Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία – Λογιστικές ακροβασίες χωρίς όραμα

Ο προϋπολογισμός ενσαρκώνει και αντανακλά την οικονομική φιλοσοφία και το πολιτικό πλαίσιο που διαπνέει τη λογική της εκάστοτε κυβέρνησης. Η εφετινή διαδικασία συζήτησής του αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς πρόκειται για τον πρώτο προϋπολογισμό που καταρτίζει και καλείται να υλοποιήσει η νέα κυβέρνηση σε μία δυσμενή οικονομική συγκυρία, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από την παγκόσμια οικονομική κρίση, αλλά και από τις μακροοικονομικές ανισορροπίες και τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Προβλήματα που αποτυπώνονται στα υψηλά, αλληλοτροφοδοτούμενα, δίδυμα ελλείμματα (δημοσιονομικό και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών) και χρέη (δημόσιο και εξωτερικό).

Η επιδείνωση, όμως, των δημόσιων οικονομικών της χώρας μας, δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, εγκλωβισμένη στις ανέφικτες προεκλογικές της υποσχέσεις και στην απουσία σχεδίου διεξόδου από την κρίση, πρέπει να καταφεύγει σε λογιστικές πρακτικές, πολιτικές αντιφάσεις και παλινωδίες που είναι επιζήμιες για το επίπεδο της εθνικής ευημερίας, αφού επηρεάζεται η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας και το κόστος δανεισμού της. Κάθε φορά που ανεβαίνει το «διαφορικό επιτόκιο» του ελληνικού χρέους (spread) κατά 100 μονάδες βάσης, δηλαδή κατά 1%, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, στα σημερινά του επίπεδα, αυξάνει κατά 550 εκατ. ευρώ περίπου, στερώντας πόρους από την άσκηση αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής. Λογιστικές ακροβασίες όπως:

1 Η είσπραξη του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων για το έτος 2009, και μάλιστα με υψηλότερους συντελεστές, το 2010, αυξάνοντας σημαντικά τα έσοδα από άμεσους φόρους του 2010.

2 Η επιβολή έκτακτης εφάπαξ εισφοράς σε επιχειρήσεις με υψηλή κερδοφορία και η φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας, που θα εισπραχθούν το 2010, ενισχύοντας τα έσοδα από άμεσους φόρους του 2010.

3 Η αυξημένη επιστροφή φόρων κατά 1,3 δισ. ευρώ το 2009 έναντι των προβλέψεων στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, επιβαρύνοντας τα καθαρά έσοδα του 2009.

4 Η αύξηση, και σημαντική υπέρβαση κατά 760 εκατ. ευρώ έναντι των προϋπολογισθέντων, της επιχορήγησης του ΟΑΕΕ, και ο περιορισμός της κατά 480 εκατ. ευρώ το 2010, όταν οι ανάγκες σε κεφάλαια εκτιμάται ότι θα είναι αυξημένες.

5 Η εμφάνιση μη-επαναλαμβανόμενων δαπανών ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ το 2009, από τα οποία περίπου το 1 δισ. ευρώ είναι λειτουργικές δαπάνες, επιβαρύνοντας τις πρωτογενείς δαπάνες του 2009.

6 Η χορήγηση της 1ης δόσης της έκτακτης ενίσχυσης κοινωνικής αλληλεγγύης ύψους 500 εκατ. ευρώ το 2009, επιβαρύνοντας τις πρωτογενείς δαπάνες του 2009.

7 Η εξόφληση, το 2008 και το 2009, ενός μεγάλου μέρους των παλαιών οφειλών των νοσοκομείων, ενισχύοντας το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης του τρέχοντος έτους. Ετσι, οι δαπάνες για προμήθειες των νοσοκομείων εμφανίζονται μειωμένες κατά 1,4 δισ. ευρώ το 2010, περιορίζοντας αισθητά το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης του 2010.

8 Η μείωση των δαπανών για παραλαβές εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 0,5 δισ. ευρώ το 2010, περιορίζοντας το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης του 2010.

9 Η αύξηση κατά περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ του πλεονάσματος των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, περιορίζοντας αντίστοιχα το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης του 2010.

10 Η μείωση του ύψους των εσόδων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από την Ευρωπαϊκή Ενωση κατά 1,4 δισ. ευρώ το 2009 έναντι των εκτιμώμενων του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και η αύξηση κατά 1,6 δισ. ευρώ για το 2010, περιορίζοντας έτσι το έλλειμμα του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το 2010.

11 Η μη υιοθέτηση των εξαγγελθέντων μέτρων της προηγούμενης κυβέρνησης, όπως είναι η ρύθμιση για τους ημιυπαίθριους χώρους, οι φόροι στα λαχεία και η προώθηση του διαγωνισμού για το Ξυστό, πρωτοβουλίες που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, θα απέφεραν καθαρά έσοδα των 2 δισ. ευρώ το 2009.

Παράλληλα, οι προβλέψεις της κυβέρνησης για τη μείωση του ελλείμματος είναι μάλλον αισιόδοξες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η τάση μεταβολής των φορολογικών εσόδων σε σχέση με τη μεταβολή του ονομαστικού ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 4,14 το 2010 όταν την περίοδο 1995-2008, περίοδο με σημαντικές αυξήσεις του εθνικού εισοδήματος, ο μέσος συντελεστής διαμορφώθηκε μόλις στο 1,05. Η Νέα Δημοκρατία θεωρεί, και το έχει διατυπώσει με σαφήνεια και υπευθυνότητα, αναλαμβάνοντας και το σχετικό πολιτικό κόστος, ότι απαιτείται η εφαρμογή ενός συγκροτημένου, συνεκτικού και μεσοπρόθεσμου σχεδίου, που θα περιλαμβάνει τολμηρές, αλλά αναγκαίες, διαρθρωτικές παρεμβάσεις και αλλαγές. Για να επιτευχθεί ο στόχος της δημοσιονομικής σταθεροποίησης και εξυγίανσης πρέπει:

Να ληφθούν μέτρα άμεσα, και όχι μετά από ένα τρίμηνο. Ενδεικτικά, θα μπορούσαμε να διερευνήσουμε τη δυνατότητα λήψης μέτρων στον τομέα των μη φορολογικών δημόσιων εσόδων, στη δραστική περικοπή δαπανών από το μη μισθολογικό κόστος του δημοσίου τομέα και στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης (που μόνο το ένα σκέλος της είναι ο περιορισμός της φοροδιαφυγής).

Η μείωση του διαρθρωτικού ελλείμματος να επικεντρωθεί κυρίως, αντίθετα απ’ ό,τι υιοθετείται με τον προϋπολογισμό του 2010, στην περιστολή των κρατικών δαπανών, κυρίως αυτών που αποτελούν σπατάλες (δαπάνες με χαμηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση), και στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων πόρων με ορθολογική κατανομή των δαπανών τους (βελτίωση της «ποιότητας» των δημόσιων οικονομικών).

Η δημοσιονομική προσαρμογή, σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να επιτευχθεί με μόνιμα μέτρα, διαρθρωτικού χαρακτήρα. Μέτρα που φαίνεται να καλύπτουν ένα μικρό ποσοστό της προσδοκώμενης δημοσιονομικής προσαρμογής στον προϋπολογισμό του 2010. Μέτρα μακριά από λογικές φοροεπιδρομής σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Συμπερασματικά, ο κρατικός προϋπολογισμός του 2010 είναι κατώτερος των προσδοκιών και των περιστάσεων. Είναι ένας προϋπολογισμός ανέξοδων ισορροπιών, από τον οποίο απουσιάζουν τα άμεσα και μόνιμα μέτρα για τη δημοσιονομική προσαρμογή, η ετοιμότητα και ένα σοβαρό και συνεκτικό σχέδιο για την ανάταξη της οικονομίας. Απουσιάζει η πολιτική βούληση και το όραμα.

Share

Εκτύπωση άρθρου Εκτύπωση άρθρου
TwitterInstagramYoutube