Από το Γραφείο του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, κ. Χρήστου Σταϊκούρα, σχετικά με την κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-2018, ανακοινώνονται τα εξής:
Κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή, προς συζήτηση, το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-2018.
Πλαίσιο, που στοχεύει στην απεικόνιση της δημοσιονομικής στρατηγικής της Κυβέρνησης, σε τετραετή ορίζοντα.
Πλαίσιο, στο οποίο παρουσιάζονται τα δημοσιονομικά όρια και περιγράφονται οι βασικές πολιτικές κατευθύνσεις και προτεραιότητες.
Πλαίσιο, στο οποίο ενσωματώνονται:
- οι θετικές δημοσιονομικές επιδόσεις που επιβεβαιώθηκαν με την υπέρβαση των στόχων τα δύο τελευταία έτη και την επίτευξη σημαντικού πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013,
- οι μεταβολές – προς το καλύτερο – των μακροοικονομικών μεγεθών της Ελληνικής οικονομίας, και
- οι ποσοτικές εκτιμήσεις διαρθρωτικών παρεμβάσεων, που αποφασίστηκαν κατά την πρόσφατη επικαιροποίηση του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής, η οποία και επιβεβαιώνει ότι η υλοποίησή του ανταποκρίνεται στα συμφωνηθέντα.
Πλαίσιο, που σηματοδοτεί την πορεία της χώρας προς την οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη και τη διατήρηση σημαντικών, βιώσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων.
Σήμερα, η Ελλάδα, μετά από μία πολυετή δύσκολη περίοδο για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, έχει εισέλθει σε φάση σταθεροποίησης της διεθνούς θέσης της και των δημόσιων οικονομικών της, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη λήξη της παρατεταμένης ύφεσης.
Πρόκειται για επιτεύγματα που είναι αποτέλεσμα, κυρίως, των τεράστιων θυσιών της Ελληνικής κοινωνίας, τόσο σε όρους δημοσιονομικού εγχειρήματος όσο και σε όρους βιοτικού επιπέδου.
Κατά την περίοδο που ακολούθησε την κατάθεση του προηγούμενου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου για την περίοδο 2013-2016, και πιο συγκεκριμένα κατά τα δύο τελευταία έτη, η Ελλάδα κατάφερε να διαψεύσει όσους αμφισβητούσαν την επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί σε αυτό.
Έτσι, σήμερα:
- Η χώρα διασφάλισε τη θέση της στην Ευρωζώνη και ανέκτησε σημαντικό κεφάλαιο διεθνούς αξιοπιστίας.
- Το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής επανήλθε και διατηρείται «εντός τροχιάς».
- Οι δημοσιονομικοί στόχοι υπερκαλύφθηκαν τόσο το 2012 όσο και το 2013.
- Οι πρώτες, στοχευμένες, μικρές αλλά σημαντικές μειώσεις φορολογικών επιβαρύνσεων δρομολογήθηκαν (μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση, κατάργηση «φόρων υπέρ τρίτων», μείωση της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας κατά 15% με παράλληλη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, περιορισμός κατά 5% του μη-μισθολογικού κόστους).
- Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ενισχύθηκε και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών απέκτησε θετικό πρόσημο.
- Διαρθρωτικές αλλαγές υλοποιούνται.
- Οι αρχικές εκτιμήσεις για την οικονομική δραστηριότητα, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, αναθεωρήθηκαν επί τα βελτίω, τόσο για το 2013 όσο και για το 2014.
- Η αυξητική δυναμική της ανεργίας ανακόπηκε.
Παράλληλα, δεν υλοποιήθηκαν, όπως προβλέπονταν στο προηγούμενο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο, ορισμένες παρεμβάσεις, όπως είναι οι περαιτέρω περικοπές στους μισθούς και στις συντάξεις των ενστόλων και η εισφορά 2‰ υπέρ ΟΑΕΕ επί του τζίρου των επιχειρήσεων.
Ενώ, η υπερκάλυψη του δημοσιονομικού στόχου του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής για το 2013 έδωσε τη δυνατότητα καταβολής «κοινωνικού μερίσματος» για τη στήριξη των πολιτών και των οικογενειών με χαμηλό συνολικό ετήσιο εισόδημα και περιουσία, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2014.
Αυτές οι θετικές επιδόσεις συνέβαλαν στην επιτυχή, σταδιακή επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, για μεσο-μακροπρόθεσμο δανεισμό.
Σ’ αυτό το βελτιωμένο περιβάλλον που έχει σήμερα διαμορφωθεί, η στρατηγική της οικονομικής πολιτικής έχει δύο βασικές επιδιώξεις:
1η. Την εθνική ανάγκη διασφάλισης των έως σήμερα επιτευγμάτων και προστασίας των τεράστιων θυσιών της Ελληνικής κοινωνίας.
2η. Τη μετατροπή της υπάρχουσας σταθεροποίησης της οικονομίας σε δυναμική και βιώσιμη ανάπτυξη, με κοινωνική συνοχή, πάνω σε στέρεες βάσεις, εντός, πάντα, της Ευρωζώνης.
Προς αυτή την κατεύθυνση, οι βασικές προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης για το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα είναι:
1η. Η περαιτέρω επικέντρωση σε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αναμένεται να αναληφθούν με την παρουσίαση και σταδιακή υλοποίηση του νέου αναπτυξιακού προτύπου της χώρας.
Ενός προτύπου που θα εδράζεται στη μετατόπιση από την υπερβολική κατανάλωση προς την αποταμίευση και την επένδυση.
2η. Η ενίσχυση της ρευστότητας και η αποκατάσταση διαύλων χρηματοδότησης της οικονομίας.
Σ’ αυτή αναμένεται να συμβάλουν, τους αμέσως προσεχείς μήνες, η ακόμη ταχύτερη αξιοποίηση και υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων από πόρους του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η θέσπιση του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου, η συνέχιση αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα, η περαιτέρω μείωση του μη-μισθολογικού κόστους της εργασίας, ο συμψηφισμός οφειλών ΦΠΑ μεταξύ Δημοσίου και επιχειρήσεων, αλλά και μεταξύ επιχειρήσεων.
3η. Η προσπάθεια για τη σταδιακή μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, η οποία δύναται να δρομολογηθεί, όπως προβλέπεται και στο επικαιροποιημένο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, εφόσον η χώρα συνεχίζει να επιτυγχάνει τους δημοσιονομικούς της στόχους και μπορέσει να εντάξει, ακόμη περισσότερο, το «αφανές» τμήμα της οικονομίας στο «εμφανές» πεδίο της, ώστε να επιτυγχάνεται η φορολόγησή του.
4η. Η προώθηση σύγχρονων προγραμμάτων και ενεργητικών πολιτικών ενίσχυσης της απασχόλησης.
5η. Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών δαπανών, ώστε να περιορισθεί το επίπεδο της φτώχειας, με στοχευμένες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής, όπως είναι το καθεστώς ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος που ξεκινά πιλοτικά, με σκοπό να αποτελέσει τον πυρήνα μιας νέας στρατηγικής κοινωνικής πρόνοιας.
6η. Η βελτίωση της «ποιότητας» των δημόσιων οικονομικών, η οποία θα επιτευχθεί με την αύξηση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων πόρων και με την ενίσχυση, σταδιακά, των δαπανών που έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση, προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργούν υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα.
7η. Η εδραίωση ενός δίκαιου, αποτελεσματικού και σύγχρονου κράτους, με την επιτάχυνση της διοικητικής μεταρρύθμισης.
Πλέον, η χώρα περνά από την επίτευξη ποσοτικών στόχων στην εκπλήρωση κρίσιμων ποιοτικών μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση.
8η. Η καταπολέμηση των φαινομένων διαφθοράς και απάτης, τα οποία επικεντρώνονται στους τομείς, κυρίως, όπου η δημόσια διοίκηση, με την ευρύτερη έννοια, έρχεται σε άμεση επαφή με τον πολίτη.
9η. Η περαιτέρω ενίσχυση και η οριστική τακτοποίηση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους, καθώς η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων της χώρας, υποχρεώνει τους εταίρους και δανειστές μας, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές αποφάσεις, να αναλάβουν, σύντομα, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση.
10η. Η συνέχιση της επίτευξης βιώσιμων και διευρυνόμενων πλεονασμάτων και η προσήλωση στη δημοσιονομική πειθαρχία, ώστε να καλύπτονται οι χρηματοδοτικές υποχρεώσεις της χώρας και να μην δημιουργούνται νέες δανειακές ανάγκες.
Η προαναφερθείσα στρατηγική οικονομικής πολιτικής, η οποία και αποτυπώνεται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-2018, περιφρουρεί τα έως σήμερα επιτεύγματα και τις τεράστιες θυσίες της Ελληνικής κοινωνίας και διασφαλίζει την ώθηση της Ελληνικής οικονομίας στην έξοδό της από μια μακρά περίοδο βαθιάς ύφεσης και υψηλής ανεργίας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο:
1ον. Η χώρα έχει εισέλθει, από πέρυσι, σε μια μακρά περίοδο υψηλών και βιώσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων.
- Επέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 0,8% του ΑΕΠ το 2013, υπερκαλύπτοντας τους στόχους του Προγράμματος.
- Εκτιμάται ότι θα επιτύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους και εφέτος.
Το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,3% του ΑΕΠ το 2014, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ.
- Προβλέπεται μάλιστα ότι θα επιτύχει, χωρίς επιπλέον διαρθρωτικές παρεμβάσεις, πρωτογενή πλεονάσματα 2,5% του ΑΕΠ το 2015, 3,5% του ΑΕΠ το 2016, 4,6% του ΑΕΠ το 2017 και 5,3% του ΑΕΠ το 2018.
2ον. Οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις, που ήταν αναγκαίες για την επίτευξη αυτών των στόχων και έχουν υλοποιηθεί σχεδόν στο σύνολό τους, αθροίζουν στα 14 δισ. ευρώ.
Αξίζει να επισημάνουμε τα εξής:
- Αυτό περίπου ήταν το ύψος των παρεμβάσεων που προβλέπονταν στο προηγούμενο Μεσοπρόθεσμο.
- Δεν παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των προβλεπόμενων αποδόσεων και των πραγματοποιήσεων.
- Οι παρεμβάσεις υλοποιήθηκαν, κυρίως, το 2013 (9 από τα 14 δισ. ευρώ).
- Περίπου τα 2/3 των παρεμβάσεων είναι στο σκέλος των δαπανών, και το υπόλοιπο σε αυτό των εσόδων, ενισχύοντας έτσι την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής προσαρμογής.
- Το 2014, περιλαμβάνονται και παρεμβάσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί και δεν ενσωματώνονταν στο προηγούμενο Μεσοπρόθεσμο.
Κυρίως, αφορούν διαρθρωτικές παρεμβάσεις στο χώρο της κοινωνικής ασφάλισης, εξορθολογισμό λειτουργικών δαπανών νομικών προσώπων, καθώς και την πλήρη εφαρμογή του νέου κώδικα φορολογικών διαδικασιών.
- Επίσης, το 2014, δεν περιλαμβάνονται παρεμβάσεις, όπως είναι οι περαιτέρω περικοπές μισθών και συντάξεων των ενστόλων και η εισφορά 2‰ υπέρ ΟΑΕΕ επί του τζίρου των επιχειρήσεων, που είχαν περιληφθεί, για το 2014, στο προηγούμενο ΜΠΔΣ.
- Αντίθετα, περιλαμβάνονται παρεμβάσεις όπως είναι η μείωση του φόρου μεταβίβασης ακινήτων, ο μειωμένος ενιαίος φόρος ιδιοκτησίας ακινήτων, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στην εστίαση.
- Επίσης, προβλέπεται και η διανομή «κοινωνικού μερίσματος», η κατάργηση μη-ανταποδοτικών χρεώσεων και η μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης κατά 3,9%, παρεμβάσεις που καλύπτονται από την υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου για το 2014.
- Υπέρβαση, η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, και μετά την υλοποίηση αυτών των πολιτικών, εκτιμάται στο 1,5 δισ. ευρώ για το 2014.
3ον. Η Ελληνική Κυβέρνηση εκτιμά ότι η ικανοποιητική εκτέλεση του εφετινού Προϋπολογισμού, με τη σημαντική υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων, η εφαρμογή των διαρθρωτικών παρεμβάσεων και η σταδιακή βελτίωση της ρευστότητας, έπειτα από την επαναφορά του Ελληνικού Δημοσίου και των Ελληνικών τραπεζών στις αγορές, σε συνδυασμό με τις ευρύτερες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που θα ανακοινωθούν στο αμέσως προσεχές διάστημα, θα μηδενίσουν την όποια δημοσιονομική απόκλιση αυτή τη στιγμή υπάρχει για τα έτη 2015 και 2016.
Σε αντίστοιχες προβλέψεις για την αβεβαιότητα των εκτιμήσεων και τη δυνατότητα περιορισμού και κάλυψης τυχόν μελλοντικής δημοσιονομικής απόκλισης καταλήγει και η τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τονίζεται δε ότι για τα έτη 2017 και 2018 προβλέπεται, και πάλι, υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων.
4ον. Η υφεσιακή πορεία τερματίζεται και η χώρα εισέρχεται σε αναπτυξιακή τροχιά.
Το 2013, η ύφεση ήταν χαμηλότερη τόσο σε σχέση με το 2012, όσο και με τις προβλέψεις.
Το 2014, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,6%.
Το 2015-2018, η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί, κατά μέσο όρο, κατά 3,3%.
5ον. Η όντως πολύ υψηλή ανεργία, αντιδρώντας με κάποιο βαθμό υστέρησης στην πορεία της οικονομικής δραστηριότητας, αναμένεται να αρχίσει σταδιακά να μειώνεται τα προσεχή χρόνια.
Το 2014, το ποσοστό ανεργίας, σε εθνικολογιστική βάση, αναμένεται να μειωθεί στο 24,5%, από 25,8% το 2013.
Το 2015-2018, η ανεργία προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται και να φτάσει το 15,9% το 2018.
Ωστόσο, πρώτο μέλημά μας είναι να διαψεύσουμε επί τα βελτίω αυτή την πρόβλεψη.
6ον. Έχει επιτευχθεί σημαντική μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Κράτους.
Συγκεκριμένα, σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, εντός του 2013, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώθηκαν κατά 50%, και διαμορφώθηκαν στα 4,7 δισ. ευρώ, από 9,4 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012.
Για το τρέχον έτος εκτιμάται ότι θα υπάρξει δυνατότητα περαιτέρω εξόφλησης ληξιπρόθεσμων οφειλών, ύψους περίπου 2,5 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι η διαδικασία αποπληρωμής είναι δημοσιονομικά ουδέτερη.
7ον. Το χρέος, μετά την ανοδική του πορεία μέχρι το έτος 2013, αρχίζει σταδιακά να αποκλιμακώνεται στα επόμενα έτη.
Εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 139% του ΑΕΠ το 2018, από 175% του ΑΕΠ το 2013.
Επιπλέον, η σύνθεση και η δομή του βελτιώθηκαν, η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκειά του έχει χρονικά επεκταθεί και οι δαπάνες εξυπηρέτησής του έχουν αισθητά μειωθεί.
Ενώ, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων της χώρας, υποχρεώνει τους εταίρους και δανειστές μας, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές αποφάσεις, να αναλάβουν, σύντομα, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την περαιτέρω ενίσχυση και την οριστική τακτοποίηση της μακροχρόνιας βιωσιμότητάς του.
8ον. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας, τουλάχιστον για τους προσεχείς 12 μήνες, είναι ήδη καλυμμένες.
Αυτό επιτυγχάνεται με την επαναγορά από τις τράπεζες των προνομιούχων μετοχών, τις οποίες το Ελληνικό Δημόσιο είχε αγοράσει κατά την περίοδο 2009–2011, συνολικού ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ, από την έκδοση νέου ομολόγου 5ετούς διάρκειας του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους 3 δισ. ευρώ, από βραχυχρόνιες πράξεις διαχείρισης ταμειακής ρευστότητας του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους έως και 4,5 δισ. ευρώ.
Ενώ, δεν περιλαμβάνεται ενδεχόμενη μελλοντική προσφυγή στις διεθνείς αγορές με έκδοση νέου ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους 3-6 δισ. ευρώ.
Ο στόχος του εν λόγω προγράμματος παραμένει η δημιουργία αξιόπιστης καμπύλης αποδόσεων των Ελληνικών κρατικών χρεογράφων, η οποία θα αντικατοπτρίζει πλέον τα θετικά αποτελέσματα, τόσο στο δημοσιονομικό πεδίο, όσο και αναφορικά με τις σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που έχουν υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελληνική οικονομία.
Κανένα Πρόγραμμα, όμως, Οικονομικής Πολιτικής δεν είναι χωρίς κινδύνους.
Κινδύνους πολιτικούς, κινδύνους καθυστέρησης υλοποίησης μεταρρυθμίσεων, κινδύνους αποκλίσεων στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης περιουσίας του Δημοσίου, κινδύνους που σχετίζονται με γεωπολιτικές εξελίξεις.
Σε κάθε περίπτωση όμως, οι μακροοικονομικοί και δημοσιονομικοί κίνδυνοι υλοποίησης και επίτευξης των στόχων του Μεσοπρόθεσμου για την περίοδο 2015-2018 έχουν περιορισθεί σημαντικά, σε σχέση με τους κινδύνους του αντίστοιχου για την περίοδο 2013-2016.
Και αυτό γιατί:
1ον. Η πορεία των δημόσιων οικονομικών, κατά την τελευταία διετία, ήταν καλύτερη των αρχικών εκτιμήσεων.
Ενώ, και η εκτέλεση του εφετινού Προϋπολογισμού κινείται εντός στόχων.
2ον. Η μακροοικονομική κατάσταση διαμορφώνεται σε επίπεδα καλύτερα από αυτά που προβλέπονταν το καλοκαίρι του 2013.
Η ύφεση για το 2013 και η ανάπτυξη για το 2014, αναθεωρήθηκαν, για πρώτη φορά, επί τα βελτίω.
3ον. Η Ελλάδα επιστρέφει σταδιακά στις διεθνείς αγορές, νωρίτερα από τις προβλέψεις, βελτιώνοντας καθοριστικά τις προοπτικές, τόσο σε όρους διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, όσο και σε όρους ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.
Διαμορφώνοντας τις συνθήκες για την άμεση χρηματοδότηση από τις διεθνείς αγορές των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων, κάτι που έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται.
Το κόστος, βέβαια, για την Ελληνική κοινωνία από τη στιγμή που η χώρα οδηγήθηκε, πριν από 4 χρόνια, στην υπογραφή του 1ου «Μνημονίου», είναι τεράστιο.
Οι πολίτες βιώνουν τη βαθιά και παρατεταμένη ύφεση και την υψηλή ανεργία.
Σήμερα όμως, μετά από τα πολύ δύσκολα, για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, χρόνια η χώρα και η οικονομία της βρίσκονται σε θέση με σαφώς καλύτερες προσδοκίες και προοπτικές.
Η αξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό ενισχύεται συνεχώς.
Στα δημόσια οικονομικά έγιναν βήματα εξυγίανσης, προσαρμογής και πειθαρχίας.
Όπως, όμως, η κρίση ξεκίνησε από τους αριθμούς και μεταφέρθηκε στην κοινωνία, έτσι και η βελτίωση θα ξεκινήσει από τα δημοσιονομικά μεγέθη και στη συνέχεια θα γίνει αισθητή στην πραγματική οικονομία και στην κοινωνία.
Ήδη είμαστε στην αρχή αυτής της μετάβασης.
—
Δείτε την τοποθέτηση του κ. Σταϊκούρα εδώ.
Δείτε τη σχετική παρουσίαση εδώ.
Δείτε την Αιτιολογική Έκθεση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-2018 εδώ.