου αφορούσε σε δάνεια ρύθμισης υφιστάμενων, μέχρι τότε, οφειλών και χορήγησης νέων κεφαλαίων κίνησης.

Για τα εν λόγω δάνεια, ως επιτόκιο ορίστηκε το εκάστοτε επιτόκιο των Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου, 12μηνης διάρκειας, της τελευταίας έκδοσης πριν την έναρξη της περιόδου εκτοκισμού, προσαυξημένο κατά 70%, πλέον εισφοράς του Ν. 128/1975.

2ον. Η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου παρασχέθηκε σε ποσοστό 80% για το κεφάλαιο και τους τόκους των παραπάνω δανείων.

Ειδικότερα, η χορήγηση της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου αφορούσε:

α) Στη ρύθμιση των, με ημερομηνία 25.08.2007, ληξιπρόθεσμων και μη οφειλών προς τα πιστωτικά ιδρύματα σε ένα νέο δάνειο 10ετούς διάρκειας, με 1η δόση καταβλητέα στις 30.06.2010 και μέχρι του ποσού των 20 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση.

β) Στη χορήγηση νέων κεφαλαίων κίνησης 5ετούς διάρκειας, κατ’ ανώτατο ύψος μέχρι 35% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης κατά το 2006, και μέχρι του ποσού των 90.000 ευρώ ανά επιχείρηση, με 1η δόση καταβλητέα στις 30.06.2010.

Στο πλαίσιο της δεύτερης Υπουργικής Απόφασης, παρασχέθηκε η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου σε 8.868 επαγγελματίες και επιχειρήσεις και το συνολικό ύψος της εγγυητικής του ευθύνης ανέρχεται στο ποσό των 727 εκατ. ευρώ.

Κύριε Συνάδελφε,

Παράλληλα, από το 2010, πριν δηλαδή καταβληθεί καν η πρώτη δόση από δάνεια του 2007, θεσπίστηκαν μια σειρά από νέες ρυθμίσεις με στόχο την περαιτέρω αρωγή των δανειοληπτών και των δύο κατηγοριών.

Ειδικότερα, με τον Ν. 3816/2010, ορίστηκε ότι επαγγελματίες και επιχειρήσεις των πυρόπληκτων περιοχών, που είχαν συνάψει δάνεια με επιδότηση επιτοκίου και παροχή εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, δικαιούνταν να ζητήσουν αναστολή επί 2ετία και αναδρομικά από 01.01.2010 της χρεολυτικής αποπληρωμής του άληκτου κεφαλαίου, με αντίστοιχη παράταση της συμβατικής διάρκειας του δανείου, και καταβολή των τόκων στη διάρκεια της αναστολής σύμφωνα με την περιοδικότητα εκτοκισμού που προβλέπεται στην σύμβαση.

Στη συνέχεια, με εγκύκλιο του Υφυπουργού Οικονομικών, το Μάρτιο του 2010, διευκρινίστηκε ότι, μετά τη γενόμενη αναστολή, η αποπληρωμή των δανείων με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, τόσο της ρύθμισης οφειλών όσο και των νέων κεφαλαίων κίνησης,  θα γίνει με 1η δόση στις 30.06.2012 και τελευταία στις 31.12.2019 και 31.12.2014 αντίστοιχα.

Επιπρόσθετα, και πριν και πάλι καταβληθεί η πρώτη δόση, τον Απρίλιο του 2012, το Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να παράσχει την ευχέρεια αναστολής καταβολής των οφειλόμενων δόσεων για το χρονικό διάστημα από 01.01.2012 έως και 31.12.2012.

Συνεπώς, για τους δανειολήπτες των πυρόπληκτων περιοχών, έχει ήδη γίνει, από τον Απρίλιο του 2012, αυτό που έγινε το Δεκέμβριο του 2013 για τις πτηνοτροφικές επιχειρήσεις της χώρας, εξαιτίας του έκτακτου γεγονότος της νόσου των πτηνών κατά το 2006.

Περαιτέρω, με υπογραφή του ομιλούντος Αναπλ. Υπουργού Οικονομικών, εκδόθηκαν δύο Υπουργικές Αποφάσεις, τον Αύγουστο του 2012 και το Φεβρουάριο του 2013, με τις οποίες τροποποιήθηκε μόνο η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων της Απόφασης του Απριλίου του 2012, ήτοι για τις 30.09.2012 και 28.02.2013 αντίστοιχα, από τις 29.06.2012.

Κύριε Συνάδελφε,

Σας ανέπτυξα, όσο το δυνατόν πιο κωδικοποιημένα, τις παρεμβάσεις του Υπουργείου Οικονομικών για την αρωγή των συμπολιτών μας στις περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του 2007.

Ήδη έχω μακρηγορήσει, καθώς τα στοιχεία είναι πολλά και το θέμα σύνθετο.

Από τις πρωτοβουλίες αυτές καθίσταται σαφής η βοήθεια μέχρι σήμερα.

Κατά τη δευτερολογία μου, θα σας ενημερώσω για το τι μπορεί να γίνει μελλοντικά.

Δευτερολογία

Κύριε Συνάδελφε,

Θα συμφωνήσω μαζί σας ότι η κρίση που βιώνουμε, έχει «χτυπήσει» περισσότερο όσους δραστηριοποιούνται σε περιοχές στις οποίες έχουν συμβεί φυσικές καταστροφές.

Βέβαια, σήμερα, όλες ανεξαιρέτως οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας.

Η βούλησή μας να συνδράμουμε είναι δεδομένη.

Ωστόσο, σήμερα, η δημοσιονομική συγκυρία είναι διαφορετική και οι δυνατότητες παρέμβασης συγκεκριμένες και αισθητά περιορισμένες, σε σχέση με το παρελθόν.

Λόγω των περιορισμών που τίθενται τόσο από τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου περί κρατικών ενισχύσεων και ανταγωνισμού όσο και από το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, δεν είναι δυνατή, στην παρούσα φάση και για τα προσεχή έτη, η παράταση της χρονικής διάρκειας των εγγυημένων, από το Ελληνικό Δημόσιο, δανείων επαγγελματιών και επιχειρήσεων.

Μια τέτοια νομοθετική ρύθμιση θα οδηγούσε σε επαύξηση της ήδη ανειλημμένης, μεγάλης εγγυητικής ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου.

Το όριο παροχής νέων εγγυήσεων, στις οποίες συγκαταλέγονται και οι ρυθμίσεις παλαιότερων δανείων, είναι για τα προσεχή έτη μηδενικό.

Γνωρίζετε εξάλλου ότι οι καταπτώσεις εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου βαρύνουν το έλλειμμα και, συνεπώς, όλους τους φορολογούμενους πολίτες, ενώ πολλές από τις διάφορες επιχειρήσεις που έχουν δανειοδοτηθεί με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, από το 2007 μέχρι σήμερα, εξαιτίας αλλεπάλληλων αναστολών, δεν έχουν καταβάλει κανένα ποσό προς αποπληρωμή του κεφαλαίου των δανείων τους.

Άλλωστε, η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου προς επαγγελματίες και επιχειρήσεις γενικότερα, είχε ως στόχο να τους βοηθήσει να ανταπεξέλθουν στη δυσμενή συγκυρία στην οποία βρέθηκαν.

Δεν μπορεί, όμως, να μετατραπεί σε μόνιμο μηχανισμό στήριξής τους, έναντι όλων των άλλων συμπατριωτών μας.

Για το λόγο αυτό, εντός του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, εξετάζεται το ενδεχόμενο να παρασχεθεί η ευχέρεια σε όσους δανειολήπτες το επιθυμούν, να τύχουν αναστολής καταβολής τυχόν οφειλόμενων δόσεων του έτους 2013, καθώς και των δόσεων του τρέχοντος έτος στο επόμενο έτος, με μόνη υποχρέωση από μέρους τους την καταβολή των τόκων που θα παραχθούν, ώστε να μην αυξηθεί το ύψος της παρεχόμενης από το Δημόσιο εγγύησης.

Απώτερος στόχος της εν λόγω πρωτοβουλίας,  από πλευράς του Ελληνικού Δημοσίου, είναι να δοθεί μια προσωρινή οικονομική ελάφρυνση στις ιδιωτικές επιχειρήσεις που έχουν δανειοδοτηθεί με την εγγύησή του, για να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, έτσι ώστε, όντας απαλλαγμένες από την υποχρέωση καταβολής του χρεολυσίου των προαναφερόμενων δόσεων και εκμεταλλευόμενες το γενικότερο πλαίσιο σταθεροποίησης και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, να μπορέσουν, σε βάθος χρόνου, να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις.

Ταυτόχρονα, εξετάζεται ο περαιτέρω εξορθολογισμός του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου ώστε να μην γίνεται κατάχρησή του.

Από τον Απρίλιο του 2013, σύμφωνα με το Ν. 4151/2013, το Συμβούλιο Διαχείρισης και Αξιολόγησης της Εγγυητικής Ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου είναι το μόνο αρμόδιο για να εισηγείται αφενός για την παροχή της νέας εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, αφετέρου για την τροποποίηση των όρων και των προϋποθέσεων, υπό τους οποίους παρασχέθηκε η εγγύηση του Δημοσίου.

Ήδη, από το Σεπτέμβριο του 2013,  το Συμβούλιο συγκροτήθηκε σε σώμα και ορίστηκαν τα μέλη του.

Κύριε Συνάδελφε,

Από τις πρωτοβουλίες που ανέπτυξα στην πρωτολογία και στη δευτερολογία μου, νομίζω ότι καθίσταται ξεκάθαρη η προσπάθεια βοήθειας και συμπαράστασης της ελληνικής πολιτείας προς τους πληγέντες, εντός, όμως, του υφιστάμενου πλαισίου.

Προς την κατεύθυνση αυτή, με αυτά τα δεδομένα, συνεχίζουμε να αναζητούμε βιώσιμες, ρεαλιστικές και εφικτές λύσεις.

TwitterInstagramYoutube