Τα «κλειδιά» για την παραγωγική και αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας μετά την υγειονομική κρίση
Χρήστος Σταϊκούρας
Υπουργός Οικονομικών
Πριν από ένα χρόνο, ο Πρωθυπουργός, έχοντας λάβει καθαρή εντολή διακυβέρνησης από τους πολίτες, ανακοίνωνε, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, το πρόγραμμα της νέας Κυβέρνησης, που στόχο είχε την επαναφορά της χώρας σε τροχιά πλήρους κανονικότητας και την επίτευξη ισχυρής, διατηρήσιμης ανάπτυξης. Μέσα σε λίγους μήνες, η υλοποίηση αυτού του προγράμματος κατάφερε να οδηγήσει τη χώρα στις αρχές ενός ανοδικού σπιράλ, προσδίδοντας στην οικονομία σημαντική δυναμική.
Δυστυχώς, η συνέχιση και η ενδυνάμωση της πορείας αυτής προσέκρουσε τον περασμένο Μάρτιο στην υγειονομική κρίση. Κρίση εξωγενή και συμμετρική, η οποία διατάραξε τη, διεθνώς αναγνωρισμένη, θετική μέχρι τότε πορεία της χώρας.
Το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής που είχε ξεκινήσει να εφαρμόζεται και να αποδίδει καρπούς τόσο σε επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας όσο και σε επίπεδο οικονομικού κλίματος, αναπροσαρμόστηκε, άμεσα, και μετατράπηκε, προσωρινά, σε σχέδιο ενδυνάμωσης του δημόσιου συστήματος υγείας, στήριξης της απασχόλησης, ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων και τόνωσης της κοινωνικής συνοχής.
Και είναι γεγονός ότι αν η Κυβέρνηση δεν επεδείκνυε γρήγορα αντανακλαστικά και αξιοσημείωτη μεθοδικότητα, οι επιπτώσεις αυτής της έκτακτης κατάστασης θα ήταν δυσμενέστερες, τόσο για την κοινωνία όσο και για την οικονομία.
Αξίζει να σημειωθεί πως, παρότι από την αρχή της πανδημίας προτάξαμε συνειδητά ως απόλυτη προτεραιότητα την προάσπιση της δημόσιας υγείας έναντι της οικονομίας, η χώρα κατάφερε να σταθεί όρθια, πέρα από το υγειονομικό, και σε οικονομικό επίπεδο, αποτελώντας μάλιστα, διεθνώς, θετικό παράδειγμα.
Ενώ, η σωστή διαχείριση που έχουμε κάνει στα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας – τα οποία συνεχώς χτίζουμε και εμπλουτίζουμε, κυρίως με συστηματικές εξόδους στις αγορές – μας δίνει τη δυνατότητα για νέες παρεμβάσεις, ανάλογα με την εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης.
Κρίση που, όμως, δεν εμπόδισε την Κυβέρνηση, εν μέσω της πανδημίας, να δρομολογήσει και να ολοκληρώσει μία σειρά μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών, με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα. Μεταξύ αυτών:
– η υλοποίηση της πρώτης μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών τον Ιούνιο,
– η συνέχιση εμβληματικών επενδυτικών έργων και αποκρατικοποιήσεων, όπως το Ελληνικό,
– η διαμόρφωση ενός νέου προγράμματος για τη στήριξη δανειοληπτών που πλήττονται από τις οικονομικές επιπτώσεις του κορονοϊού και έχουν δάνεια με υποθήκη στην Α΄ κατοικία, αλλά και η κατάρτιση του Κώδικα Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας, ο οποίος θα αντιμετωπίσει από την 1η Ιανουαρίου 2021 με συνεκτικό, καινοτόμο, κοινωνικά δίκαιο, οικονομικά αποτελεσματικό και εθνικά αναπτυξιακό τρόπο το κρίσιμο ζήτημα του ιδιωτικού χρέους,
– η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για την εταιρική διακυβέρνηση και την Κεφαλαιαγορά,
– το θεσμικό πλαίσιο για τη χορήγηση μικροπιστώσεων,
– η επέκταση του εναλλακτικού τρόπου φορολόγησης για τους συνταξιούχους της αλλοδαπής.
Όλα αυτά μέχρι σήμερα. Όμως, το μεγάλο στοίχημα, και συγχρόνως η ιστορική πρόκληση, της οποίας η Κυβέρνηση έχει πλήρη επίγνωση και στην οποία είναι έτοιμη να ανταποκριθεί, είναι η στροφή σε ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο. Σε ένα μοντέλο που θα οικοδομηθεί πάνω σε ισχυρές βάσεις, απαλλαγμένο από αδυναμίες και παθογένειες του παρελθόντος.
Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα, εγχώρια και διεθνή, εργαλεία, μέσα και πόρους. Και είναι ιδιαίτερα σημαντικό που η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έμεινε θεατής στην κρίση, παρακολουθώντας την υφεσιακή πορεία που έχουν πάρει οι οικονομίες των χωρών εξαιτίας της πανδημίας, με κίνδυνο μάλιστα να δημιουργηθούν αγεφύρωτες αποκλίσεις μεταξύ τους, αλλά απάντησε με μία σειρά από δυναμικές και φιλόδοξες δημοσιονομικές και νομισματικές παρεμβάσεις.
Αποκορύφωμα όλων αυτών η συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027 της Ε.Ε. Μία εμπροσθοβαρής, δίκαιη, ορθολογική και φιλοαναπτυξιακή συμφωνία, που δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη όχι μόνο να αντιμετωπίσουν την κρίση και τις επιπτώσεις της, αλλά να προχωρήσουν στις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται το καθένα.
Από την εν λόγω συμφωνία, η Κυβέρνηση κατόρθωσε να διασφαλίσει ότι η Ελλάδα θα λάβει συνολικά έως 72 δισ. ευρώ. Με όχημα αυτή τη σημαντική «δύναμη πυρός» και με πυξίδα το Εθνικό Αναπτυξιακό Σχέδιο που καταρτίζουμε και θα υποβάλουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα κάνουμε πράξη την παραγωγική και αναπτυξιακή ανασυγκρότηση και επανεκκίνηση της χώρας.
Το Αναπτυξιακό Σχέδιό μας θέτει, μεταξύ άλλων, ως προτεραιότητες:
- Την εφαρμογή μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, με τη σταδιακή μείωση φορολογικών συντελεστών και, πρωτίστως, ασφαλιστικών εισφορών.
- Τη συνέχιση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας.
- Τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Δημόσιου Τομέα και την απλοποίηση του αδειοδοτικού και γραφειοκρατικού περιβάλλοντος.
- Τη βελτίωση της επενδυτικής ελκυστικότητας της χώρας.
- Την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στη διαχείριση των δημοσίων επενδύσεων και την πραγματοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας, δίνοντας έμφαση:
- Στην ανάπτυξη των υποδομών, κατά προτεραιότητα, στις ψηφιακές τεχνολογίες και συστήματα, στη διαχείριση αποβλήτων, στις μεταφορές ώστε να ισχυροποιηθούν τα ελληνικά λιμάνια ως πύλη εισόδου εμπορευμάτων στην Ευρώπη και να διευκολυνθούν οι εξαγωγές αγαθών από τη χώρα, και στην αναβάθμιση υποδομών για τον εισερχόμενο τουρισμό.
- Στην πράσινη ανάπτυξη και στην περιβαλλοντική αναβάθμιση με τον μετασχηματισμό της βιομηχανίας, την πλήρη απεξάρτηση από τον λιγνίτη έως το 2028, τη σταδιακή μετάβαση προς το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης, την ανανέωση του σημερινού στόλου αυτοκινήτων και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων.
- Στην τόνωση της βιομηχανίας, μειώνοντας παράλληλα το κόστος παραγωγής, κυρίως μέσω επιταχυνόμενων φορολογικών αποσβέσεων για επενδύσεις σε εξοπλισμό και μέσω της μείωσης του ενεργειακού κόστους.
- Την αναβάθμιση της Παιδείας, την προώθηση της Έρευνας και της Καινοτομίας και τη σύνδεσή τους με την παραγωγικότητα, ώστε να αξιοποιηθεί το υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό της χώρας και να καταπολεμηθεί η «διαρροή εγκεφάλων» στο εξωτερικό.
Εφαρμόζοντας συνεκτικές πολιτικές πάνω στους προαναφερθέντες άξονες, με όραμα, ενότητα, υπευθυνότητα, διαφάνεια και κοινωνική δικαιοσύνη, με πίστη στις δυνάμεις μας, θα μπορέσουμε να αναπροσανατολίσουμε και να αναμορφώσουμε την ελληνική οικονομία, ώστε να μπει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης και να ενταχθεί στις δυναμικές οικονομίες της Ευρώπης μετά το πέρας υγειονομικής κρίσης, το ταχύτερο δυνατό.
