Εφαλτήριο προόδου για το 2023 τα επιτεύγματα του 2022
Χρήστος Σταϊκούρας
Υπουργός Οικονομικών
Η Ελλάδα, όπως και ολόκληρος ο πλανήτης, αφήνει πίσω μια χρονιά στην οποία ρίχνουν βαριά τη σκιά τους η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι πολυ-επίπεδες επιπτώσεις της. Στην αλυσίδα των αλλεπάλληλων κρίσεων της προηγούμενης διετίας, προστέθηκαν το 2022 η πρώτη μείζων στρατιωτική σύρραξη των τελευταίων 75 ετών, η ενεργειακή κρίση και το υψηλότερο πληθωριστικό κύμα των τελευταίων 50 ετών.
Ωστόσο, μέσα σε αυτές τις εξαιρετικά αντίξοες περιστάσεις και σε μια περίοδο που οι ταυτόχρονες κρίσεις διαβρώνουν τα εισοδήματα των πολιτών και αφήνουν ευκρινές αποτύπωμα στην αναπτυξιακή δυναμική όλων των χωρών, η πατρίδα μας κατάφερε να ξεχωρίσει ως παράδειγμα ανθεκτικότητας, ισχυρής ανάπτυξης και θετικών προοπτικών:
1ον. Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται ισχυρά και σταθερά.
Ο Προϋπολογισμός του 2023 προβλέπει ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης 5,6% για το 2022, και 1,8% για το 2023. Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις, το ΑΕΠ αναμένεται να υπερβεί τα 224 δισ. ευρώ το 2023. Υψηλότερο κατά 45 δισ. ευρώ, ή κατά 25%, από το 2018! Αυτό είναι απόδειξη ισχυρής ανάπτυξης.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τις τελευταίες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα αναμένεται να αναπτυχθεί με διπλάσιο ρυθμό έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου το 2022 και με τριπλάσιο ρυθμό το 2023, παρά τη σημαντική επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας, στα όρια της στασιμότητας ή ακόμη και της ύφεσης σε κάποιες χώρες. Αυτό είναι απόδειξη ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας.
2ον. Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές ενισχύονται σημαντικά.
Η ανάπτυξη συνδυάζεται, πλέον, με ποιοτική βελτίωση των συνιστωσών του εθνικού πλούτου. Τη χρονιά που κλείνει εκτιμάται ότι θα επιτύχουμε ιστορικό υψηλό στις άμεσες ξένες επενδύσεις και στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η Ελλάδα θα είναι πρωταθλήτρια σε ρυθμό αύξησης επενδύσεων στην Ευρώπη την επόμενη τριετία. Παγκόσμιοι επιχειρηματικοί κολοσσοί δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην πατρίδα μας, πραγματοποιώντας ή δρομολογώντας μεγάλες επενδύσεις, ωθούμενες και από τη δραστική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Βελτίωση στην οποία η Ελλάδα αναδείχθηκε πρωταθλήτρια κατά την τελευταία τριετία, σημειώνοντας άνοδο κατά 16 θέσεις, με βάση πρόσφατη έκθεση του Economist.
Παράλληλα, η Ελλάδα εξάγει, ως ποσοστό του ΑΕΠ, περισσότερο από την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Η δε εξαγωγική βάση της διαφοροποιείται σημαντικά, ποσοτικά και ποιοτικά. Η Ελλάδα έχει πλέον έξι κατηγορίες αγαθών, των οποίων οι εξαγωγές ξεπερνούν το 1% του ΑΕΠ, όταν πριν την έναρξη της κρίσης χρέους υπήρχε μόνο μια. Μάλιστα καταγράφεται εντυπωσιακή αύξηση στις εξαγωγές αγαθών υψηλής τεχνολογίας, οι οποίες προσεγγίζουν πλέον ποσοστά βιομηχανοποιημένων χωρών, όπως είναι η Γερμανία.
3ον. Η ανεργία συρρικνώνεται.
Έχει ήδη υποχωρήσει περισσότερο από 5 ποσοστιαίες μονάδες, σε μηνιαία βάση, σε σχέση με το 2019, προσεγγίζοντας πλέον, σε ετήσια βάση, το επίπεδο του 2010. Αυτή η υποχώρηση είναι ιδιαίτερα εμφανής στις γυναίκες και τους νέους ανθρώπους. Παράλληλα, ο αριθμός των εργαζομένων ξεπερνά τα 4,1 εκατ. πολίτες.
4ον. Τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια των πιστωτικών ιδρυμάτων διαμορφώνονται σε μονοψήφιο ποσοστό του συνόλου των δανείων, ενώ οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχουν αυξηθεί σημαντικά.
5ον. Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, εξαιτίας κυρίως της ανάπτυξης των τελευταίων δύο ετών, υποχωρεί εντυπωσιακά.
Το δημόσιο χρέος, μέσα σε μία τριετία, προβλέπεται ότι θα έχει υποχωρήσει κατά 50 ποσοστιαίες μονάδες, και αναμένεται να πέσει κάτω από το 160% του ΑΕΠ το 2023. Σύμφωνα δε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η μείωση αυτή θα είναι η μεγαλύτερη στους κόλπους της Ευρώπης από το 2019.
Επίσης, όπως εκτιμάται στον Προϋπολογισμό του 2023, το πρωτογενές έλλειμμα θα μειωθεί σημαντικά το 2022, στο 1,6% του ΑΕΠ, με τα δημόσια οικονομικά να επιστρέφουν σε περιβάλλον πρωτογενών πλεονασμάτων από το νέο έτος. Και αυτό παρά το γεγονός ότι τα μέτρα στήριξης της κοινωνίας, όπως αυτά υλοποιούνται τα τελευταία χρόνια, είναι από τα υψηλότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και για το 2022 και για το 2023.
Πεποίθησή μας είναι ότι η συνετή δημοσιονομική διαχείριση, με τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, αποτελούν τα βασικά όπλα απέναντι στην αβεβαιότητα της περιόδου και τη μεταβλητότητα των αγορών, καθώς και διαβατήριο για την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας.
6ον. Το κύρος και η αξιοπιστία της χώρας ενισχύονται.
Η Ελλάδα βγήκε τον περασμένο Αύγουστο από την ενισχυμένη εποπτεία – η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που εισήλθε σε αυτό το καθεστώς το 2018 – και, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της 1ης Έκθεσης Μεταπρογραμματικής Εποπτείας, έλαβε, στις 5 Δεκεμβρίου, την έγκριση του Eurogroup για την εφαρμογή της τελευταίας δόσης των συμπεφωνημένων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, συνολικού ύψους 6 δισ. ευρώ. Επισφραγίστηκε, έτσι, ότι η χώρα μας δεν αποτελεί, πλέον, εξαίρεση στην ευρωζώνη. Μετά από 12 χρόνια έκλεισε οριστικά ο κύκλος της οικονομικής κρίσης. Ενώ, πλέον, απέχουμε μόλις ένα σκαλοπάτι από την επενδυτική βαθμίδα, έχοντας αναβαθμιστεί 11 φορές από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης την τελευταία τριετία.
Όλα αυτά τα επιτεύγματα, πολύ σημαντικά και καθόλου αυτονόητα, έχουν αντίκτυπο στη ζωή και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, αλλά και στην ικανότητα της χώρας να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις μεγάλες απαιτήσεις και τις πρωτοφανείς προκλήσεις της περιόδου. Είναι επιτεύγματα συλλογικά, της κοινωνίας και της πολιτείας, για τα οποία εργαστήκαμε από κοινού μεθοδικά, συνεκτικά και υπεύθυνα, κάτω από πρωτόγνωρα δύσκολες συνθήκες.
Εντούτοις, ο δρόμος μπροστά μας παραμένει μακρύς και γεμάτος δυσκολίες. Το 2023 κληρονομεί πολλές προκλήσεις από τη χρονιά που ρίχνει την αυλαία της. Τα διεθνή γεωπολιτικά ύδατα παραμένουν ταραγμένα. Ο πληθωρισμός προβλέπεται να κινηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα, σε σύγκριση με το 2022, αλλά θα παραμείνει υψηλός. Η ενεργειακή κρίση αναμένεται να συνεχιστεί. Η στροφή προς πιο συσταλτικές δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές απαιτεί ακόμα μεγαλύτερη σύνεση και διορατικότητα στη χάραξη των εθνικών οικονομικών πολιτικών. Χαρακτηριστικά που είναι ακόμα πιο σημαντικά και αναγκαία για την Ελλάδα, προκειμένου να επιτύχουμε τον κομβικό στόχο της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας το 2023. Στόχος για την ευόδωση του οποίου εργαζόμαστε μεθοδικά από την αρχή της θητείας της Κυβέρνησης, καθώς η επίτευξή του θα προσδώσει μεγάλη ώθηση στην επενδυτική ελκυστικότητα της πατρίδας μας και, συνακόλουθα, στην αναπτυξιακή τροχιά της.
Με τα δεδομένα αυτά, για το 2023, βασικές προτεραιότητές μας είναι, αφενός, η συνέχιση και ενίσχυση των μέτρων στήριξης της κοινωνίας – πρωτίστως, του πιο ευάλωτου τμήματός της και της μεσαίας τάξης – κα, παράλληλα, η επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας, η διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας της χώρας και η ολόπλευρη ενίσχυση της πατρίδας μας.
Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε, με σχέδιο, υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα, για να διαφυλάξουμε και να κεφαλαιοποιήσουμε όσα επιτύχαμε την τελευταία τριετία, εν μέσω πρωτόγνωρων εξωγενών δοκιμασιών, βελτιώνοντας την καθημερινότητα και τις προοπτικές κάθε πολίτη. Και είμαι βέβαιος ότι στις εθνικές κάλπες του 2023 οι πολίτες θα επιβραβεύσουν, με την ψήφο τους, το έργο μας και τη συνέπεια λόγων και πράξεων, επιλέγοντας την Κυβέρνηση που αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και εγγυητή προόδου για τη χώρα.
