15+1 δυνατά «σήματα» για ισχυρή ανάκαμψη το 2021
Χρήστος Σταϊκούρας
Υπουργός Οικονομικών
Σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης, η Ελλάδα – όπως και ολόκληρος ο κόσμος – εξακολουθούν να δίνουν μάχη για τον πλήρη έλεγχο και τον τερματισμό της πανδημίας του κορονοϊού.
Η χώρα μας εισήλθε σε αυτή την πρωτοφανή, εξωγενή, παγκόσμια κρίση σε μια περίοδο που έκανε τα πρώτα βήματα σταθεροποίησης και ανάπτυξης, ύστερα από μια πολυετή, εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής.
Παρά τις ισχυρές αναταράξεις που προκάλεσε, και εξακολουθεί να προκαλεί, ο Covid-19, η ελληνική οικονομία επέδειξε αξιοσημείωτη αντοχή στη δίνη της υγειονομικής κρίσης και δεν έχασε τη δυναμική που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται από την αρχή της θητείας της σημερινής Κυβέρνησης – τον Ιούλιο του 2019 – στα πεδία των μεταρρυθμίσεων, των διαρθρωτικών αλλαγών και των επενδύσεων.
Καταφέραμε, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας τις κατάλληλες πολιτικές, να περιορίσουμε όσο γίνεται περισσότερο τις επιπτώσεις της πανδημίας, να συνεχίσουμε, με το βλέμμα και στην επόμενη μέρα, την υλοποίηση του κυβερνητικού μας σχεδίου και να ενισχύσουμε περαιτέρω την αξιοπιστία της χώρας.
Πλέον, η ελληνική οικονομία ανακάμπτει. Μία σειρά πρόδρομων δεικτών και πρόσφατων θετικών εξελίξεων εμπνέουν ρεαλιστική αισιοδοξία για την επίτευξη, αρχικά, ισχυρής ανάκαμψης το 2021, και, στη συνέχεια, υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης στη μετά-κορονοϊό εποχή.
Συγκεκριμένα:
1ον. Η ύφεση της οικονομίας συγκρατήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα, έναντι των αρχικών προβλέψεων. Μάλιστα, το πρώτο τρίμηνο του 2021, η ελληνική οικονομία παρουσίασε ανάπτυξη 4,4%, που είναι η 3η καλύτερη ευρωπαϊκή επίδοση, σε όρους τριμηνιαίας μεταβολής του ΑΕΠ.
2ον. Η χώρα είχε την καλύτερη επίδοση στην Ευρωζώνη σε όρους συγκράτησης της ανεργίας μέσα στην υγειονομική κρίση.
Τα εθνικά μέτρα στήριξης της απασχόλησης, μαζί με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE, λειτούργησαν αποτελεσματικά ως ανάχωμα στη διόγκωση της ανεργίας.
3ον. Η βιομηχανική παραγωγή κινείται σταθερά ανοδικά.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, τον Μάιο, καταγράφεται – για 7ο συνεχόμενο μήνα – σημαντική αύξησή της, ενώ κατά το πρώτο πεντάμηνο του 2021 κατεγράφη αύξηση 9,8%, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
4ον. Οι προσδοκίες στη μεταποίηση ενισχύονται.
Ο δείκτης υπεύθυνων προμηθειών (ΡΜΙ) ξεπερνά σταθερά τους τελευταίους μήνες, από τον Μάρτιο και μετά, το επίπεδο αναφοράς των 50 μονάδων.
5ον. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος «σκαρφάλωσε» περίπου στα προ-κορονοϊού επίπεδα.
6ον. Οι ιδιωτικές καταθέσεις συνεχίζουν να αυξάνονται.
Μέσα στην υγειονομική κρίση, έχουν ενισχυθεί κατά περίπου 24,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 53% είναι καταθέσεις νοικοκυριών.
7ον. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώνονται.
Τους τελευταίους 12 μήνες, τα «κόκκινα» δάνεια μειώθηκαν κατά 15 δισ. ευρώ ή κατά 24%. Ενώ, από την αρχή της θητείας της παρούσας Κυβέρνησης, έχουν μειωθεί κατά 28 δισ. ευρώ.
8ον. Το κόστος δανεισμού στις αγορές χρήματος είναι σταθερά αρνητικό και το κόστος δανεισμού στις αγορές κεφαλαίου ιστορικά χαμηλό, όπως αποτυπώνεται, αντιστοίχως, στα επιτόκια των εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου και στα επιτόκια των εκδόσεων ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου.
Η χώρα έχει δανειστεί, μεσο-μακροπρόθεσμα, 21 δισ. ευρώ μέσα στην πανδημία, με υψηλή ζήτηση και καλή ποιότητα κεφαλαίων.
9ον. Το spread του ελληνικού 10ετούς ομολόγου διαρκώς συρρικνώνεται.
Όχι μόνο έναντι της Γερμανίας, αλλά και έναντι των άλλων χωρών του Νότου. Αυτό σημαίνει ότι η μείωση του κόστους δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου δεν οφείλεται μόνο στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά και στην ενίσχυση της αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομικής πολιτικής.
10ον. Η ελληνική οικονομία αναβαθμίζεται.
Τρεις οίκοι αξιολόγησης αναβάθμισαν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, μέσα στην υγειονομική κρίση.
11ον. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές συστηματικά υπερβαίνουν αυτές των αντίστοιχων μηνών του 2019.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν αύξηση ύψους 16,9% στις ηλεκτρονικές συναλλαγές τον Ιούνιο του 2021, σε σχέση με τον Ιούνιο του 2019. Ενώ, για τον Ιούλιο, με τα μέχρι σήμερα στοιχεία, αυτή η αύξηση φτάνει το 25,5%.
12ον. Οι ταξιδιωτικές αφίξεις είναι υπερδιπλάσιες αυτών της αντίστοιχης περιόδου του 2020.
13ον. Δύο συστημικές τράπεζες ολοκλήρωσαν, επιτυχώς, αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου.
14ον. Σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις συνεχίζουν να υλοποιούνται. Ενδεικτικά, μόνο τους τελευταίους 3 μήνες:
- Υλοποιούμε το νέο πλαίσιο για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους.
- Επεκτείνουμε το επιτυχημένο πρόγραμμα «Ηρακλής» για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- Εκσυγχρονίζουμε το εργασιακό περιβάλλον και ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα της χώρας με τον νέο εργασιακό νόμο.
- Ολοκληρώσαμε την πρώτη φάση της μεταρρύθμισης του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού των αξιών των ακινήτων.
- Ολοκληρώσαμε τη μεταβίβαση της «Ελληνικό Α.Ε.», θέτοντας σε τροχιά υλοποίησης το εμβληματικό έργο του Ελληνικού.
- Ολοκληρώσαμε επιτυχώς τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
15ον. Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας έχει βελτιωθεί κατά 12 θέσεις τα 2 τελευταία έτη.
Και επιπλέον, η πιο πρόσφατη, καθοριστικής σημασίας για την ελληνική οικονομία, εξέλιξη είναι η τελική έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» από το Ecofin της 13ης Ιουλίου. Έγκριση η οποία ανοίγει τον δρόμο, ώστε η χώρα μας να είναι, πλέον, μεταξύ των πρώτων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επωφελούνται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν ισχυρές ενδείξεις ότι η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει, εφέτος, ταχέως και ισχυρά. Με τα δεδομένα αυτά, η επίτευξη του στόχου για οικονομική μεγέθυνση 3,6% το 2021 είναι απολύτως εφικτή και ρεαλιστική.
Άλλωστε, όλες οι εκτιμήσεις των τελευταίων εβδομάδων, από την Τράπεζα της Ελλάδος, το ΚΕΠΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΙΟΒΕ, τον ΟΟΣΑ, πιστωτικά ιδρύματα και οίκους αξιολόγησης, είναι πολύ πιο αισιόδοξες αναφορικά με την ανάκαμψη της οικονομίας το τρέχον έτος.
Εντούτοις, ως Υπουργείο Οικονομικών, δεν σπεύδουμε να αναθεωρήσουμε τις προβλέψεις μας για το 2021. Αναμένουμε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή την αποτύπωση της πορείας της οικονομίας το 1ο εξάμηνο του έτους και λαμβάνουμε υπόψη την αβεβαιότητα στο υγειονομικό πεδίο και την υψηλή μεταβλητότητα στις εξωτερικές μακροοικονομικές εξελίξεις.
Ταυτόχρονα όμως, έχουμε όλους τους προαναφερθέντες – βάσιμους – λόγους να αισιοδοξούμε και πιστεύουμε ότι είναι στο χέρι όλων μας – Κράτους, νοικοκυριών και επιχειρήσεων – να κεφαλαιοποιήσουμε τις παραπάνω, πρόσφατες θετικές εξελίξεις, να εργαστούμε με σχέδιο, ενότητα, σύνεση και υπευθυνότητα, προκειμένου να υπερνικήσουμε τις δυσκολίες, και να συνδιαμορφώσουμε ένα μέλλον ευημερίας και υψηλής, διατηρήσιμης, κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης.