Το έτος που έφυγε, άφησε βαρύ και ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ανθρωπότητα, εξαιτίας του πρωτόγνωρου, εξωγενούς σοκ από την πανδημία του κορονοϊού, που προκάλεσε τεκτονικές αλλαγές και αναταράξεις. Αλλαγές και αναταράξεις για τις οποίες καμία κοινωνία και οικονομία δεν ήταν προετοιμασμένη. Ταυτόχρονα όμως, το 2020 κληροδότησε και τα «όπλα» για την αντιμετώπιση της νόσου, σηματοδοτώντας την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης για το τέλος της δοκιμασίας αυτής.
Στη χώρα μας, η Κυβέρνηση αντιμετώπισε την υγειονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στον βέλτιστο δυνατό βαθμό, με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, όπως έχει αναγνωριστεί και διεθνώς. Με το συνεκτικό, μεθοδικό και δυναμικό σχέδιό της, ενίσχυσε τη δημόσια υγεία, στήριξε τα νοικοκυριά και την απασχόληση, τόνωσε τη ρευστότητα των επιχειρήσεων και διαφύλαξε την κοινωνική συνοχή. Το σχέδιο αυτό περιλάμβανε μέτρα συνολικού ύψους 24 δισ. ευρώ το 2020 και επιπλέον 7,5 δισ. ευρώ φέτος.
Ενώ, πρόσθετοι πόροι ύψους 5,5 δισ. ευρώ αναμένεται να εισρεύσουν στην Ελλάδα από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το REACT-EU, συμβάλλοντας καθοριστικά προκειμένου το 2021 να αποτελέσει έτος μετάβασης από την ύφεση και την αβεβαιότητα στην ανάκαμψη και την αισιοδοξία.
Μετάβαση, η οποία όμως δεν θα είναι αυτόματη. Οι επιπτώσεις των – αναγκαίων για την προστασία της δημόσιας υγείας – πολύμηνων περιοριστικών μέτρων στη λειτουργία της οικονομίας, δεν είναι δυνατό να καλυφθούν άμεσα στο σύνολό τους. Εντούτοις, συνεχίζοντας να λειτουργούμε με σχέδιο και γρήγορα αντανακλαστικά, θα απαντήσουμε αποφασιστικά στις προκλήσεις που ανοίγονται μπροστά μας. Προκλήσεις που συνίστανται, πρωτίστως, στα εξής:
1ον. Τον έλεγχο και τον σταδιακό τερματισμό της πανδημίας.
2ον. Τη συνέχιση της στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με στοχευμένα μέτρα, τα οποία θα προσαρμόζονται ως προς το εύρος τους και τους επιλέξιμους κλάδους και θα εμπλουτίζονται, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και οικονομικής αποτελεσματικότητας και με γνώμονα τις ανάγκες που δημιουργούν οι αποφάσεις στο υγειονομικό πεδίο.
3ον. Την ταχύτερη και ισχυρότερη δυνατή ανάκαμψη. Για τον σκοπό αυτό, θα χτίσουμε σταδιακά μια «γέφυρα», από τα μέτρα στήριξης, σε μέτρα ανάταξης της οικονομίας.
4ον. Την οικοδόμηση των βάσεων για την επίτευξη υψηλής, διατηρήσιμης, έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.
«Κλειδί» για την ανάκαμψη και την είσοδο της χώρας σε τροχιά δυναμικής οικονομικής μεγέθυνσης αποτελεί το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο θα λάβει σύντομα την τελική μορφή του και θα αποτελέσει οδηγό για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σχέδιο ρεαλιστικά φιλόδοξο, σύγχρονο και εξωστρεφές, το οποίο θα λειτουργήσει ως καταλύτης για τον επαναπροσανατολισμό της οικονομίας μας προς ένα νέο, καινοτόμο, ανταγωνιστικό και κοινωνικά δίκαιο αναπτυξιακό πρότυπο.
Βασικοί άξονες του Σχεδίου πάνω στους οποίους θα οικοδομηθεί και το νέο αυτό πρότυπο, είναι η πράσινη μετάβαση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, το τρίπτυχο απασχόληση-δεξιότητες-κοινωνική συνοχή και οι ιδιωτικές επενδύσεις. Επενδύσεις, οι οποίες, ακόμα και μέσα στη δίνη της πανδημίας, ενισχύθηκαν, με σημαντικούς ξένους επενδυτές (Microsoft, Pfizer, Cisco, Digital Realty, Deloitte, Volkswagen κ.ά.) να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην οικονομική πολιτική της Κυβέρνησης και τις προοπτικές της χώρας.
Ο μεταρρυθμιστικός χαρακτήρας του Ταμείου Ανάκαμψης, που προϋποθέτει την επίτευξη αποτελεσμάτων και ορόσημων για την αποδέσμευση πόρων, εγγυάται την αποτελεσματική αξιοποίησή τους. Παράλληλα, διασφαλίζει και τη βέλτιστη αξιοποίηση εγχώριων πόρων, που θα κινητοποιηθούν μέσω Συμπράξεων Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και επιπρόσθετων ιδιωτικών κεφαλαίων.
Με την παραπάνω στρατηγική, και μένοντας πιστή στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων, η Ελλάδα προχωρά, με δημιουργικότητα και αυτοπεποίθηση, στην επούλωση των «πληγών» της υγειονομικής κρίσης και στη δημιουργία στέρεων θεμελίων, ώστε το 2021 να αποτελέσει την απαρχή μιας νέας πορείας. Πορεία που θα οδηγήσει στη συστηματική αύξηση του εισοδήματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τη δημιουργία πολλών και καλών νέων θέσεων εργασίας και την ένταξη της χώρας μας στις δυναμικές οικονομίες της Ευρώπης, διασφαλίζοντας ένα μέλλον ευημερίας και ανάπτυξης για τις επόμενες γενιές.
*Ο Χρήστος Σταϊκούρας είναι Υπουργός Οικονομικών