Το «αντίδοτο» στην αβεβαιότητα και τα «κλειδιά» της δυναμικής ανάκαμψης
Το 2020 επεφύλασσε, για ολόκληρο τον πλανήτη, μια μεγάλη δοκιμασία, εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού. Πανδημία η οποία, σε παγκόσμια κλίμακα, έχει πολύ σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, προκαλώντας πρωτόγνωρη ανασφάλεια και αβεβαιότητα.
Αβεβαιότητα η οποία κατέστησε μείζονα πρόκληση, διεθνώς, τη χάραξη οικονομικής πολιτικής τη χρονιά που φεύγει, ενώ εξακολουθεί να καθιστά ιδιαιτέρως σύνθετη και απαιτητική τη χάραξη οικονομικής πολιτικής για τη χρονιά που έρχεται.
Στην Ελλάδα, η Κυβέρνηση, από την αρχή της υγειονομικής κρίσης, δεν δίστασε να λάβει δύσκολες, αλλά αναγκαίες, αποφάσεις, θέτοντας ως ύψιστη προτεραιότητα την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας. Παράλληλα, αξιοποίησε κατά τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τη δημοσιονομική ευελιξία, τα ευρωπαϊκά εργαλεία και μέσα που ενεργοποιήθηκαν ή δημιουργήθηκαν για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, ενώ, σε εγχώριο επίπεδο, αναπλήρωσε τις εκροές των ταμειακών διαθεσίμων με εισροές, επιστρατεύοντας κάθε διαθέσιμο εργαλείο και πόρο.
Έτσι, διασφάλισε επαρκή «όπλα» για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, αλλά διατήρησε «εφεδρείες» και για κάθε μελλοντική ανάγκη.
Με το «οπλοστάσιο» αυτό, η Κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή ένα δραστικό, συνεκτικό και δυναμικό πακέτο μέτρων, συνολικού ύψους 24 δισ. ευρώ για το 2020 και επιπλέον 7,5 δισ. ευρώ για το 2021. Μέτρα τα οποία ήδη κατάφεραν να αποτρέψουν φέτος τη σημαντική περαιτέρω συρρίκνωση του ΑΕΠ. Μέτρα που αποτελούν «αντίδοτο» στην αβεβαιότητα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, στηρίζοντας το εισόδημά τους και την απασχόληση, ενισχύοντας τη ρευστότητα και ενδυναμώνοντας την κοινωνική συνοχή.
Στο πλαίσιο αυτό, οι παρεμβάσεις που θα εφαρμοστούν το 2021 δεν είναι μεν μόνιμες, εξαιτίας των περιορισμών που θέτουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες, αλλά θα έχουν πολλαπλή θετική επίδραση στην πραγματική οικονομία, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανάκαμψη της χώρας. Οι κυριότερες είναι οι εξής:
- Μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.
- Αναστολή καταβολής Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και εισοδηματίες.
- Κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και επιδότηση 200 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας.
- Επιδότηση των μηνιαίων δόσεων των δανείων 1ης κατοικίας, μέσω του προγράμματος «ΓΕΦΥΡΑ», για, ενήμερους και μη, δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία.
- Επέκταση της μείωσης του ΦΠΑ και αναστολές τελών σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών κλάδων που πλήττονται από την πανδημία έως τον Απρίλιο.
- Δημιουργία ειδικού αποθεματικού, ύψους 3 δισ. ευρώ, ώστε να καλυφθούν έκτακτες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του κορονοϊού, μέσα και από την ενίσχυση της υγείας, της παιδείας και των κοινωνικών επιδομάτων.
Όλα τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά μόνιμων μειώσεων φόρων, οι οποίες υλοποιήθηκαν πριν από την υγειονομική κρίση, όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ, η δραστική μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή για τα φυσικά πρόσωπα και η καθιέρωση χαμηλότερου ανώτατου συντελεστή, οι μειώσεις στη φορολογία των επιχειρήσεων, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,9%, η αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές κ.ά.
Ενώ, για τις επιχειρήσεις, πρόσθετο όφελος προκύπτει από τη θέσπιση υπεραποδόσεων (200%) στις ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις και τα υπόλοιπα επενδυτικά κίνητρα, για δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, εισφορά κεφαλαίων σε νεοφυείς επιχειρήσεις κ.λπ.
Επιπλέον, η Κυβέρνηση ολοκλήρωσε πρόσφατα την “τριχορδία” των κινήτρων με στόχο την προσέλκυση αλλοδαπών φορολογούμενων (Non-Dom) στην Ελλάδα, οι οποίοι θα επενδύσουν ή θα εργαστούν στη χώρα μας.
Ταυτόχρονα, η Κυβέρνηση ενισχύει τις δαπάνες για την Εθνική Άμυνα και Ασφάλεια, την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών και την κοινωνική πολιτική, ενώ, παρά τις αντιξοότητες που έχει προκαλέσει η υγειονομική κρίση, συνεχίζει την υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών, με αποτελεσματικότητα, όπως πιστοποίησαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, για άλλη μια φορά, πρόσφατα, στην 8η Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας – την 5η θετική έκθεση μέσα σε περίπου ένα έτος και την 3η επιτυχημένη μέσα στην περίοδο της υγειονομικής κρίσης.
Χτίζοντας πάνω σε αυτά τα θεμέλια, είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, ώστε η ελληνική οικονομία να ανακτήσει τη δυναμική που είχε αναπτύξει πριν από την υγειονομική κρίση και να ενδυναμωθεί περαιτέρω, μέσα από την ενίσχυση της δημοσιονομικής αξιοπιστίας, την οποία με κόπο χτίσαμε, αλλά και – κυρίως – την αύξηση της παραγωγικότητας και την τόνωση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Τα «κλειδιά» για την ανάκαμψη και την επίτευξη των στόχων αυτών είναι:
- Η εφαρμογή μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, με τη σταδιακή μείωση φορολογικών συντελεστών και, πρωτίστως, ασφαλιστικών εισφορών. Όσο η οικονομία αρχίζει να σταθεροποιείται και να αποκαθίσταται, τόσο θα δρομολογούμε πολιτικές με πιο μόνιμα χαρακτηριστικά.
- Η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο θα αποτελέσει την πυξίδα για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Πόρων συνολικού ύψους έως 31,9 δισ. ευρώ έως το 2026, εκ των οποίων τα πρώτα 5,5 δισ. ευρώ αναμένεται να εισρεύσουν το 2021.
Οι κεντρικοί άξονες του σχεδίου είναι τέσσερις:
(α) πράσινη μετάβαση,
(β) ψηφιακή μετάβαση,
(γ) απασχόληση-δεξιότητες-κοινωνική συνοχή,
(δ) ιδιωτικές επενδύσεις και θεσμικός μετασχηματισμός.
Μέσα από μεταρρυθμίσεις, έργα, παρεμβάσεις και επενδύσεις πάνω στους άξονες αυτούς, η χώρα μας θα μπορέσει να οικοδομήσει ένα νέο, σύγχρονο, εξωστρεφές και καινοτόμο αναπτυξιακό πρότυπο.
- Η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας.
Βασιζόμενοι στο παραπάνω τρίπτυχο, με μεθοδικότητα, αυτοπεποίθηση, όραμα, ενότητα και σκληρή δουλειά, και έχοντας θέσει υπό έλεγχο τη νόσο του κορονοϊού, θα καταφέρουμε, όλοι μαζί, όχι απλώς να επαναφέρουμε την ελληνική οικονομία σε τροχιά μεγέθυνσης, αλλά να την κατατάξουμε στις δυναμικές οικονομίες της Ευρώπης, διασφαλίζοντας διατηρήσιμη, έξυπνη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη.
Χρήστος Σταϊκούρας
Υπουργός Οικονομικών