Ολοκληρώνετε μια τετραετία ως Υπουργός Οικονομικών. Υπήρξε κάποιο προσωπικό στοίχημα που είχατε βάλει αναλαμβάνοντας το ΥΠΟΙΚ και το οποίο δεν καταφέρατε να κερδίσετε λόγω των διαδοχικών κρίσεων που ανέκυψαν;
Προσπαθώ πάντα οι στόχοι που θέτω να είναι ρεαλιστικοί.
Σε αυτό το πλαίσιο, τόσο οι προσωπικοί στόχοι που είχα θέσει, αλλά, κυρίως, οι στόχοι για την ελληνική οικονομία έχουν επιτευχθεί στην πλειονότητά τους.
Καταφέραμε, αφού κρατήσαμε όρθια την οικονομία στις αλλεπάλληλες κρίσεις, να τη θέσουμε σε τροχιά ισχυρής και διατηρήσιμης ανάπτυξης, να δρομολογήσουμε την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, επιτυγχάνοντας ρεκόρ επενδύσεων και εξαγωγών, να βγάλουμε την Ελλάδα από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, να στηρίξουμε το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, περιορίζοντας σημαντικά τη φορολογική τους επιβάρυνση, να μειώσουμε ουσιαστικά την ανεργία, να μειώσουμε τα «κόκκινα» δάνεια στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών σε μονοψήφιο ποσοστό επί του συνόλου των δανείων και να επαναφέρουμε τη χώρα σε πρωτογενή πλεονάσματα.
Υπήρξαν και στόχοι για τους οποίους δουλέψαμε αδιάκοπα και με αποφασιστικότητα, όπως είναι η κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, που δεν έχουν ολοκληρωθεί, αλλά έχουν προσεγγιστεί σημαντικά και αναμένεται να επιτευχθούν σύντομα.
Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023-2026, αναφέρεται ότι θα έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ φέτος, αλλά ο επίσημος στόχος παραμένει πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ. Συνεπώς, θα υπάρχει δημοσιονομικός χώρος 0,4% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 880-890 εκατ. ευρώ, προς διάθεση. Ποιες έκτακτες δαπάνες σκέφτεστε να χρηματοδοτήσετε μετά τις εκλογές;
Όλες οι προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας βασίζονται στη σημερινή δυναμική της ελληνικής οικονομίας, η οποία συνδέεται άμεσα με τη συνέχιση της πολιτικής σταθερότητας, καθώς και στην ανάγκη διαφύλαξης της δημοσιονομικής σταθερότητας.
Οι εξωγενείς κρίσεις δεν έχουν παρέλθει και οι αβεβαιότητες – διεθνώς – παραμένουν υψηλές, όμως απομένει πολύς χρόνος για να αποκτήσουμε πιο ξεκάθαρη εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει πάντα να υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι, ώστε να έχεις τη δυνατότητα να βοηθήσεις περαιτέρω την κοινωνία, εφόσον χρειαστεί. Παράλληλα, ειδικά για φέτος, ο κεντρικός στόχος της χώρας στο πεδίο της οικονομίας είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, η οποία προϋποθέτει την επίτευξη, με ασφάλεια, του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα.
Ο Πρωθυπουργός έχει εξαγγείλει στη ΔΕΘ, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, ένα νέο μισθολόγιο για το Δημόσιο από το 2024. Έχετε προσδιορίσει το κόστος της νέας αυτής παρέμβασης στα 500 εκατ. ευρώ. Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε ήδη κατά 20%. Η μέση αύξηση στο Δημόσιο πόσο θα είναι με το νέο μισθολόγιο;
Πράγματι, μετά από πολλά χρόνια οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων αυξάνονται.
Ήδη, με την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και την κατάργηση της εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, έχει υπάρξει αύξηση.
Με τα σημερινά δεδομένα, αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι η ετήσια δαπάνη θα είναι όντως 500 εκατ. ευρώ από το 2024 και θα δοθεί προτεραιότητα στους χαμηλόμισθους και όσους έχουν θέση ευθύνης.
Μέρος αυτού του ποσού αποτελεί η αύξηση στο επίδομα τέκνων που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός τις προηγούμενες ημέρες.
Εάν το κόμμα σας εκλεγεί Κυβέρνηση, θα βρείτε – δυστυχώς – τον υψηλό πληθωρισμό, κυρίως στα τρόφιμα, να σας περιμένει στη θέση του. Έχετε σκεφτεί νέα όπλα για την αντιμετώπισή του;
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αντιμετώπισε τον υψηλό πληθωρισμό – όπως και τις άλλες εξωγενείς κρίσεις που προηγήθηκαν – σχεδιάζοντας και υλοποιώντας ένα ευρύ πλέγμα μέτρων, τα οποία συνδύασαν την οικονομική αποτελεσματικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη. Τα κυριότερα «όπλα» για την καταπολέμηση του προβλήματος ήταν η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών, μέσα από μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών και αυξήσεις μισθών και συντάξεων, το Market Pass – του οποίου η επέκταση για το Β΄ εξάμηνο του έτους θα εξεταστεί, όπως ανέφερε ο Πρωθυπουργός –, τα στοχευμένα μέτρα για την κάλυψη μέρους του, αυξημένου, ενεργειακού κόστους και το «Καλάθι του Νοικοκυριού».
Για την επόμενη τετραετία, στον πυρήνα του προγράμματος της ΝΔ βρίσκεται η αύξηση των αμοιβών.
Από ’κει και πέρα, κάθε συζήτηση για οποιοδήποτε μελλοντικό μέτρο προϋποθέτει να ξέρουμε τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο και τις προτεραιότητες άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής εκείνη τη στιγμή, ανάλογα με τις ανάγκες που διαμορφώνονται τότε.
Στην Ελλάδα ο πληθωρισμός τους τελευταίους μήνες καταγράφει σταθερά πτωτική πορεία και διαμορφώνεται πλέον, σε μηνιαία βάση, στο 3%.
Επίπεδα πολύ χαμηλότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Επιπλέον, διεθνώς, οι δομικοί λόγοι που συνδέονται με το κόστος παραγωγής και οδήγησαν στην αύξηση των τιμών των τροφίμων έχουν αρχίσει να υποχωρούν. Η πτώση στις τιμές των καυσίμων και της ενέργειας τους τελευταίους μήνες σηματοδοτεί μείωση του κόστους παραγωγής και αναμένεται να συντελέσει και στη σταδιακή υποχώρηση του πληθωρισμού όλων των αγαθών.
Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας έχει χαρακτηριστεί ως «εθνικός στόχος» από τη σημερινή Κυβέρνηση και υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες να επιτευχθεί μέσα στο 2023. Ωστόσο, στελέχη μεγάλων επενδυτικών τραπεζών επισημαίνουν για την Ελλάδα ότι η ανάκτηση της ελάχιστης επενδυτικής βαθμίδας θα είναι το «τέλος της αρχής» για μια νέα εποχή στην οποία η οικονομία θα πρέπει να βελτιώσει ακόμη περισσότερο τις επιδόσεις της, αφού πλέον θα κρίνεται ανάμεσα σε χώρες που δεν έχασαν ποτέ την επενδυτική βαθμίδα. Εσείς τι πιστεύετε;
Η κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αποτελεί εθνικό στόχο και πράγματι υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες ότι αυτός μπορεί να επιτευχθεί εντός του 2023.
Τα ευεργετικά αποτελέσματα θα φανούν άμεσα στον Έλληνα πολίτη, ακόμα και στο σημερινό περιβάλλον ανοδικών επιτοκίων, αφού, εκτός άλλων, θα προκύψει μείωση του σχετικού κόστους δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, αντίστοιχη μείωση του κόστους χρηματοδότησης των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, δημιουργία επιπλέον δημοσιονομικού χώρου για υιοθέτηση αναπτυξιακών μέτρων που θα τονώσουν περαιτέρω την ελληνική οικονομία.
Όμως, αυτό θα είναι μόνο η αρχή, αφού σταδιακά θα επεκτείνεται η ομάδα των διεθνών επενδυτών που θα εστιάζουν πλέον στη χώρα μας για άμεσες επενδύσεις και για επενδύσεις σε ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, των οποίων οι αποτιμήσεις θα αυξάνονται σταδιακά λόγω της συνεχούς ζήτησης. Η ζήτηση δε αυτή θα αυξάνεται, καθώς θα βελτιώνεται ακόμα περισσότερο η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Διότι για την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας απομένει μόνο ένα «σκαλοπάτι». Όμως, μετά ακολουθούν πολλές ακόμα βαθμίδες, όπως αυτές της κατηγορίας Α, ΑΑ και ΑΑΑ, που άλλες χώρες εντός της ευρωζώνης έχουν ήδη κατακτήσει.
Με την περαιτέρω βελτίωση της πιστοληπτικής ικανότητας, θα προκύπτουν επιπλέον ευεργετικά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Γι’ αυτό, οι προσπάθειές μας θα πρέπει να είναι συνεχείς, η οικονομική πολιτική συνεκτική και υπεύθυνη και να εφαρμόζεται σε ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον που να διασφαλίζει συνεχή εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, για ενίσχυση της απασχόλησης σε καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Ενδεχομένως, λοιπόν, η κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το «τέλος της αρχής» για τη νέα εποχή, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός».
Όσο η Ελλάδα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, στις Βρυξέλλες συζητούνται οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες. Αν εκλεγείτε ξανά Κυβέρνηση, τι ύψους δημοσιονομικούς στόχους θα διαπραγματευτείτε;
Η συζήτηση για τους δημοσιονομικούς κανόνες – μία δύσκολη συζήτηση – βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με την ελληνική πλευρά να έχει καταθέσει τις προτάσεις της, πολλές από τις οποίες έχουν ληφθεί σημαντικά υπόψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προετοιμασία των προτάσεών της.
Στο πλαίσιο αυτό, ο δημοσιονομικός στόχος που προτείνει η Επιτροπή αφορά το επίπεδο των καθαρών δημοσίων δαπανών, σε απόλυτο μέγεθος (όχι ως ποσοστό του ΑΕΠ). Προβλέπεται ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι για κάθε κράτος-μέλος θα ορίζονται άπαξ σε ορίζοντα τετραετίας, με βάση μια κοινή μεθοδολογία, η οποία τελεί υπό διαπραγμάτευση, και με πρώτο έτος εφαρμογής το 2025. Οι στόχοι για κάθε κράτος-μέλος θα είναι εξατομικευμένοι, ώστε να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας και η δημοσιονομική πολιτική να είναι αποτελεσματική. Δηλαδή, σκοπός είναι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ να μειωθεί σταδιακά και αξιόπιστα, χωρίς μια – βλαπτική για την οικονομική ανάπτυξη – υπερβολικά επιθετική δημοσιονομική προσαρμογή.
Κατά συνέπεια, όποια μεθοδολογία συμφωνηθεί για τον τρόπο υπολογισμού των δημοσιονομικών στόχων για όλα τα κράτη-μέλη θα ισχύει και για την Ελλάδα, αφού πλέον η χώρα μας, μετά την έξοδο από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, δεν αποτελεί εξαίρεση στην ευρωζώνη.
Άρα, δεν τίθεται θέμα ειδικού καθεστώτος διαπραγμάτευσης για την Ελλάδα.
Βεβαίως, σκοπός της Επιτροπής μέσα από την καθιέρωση αυτού του νέου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης είναι η σταδιακή επιστροφή των χωρών σε χαμηλότερα και διατηρήσιμα επίπεδα χρέους, που θα δίνουν τη δυνατότητα επαρκούς δημοσιονομικής σταθεροποίησης σε περίπτωση μελλοντικών οικονομικών αναταράξεων.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η Κυβέρνηση κατέθεσε το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023-2026, που περιλαμβάνει συγκεκριμένους στόχους για πρωτογενή πλεονάσματα. Το γεγονός ότι πετύχαμε το 2022 – χωρίς μέτρα λιτότητας, με μόνιμες μειώσεις φόρων και με γενναία μέτρα στήριξης των πολιτών – μικρό πρωτογενές πλεόνασμα, ένα χρόνο νωρίτερα από το αναμενόμενο, καθιστά αυτούς τους στόχους ακόμα πιο ρεαλιστικούς.
Στο ενδεχόμενο επανεκλογής της ΝΔ στην Κυβέρνηση, εάν σας ρωτούσε ο Πρωθυπουργός εάν επιθυμείτε να συνεχίσετε να κάθεστε στην «ηλεκτρική καρέκλα» του Υπουργού Οικονομικών, τι θα απαντούσατε;
Από τη στιγμή που αποφάσισα να μπω στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής, έχω ξεκαθαρίσει μέσα μου ότι θα λειτουργώ απολύτως θεσμικά.
Συνεπώς, σέβομαι όλες τις επιλογές του Πρωθυπουργού, ο οποίος είναι ο υπεύθυνος για την επιλογή των προσώπων και των ρόλων.
Προσωπικά, θα συνεχίσω να υπηρετώ, με πίστη, την πατρίδα, από όποια θέση και αν μου ζητηθεί.
Έχετε ασκήσει σκληρή κριτική στο οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ γινόταν Κυβέρνηση και παρουσίαζε το πρόγραμμά του σε κάποιο επόμενο Eurogroup, θα ξαναζούσαμε το πρώτο εξάμηνο του 2015 ή τα πράγματα θα ήταν ακόμα χειρότερα;
Η διαφορά με το 2015 είναι ότι σήμερα δεν βρισκόμαστε υπό καθεστώς εποπτείας. Συνεπώς, θεωρητικά θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσει στη νομοθέτηση του προγράμματος στο οποίο αναφέρεστε. Όμως, με βάση τους κανόνες της Ε.Ε., αυτό θα οδηγούσε άμεσα τη χώρα σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και, συνεπώς, νέα εποπτεία.
Το γεγονός ότι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έχει 10πλάσιο κόστος από αυτό που αντέχουν τα δημόσια οικονομικά δείχνει και το μέγεθος του κινδύνου και της έλλειψης ρεαλισμού του. Ακόμα και αν εφαρμοζόταν το πρόγραμμα κατά ένα μέρος, εύκολα θα καταλήγαμε σε καταστάσεις ανάλογες του 2015, θα χανόταν ο στόχος της επενδυτικής βαθμίδας και θα προκαλούνταν εκτόξευση του κόστους δανεισμού, αφού οι διεθνείς αγορές θα αντιδρούσαν άμεσα και καταιγιστικά. Η αντίδραση των αγορών στο μη ρεαλιστικό οικονομικό πρόγραμμα που είχε ανακοινωθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο το περασμένο φθινόπωρο και η πρόσφατη υποβάθμιση της Γαλλίας από τον οίκο Fitch είναι διδακτικές.
