Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει καταρτίσει και υλοποιεί, εδώ και 19 μήνες, ένα συνεκτικό σχέδιο πρωτοβουλιών και δράσεων, με σαφείς προτεραιότητες και σκοπό τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού τομέα. Ειδικότερα:
1ον. Παραδόθηκε, τον Σεπτέμβριο του 2023, η Σύμβαση 717 για την ανάταξη της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας.
Οι εγκαταστάσεις από τον Δομοκό μέχρι τη Λάρισακαταστράφηκαν ολοσχερώς από την κακοκαιρία «Daniel». Για την ασφαλή κυκλοφορία στο συγκεκριμένο τμήμα, οι διασταυρώσεις των συρμών γίνονται στους σταθμούς Λιανοκλαδίου και Λάρισας, οι οποίοι καλύπτονται από σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση, και ενδιάμεσο σταθμό ελέγχου τον σταθμό Παλαιοφάρσαλου.
2ον. Ολοκληρώθηκε η παράδοση, τον Νοέμβριο του 2023, της Σύμβασης για την εγκατάσταση συστήματος αυτόματης προστασίας συρμών (παρατρόχιο ETCS – Level 1), επί της γραμμής, στα τμήματα Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ) – Οινόη, Οινόη – Τιθορέα και Λάρισα – Πλατύ.
3ον. Υπεγράφη η Σύμβαση, τον Μάρτιο του 2024, μεταξύ ΓΑΙΑΟΣΕ και Hitachi Rail για την επαναφορά σε λειτουργία του ETCS επί συρμών. Μέχρι σήμερα, έχουν αναταχθεί τα συστήματα ETCS σε 70 οχήματα, ενώ προβλέπεται η ανάταξη επιπλέον 36 οχημάτων έως το Σεπτέμβριο 2025.
4ον. Υπεγράφη, τον Δεκέμβριο του 2023, η Σύμβαση του έργου του Δυτικού Προαστιακού Αττικής, ύψους 95,7 εκατ. ευρώ.
5ον. Ολοκληρώθηκαν έργα που συμπληρώνουν βασικούς σιδηροδρομικούς άξονες και ενισχύουν την ασφάλειατου δικτύου.
Έργα, όπως είναι:
Επιπλέον, υλοποιούνται:
6ον. Ελήφθησαν μέτρα αποκατάστασης εξοπλισμού στο δίκτυο του ΟΣΕ.
Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγονται:
7ον. Βρίσκονται σε φάση υλοποίησης ή ανάθεσης σειρά εργολαβιών για τη συντήρηση υποδομών.
Αυτές αφορούν:
8ον. Εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση για τηναντικατάσταση, για πρώτη φορά, 90 αυτόματων συστημάτων ισόπεδων διαβάσεων (ΑΣΙΔ), συνολικού κόστους 25 εκατ. ευρώ. Η διαγωνιστική διαδικασία είναι σε εξέλιξη.
9ον. Εξασφαλίστηκαν οι πόροι, με δύο συμβάσεις 5,8 εκατ. ευρώ για 2 χρόνια, για τη διαχείριση της βλάστησης κατά μήκος του σιδηροδρομικού άξονα.
10ον. Ολοκληρώθηκαν ενέργειες για την ωρίμανση και ανάθεση συμβάσεων για την ανάπτυξη του δικτύου(φυτοτεχνικές και ηλεκτρολογικές εργασίες και νέες υποδομές).
11ον. Ολοκληρώθηκε η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με σκοπό τον διπλασιασμό της μονής γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο.
Δημοσιεύθηκαν οι αποφάσεις κήρυξης απαλλοτριώσεων για τα εκτός σχεδίου τμήματα «Πύθιο – Ορμένιο» και«Αλεξανδρούπολη – Πύθιο».
Το έργο «Αναβάθμιση της Γραμμής Αλεξανδρούπολη-Πύθιο» βρίσκεται στη φάση του Ανταγωνιστικού Διαλόγου.
12ον. Προκηρύχθηκε νέο έργο, γραμμή Νέα Καρβάλη – Τοξότες, για τη σύνδεση του Εμπορευματικού Λιμένα Καβάλας με το σιδηροδρομικό δίκτυο. Η συμβασιοποίηση αναμένεται εντός τριμήνου.
13ον. Ωριμάζουν οι μελέτες για τον Προαστιακού Δυτικής Θεσσαλονίκης και τη Σύνδεση του 6ουΠροβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης.
14ον. Ενισχύθηκε, οικονομικά, ο ΟΣΕ, με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών και των έργων συντήρησης.
Η ετήσια χρηματοδότησή του αυξήθηκε από τα 45 στα 75 εκατ. ευρώ, συνοδευόμενη από 5ετές επιχειρησιακό σχέδιο.
15ον. Ενισχύεται το ανθρώπινο δυναμικό του ΟΣΕ.
Ολοκληρώνεται μέσω ΑΣΕΠ, η πρόσληψη 140 νέων μόνιμων στελεχών για κρίσιμες θέσεις, όπως κλειδούχοι, σταθμάρχες και μηχανικοί.
Επίσης, εκπαιδεύονται 120 νέοι εργαζόμενοι, που θα καλύψουν μέρος των αναγκών, ενώ έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών επιπλέον 100 μόνιμωνυπαλλήλων.
16ον. Νομοθετήθηκε, τον Δεκέμβριο του 2024, η μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα.
Ολοκληρώνεται η δημιουργία του νέου δημόσιου φορέα, που ενσωματώνει ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ, κατά το μέρος που αφορά στο τμήμα της διαχείρισης τροχαίου υλικού.
Η δημιουργία ενιαίου φορέα, με υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών οργάνωσης και διοίκησης αντίστοιχων ευρωπαϊκών φορέων, κρίθηκε απαραίτητη ώστε να αντιμετωπισθούν τα κενά ή/και οι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, καθώς και η έλλειψη αποτελεσματικού συντονισμού, ειδικά στον κρίσιμο τομέα της ασφάλειας.
17ον. Προχωρά, με την ανάθεση και κατακύρωση των συμβάσεων, η οριστική αποκατάσταση του δικτύου από τις εκτεταμένες ζημιές από τον «Daniel», με προδιαγραφές σημαντικής επαύξησης της ανθεκτικότητας αυτού.
Οι εργασίες που έχουν δρομολογηθεί αφορούν την υποδομή και επιδομή στις γραμμές Δομοκός – Κρανώναςτου άξονα Αθήνα – Λάρισα – Θεσσαλονίκη, Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα και Λάρισα – Βόλος.
Στις εργασίες αυτές συμπεριλαμβάνεται η σηματοδότηση–τηλεδιοίκηση και το σύστημα ETCS του κύριου άξονα.
Με την ολοκλήρωση των παραπάνω εργασιών, ύψους 463 εκατ. ευρώ, το δίκτυο της Κεντρικής Ελλάδας θα συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις διαλειτουργικότηταςτου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου.
18ον. Εξασφαλίστηκε συγχρηματοδότηση σημαντικών νέων έργων από ευρωπαϊκούς πόρους.
Συγκεκριμένα, εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2024 η χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη – 2» (CEF 2, 2021 – 2027), ύψους περίπου 520 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, τον Ιανουάριο 2025, κατατέθηκε πρόταση, ύψους 326 εκατ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση τηςαναβάθμισης της γραμμής Αλεξανδρούπολη – Πύθιο.
Επιπροσθέτως, συγκροτήσαμε και ενισχύσαμε, με προσωπικό, τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ). Ενδυναμώσαμε θεσμικά τη λειτουργική ανεξαρτησία και την οικονομική αυτονομία του.
Δρομολογείται, παράλληλα, η ενίσχυση της στελέχωσης της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ).
Όσον αφορά στο δυστύχημα στα Τέμπη, σημειώνεται ότι – με τη συνδρομή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA) – η διερεύνηση βρίσκεται σε τελικό στάδιο, με το πόρισμα να εκδίδεται στις 27 Φεβρουαρίου 2025.
Είναι σαφές ότι δεν επιχειρούμε να ωραιοποιήσουμε καταστάσεις ούτε ισχυριζόμαστε ότι έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα που έχουν σωρευθεί τις περασμένες δεκαετίες, και για την επίλυση των οποίων απαιτείται συστηματική, επίμονη και πολύχρονη προσπάθεια.
Υποστηρίζουμε όμως ότι κινούμαστε, με ευθύνη, στη σωστή κατεύθυνση, με όλο και καλύτερα αποτελέσματα.