Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2019
Δελτίο Τύπου – Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στη Βουλή στη συζήτηση επί του σχεδίου νόμου «Πρόγραμμα παροχής εγγύησης σε τιτλοποιήσεις πιστωτικών ιδρυμάτων-ΗΡΑΚΛΗΣ»
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το Οικονομικό Επιτελείο υλοποιεί σήμερα μία ακόμη προγραμματική δέσμευσή του.
Την τελευταία για το 2019.
Να υπενθυμίσω ότι έχει προηγηθεί η υλοποίηση άλλων 13προγραμματικών δεσμεύσεων, σε διάστημα μόλις 5 μηνών.
Τις επαναλαμβάνω και τις υπενθυμίζω:
Προχωράμε μπροστά, γρήγορα και με ασφάλεια!
Με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και μετριοπάθεια!
Και σήμερα νομοθετούμε ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό σχέδιο συρρίκνωσης του υψηλού αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων, μέσω τιτλοποίησης μέρους αυτών.
Προωθούμε μία συστημική λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων δανείων», προσαρμοσμένη στην κατάσταση τόσο της ελληνικής οικονομίας όσο και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.
Έτσι ενισχύεται η ευστάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος και η εμπιστοσύνη σε αυτό, ανοίγοντας τον δρόμο για τη σταδιακή πιστωτική επέκταση.
Δηλαδή για τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας μέσω της παροχής ρευστότητας σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Με τελικό στόχο την επίτευξη υψηλής και διατηρήσιμης οικονομικής μεγέθυνσης, τη δημιουργία πολλών θέσεων απασχόλησης και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Είναι γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας μας βίωσαν, εξαιτίας της παγκόσμιας κρίσης, εγχώριων δημοσιονομικών ανισορροπιών και δικών τους σφαλμάτων, μεγάλη επιδείνωση στα θεμελιώδη μεγέθη τους.
Μεταξύ άλλων, και στην ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου τους.
Επιδείνωση που κατέστησε αναγκαία την ανάληψη πρωτοβουλιών από την Πολιτεία, για τη διαμόρφωση πλαισίου στήριξής τους, με στόχο την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα.
Αποτέλεσμα αυτών των πρωτοβουλιών, μαζί με την επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας, ήταν η σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος το 2014, όπως επιβεβαίωναν, τότε, όλοι οι αρμόδιοι εγχώριοι και διεθνείς οργανισμοί και εποπτικοί μηχανισμοί.
Δυστυχώς, το επόμενο έτος, το 2015, η θέση του χρηματοπιστωτικού συστήματος επιδεινώθηκε αισθητά.
Πολιτικές επιλογές της τότε Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ υπονόμευσαν την προσπάθεια που είχε προηγηθεί και κλόνισαν την εμπιστοσύνη καταθετών και επενδυτών προς τις ελληνικές τράπεζες.
Η πτωτική πορεία δημιουργίας νέων «κόκκινων δανείων», η οποία παρατηρήθηκε το 2014, αντιστράφηκε.
Η ροή νέων καθυστερήσεων επιταχύνθηκε σημαντικά, αποτέλεσμα της επιστροφής της ελληνικής οικονομίας στην ύφεση που προξένησε η καταστροφική διακυβέρνηση της τότε Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, της επιβολής τραπεζικής αργίας και κεφαλαιακών περιορισμών, αλλά και της αρνητικής προεκλογικής ρητορικής για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, με την προσδοκία σεισάχθειας που εξέθρεψε στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Από το Δεκέμβριο του 2014 έως το Μάρτιο του 2016, τα κόκκινα δάνεια αυξήθηκαν κατά 10 δισ. ευρώ.
Όταν όλη η Ευρώπη προχωρούσε μπροστά εκμεταλλευόμενη το ευνοϊκό οικονομικό περιβάλλον, οι ελληνικές τράπεζες υπέφεραν από μία αχρείαστη νέα κρίση, που οδήγησε και σε μία αχρείαστη τρίτη ανακεφαλαιοποίηση.
Ανακεφαλαιοποίηση με την οποία προστέθηκε κόστος στο Δημόσιο, μεταβλήθηκε η ιδιοκτησιακή δομή των πιστωτικών ιδρυμάτων και έχασαν τεράστια ποσά οι φορολογούμενοι.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, ο μέσος δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έπεσε, τον Ιούνιο του 2019, κάτω από το μισό σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2014, στα επίπεδα του 3% των δανείων.
Όλες οι χώρες εμφάνισαν εντυπωσιακά αποτελέσματα στη μείωση των «κόκκινων δανείων».
Ακόμα και στην Κύπρο, ο σχετικός δείκτης έπεσε σε επίπεδα κοντά στο 20%, από περίπου 50% το 2014.
Αντίθετα στην Ελλάδα, τα «κόκκινα δάνεια» παρέμεναν πάνω από το επίπεδο του Δεκεμβρίου του 2014.
Για πρώτη φορά πριν από 3 μήνες, τον Σεπτέμβριο του 2019, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων έπεσε κάτω από το επίπεδο του 2014.
Επίπεδο στο οποίο βρέθηκαν, για πρώτη φορά, τον Ιούνιο του 2019.
Σήμερα, τα «κόκκινα δάνεια» ανέρχονται στα 71 δισ. ευρώ ή στο 42% των συνολικών δανείων, μειωμένα κατά 33% έναντι του ιστορικού υψηλού των 107 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2016.
Χωρίς όμως κάποια συστημική λύση, η μείωση που παρατηρήθηκε ήταν κυρίως μέσω διαγραφών και δευτερευόντως, πρόσφατα, μέσω πωλήσεων.
Καθ’ όλη την περίοδο αυτή, το σύστημα συνέχιζε να παράγει νέα «κόκκινα δάνεια», απόρροια όχι μόνο της δεινής οικονομικής θέσης επιχειρήσεων και νοικοκυριών, αλλά και στρεβλώσεων στην αγορά, που απέτρεπαν την αποτελεσματική διαχείριση αυτών.
Αυτό το ζήτημα ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε σήμερα, μέσα από ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του υψηλού ιδιωτικού χρέους, στο οποίο περιλαμβάνεται και το Σχέδιο Νόμου που σήμερα συζητάμε.
Σχέδιο που ποτέ δεν είχε η προηγούμενη Κυβέρνηση.
Και αυτό καταδεικνύεται από την αναφορά του τέως Υπουργού Οικονομικών κ. Τσακαλώτου, στην Ολομέλεια, στις 31 Οκτωβρίου 2015.
Τότε είχε πει: «…μέχρι το τέλος του έτους θα έχει ολοκληρωθεί η αντιμετώπιση των «κόκκινων δανείων».
Σήμερα, 4 χρόνια μετά, αποδεικνύεται ότι αυτό δεν έγινε.
Τα «κόκκινα δάνεια», με Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, δεν αντιμετωπίστηκαν.
Αυταπάτες!
Αυταπάτες και σε αυτό το πεδίο!
Και ενώ η προηγούμενη Κυβέρνηση είχε σχετικά δεσμευθεί, αλλά ουδέποτε υλοποίησε, όπως επιβεβαιώνει η 3η Έκθεση Αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Ιούνιο του 2019.
Παρά το γεγονός ότι είχε σταλεί σχετική πρόταση από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας προς τι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές, χωρίς βέβαια να περιλαμβάνονται αυτά που σήμερα επικαλούνται συνάδελφοι της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης περί δήθεν ολιστικής αντιμετώπισης του προβλήματος του ιδιωτικού χρέους.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Σε αντίθεση με την προηγούμενη Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας «κοιτάει» κατάματα το πρόβλημα και επιδιώκει να το αντιμετωπίσει.
Το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου το επιβεβαιώνει.
Σχέδιο Νόμου το οποίο είναι αποτέλεσμα μεθοδικής, εντατικής και σκληρής δουλειάς των συνεργατών μου στο Υπουργείο Οικονομικών, προεξάρχοντος του Υφυπουργού Οικονομικών, τους οποίους και θέλω δημόσια να ευχαριστήσω.
Είναι απόρροια επίπονων και επίμονων διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, με τις αρμόδιες εγχώριες και ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, με τις ελληνικές τράπεζες, με την αρμόδια Ευρωπαϊκή Αρχή Ανταγωνισμού.
Έτσι, το σχέδιο «ΗΡΑΚΛΗΣ» δεν συνιστά κρατική ενίσχυση, σύμφωνα με την επίσημη απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ενώ έχουν ενσωματωθεί στο τελικό Σχέδιο Νόμου οι περισσότερες παρατηρήσεις της επίσημης γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία είναι ούτως ή άλλως θετική επί του νομοθετικού πονήματος, αφού αυτές ήταν σε γνώση μας έγκαιρα.
Ποιες όμως είναι οι βασικές προβλέψεις του νομοθετικού πονήματος;
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων και των εγχώριων και ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών, η υλοποίηση του παρόντος Σχεδίου Νόμου αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των μη-εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών.
Μείωση άνω των 30 δισ. ευρώ, ή πλέον του 40% των «κόκκινων δανείων».
Για να αντιληφθούμε το μέγεθος και τη σημασία του εγχειρήματος, με την παρούσα συστημική λύση εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί μείωση «κόκκινων δανείων» υψηλότερη από το σύνολο της μείωσης που επετεύχθη την τελευταία τετραετία, από τα ιστορικά υψηλά επίπεδα του Μαρτίου 2016 έως σήμερα.
Βασική επιδίωξη του οικονομικού επιτελείου, και συνολικά της Κυβέρνησης, είναι τα τραπεζικά ιδρύματα να αποτελέσουν, ξανά, μοχλό ανάπτυξης της πραγματικής οικονομίας.
Η ανάγκη ταχείας και μεγάλης μείωσης των «κόκκινων δανείων», εντός των επόμενων ετών, αποτελεί για την Κυβέρνηση, και για την οικονομία, μία μεγαλύτερη πρόκληση.
Η διαχείριση του προβλήματος θα μπορέσει να «ξεκλειδώσει» την επανεκκίνηση της πιστωτικής επέκτασης, που είναι τόσο σημαντική για την υψηλή, βιώσιμη και διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Θα έχει ως αποτέλεσμα – μεταξύ άλλων – την υλοποίηση νέων επενδύσεων, την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, την αξιοποίηση αδρανών πόρων της οικονομίας, τη βελτίωση του αξιόχρεου της χώρας.
Θα παρέχει λύσεις σε δανειολήπτες που να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ικανότητες αποπληρωμής, αλλά με δίκαιο τρόπο για τους συνεπείς δανειολήπτες.
Γι’ αυτούς τους λόγους, η άμεση προώθηση και έγκαιρη υλοποίηση της παρούσας συστημικής λύσης συνιστά προτεραιότητα για την σημερινή Κυβέρνηση.
Κυβέρνηση που αποδεικνύει, για ακόμη μια φορά, ότι υλοποιεί τις δεσμεύσεις της.
Σας ευχαριστώ πολύ.