Κύριε Συνάδελφε,
Οι ανησυχίες σας είναι εύλογες και κατανοητές. Τις συμμερίζομαι απολύτως στο σκέλος της κοινωνικής ευαισθησίας. Όμως, όπως πολύ σωστά θίξατε με το ερώτημά σας, θα πρέπει το κάθε μέτρο δημοσιονομικής πολιτικής να αποτιμάται τόσο με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης όσο και με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας.
Εξηγούμαι. Πρώτον, αυτό το μέτρο το οποίο ελήφθη τον Οκτώβριο του 2012, προβλεπόταν από την αξιολόγηση του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής από το Νοέμβριο του 2011.
Τότε, ενσωματώθηκε στον Προϋπολογισμό του 2012 και, μάλιστα, είναι στη σελίδα 62. Από τότε προβλεπόταν η υλοποίηση αυτού του μέτρου. Αυτό αποτελεί δέσμευση της χώρας μας από το 2011.
Δεύτερον, εκείνο το μέτρο δεν προέβλεπε επίδομα θέρμανσης –μηδέν επίδομα θέρμανσης για το 2012- και προέβλεπε αύξηση του συντελεστή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στη θέρμανση και εξίσωση στο 80% του πετρελαίου κίνησης, χωρίς να μειωθεί το αντίστοιχο της κίνησης. Το τονίζω, χωρίς να μειωθεί το αντίστοιχο της κίνησης!
Εμείς κάναμε εξίσωση. Μειώθηκε ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης και, μάλιστα, προχωρήσαμε και σε πρόβλεψη για χορήγηση επιδόματος θέρμανσης 80 εκατομμυρίων ευρώ το 2012 και 270 εκατομμυρίων ευρώ φέτος, με βάση εισοδηματικά και γεωγραφικά κριτήρια. Δείξαμε στο μέγεθος του εφικτού την κοινωνική ευαισθησία.
Ας δούμε, όμως, τώρα και ας αποτιμήσουμε τα οικονομικά στοιχεία. Με βάση αυτά τα στοιχεία για Οκτώβριο-Δεκέμβριο –γιατί τότε υλοποιήθηκε το μέτρο, τον Οκτώβριο του 2012- η ποσότητα μειώθηκε, όπως πολύ σωστά είπατε, κατά 70%. Είχαμε 70% μείωση στην ποσότητα την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου του 2012, σε σχέση με την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2011. Όμως, τα έσοδα την ίδια περίοδο αυξήθηκαν κατά 65% και, μάλιστα, το μήνα Δεκέμβριο τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 155%!
Στο πετρέλαιο κίνησης τώρα –που σας θυμίζω ότι το μειώσαμε- μειώθηκε και η κατανάλωση και τα έσοδα. Και για να σας δώσω μία πολύ πρόσφατη εικόνα με βάση τα σημερινά στοιχεία για το πρώτο εικοσαήμερο του Ιανουαρίου –είκοσι μέρες του Ιανουαρίου, σε σχέση με όλο το μήνα πέρυσι- έχουμε μία αύξηση των εσόδων ήδη στο εικοσαήμερο φέτος σε σχέση με τριάντα μέρες πέρυσι κατά 20%. Μιλάμε για 20% στα έσοδα του θέρμανσης, με σημαντική μείωση πάλι της κατανάλωσης.
Το ανησυχητικό στοιχείο είναι πάλι στο κίνησης, στο οποίο έχουμε σημαντική μείωση και ποσότητας και εσόδων. Συνεπώς, αν υπάρξει τελικά απόκλιση στις εκτιμήσεις, αυτή θα οφείλεται μάλλον στο κίνησης.
Στη δευτερολογία μου θα μιλήσω και για τα άλλα ερωτήματα τα οποία έχετε θίξει.
Δευτερολογία
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Επαναλαμβάνω και πάλι ότι αντιλαμβάνομαι τις ανησυχίες και του συναδέλφου που ρώτησε, αλλά και τη δική σας, κύριε συνάδελφε. Όμως, αποτύπωσα την πραγματικότητα με βάση τα πραγματικά στοιχεία.
Θα πρέπει να δούμε το κάθε μέτρο και να το αποτιμήσουμε με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Νομίζω ότι την κοινωνική διάσταση και την κοινωνική ευαισθησία τη μοιραζόμαστε όλοι σ’ αυτήν την Αίθουσα.
Ακούω και διαβάζω ότι περιμέναμε 1,1 δισ. ευρώ παραπάνω έσοδα από το πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης και τελικά δεν το είχαμε. Άρα, λοιπόν, πέσαμε πολύ έξω στους στόχους. Όμως, η πραγματικότητα δεν είναι αυτή. Προβλέπονταν πράγματι παραπάνω έσοδα κατά 1,1 δισ. από την εξίσωση του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης για την πενταετία 2011-2015. Φαίνεται ότι φέτος με αυτό το μέτρο φτάσαμε πολύ κοντά στους στόχους που είχαμε θέσει στον κρατικό Προϋπολογισμό με πολύ μικρή απόκλιση, περίπου 70 εκατομμύρια. Ουσιαστικά, δηλαδή, από αυτήν την εξίσωση πετύχαμε 1 δισεκατομμύριο 266 εκατομμύρια έναντι του στόχου που ήταν 1 δισεκατομμύριο 340 εκατομμύρια ευρώ.
Δεύτερον, η εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης από το πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης αύξησε –το είπα αυτό- τα έσοδα του πετρελαίου θέρμανσης και τελικά συγκράτησε τα δημόσια έσοδα. Αν δεν είχαμε αυτό το μέτρο, όπως ποσοτικοποιείται, θα έπρεπε να πάρουμε μέτρα από μισθούς και συντάξεις.
Θα έπρεπε να καλύψουμε την επιπλέον «τρύπα» από τα παραπάνω έσοδα που έχουμε φέτος από περαιτέρω περικοπή μισθών και συντάξεων το 2012.
Το ξεφούσκωμα των ποσοτήτων θέρμανσης μετά την εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης, έχει και μια άλλη ανάγνωση, ότι επιτεύχθηκε δηλαδή εν μέρει ο στόχος που αφορούσε τη μείωση του λαθρεμπορίου. Και έχουμε τέτοιες ενδείξεις.
Επίσης, εύλογα ο κ. Ψυχάρης λέει ότι εάν τυχόν μειωθεί η τιμή, μπορεί να αυξηθεί η κατανάλωση και άρα να πάρουμε παραπάνω έσοδα. Δυστυχώς, όμως, η μείωση του συντελεστή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης κατά 20% δεν οδήγησε σε αύξηση ούτε της κατανάλωσης ούτε των εσόδων. Το αντίθετο συνέβη. Άρα, εάν υπάρξει τώρα μια μείωση, δεν είναι βέβαιο ότι θα υπάρχει αύξηση των εσόδων.
Τρίτον, η αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης που επιφέρει πράγματι –σωστά το λέτε κ. Ψυχάρη- επιβάρυνση στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα του πληθυσμού, αντισταθμίζεται σε κάποιο βαθμό από τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης. Πρόκειται για επίδομα, το οποίο επαναλαμβάνω, ήταν εκτός Προϋπολογισμού και το βάλαμε μετά από διαπραγμάτευση. Θα ήθελα να σημειώσω ότι το επίδομα θέρμανσης βαρύνει το σκέλος των δαπανών και κακώς συγχέεται από πολλούς με επιστροφή φόρων.
Σε κάθε περίπτωση, για την ασφαλέστερη εξαγωγή συμπερασμάτων, θα πρέπει να περιμένουμε όλη την περίοδο, προκειμένου να αξιολογήσουμε και την κατανάλωση, αλλά και τα έσοδα. Γιατί και την κατανάλωση; Διότι γνωρίζετε εξίσου καλά με εμένα –και εγώ από επαρχία είμαι- ότι τον περασμένο Απρίλιο είχε γίνει αποθεματοποίηση σε πάρα πολλά νοικοκυριά.
Αυτό άλλωστε αποτυπώνεται –σωστά το είπατε- και στην περιορισμένη απορρόφηση του επιδόματος θέρμανσης, που είναι μόλις 6,4 εκατομμύρια από τα 80 εκατομμύρια που είχαμε προϋπολογίσει. Επιπλέον, δώσαμε πρόσφατα –επειδή θίξατε και αυτό το κομμάτι- 7 εκατομμύρια σε σχολεία που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα.
Συμπερασματικά, είναι αυτονόητο ότι προοπτικά με τη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών, που εκτιμούμε ότι θα γίνει φέτος, θα επιδιωχθεί η περαιτέρω στήριξη των εισοδηματικά αδυνάτων. Με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος –δημοσιονομικού πλεονάσματος- από φέτος, που αποτελεί εθνικό στόχο, θα κερδίσουμε το στοίχημα. Θα διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις, για να κερδίσουμε βαθμούς ελευθερίας, για να αντιστρέψουμε το κλίμα και για την ανάταξη της οικονομίας με παρεμβάσεις –και επειδή μιλήσατε για το φορολογικό σκέλος, εκεί είναι η στόχευση- μέσω της προοδευτικής ελάφρυνσης της φορολογικής επιβάρυνσης των συνεπών φορολογουμένων, αλλά και της διάθεσης των επιπλέον φόρων και των επιπλέον πόρων που θα εξοικονομηθούν σε μέτρα για την τόνωση της ανάπτυξης και σε πολιτικές για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Σας ευχαριστώ πολύ.